21 Kasım 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Bugün 1 2 Sahife 2 nci sahifede: Siyasî İcmal. Sabahın sekizinde Istıklâl caddesinln hall Kande. mir. 3 üncü sahifede: Antakyada intlhabat nasıl cereyan etti? 5 Inci sahıfede: Türk lerde madencilik Napolyonun hayatında rakamların rolü. 6 ncı sahifede: Spor haberleri. 7 nci sahifede: Çocuk sahifesi. J umhuri Cevabî notamızın metni Halebde bazı esrarengiz hâdiseler cereyan ediyor U R' A NI KERiM 21 İkİnCİÎeŞlİll 1936 Yeni harflehsMfzle^'ek nefis bir surette basıldı. Yabhf tabılarından içti nab için Hüseyin Kâzım imzasına dik kat ediniz. Yaldız cildlisinin hediyesi 75 kr. «Semih Lutfi» kitabevinde satılır. , .r|iA İSTANBUL CAÖALOĞLU , 4OUU Telgral ve mektuE adresl: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: istanbul, No 246 Telefon: Başmuharrtr ve evl: 22366. Tahrir heyeti: 24298. tdare ve matbaa kısmı 24299 . 24290 J Donanmamızın Akdeniz Seyahatî Donanmamız Maltaya vardı u satırların yazıldığı saatte, Türk donanması Maltaya varmış, Türk ve İngiliz topları, La Valetta ufuklarını inleten salvolarile birbirlerini selâmlamış bulunuyorlar. Bu seyahatin, Türk donanması için tarihî ehemmiyetinden bahsetmiştik. Dost ecnebi limanlarını bütün bir filo ile ziyaret etmek, ilk defa Türk Cumhuriyeti bahriyesine nasib olmuştur. Fakat bu ziyaretin manası, Türk donanmasının, Akdenizin ortasında, yıllarca ve yıllarca sonra ilk defa olarak, Atatürk devrinde, Antakya îskenderun ve havalisi tekrar görünmesinden ve Türk denizcilehakkındaki notamıza Fransız hüku rinin, ataları Turgud Reisin meşhedini ziyaret fırsatını bulmalarmdan ibaret de metinin cevabile bu notaya verdiği ğildir. Malta ziyaretinin bir de siyasî miz mukabil cevabın metni bugün manası vardır ki o da tarihî manası ka lerde neşrolunacaktır. Bu mevzu etrafında teati edilen notalan vesika dar ehemmiyetlidir. larile ihtiva eden ikinci Beyaz kitab Türk filosunun dün sabahtan itibaren da alâkadaralara tevzi edilmiş buluîngilterenin Akdeniz donanmasının mi nuyor. Bu kitabda notalardan başka safiri olmasile başlıyan bu ziyaretin siyasî Cemiyeti Akvam paktımn 2 2 nci bakımdan ehemmiyeti, Türkiye ile îngilmaddesi, San Remo itilâfnamesi, 20 tere arasmda, yeniden kurulan dostluğun teşrinievvel 1921 tarihindeki Türk bir tezahürü olmasıdır; bu dostluğu kuvFransız itilâfı, Lozan muahedesi vetlendirmek için yapılan ve filhakika nin bu hususla alâkadar maddeleri kuvvetlendiren bir tezahür. de gösterilmiştir. Kitab Antakya îsBir devlet donanmasının diğer bir dev kenderun ve havalisi hakkındaki Ietin deniz üssünü ziyaret etmesi sık sık Türk davasmm nekadar kuvvetli bir görülen hâdiselerdendir. Hatta, Büyük hakka dayandığmı beliğ olduğu ka Arsuz köyünün halkı intihaba iftirak etmemek için yaptıkları mitingte Harbden az bir zaman evvel, îngiliz do dar açık ve samimî bir ifadesidir. bu muahededeki Suriye tabiri Türki Büyük Millet Meclisi hükumetile nanması, Almanyanm