23 Mayıs 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

ON ALTINCI YIL. No: 4963 Gündelik BASIN KURULTAYI hür — Yasav: inzibat — Özgen; ticaret — Değiş: mübax - Kazalcı: pe- : rekabet — Terki- k: hallet- Tecim; k — Berkite teşkilât — Değerlemek: vakdir etmek F.R. ATAY Bütün Basın kurumları gibi, türk gazeteciliğinin de ancak üç meselesi olabilir: hak, kazanç ve hizmet! Hiç bir devrim memleketinde gazeteler Türkiye gazeteleri ka - dar özgen değildirler. Türk gaze- teleri, yalnız, kanun yasavı altın- dadır ve bu yasav da, yalnız, cu « muriyetle vicdan özgenliğini ko « rumak için konmuştur. Basın ku- rultayında bir hak davası ile kar« şılaşmıyacağız. Türk gazetelerinin satışı övü - nülecek halde değildir. Bunun se- bebi okuma yazma nisbetinin az- lığı değildir. Sonra bizim gazete- lerimizin yaygınlığı satışla da öl- çülemez. Birçok kimselerin, bu « günkü gazeteyi başkasından alıp okumak için yarına kadar bekle « meğe vakitleri vardır. Gazete sa- tışı, yalnız kültür değil, ekonomi, tecim ve değiş hayatının gelişi - miyle birlikte artacaktır. Fakat satış darlığı, gazeteleri- mizi, büyük kazanç demiyelim de, kendilerini korumak için, iki çık- maz yola sevkediyor: biri, elden geldiği kadar basit ve karalcı ol - mak, ötoki, saypa önürdeşliği etmek ! Birincisi, gazetelerimizi aşağı bir kültür düzeyinde tutuyor; ikin- cisi de, çekilen bütün emeğin, an- cak, kâğıd ve mürekkeb komis - yoncularınâ yaramasına — sebeb oluyor. Gazetelerimizde bir defa yük - sek fikir yazıları görmezsiniz; halk anlamıyor, diye arsrulusal meselelerin devamlı olarak -ter - kindiğine rastlamazsınız. Bol kâ - gıd, bol sinema ilânı (ilân diyo - ruz, çünkü bizde o kadar çok gör- düğünüz bu sayıfa sinemaya, sa - nat bakımından değil, o hafta gös- terilen veya gelecek hafta göste - rilecek filimlere seyirci bulmak bakımından ilgilenmektedir.) O halde üçüncü kelimenin, hizmet kelimesinin karşısı açık kalıyor. Denebilir ki gazetelerimiz, so - kak ve kahvenin hoşuna gitmek zoru ile, istemiyerek, aramıyarak, menfiğ bile olmaktadırlar. Türk gazeteciliğinin disiplin ve hizmet işlerini kotarmak, ku « rultayın başlıca işleri arasında « dır. Disiplin sözünü boşa almayı - nız: en liberal memleketlerde bile gazeteler hiç olmazsa anonim şir - ket disiplini altındadırlar. Bizim gazetelerimiz yüzde yüz şahsiğ kurumlardır. O halde bunlar, ken- dilerini, hepsinin birden bağlı ol- duğu, ve kanun berkiteleri olan bir örgütüm disiplini içine koy - malıdırlar. Gazeteler, belki, sayı- fa sayıları hakkında bir karar ala- rak, bügünkü oylum önürdeşliği yerine, kalite önürdeşliğini geçire- bilirler. Gazetelerimizin hizmet vasıfla- rını artıran ve kuvvetlendiren böy- le bir örgüt, onlara, hükümet ve Fırkanın daha etkin yardımları - nı da sağlıyabilir. Halkın yalnız basit ve rü şeyler ıevdîğ_î d“ X şüncesi yerine, halkın kendı'ımln fikir ve zevki için yapılan hizme- Adımız, andımızdır Yeni Budce Kamutayda Finans, Ekonomi ve Tarım Bakanları yeni büdecenin esaslarını anlattılar Dün Abdülhalik Renda'nın başkanlığında yapılan Kamutay toplantısında 1935 yılı genel