23 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

23 Mayıs 19? 5 Cunuıuriyet Ticaret odalan kongresi TELGRAF HABERLERI Almanyada yeni Süel kanun çıktı Berlin 22 (A.A.) Havas ajansı aytanndan: Dün kabine tarafından onaylanan yeni süel kanun hükümlerine göre "bütün Almanlar askerlik hizmetine tâbidir. Savaş halinde kadın ve erkek bütün Almanlar vatana hizmet etmek mecburiyetindedirler. Ordu, kara, deniz ve hava kuvvetlerinden mürekkebdir. Askerlik hizmeti 18 yaşmdan 45 yaşına kadardır. Seferberlik ilân edilir edilmez hizmete tâbi olanların hepsinin ordu emrine hazır bulun maları icab eder. Savaş veya felâket halinde Sü Bakanı hizmete tâbi Almanların miktarını çoğaltabilir. Askerlik hizmeti faal hizmetle mezuniyet devrelerinden ibarettir. 35 yaşma kadar birinci ihtiyatta olanlar, 35 ten 45 yaşına kadar olanlar da «Landwehr» adı altmdaki ikinci ihtiyatlar mezun sayılır. «Landşturm» admı alan 45 yaşından yukan efrad ancak özel durumlarda silâh altma çağırılacaktır. Hizmetin müddetini Başbakan belirtir. (Tayin eder). tlk hizmete çağırılış 20 yaşındadır. Mecburî iş hizmeti askerlik hizmetinden evvel yapılacaktır. Arî olmıyanlar hizmete almmaz. Bu hususta bazı ayralar (istisnalar) mümkündür. Fakat arî olmıyanlar derece alamıyacaklardır. Hizmetten sonra efrad arî olmıyan bir kadınla evlenemez. Evlenirse rütbesini kaybeder. Özel (hususî) bir nizamname ile savaş vaktinde arî olmıyanlar da silâh altına çağınlabilir. Bütün Alman uyruları (tebaalan) hatta yabancı uyruluğunda (tâbiiyetinde) bulunanlar bile hizmete tâbidir. Yabancı ordularda hizmet etmiş olanlar Almanyadaki bu askerlik hizmetinden kurtulmuş sayılamaz. Bunlar kendi istekleri üzerine ve Alman Sü Bakanlığmm muvafakatile hiz mete çağırılacaklardır. Mezun bulunan askerler yılda bir defa askerlik idaresine tâbi süel meclislerde toplanacaklardır. Sü Bakanlığı bunlar için talim emri verebilir. Askerler hizmete aid gizli şeyleri saklamak mecburiyetindedirler. Siyasal faaliyet bunlar için yasakiv I TELEFONVETELSİZ HABERLERİ Encümenler dünden itbaren çalışmağa başladılar, birçok mühim kararlar verildi Kadmlar da savaş zama Yalnız on beş derece üzerine ve muadili maaşlı Ankara 22 (A.A.) Tecim ve en hiyetlerinin genişletilmesi, nında vazife alacaklar memurlardan bir derece yukan para alacaklar 11 Kararlar arasında da encü düstri odası kurultaymda bugün en men yarın konuşmalarına devam edeoümenler çalışmağa başlamışlardır. cektir. » Encümenlerin bugünkü çalışmalan öDilek encümeni zetini şudur: Vehbi Koç (Ankara) nın başkan ı Umumi mağazalar encümeni lığmda toplanarak odalardan gön Şerif Remzi (İzmir) in başkanlığı derilen dilekleri görüşmüştür. Bil • altında toplanarak öğleden evvelki hassa afyon zer'iyatma ve afyon mıntoplantısında cereyan eden müzake takalarının tahdid ve tanzim ve sa relerde ileri sürülen fikirlerin ihzarî tışlanna. arpalann dış piyasalarda sübir raporda toplanmasına karar vererek dağılmış ve öğleden sonraki top rümünü terviç için tohumlarının ıs lahı, hububatın standardizasyonuna lantıda bu rapor üzerinde konuşul aid hususat