Kiel limanını ziFilhakika 25 nisan 1920 de ttilâf yeden aynlacak arazi hukukan meç Fransa hükumeti arasmda akdedilen yaret etmişti. Fakat ziyaret esnasmda sedevletlerinin San Remoda akdettikle hul olduğundan nihayet coğrafî bir anlaşma ile haliharbe hitam vermeklâm salvolan atan toplar, bir müddet tabirden ibarettir. te ve nihayet Türk ve Fransız askesonra, birbirlerine ölüm yağdırmağa baş ri anlaşma îngiltere ve Fransaya bazı [Arkası Sa. 8 sütun 5 te] 20 teşrinievvel 1921 de Türkiye ladılar. Türk filosunun Maltayı ziyareti, mandaterlikler tevdi etmiştir. Ancak Bahriyelilerimiz çok büyük merasim ve tezahuratla karşılandı Halk, Türk denizcilerini coşkun tezahuratla alkışlıyor, Amirahmızm şahsında mensub olduğu milleti selâmlıyordu Fransızlar tarafından Sancakta gösterilen meb'us namzedteri istifa ettiklerinden meb'us intihabatının nasıl cereyan edeceği merakla bekleniyor Donanmamızın Amıral gemısı Yavuzun Maltaya hareket ederken ahnan resmi Malta 20 (A.A.) Anadolu Ajan da yoluna devam ederek bu sabah saat sının sureti mahsusada gönderdiği mu 8 de Maltanın merkezi olan Valetta açıkhabirinden: larında ziyaretine gitmekte olduğu dost Yavuz ve filotillâ, tayin edilen nok memleket filosuna mensub beş muhrib tada denizaltı filosuna iltihak ettikten tarafından karşılanmıştır. îngiliz muhribsonra donanmamız tam bir intizam altm[Arkasi Sa. 8 sütun 1 de] bu neviden bir ziyaret değildir. Filomu zun Malta seyahatinin asıl hedefi, ingiliz Türk dostluğunu tarsin ederek Ak deniz sulhuna hizmet etmektir. Türkiye Cumhuriyeti, banşa candan bağlı bir devlettir. Cumhuriyetimizin «ulhperverliğinden kimse, zerre kadar, şüphe edemez. Biz, samimî olarak sulha bağlıyız ve komşumuz olsun olmasın, bütün devletlerle münasebetelerimizde, herşeyden önce banşa hizmeti, bir medeni yet ve insanlık vazifesi biliriz. Cumhuriyet hükumeti, Türk İngiliz 'dostluğunun Akdeniz sulhunun temel taşlarından biri olduğuna kani bulundu ğu için, bu temeli kuvvetlendirmek maksadile donanmamızı Maltaya göndermiştir. İtalyanın Londra sefiri, iki hükumet arasında bir mukarenet teminine çalışırken, İtalya Hariciye Nazırı Cemiyeti Akvamdan çekilmek istiyor Patrikhane,Antakyadaki Kont Ciano ile M. GranErmenileri takdir ediv Komünistler mes'ul olaw dinin arası açılmış! rak M. Tardiyönün Patrik, «Ermenilerin Türk kardeşlerile müş Berlin seyahatinden sonra M# Salengronun ölümünden sonra tevkifini istiyorlar Paris 20 (A.A.)Komünist fırkası nın siyasî bürosu toplanmış ve aşağıdaki talebleritan zim etmiştir: 1 Roger Salengroya karşı hücum etmiş olan haftalık Gringoire mecmu asının intişarınm men'i, 2 Roger Salen Eski Fransız Başvegroya karşı yapılkillerinden M. mış olan hücum Tardiyö lardan mes'ul tutularak eski Başvekil Andre Tardiyö ile meb'us Chiappem ve eski meb'us Carbuccianm tevkifleri, [Arkast Sa. 8 sütun 3 fe] hareket etmelerini Ermeni âleminin en bü dinî reisi sıfatile takdir ederim» diyor Antakya ve