denk leşme kanununun görüşülmesine başlanılması üzerine, Finans Ba « kanı Fuad Ağralı kanunün genel Finans Bakanımız B, Fund Ağralı durumu uzerinde şu izahlarda bu- lunmuştur. Sözlerine kamutayın inceleme konusu olan 935 bü; di güpü a riyetin 12 inci yılı hizmetleri ve bu hizmetlerin karşılıklarının kapsa - makta olduğunu söyliyerek başlı - yan Finans Bakanı dengeşik ola - rak düzenlenmiş olan büdcenin * 195011052 - liralık bir tutarı kap- sadığına işaret etmiş ve demiştir ki: * —. Bu suretle teşkil edilmiş olmasına göre 934 senesine naza - yan 10.935.417 lira fazla bulun - maktadır. Bu fazlanın üç milyon lirası beş senelik sanayi progra - mının tatbiki için, yüksek heye - tinizce geçen sene Sümer Bınlrı_n sermayesine ilâvesini kabul etmiş bulundugunuz 42 milyon liraya £ mahşuben bu bankaya rilmesi, 700 bin lirası da gene sanayiimi - zin muhtaç olduğu Merinos yünü- nü ve pamuk ıslah ve inkişafı için sarfedilmek üzere taalluk - ettiği büdcelere, 1.440.000 lirası da şim- diye kadar büdce haricinde tedvir edilmekte olan muafiyetler arasın- da masraf suretiyle büdceye kon- ması maksadiyle iktısad büdcesi - ne, 1.100.000 lirası dahili ve harici borçlarımızın taksiti senevileri ol- mak üzere düyunu umumiye büd - cesine, 2.700.000 lirası müdalaa hizmetlerine, mütebaki iki milyon lirası da devletin diğer hizmetle - rine tahsis edilmiştir. (Sonu 4 üneli sayıfada) 23, MAYIS 1935 PERŞEMBE Vaşington, 22 (A.A.) — Parlâı to, Cumur Başkanı Ruxveltin Patmon nununa karşı olan vetosunu kabul etm miş, 98 oya karşı 322 oyla kanunu ye den onaylamıştır. Basın Kurultayı hazırlıkları Türkiye birinci basın kurulta - yının programı basın genel direk- törlüğü tarafından hazırlanmıştır. Programa göre Kurultay 25 mayıs cumartesi günü saat on beride İç Bakanlığın yeni yapısındaki kon- ferans salonunda Şükrü Kayanın açma söyleyi ile açılacaktır. Bunun için Bakanlık konfe - rans salonunda hazırlıklar yapıl - maktadır. Açılış oturumunda Ba: sın Genel direktörü Vedad Nedim Tör raporunu okuyacak, üç asbaş- kan ve iki sekreter seçildikten son- ra komisyonlara ayrılacak üyele - rin seçimi yapılacaktır. Aynı gün öğleden sonra Ku - rultay üyeleri Atatürk'ün anıtına çelenk koyacaklar, şehri ve bu arada bazı kurumları gerzecekler - dir. ——— — Tecim ve Endi'stri Odaları Kurultayında Dün komisyonlar toplanarak önemli konuşmalarda bulundular Tecim ve Endüstri odaları ku- rultayında dün komisyonlar ça - lışmağa başlamışlardır. Komisyonlarır dünkü çalışma- Yar haklımda gensi Sökreterlilten aldığımız hulâsa şudur: GENEL MAĞAZALAR KOMİSYONU Şerif Remzi (İzmir) in başkan- lrğı altında toplanan komisyon öğ- leden önceki toplanışında yapılan konuşmalarda ileri sürülen fikir - lerin bir hazırlık raporunda top - lanmasına karar vererek dağılmış ve öğleden sonraki toplantısında bu rapor üzerinde konuşulmuştur. Komisyon yarın konuşmaları - na devam edecektir. 