23 Mayıs 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

ON ALTINCI YIL.. No: 4963 ULUS Adımız, andımızdır 23, MAYIS 1935 PERŞEMBE Vaşington, 22 (A.A.) — Parlâmen to, Cumur Başkanı Ruzveltin Patmon ka nununa karşı olan vetosunu kabul etme miş, 98 oya karşı 322 oyla kanunu yent- den onaylamıştır. ler yerde 3 Kutl Gündelik BASIN KURULTAYI Özgen; hür — Yasav: inzibat — Tecim:; ticaret — Değiş: mübadele — Gelişim: inkişaf — Karalcı: avampe- sent — Önürdeşlik: rekabet — Terki- mek: takip etmek — Kotarmak: hallet- imek — Berkite: miüeyyıde — Örgüt: teşkilât — Değerlemek: 1akdir etmek F.R. ATAY Bütün Basın kurumları gibi, türk gazeteciliğinin de ancak üç meselesi olabilir: hak, kazanç ve hizmet! Hiç bir devrim memleketinde gazeteler Türkiye gazeteleri ka - dar özgen değildirler. Türk gaze- teleri, yalnız, kanun yasavı altın- dadır ve bu yasav da, yalnız, cu - -muriyetle vicdan özgenliğini ko « rumak için konmuştur. Basın ku- rultayında bir hak davası ile kar« şılaşmıyacağız. Türk gazetelerinin satışı övü - nülecek halde değildir. Bunun se- bebi okuma yazma nisbetinin az- lığı değildir. Sonra bizim gazete- lerimizin yaygınlığı satışla da öl- çülemez. Birçok kimselerin, bu « günkü gazeteyi başkasından alıp okumak için yarına kadar bekle « meğe vakitleri vardır. Gazete sa- tışı, yalnız kültür değil, ekonomi, tecim ve değiş hayatının gelişi - miyle birlikte artacaktır. Fakat satış darlığı, gazeteleri- mizi, büyük kazanç demiyelim de, kendilerini korumak için, iki çık- maz yola sevkediyor: biri, elden geldiği kadar basit ve karalcı ol - mak, öteki, saypâ önürdeşliği etmek ! Birincisi, gazetelerimizi aşağı bir kültür düzeyinde tutuyor; ikin- cisi de, çekilen bütün emeğin, an- cak, kâğıd ve mürekkeb komis - yoncularınâ yaramasına — sebeb oluyor. Gazetelerimizde bir defa yük - sek fikir yazıları görmezsiniz; halk anlamıyor, diye arsrulusal meselelerin devamlı olarak -ter - kindiğine rastlamazsınız. Bol kâ - gıd, bol sinema ilânı (ilân diyo - ruz, çünkü bizde o kadar çok gör- düğünüz bu sayıfa sinemaya, sa - nat bakımından değil, o hafta gös- terilen veya gelecek hafta göste « rilecek filimlere seyirci bulmak - bakımından ilgilenmektedir.) O halde üçüncü kelimenin, hizmet kelimesinin karşısı açık kalıyor. Denebilir ki gazetelerimiz, so - kak ve kahvenin hoşuna gitmek - zoru ile, istemiyerek, aramıyarak, menfiğ bile olmaktadırlar. Türk gazeteciliğinin disiplin ve hizmet işlerini kotarmak, ku « rultayın başlıca işleri arasında « dır. Disiplin sözünü boşa almayı - nız: en liberal memleketlerde bile gazeteler hiç olmazsa anonim şir - ket disiplini altındadırlar. Bizim gazetelerimiz yüzde yüz şahsiğ kurumlardır. O halde bunlar, ken- dilerini, hepsinin birden bağlı ol- duğu, ve kanun berkiteleri olan bir örgütüm disiplini içine koy - malıdırlar. Gazeteler, belki, sayı- fa sayıları hakkında bir karar ala- rak, bügünkü oylum önürdeşliği yerine, kalite önürdeşliğini geçire- bilirler. Gazetelerimizin hizmet vasıfla- rını artıran ve kuvvetlendiren böy- le bir örgüt, onlara, hükümet ve Fırkanın daha etkin yardımları - nı da sağlıyabilir. Halkın _y_lll_l_ll basit ve götürü şeyler sevdiği dü -. şüncesi yerine, halkın kendisinin fikir ve zevki için yapılan !