24 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

tizma ve siyatik ağrılarını geçiren ıen iesirlı ilâçtır. I Lutfen ismine v« sakallı markasına dikkat,Her ec( Baş v* dif, Rema za nede bulunur. ALGOPAN Gerçekten denîze Dökülen zenginlik umhuriyetin Kendi kendimizi tenkidcisi bir müddet evvel İstanbul şehrinde toplanıp öte * denberi ve hâlâ denize dökülmekte olan süprüntülerden niçin gübre ya pılarak fayda çıkanlmadığını soru • yor ve Belediyenin bu işte tuttuğu yolu hiç doğru bulmuyordu. Bu Istanbul süprüntüleri işinin e peyce cski zamanda geçmiş şöyle bir masalı vardır. Galiba bu meşrutiyetin ilk yıllannda olmuş bir iştir: Bazı kimseler o vaktin Şehremanetine başvurarak şunu söylemişler: Istanbul süprüntülerini toplayıp kaldırmak ve denize dökmek için siz birçok masraf yapıyorsunuz. Bize bı rakınız da bu işi biz yapalım, ve bu süprüntülerden fayda çıkaralım. Sız de şimdi yapmakta olduğunuz masraftan kurtulursunuz. Şehremaneti bu sözlere bakarak süprüntülerde kazanc bulunduğunu sezinler sezinlemez: Süprüntü toplamağı size bıra . kalım, peki ama üste bize ne vereceksiniz? Diye sormuş! Tabiî herifler şehri masraftan kur tardıklan yetmiyormuş gibi ona bir de ayrıca para vermek işlerine gelmedi ğinden mesele üzerinde daha ileri gi• dilmiyerek öylece bırakılmış. îşin böy• le olup geçmesi vaktinde bir hayli eğ lenceli konuşma vesilesi olmuştu. Bunun üzerinden şimdiye kadar belki yirmi yıl geçmiştir. O gün bugün Belediye başka hiçbir şey düşünmiyerek süprüntülerini toplayıp denize döktürmekte ve bunun için her yıl bir sürü masraf yapmaktadır. Bütün gir disi çıktısı gözönüne alınmak şartile şehrin bu temizleme için yaptığı maeraf 500 bin lira kadardır. Yirmi j ^ â n b e r r şehrin !>u uğurda omu/!a dığı masraf yekunu 67 mılyon lıradan eksik değildir. Eğer yeni bir tedbir a hnmazsa önümüzdeki yeni yirmi yılda yapılacak masraf yeni bir 10 milyon liradan eksik olmıyacaktır. Ve biz bütün bu milyonlan şehrin süprüntülerini denize dökmek için yapıyoruz, ve yapacağız. Eğer şehir yalnız bu yolda yaptığı ve yapacağı masraflardan kurtularak onlan bir tarafa koymağa imkân bulunsa onların yekunu kendisini şimdiye kadar birkaç kere milyoner ederdi, bundan sonrasında ise milyar der! Bu işteki ziyan iki türlüdür: Biri yapılan masraf, ötekisi denize dökülen süprüntüler. Bu süprüntüler, bazı düzenlerle şehir çevresindeki topraklara büyük verimlilik aşılıyacak yüksek değerli gübreler olur. İşte Istanbul şehri üstelik milyonlar harcıyarak bu bü yük zenginlik kaynağını denize dö küyor. Istanbulda bahçecilik edenler gübre bulmak için kırılıp geçiyorlar. Çoğu çürümemiş bayağı ahır gübrelerinin arabası iki lirayadır. İyi gübrelerin arabası dört beş liraya kadar ahnıyor ve bu fiate bulmak için çok kez zorluk lar çekiliyor. Şehrin denize dökülen süprüntülerinden en iyi gübreler ya pılabileceğini söylemeğe yer bile yoktur. Bunun için semt semt şehirden alarga yerlerde süprüntülerin döküleceği çürüme ocaklan yapmak ve oraya dökülen gübreleri kireclemek yeter. Böylelikle Istanbul süprüntülerinden yılda en aşağı 250300 bin araba gübre elde edileceği tasarlanabilir. İşte bu bir zenginliktir. Hem iki kath bir zenginlik: 1: Bu kadar araba gübrenin geti receği para, 2: Bu kadar araba gübrenin toprağa vereceği değer, Ki ikincisi birincisinden daha az önemli değildir. Istanbul şehri çevresini cennet yapmak için bundan daha dokunaklı çare bulunamaz denilse yan lış olmaz. Istanbul şehri bu işi kendisi. yaparsa şimdi yapmakta olduğu temizlik masrafının en aşağı yansını geri ala bilir. Eğer bu işi şehirle anlaşarak başkaları yaparsa sonunc gene ayni olur. Başkalannı teşvik etmiş olmak için şehir bu işin masrafına şimdiki gibi yılda beş yüz bin lira vererek de gil, onun yan kadarile karışmahdır. Böyle yaparak onun gene kârlı olduğu ve olacağı açıktır. Süprüntülerin gübre olmasile memleket topraklarına u m h ur i yet Jfll Sâyi: 3 9 5 8 Telgraf re mektup adresl: Cumhuriyet, tstanbuı . Posta Itntustı: tstanbul, No. 248 UU1118 2 4 MâyiS 1935 Teıelon: Başmuüarrir 7e evl: 22366, rahrir heyeti: 24298, îdare ve matbaa bsmlle Matbaacılık »e Neşrlyat Şirfeeü. 