Îskenderun Ermenilerinin Suriye intihabatına iştirak etmemek hu susunda Türklerle beraber teşriki mesai etmelerinin, Ermeni vatandaşlarımız arasmda büyük bir memnuniyet ve tasvib hissile karşılandığı görülüyor. Bunun ne dereceye kadar umumî olduğunu öğrenip efkârı umumiyeye bildirmek için, en sa hibi salâhiyet makamlara ve en başta Ermeni Patriki Mesrop Naroyana müracaat ettik. Naroyan bütün Türklük için millî bir dava olan Antakya îskende run ve havalisi meselesine karşı Ermeni vatandaşlarımızın samimî bağlüıklanm şu suretle ifade etmiştir: Aralarında hiçbir pürüzlü mesele kaljnadığı için birbirlerile tabiatile dost olan Türkiye ile Îngilterenin bu dostlu gunda, sulha hizmetten başka bir gaye aranamaz. Buna rağmen, bazı Avrupa gazeteleri, Türk donanmasının Maltayı ziyaretine bir takım manalar veriyor, ve Türk İngiliz dostluğunun Italya aleyhine müteveccih olduğunu bile iddia ediyorlar. Nitekim birkaç gün evvel, Cum huriyette kısaca cevabını verdiğimiz L' İnformation ismindeki Fransız gaze tesi, gülünc bir iddiada bulunarak «Italyanın, Şarkî Akdenizde yayılmasına Kont Cianonun Berlin seyahatinde M. Göring ve refikasile mukavemette bulunmağa matuf Türk siberaber alınmış resmi yasetine muzaheret etmesi için Ankara Cenevre 20 (A.A.) Havas ajan nevre müessesesindeki mevcudiyetinin dan vaki olan davetlere Ingiltere artık sınm muhabiri, îtalya hükumetinin Milmeşrutiyeti hakkında bir karar almasını jnuhalefet göstermiyor» demişti. letler Cemiyetinden Habeş heyetinin CelArkast Sa. 6 sütun 1 de] Bu garib iddiadan îngiltere gibi ci 1'HllllntllUHIIHIIIIIiniHMIIHHIİIIIIllllll! lllllll llllllllll!lllllllllllll!IMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllllll|i!!!llllllllllllllMIIMIHniHllllHIIIIIII!HIIIIII hanşümul bir devletin siyaseti üzerinde bizim müessir olmağa çalıştığımız manası çıkar ki bu, bile Fransız gazetesinin mantıksızlığını ve yazısımn boş ve yanlış olduğunu göstermeğe kâfidir. Türkiye ile Îngiltere dost olmuşlarsa, bu dostluk, üçüncü bir devlete karşı düşmanlık yapmak için kurulmuş değildir. Yukanda da söylediğimiz gibi Tür kiye ile Îngiltere arasmda hiçbir ihtilâflı mesele kalmadığı içindir ki bu dostluk tedricî bir surette artmış ve bugünkü samimî ve kuvvetli halini almıştır. Hatır larda olsa gerektir ki bugün Türk filosu, beş altı sene evvel Istanbula gelmiş olan îngiliz donanmasının ziyaretini iade etmektedir. Demek ki bu dostluk beş altı sene evvel başlamış ve tabiî seyrini takib ederek bugünkü şekle girmiştir. îngiltere ile îtalya arasmda Habeş meselesi yü zünden hasıl olan ihtilâf ise ancak geçen sene ortaya çıkmıştır. Rusyada yakalanan ihtilâl şebekesi Divanıharb huzurunda itirafta bulundular Moskova 20 (A.A.) Novosibrskte Sovyetler Birliği yüksek divanıharbi, M. Ultrikhin başkanlığı altmda toplanarak, doğu Sıberyada Sabotaj Trockist mukabil ihtilâl meselesini tetkike başlamıştır. Andrev Kovalenko, Leonenko de Şenkonov ve Alman Stiekling