konuşlmuş, barakalar muştur. Encümen yarın müzakerele dan bazı belediyelerce alınan resim rine devam edecektir. ve temizleme ve nakliye tarifeleri j Tecim borsaları encümeni hakkında yapüan dilekler de görü Hüseyın Sabrı (Istanbul) un baş şülmüştür. kanlığı altında toplanmış ve şimdiki Bundan başka encümenin müza borsalann ekonomik gidişimize uy kere mevzuunu teşkil eden seksen dimıyan 1302 tarihli nizamnameye dalek üzerinde tetkikata başlanmıştır. yandığını, bu nizamnamenin ihtiyaca Rasyonalizasyon ve standargöre tadili ve bir kanunla teyidi mu vafık olacağı ve borsalann memleket edizasyon encümeni konomisine karşı ödevlerini yapabil Nazmi Topçuoğlu (Aydın) ın baş meleri için ne gibi prensipler konmakanhğında toplanarak standardizassı gerek olduğunu konuşmuş ve bazı yon meselesini konuşmuş ve pren esaslar tespit etmiştir. Encümen yarın sib olarak standardizasyon lüzumunu oksiyon (mezad şeklinde satış) usu oybirliğile kabul etmiştir. lünün ihdası muvafık olup olmıyacaStandardizasyon tatbikatı hakkın ğını ve bunun hangi mallara tatbikı da Ekonomi Bakanlığınm standardi gerekli olduğunu konuşacaktır. zasyon bürosu tarafından tesbit edi Tecim ve endüstri odalan kanun len yolda yürünmesi ve mahsullerden ve nizamname encümeni mümkün olanlannın standardizasyonuTurgud Türkoğlunun başkınlığında na şimdiden istihsal safhasından baştoplanarak kanun ve nizamname üzelanması muvafık görülmüştür. En rinde görüşmüş ve birçok kararlar almümen, standardizasyon işinde tecim mıştır. odalannın vazife almalan prensibini 1 Tecim borsaların odalara bağ kabul etmiş ve bazı mahsullerin ekim mıntakalarının ekonomik şartlar gölanması, zetilerek Ekonomi Bakanlığı ile iş bir2 Tecim odalarına düşen kazanc liği yapmak suretile belli edilmesi vergisi munzam kesirlerinin maliyece nin dilek olarak Tarım Bakanlığına odalara verilmesi, sunulmasına karar vermiştir. 3 Odalann tüccar defterlerinin ticarî muamelesini eskisi gibi tasdik Encümen yarın çalışmasına devam salâhiyetini haiz olmaları, edecektir. Denizaltı mahsulleri encümeni 4 Odalarca verilecek tecimsel dokümanlann noter dokümanlan giAli Tanseverin başkanlığı altm bi mahkemelerce kabulü, da toplanan encümen başlıca aşağı 5 300 K ~ ''•arian faTİa RPrma dalri kararlan vermiştir: ye ile çalışan tecimerlerden fevkalâde 1 Balık resminin kaldırılması, sınıf olarak harc alınması, 2 Istanbul Balıkhanesinin resmi 6 Mıntaka kurultaylarmın genel kalkınmasa bileEkonomi Bakanhğına kurultayla hemahenk olarak dört yü bağlanması, da yapılması, 3 îstanbulda asrî tesisatı havi bir 7 Oda sekreterlerinin ünvanla balık satış yeri yapılması, nnın birleştirilmesi, 4 Tuzlu balık ihracatının bir el8 Odalarda çalışan memurlar için den idaresi için teşkilât yapılması ve genel bir tekaüd sandığı kurulması, yeni mahrecler temini. 