ıızme- ti değerliyeceği düşüncesini koy - makla, bugünkünden daha iyi, ve hiç şüphesiz binkat daha şerefli sonuçlar da elde edilebilir. Dün Abdülhalik Renda'nın başkanlığında yapılan Kamutay toplantısında 1935 yılı genel denk leşme kanununun görüşülmesine başlanılması üzerine, Finans Ba - kanı Fuad Ağralı kanunün genel Finans Bakanımız B, Füad Ağralı durumu uzerinde şu izahlarda bu- lunmuştur. Sözlerine kamutayın inceleme kpnuıu 0]“935 .e HAŞ riyetin 12 inci yılı hizmetleri ve bu hizmetlerin karşılıklarının kapsa- makta olduğunu söyliyerek başlı - yan Finans Bakanı dengeşik ola - rak düzenlenmiş olan büdcenin « 195011052 - liralık bir tutarı kap- sadığına işaret etmiş ve demiştir ki: « —— Bu suüretle teşkil edilmiş olmasına göre 934 senesine naza - ran 10.935.417 lira fazla bıflun - maktadır. Bu fazlanın uç milyon lirastı beş senelik sanayi progra - mının tnîbikî için, yüksek heye - tinizce geçen sene Sümer Bankın bulundugunuz -42 milyon liraya sermayesine ilâvesini kabul etmiş - Soldan sağa ve yukardan aşağıya doğru! Dilek komisyomu, tecim odaları kanunu ııı'tl_ıü komisyonu, Yeni Budce Kamutayda Finans, Ekonomi ve Tarım Bakanları yeni büdcenin esaslarını anlattılar mahsuben bu bankaya verilmesi, 700 bin lirası da gene sanayiimi - zin muhtaç olduğu Merinos yünü- nü ve pamuk ıslah ve inkişafı için sarfedilmek üzere taalluk ettiği büdcelere, 1.440.000 lirası da şim- ! diye kadar büdce haricinde tedvir edilmekte olan muafiyetler arasın- da masraf suretiyle büdceye kon- ması maksadiyle iktısad büdcesi - ne, 1.100.000 lirası dahili ve harict borçlarımızın taksiti senevileri ol- mak üzere düyunu umumiye büd - cesine, 2.700.000 lirası müdafaa hizmetlerine, mütebaki iki milyon lirası da devletin diğer hizmetle - rine tahsis edilmiştir. (Sonu 4 üncü sayıfada) Basın Kurultayı hazırlıkları Türkiye birinci basın kurulta - yının programı basın genel direk- törlüğü tarafından hazırlanmıştır. Programa göre Kurultay 25 mayıs cumartesi günü saat on beride İç Bakanlığın yeni yapısındaki kon- ferans salonunda Şükrü Kayanın açma söylevi ile açılacaktır. Bunun için Bakanlık konfe - rans salonunda hazırlıklar yapıl - maktadır. Açılış oturumunda Ba. sın Genel direktörü Vedad Nedim Tör raporunu okuyacak, üç âasbaş- kan ve iki sekreter seçildikten son- ra komisyonlara ayrılacak üyele - Yin seçimi yapılacaktır. Aynı gün öğleden sonra Ku - Yultay üyeleri Atatürk'ün anıtına çelenk koyacaklar, şehri ve bu arada bazı kurumları gezecekler - dir. (Sonu 2. inci sayıfada) Tecim ve Endi'stri Odaları Kurultayında Dün komisyonlar toplanarak önemli konuşmalarda bulundular Tecim ve Endüstri odaları ku- rultayında dün komisyonlar ça - lışmağa başlamışlardır. isyonlarır dünkü » a KA SA İK aldığımız hulâsa şudur: GENEL MAĞAZALAR KOMİSYONU Şerif Remzi (İzmir) in başkan- lığı altında toplanan komisyon öğ- leden önceki toplanışında yapılan konuşmalarda ileri sürülen fikir - lerin bir hazırlık raporunda top - lanmasına karar