'TECİM BORSALARI KOMİSYONU Hüseyin Sabri (İstanbul) un başkanlığı altında toplanmış ve şimdiki borsaların ekonomik gidi şimize uymıyan 1302 tarihli tüzü- ge dayandığmı, bu tüzüğün yaca göre değiştirilmesi ve bir ka- nunla berkitilmesi eyi olacağı ve borsaların memleket ekonomisine karşı ödevlerini yapabilmeleri için ne gibi prensipler konması gerek olduğunu konuşmuş ve bazı esas - lar saptamıştır. Komisyon yarın opsiyon (artırma şeklinde satış) usulünün konulması eyi olup ol - mıyacağını ve bunun hangi malla- ra taptanması gerekli olduğunu konuşacaktır. TECİM ve ENDÜSTRİ ODALARI KANUN ve TÜZÜK KOMİSYONU Turgut Türkoğlunun başkan « (Sonu 2. Inci sayıfada) Her yerde 5 kıırui Her gün beş kelime Ulus baştanbaşa kılavuz kelimeleri ile çıkıyor. Türki- yede çıkan gazete ve dergile- re her gün verilen 5$ er keli- melik listeleri de yazıyoruz, Bu listeyi basan gazete ar- tık bu kelimelerin osmanlı- calarını kullanmıyacaktır. SEKİZİNCİ LİSTE 1. — İdare etmek —-« Yönetmek Örnek: Devlet — yönetmek kolay değildir. İdare (administration) —« Yönetim. Örnek: Türk devletinin yönek tim şekli cumuriyettir İdare (idare yeri anlamına) — Yönetge Örnek: Dün tütün yönetge « sine gitmiştim. 2. — İstikamet — Yönet Örnek: Ekanamik - sıyasa « mız yeni bir yönette ilerle « mektedir. 3. — Cihet — Yön Örnek: Bu mezeleyi hangi yönünden düşünürseniz ko « lay olmadığını görürsünüz. Viche (direktif) —« Yönerge 4. — Sevk (T. Kö.) Sevk ve idare «« güdem Sevk ve idare etmek —x Gi demek Sevki tabül — İçgüdü Örnekler: I — Güdümlü ekonomi — Economie diri « göe. 2 — İstanbula gelen uçak bir fransız pilotunun gü « demi altında idi. 3 — Türk Kuşu'nda uçak güdemeği öğreniyorum. 4 — İnsanlar akıllariyle, hayvanlar içgüdüleriyle ha « reket ederler . $. — Fikri muzmer — Gütge Örnek: Bu adamın bir tü !ıı anlıyamadığım bir gütge- &i Var, Not: Gazetemize gönderilecek yazılarda bu kelimelerin osmanlı. caları kullanılmamasını rica ede- riz. Güdüm, Fransada finans durumu Paris, 22 (A.A.) — Ulusal çev. renlerden berkitildiğine göre, hü - kümet ekonomi ve finans duru « todan, B. Poincare'nin 1926 da al- munu düzeltmek için parleman - dığı yetkeler kadar geniş yetke « ler istemek fikrindedir. İtalyan - habeş meşelesi Uluslar Sosyetesinde Cenevre, 22 (A.A.) — İtalya ile Habeşistanı uzlaştırmak — için B.Eden'in yaptığı çabalamalar, uymazlığın uluslar sosyetesi kuru- luna götürülmesi hakkındaki and. laşmanın 15 inci maddesinin ye - ritilmesini istemeyen - İtalya'nın itirazlariyle karşılaşmaktadır. B. Eden bir formül bulmaya çalış - maktadır. Çağırı Arzuhal encümeni 23 - V - 935 perşembe günü saat 16 da topla « nacaktır. ... Kamutay belediye kanunu mu- vakkat encümeni bugün saat onda toplanacaktır. Üyelerin bulunma« ü #48 Kamutay büdce komisyonu bu« gün saat 13,30 da toplanacaktır. Üyelerin gelmeleri komisyon baş4 kanlığınca rica edilmektedir. Tecim ve Endüstri Odaları Kurultayının Komlsyonları çalışırken. ikardı doğru? Dilek komisyona, denizaltı ürünleci komisyonu, EZENEİRM İ genti mağaralar komizyonu, teola borsaları komisyonu. ti değerliyeceği düşüncesini koy - : ! lıııklı, İıugünküııdcn d.hh. B F[n rasyonalizasyon ve standardizasyon hiç şüphesiz binkat daha şerefli sonuçlar da elde edilebilir. Soldan sağa ve komisyonu, tecim odaları kanunu ve tüzük komlsyonu,