9 Odalar idare meclisleri üyeleri 5 Bir konserve, balık unu ve gübsayısmın şehir nüfusuna göre değil, resi fabrikası kurulması, odalara yazıh tecimler sayısına göre 6 Balıkçılığa uygun bir kredi tesbiti, kurumu kurulması ve balıkçılann ha10 Odalann arbitraj ve tecimsel yatlannm ve takımlannın sigorta eahlâkuı korunması bakımından salâ dilmesi. ; Ucretli memurlar için barem yapılmıyor NALINA MIH1NA Buhrana karşı çare savaş mı? K Ankara 22 (Telefonla) Ücretsiz memurlar için ayn bir barem kanunu yapılmasından sarfı nazar edil miştir. Yaînız son hazırlanan barem kanununu değiştiren kanunda ücretliler için ayrıca hükümler konacaktır. Ilâve edilecek olan bu hükümlere göre ücretlilerin de memuriyete girişleri, terfileri ayni esaslara isrinad edecek, onlann ücretleri de on beş derece üzerine tertib edilecektir. Yaînız öğrendiğîme göre ücretlilerin rnemurlara nazaran mahrum olduklan tekaüdlük ve saire gibi bazı haklan telâfi etmek için muadili bulunduklan memurlann bir yukan derece maaş almalan uygun görülmüştür. Bugünkü ücretlilerin ihtisaslanna binaen mükteseb haklan tanınacak ve bu kanunun neşrinden sonra memuriyete girecekler normal vaziyete tâbi olacaklardır. Irakta yeni bir isyanmı? Şehirler arasında muhabere kesilmiş Londra 22 (Telsizle) Bağdaddan gelen son haberlere göre Irakta yeni bir isyan çıkmıştır. Hükumetin i$yanı derhal tenkil ettiği de haber ve riliyor. Ayni haberlere göre, Irakın başlıca şehirleri arasında telefon ve telgraf muhabereleri kesilmiştir. Belçikada büyük bir grev Amele silâhla mukavemete hazırlanıyor Brüksel 22 (Telsizle) Maden amelesi grev sahasmı gittikçe genişletmektedir. Bilhassa Sarlruva mıntakasında grev hareketi her saat büyü mektedir. Halk grevcilere büyük bir sempati göstermektedir. Milis kuvvetleri teşkil etmiş olan grevciler gün delikleri arhrılmadıkça kanlannm son damlasına kadar mukavemet edecek lerini bildirmislerdir. Jandarma kuvvetleri bugün grevcilerin elinde bulunan madenleri kuşat mışhr. Film muamele vergisi gene tazelendi Ankara 22 (Telefonla) Memle kete girecek filimlerden alınacak muamele vergisi hakkında filim getirenlerle gümrükler arasında çıkan ihti lâf aşağı yukan filimciler lehine bir karara bağlanmıştı. Bir müessese tarafmdan getirilen yeni bir filim bu meselenin tekrar tazelenmesine se beb olmuştur. Gümrükler Vekâleti bu filim için verilmiş olan beyanna me münasebetile yeniden tetkikata gecmiştir. Japonyadan gelen bazı eşyanın ithali ıra 22 (Telefonla) Japony bedelsiz olarak gelen hediye, nümune ve reklâm eşyasının bedelsiz olduklannın tevsiki ve mukabilinde hiç bir suretle memleketten döviz çıkanlmaması şartile takassız ithali kararlaşbnlmışnr. Kontenjan işleri gene eskisi gibi Japon anlaşması hükümlerine uy durulacaktır. ıymetli arkadaşımız N. (kendisi yazısma imzasmı atmadığı için ben de Necmettin Sadığın ismini yazmıyorum) Akşamda, «harb buhrana karşı çare!» baş lığile bir yazı yazmış, şunlan anla nyor: Silâh fabrikalannın, hele hava harbine yarıyan silâhlan yapan fabrika ların, bugünkü kadar kazançlı çalış tıklan görülmemiştir. Onun için silâh fabrikalan kârlarını azaltmamak maksadile el altından harb propagandası yaptınyorlar. Fakat harb endüstrisi yalnız silâh fabrikalanna kazanc vermekle kalmıyor, devletlere de ekono mik faydası dokunuyor. Fabrikalann geceli gündüzlü çalışmalan buhrana karşı bir çare