bu meselede suçlu bulunmaktadırlar. İddianamenin tasrih ettiğine göre, bu [Arkası Sa. 8 sütun 5 te] Patrik, bu hareketi takdir ederim diyor , « Tarihte Türk ve Ermeniler ha kikaten bir ırk ve bir millet halinde ya Ermeni Patriği Piskopos şamışlardır. Çok teessüf olunur ki Imparatorluğun sonlarına doğru mütekabil baMesrop Naroyan [Arkası Sa. 6 sütun 1 de] ııııııııııııııımırııııııııııııııııııııııııınıınınMiıııııııııııııııııııııııiMMiııııııııııııııııııııı îngiltere, Habeşistanı petrola feda mı etmiş? Avusturya kralcılarının büyük nümayişleri Dün Prens Ottonun doğum yıldönümü münasebetile Viyanada 50,000 kişi «İmparatorumuzu isteriz» diye haykırdı Bir Amerikan mecmuasına göre zecrî tedbirlerin ilgası ve îngilterenin Habeşistandan elini eteğini çekmesi hezimet değil, bir pazarlık neticesi imiş Sancak için miting yapılmıyacak Türk gencliği sükunet ve vakarla beklemeği münasib gördü Millî Türk Talebe Birliğinin Antakya ve Îskenderun meselesi için bugün bir miting yapmak istediğini yazmıştık. Türk gencliğinin bu meseledeki heyecanını takdir etmekle beraber, böyle bir miting ve nümayişi lüzumsuz ve zamansız buldu ğumuzu söylemek isteriz. Devletimizin Sancak meselesini halletmek için diplomasi yollarile çalıştığı ve müzakerelere giriştiği bir zamanda, Türk gencliğine ve lArkası Sa. 8 sutun 6 da] Bu da gösteriyor ki Türk İngiliz dostluğu, ne îtalyaya ne de başka bir devlet karşı husumet fikrinden doğmuş değildir. Esasen, Îngiltere daima îtalya ile anlaşmağa çalışan bir siyaset takib ettiğine Kerkükten Hayfa ve Trablus Şama ve gün geçtikçe iki devlet arasındaki ger nehrinin sol kıyısında hendeklere ginlik azalmakta olduğuna göre, Fransız Amerıkada ıntışar etmekte olan Asia gazetesinin İngiltereyi îtalya aleyhine mecmuasının ikmciteşrin nushasında ABtDtN DAVER Eliot Janeway imzasıle yazılan bir malArkası Sa. 3 sütun 4 te\ 1 kaleden: kadar uzatılan petrol boruları Dicle yerleştirilmek üzere haztrlantrken <Yakmşarktaki petrol kuyuları İn giliz İmparatorluğunun can damarıdır tngiliz ve Fransız bahriyesine mayi LArkası Sa. 6 sütun 5 te] Viyana 20 (A. Arşidük Eugene A.) Havas Ave Arşidük Ottonun jansı muhabirinden: kızkardeşi Arşidüşes Dün Otto de Adelaide, bu nümaHabsburgun doğu yişte hazır bulunmunun yirmi dör muşlardır. düncü yıldönümü Hatibler, Schu münasebetile saltaschnig hükumetinin nat taraftarlarin saltanat lehtarlığı dan elli bin kişi hareketine iştirakini Habsburg bayrak ehemmiyetle kaydetlarile donatılmış o mişler ve hükumetin lan Konzertrausda bu nümayişte Başvetoplanmıştır. Bu nükilin yaveri albay mayiş, Viyananın Bartl ile propagan şimdiye kadar görda komiseri albay Amemiş olduğu muazdam tarafından temzam bir tezahür olsil edilmekte olduPrens Otto< muştur. ğunu söylemişlerdir. Saltanat taraftarlan şöyle bağırıyor >rr' ,, feltanat taraftarlan partisi lideri M. lardı: Jf Fon Wiesner, «altanat taraftarlan pro « împaratorumuzu isteriz.» LArkası Sa. 6 sütun 6 dai