vererek dağılmış ve öğleden sonraki toplantısında bu rapor üzerinde konuşulmuştur. Komisyon yarım konuşmaları - na devam edecektir. TECİM BORSALARI KOMİSYONU Hüseyin Sabri (İstanbul) un Na Tecim ve Endüstri Odaları Kum%?;'w&“mm me a BğeR l ör v knaratann J genel mağazalar komisyonu, teclnt borsaları komisyonu. başkanlığı altında toplanmış - ve şimdiki borsaların ekonomik gidi- şimize uymıyan 1302 tarihli tüzü- ge dayandığını, bu tüzüğün ihti - yaca göre değiştirilmesi ve bir ka- nunla berkitilmesi eyi olacağı ve borsaların memleket ekonomisine karşı ödevlerini yapabilmeleri için ne gibi prensipler konması gerek olduğunu konuşmuş ve bazı esas - lar saptamıştır. Komisyon yarın opsiyon (artırma şeklinde - satış) usulünün konulması eyi olup ol - mıyacağını ve bunun hangi malla- ra taptanması gerekli olduğunu konuşacaktır. TECİM ve ENDÜSTRİ ODALARI KANUN ve TÜZÜK KOMİSYONU Turgut Türkoğlunun başkan - (Sonu 2. Inci sayıfada) .. L Her gün beş kelime Ulüs baştanbaşa kılavuz kelimeleri ile çıkıyor. Türki- yede çıkan gazete ve dergile- re her gün verilen 5 er keli« melik listeleri de yazıyoruz, Bu listeyi basan gazete ar- tık bu kelimelerin osmanlı- calarını kullanmıyacaktır. — SEKİZİNCİ LİSTE 1. —ldare etmek — Yönetmek Örnek: Devlet — yönelmek kolay değildir. İdare (administration) —« Yönetim. Örnek: Türk devletinin yöne- tim şekli cumuriyettir İdare (idare yeri anlamına) — Yönetge 'Örnek: Dün tütün yönetge « sine gitmiştim. 2. — İstikamet — Yönet Örnek: Ekonomik sıyasa « mız yeni bir yönette ilerle « mektedir. 3. — Cihet — Yön Örnek: Bu meseleyi hangi yönünden düşünürseniz ko « lay olmadığını görürsünüz. Viche (direktif) — Yönerg 4. — Sevk (T. Kö.) Sevk ve idare - Güdüm, güdem Sevk ve idare etmek —x Git demek Sevki tabi — İçgüdü Örnekler: I — Güdümlü h i—E ie diri « göe, 2 — İstanbula gelen uçak bir fransız pilotunun gü « demi altında idi. 3 — Türk Kuşu'nda uçak güdemeği öğreniyorum. 4 — İnsanlar akıllariyle, hayvanlar içgüdüleriyle ha « reket ederler . 5. — Fikri muzmer — Gütge Örnek: Bu adamın bir türe lü anlıyamadığım bir gütge- Si Var. Not: Gazetemize gönderilecek yazılarda bu kelimelerin osmanlı. c_ılırı kullanılmamasını rica ede- riz. Fransada finans durumu Paris, 22 (A.A.) — Ulusal çev- renlerden berkitildiğine göre, hü - kümet ekonomi ve finans duru « todan, B. Poincare'nin 1926 da al- munu düzeltmek için parleman - dığı yetkeler kadar geniş yetke « ler istemek fikrindedir. İtalyan - habeş meşelesi Uluslar Sosyetesinde Cenevre, 22 (A.A.) — İtalya ile Habeşistanı uzlaştırmak - için B.Eden'in yaptığı çabalamalar, uymazlığın uluslar sosyetesi kuru- luna götürülmesi hakkındaki and- laşmanım 15 inci maddesinin ye - ritilmesini istemeyen İtalya'nın itirazlariyle karşılaşmaktadır. B. Eden bir formül bulmaya çalış - maktadır, Arzuhal encümeni 23 - V - 935 perşembe günü saat 16 da topla « nacaktır. ».. Kamutay belediye kanunu mu- vakkat encümeni bugün saat onda toplanacaktır. Üyelerin bulunma« 8. ahai Kamutay büdce komisyonu bu- 4 gn saat 13,30 da ;:p:mıcıkzh“m elerin gelmeleri isyon kanlığınca rica edilmektedir. LA