olmaktadır. Almanya silâhlanmağa karar verdikten sonra, çivi, cıvata, düğme ve iplik fabrikalan bile işe boğulmuş, Almanyada işsizlik azalmıştır. Habeşlerle harb hazırlığı italya ekonomisini sıkıntıdan kurtarıp geliştirmiştir. Bu sayede, bir yıl içinde îtalyadaki işsizlerin sayısı 200 bine yakın azalmıştır. Çünkü italyan harb endüstrisi fabrikalan aylardanberi hiç durmadan işlemektedir. Arkadaşımız, yazısının sonunda, şu mütaleayı yürütüyor: «Dünyanın düşj tüğü acıklı hale bakınız ki geçmiş zamanlarda memleketleri sarsan top, fek, barut oyunlan şimdi ekonomidej kurtuluş çaresi oluyor. Devletler, s ] diye kadar olduğu gibi, ;adece toprakj almak, büyümek, genişlemek için de ! ğil, bir de Ekonomi buhranına, işsizliğe çare olsun diye silâha sanlmağa. başlarlarsa vay medeniyetin haline!» Yunanistanda seçim savaşları Atina 22 (Telefonla) Hüku met muhaliflerin seçime girmek için" yaptıklan teklifleri kabul edemiyeceğini seçimin tam bir intizam dairesinde yapılacağını bildirmiştir. Dün seçime girmeğe karar veren Papanastasio partisi bugün pişman olmuş gibidir. Hangi partilerin seçime girecekleri hakkında bu dakikada kat'î bir şey söylemek imkânsızdır. Seçim için pazarlıklar ya pıldığı ve gizli tertibat alındığı hissini verecek deiller vardır. Bütün bunlara rağmen umumî ka naat partilerin en sonunda seçime girecekleri dairesindedir. Ankara Belediyesinin otobüsleri geldi Ankara 22 (Telefonla) Otobüs işletme imtiyazmı almış olan Ankara Belediyesinin Sovyet Rusyaya sipariş ettiği otobüslerden bir kısmı gelmişti. Bir kısmı da yakında gelecek tir. Ankara Belediyesi şehir otobüsleri işletme işile meşgul olmak üzere bir büro tesis etmektedir. Yeni otobüs ler ancak eylul başmda işlemeğe başlıyacaktır. Büyük Harbden sonra, dünyayı saran ekonomi buhranlarının hiçbiri Büyük Harbde görülmüş şeyler değildi. O zaman işsiz amele, üretme (istih sal) fazlalığından hasıl olan fiat dü şüklüğü, ürün (mahsul) stoklarının satılamıyarak yığıhp kalması, yakılması, denize dökülmesi gibi şeylerin hiç biri' yoktu. Bilâkis bugün lüzumundan çok fazla olan herşey, o zaman kıtlık içinde bocalıyordu. Amele yoktu, mal yoktu, ürüt (mahsul) yoktu. Hiçbir dev let, işsizlerine iş bulmak için kafa patlatmıyor, yahud aç ameleyi doyur mak için vergi üstüne vergi koymuyordu. Şu halde bugünkü ekonomi buhranını ortadan kaldıracak en iyi çare savaştır. Savaşın başka iyilikleri de vardır: Büyük Harbde olduğu gibi 910 milyon delikanlı cephede, bir o kadar insan da açlıktan, sefaletten, hastalıktan, muhaceretten cephe gerisinde kırıldığı için, çalışan kollar ve yiyecek istiyen mideler azahr. Bu suretle kısmen de adam bolluğundan hasıl olan işsizliğin artması tehlikesi epey zaman için ortadan kalkar. Hem, tayyare bombalan, zehirli gazler, mikrob harbi ve yeni yeni bir takım silâhlar sayesinde gelecek savaşın insan zayiaü daha çok olacağı için, harb, yukanda saydığımız ekonomi buhranlanna birebir gele cektir. Banş zamanlarında bol bol yiyip içip azan insanlar, biribirlerini yiyerek azalacaklarmdan Japonya gibi, îtal ya gibi nüfuslannın fazlalığı yüzün den topraklanna sığamadıklannı iddia eden milletler de, çok kanlı bir adam' dan kan alma ameliyesine benziyen harbden sonra rahatlarlar. Çünkü bir kısmı öteki dünyaya giden soydaşlannın topraklan yaşıyanlara kalır, arbk memleketlerine bol bol sığarlar. Görülüyor ya yeni bir savaş binbir derde deva olacak! Haydi öyle ise silâh b? c t "?' İtalyan Habeş uzlaşması olamıyacak mı? Cenevre 22 (A.A.) İtalya ile Habeşistanı uzlaştırmak için M. Edenin yaptığı çabalamalar, uymazlığm U luslar Sosyetesi kuruluna götürülme si hakkındaki andlaşmamn 15 inci maddesinin yeritilmesini (tatbikini) istemiyen İtalyanın itirazlarile kar şüaşmaktadır. M. Eden bir formül bulmıya çalışmaktadır. İngiltere hükumeti Matbuat kongresi hava kuvvetlerini cumartesi günü toplanıyor arttıracak Uçak sayısı 1500 ofacak, Kongre için bir orogram 2500 pilot yetiştirilecek hazırlandı Londra 22 (A.A.) Baldvinin Avam Kamarasındaki deyebinin ana hatlan hakkında verdiği izahatta hava bakanı Lodon Derry şunlan söylemiştir: « Hükumetin yeni plânına göre büyük Britanyanın 31 mart 1937 tarihine kadar 1500 uçağı olacaknr. Şimdikine 920 uçak daha kanlacak hr. Pilot sayısı 2500 e çıkacaktır. Aynca hava kuvvetlerine yirmi bin adam kanlacaktır. Bu suretle Avrupa Ingilteresinin savgalanması (müdafaa) için 71 yeni filo bu finans yılı içinde ve 22 yeni filo da gelecek yıl içinde yapılacaknr. Bu yıl 12001300 yeni pilot yetiştirilmesine başlanacak ve hava kuvvetlerinden aynlması gereken yüz lerce subay ve asker de yerlerinde bırakılacakhr. Bundan başka yeniden beş uçak okulu daha açılacaktır. Şim diki programda gözetilen 18 yeni uçak alanından başka 31 yeni alan daha lâzım olacakbr. Eğer yeni program da korunmamıza yetmezse bu programı, para ve emek bakımından neye mal olursa olsun, genişleteceğiz.» London Derry, gencleri, yeni program çıkar çıkmaz havacılığma yazıl maga çağırmıştır. Ankara 22 (Telefonla) Türkiye Matbuat kongresi 25 mayıs cu martesi günü 11,30 da îç tşleri Bakanı Şükrü Kayanm bir söylevile açıIacak ve Matbuat Umum Müdürlüğü tarafcndan hazırlanan rapor kunduktan sonra iş birliği, kültür ve meslek komisyonları seçilecektir. Ayni gün saat 14,30 da Ulus matbaasmda buluşu larak murahhaslara bir Ankarayı ta nıma gezinu'si yaptmlacakhr. Ttatürk heykeline çelenk konul duktan sonra murahhaslar otomobillerle Halkevini, müesseseleri gezecekler, tsmet Inönünün evine kart bırakacak lar ve diğer ziyaretlerde bulunacaklardır. Pazar günü komisyonlar toplanacakür. Pazartesi günü komisyonlar çalışmağa devam edecek, umumî toplantıda tetkik edilen mevzular karara bağlanacaktır. O akşam Şehir Io~ kantasmda murahhaslara bir ziyafet verilecektir. 28 mayısta gezintilere de vam olunacak, bu arada Çubuk barajı gezilecektir. Gümrük memurlan devam talimatnamesi Ankara 22 (Telefonla) Merkez ve taşra gümrük memurlan devam talimatnamesinin bazı maddeleri değiştirümiş ve memurların devamla nna ve kısa izinlerine dair daha sı kı kayidler konmuştur. Ankara sokak adlan Ankara 22 (Telefonla) An kara sokak adlan kâmilen öz türkçe olarak yenidep tesbit edilmiştir. Hazırlanan levhalar 20 güne kadar yerli yerlerine takılacaktır. Bahrimuhiti aşan bir İspanyol tayyarecisi Madrid 22 (Telsizle) Ispan yol tayyarecilerinden Kombo Bahrimuhiti aşarak bugün Cenubî Ameri kadan Ispanyaya gelmiştir. Habeşistanda kölelik kalkmadı mı? Paris 22 (A.A.) Havas ajansi AdisAbabadan öğreniyor: Habeş împaratorunun, köleliği kaldırdığı hakkındaki haber doğru değildir. Yalnız, angarye ile yol vergisini kaldıran ve gavrimenkul sahiblerinden vergi tahsilini kolaylaştıran bir kanun nesredilmiştir. Adı değişen vilâyetler Ankara 22 (Telefonla) Merkezi Karaköse olan Beyazıd Vilâyetinin adı Ağrı, merkezi Beyazıd olan Karaköse kazasınm adı Doğubeyazıdı olarak değiştirilmiştir. Çekoslovakyadaki intihabat Prag 22 (Telsizle) Intihabatta hükumet partilerinin her yerde ka zandıklan anlaşılmıştır. Yeni kabi neyi M. Malepeter teşkil edecektir. M. Haylenin başkanlığı altmdaki Alman partüeri yeni kabineye girme meğe karar vermişlerdir. "•*" Intikal zabıtlan Ankara 22 (Telefonla) Emlâk ve arazinin intikaline aid zabıtlann binde iki damga resmine tâbi bulunduğu Finans Bakanlığmca görülen lüzum üzerine alâkadarlara bildiril miştir. General Göring Bulgaristana geliyor Prusya Başbakanı General Göring Balkanlarda bir seyahat yapacakur. General Göring pazar günü Sofyaya gelecek ve orada Bulşar Başbakanile görüşecek, bunu müteakıb Yugoslav yaya gidecektir. Prusya Başbakanı orada da hükumet erkânile görüştük ten sonra Almanyaya dönecektir. Fransa ve Avrupanm vaziyeti Paris 22 (Telsizle) Kabine önümüzdeki pazartesi günü fevkalâde bir toplanh yaparak Dış Işleri Bakanı M. Lavalin siyasal durum hakkında vereceği mühim izahab dinliyecektir. Bu izahattan sonra Başvekil M. Flanden mecliste kabine namına beyanatta bulunacaktır. Paristeki terzi kızların grevi Paris 22 (Telsizle) Terzilerin grevi bugün bitmiştir. Terzilerin ya nında çalışan kızlar muntazaman işlerinin başına gelmişlerdir. Lâvrensin cenaze merasimi Londra 22 (Telsizle) Casus Lâvrensin cenaze merasimi bu sabah çok basit bir şekilde yapılmışbr. Ulusal rejimde merkezden çevreye (Başmakaleden devam) Tüze (adliye) işlerinin düzgünlüğü üzerinde söz söylemeğe yer bile yoktur. Tüzeyi mahkemelerden halkın vicdanına geçiren bir egitim yönetinde yürüyeceğiz. Sözün kısası bütün işlerimiz çevreden merkeze olduğu gibi merkezden çevreye doğru da ulusal bir mahiyet almağa doğru gitmek zorundadır. I çinde bulunduğumuz rejimin istediği budur, ve böylelikledir ki partileri atlayıp geçen bu rejim, rejimlerin en ilerisi olarak yükselmiş olacakhr. YUNUS NADİ DO nru Viktor Hügonun ölümünün 50 nci yıldönümü Paris 22 (Telsizle) Viktor Hügonun ölümünün 50 inci yıldönümü münasebetile bu sabah büyük mera sim yapılmış, edibin hatırası taziz e edilmiştir. Cumhur Başkanıı M. Lebrun mezara bir çelenk koymu§tur. Paris 22 (A.A.) Harbiye Bakanı bilgilerini artırmak istiyen assubay lar için kısa süreli devreler kurmuş • tur. Fransız zabitlerine yeni bir kurs Fransız millî piyangosu Paris 22 (Telsizle) Fransız ulusal piyangosu bu akşam çekilmiştir. 923,911 numara iki buçuk milyon frank kazanmışnr.