24299 24290. Gazetemiz bugün] sahifedir 16 j Bütce konuşmaları hararetlendi Dün Finans Bakanlığmın işleri tenkid edildi Bakan Fuad Ağralı, havalecilik ve kırtasiyecilik şikâyetlerine cevab verd Ankara 23 (Te lefonla) Ka mutay bugün sa at 14 te Hasanm başkanlığında top landı. Evvelâ ka zanc, sonra istih lâk kanun lâyi haları görüşüldü, birçok saylavlar söz aldılar. Ka zanc lâyihası mü zakeresinde Hüsnü Kitabcı (Muğ Atatürk süel tatbikatta bulundular Temyiz mahkemesi lâğvediliyor Ankarada yeni bir temyiî ihdas olunacak Nakil yerine bu şekli tatbik etmek üzere bir kanun lâyihası hazırlanmaktadır Ankara 23 (Telefonla) Eski şehirdeki Temyiz mahkemesinin lâğvedileceği kuvvetle söyleniyor. Bu şa yiaya göre bu hususta bir kanun lâyihası hazırlanmaktadır. Yakında Kamutaya verilecektir. Bu takdirde yeni bir kanunla Ankarada bir Temyiz mahkemesi kurulacaktır. Eskişehirdeki Temyiz mahkemesinin buradan kal dınlarak Ankaraya taşınması esasen mukarrer bulunuyordu. Bunun zamanı j da tayin edilmiş ve 20 gün kadar evvel j Kamutaya verilen bir kanun lâyihasile j bu hususta tahsisat ta istenmişti. ı Yenişehirde yapılan büyük Temyiz binasının inşası da tamamlanmış olduğundan tefrişine başlanmak üzeredir. Şayia teeyyüd ederse Ankaradaki Temyiz mahkemesi nakil ile değil, ihdasla yeniden kurulmuş olacaktır. Filhakika simdiki Temyiz mahkemesi de ayni şekilde tesis edilmişti, Sıvasta 7 haziran 336 da tesis edilmiş' olan Tem la), encümende lâyihada yapılan ba zı değişikliklerin izahını istedi. Hasan Fehmi, lokallerin ne için askerî mükellefiyete dahil edılmediklerini ve Ziraat Bankasının ziraî ikrazatla ikrazat sandıklarının neden istisna edildiklerini anlattı ve: « Elde ettıkleri temettü, masrafa tekabül etmediğinden bu sandıklar bütün kazalara teşmil edilemiyor. Bu sandıkların açılması ve çoğalmasında memleketin azamî menfaati vardır. Böyle vaziyette olan sandıklardan ufak ta olsa vergi almağı muvafık bulmadım. Bu vergi sandıklardan bir kaçını daha kapatabilir.» dedi. Dün söz söyliyenlerden: Hüsnü Kitabct (Muğla),, Mustafa Şeref (Burdur), Fefik Şevket (Manisa) . Ahmed İhsan Tokgöz şunları söyledi: « Lokaller müstesna, Ziraat Bankasının bilmem nesi müstesna, ben bu istisnaların kaldırılması taraftarıyım. Ziraat Bankasının 400 şubesi varmış. Nesl zarar ediyormuş. Bu nasıl şey. Bilâhçosu umumidir.» Hüsnü Kitabcı tekrar söz alarak kanunlarda tenazürün temin edilmesi şartından bahsetti. Birçok yolsuz luklara kanunlarm karışıkhklan se beb olduğunu söyledi. ^•"^kereler esnasında Refik Şevke\ ^<jü Kitabcının vermiş ol Atatürk General Fahrettinle beraber Evvelki gün Kâğıdhane sırtlannda kıtaat tarafından süel (askerî) tatbikat yapılmış, Atatürk te bir müddet bu tatbikatı seyretmişler ve tatbikatı idare eden kumandanlardan izahat almış lardır. Eskisehir Temyiz mahkemesi Reisi İhsan yiz heyeti 339 senesi teşrinisanisinde lâ$ vedilerek Eskişehirdeki Temyiz dairesi yeniden kurulmuştu. Şayia henüz reı mî mehafilden teyid edilmemekle be raber bir kısım alâkadarlarca mevsuk addedilmektedir. Yunan muhalif partileri seçime girmîyecekler Dün verdikleri kararı birer beyanname ile halka bildirdiler [Atina hususî muhabirimizd^n] Atina 23 (Telefonla) Bugün muhalif parttler seçime girmemeğe karar Vermislrt1 vc bu karariamu n«?rettıkleri beyanname ile halka bildırmiş lerdir. Hürriyelperver partisinin lider muavini beyannamesinde muhaliflerin «e 1 an 13 üncü tahifede) "Almanya komşularını ayrı ayrı eznıek istiyor „ Sovyetler son nutuk münasebetile «Hitlercilik savaş yolundadır. Fakat bu yolda kendisinin ölümünü bulacaktur» diyorlar M. Laval M. Hitlerin nutku için birşey söylemek istemiyor Moskova 23 (A.A.) Radek, lzvestiya gazetesinde M. Hitlerin söylevinden bahsederek diyor ki: «Bu söyvel başlıca Sovyet Rusyaya karşıdır. Bu söylev, en iyi zaviyeden bile bakılsa, Rus Alman münase • betlerini fanalaştıracak mahiyettedir. Çünkü bu müdahale Almanyanın si yasasından mes'ul olan adam tarafından yapılmaktadır. Hitler, ilk defa değildir ki iki memleket arasındaki münasebetleri fanalaştırıyor ve bunu yapmakla beraber amacına da erişemiyor. Sovyet Rusyanın barış için daima artan bir tehlike olduğuna dünyayı inandırmak. Habeş mesele Cenevre 'oluyor Italya Romalı diktatör, kendi arzusunu Uluslar Kurumuna zorla kabul ettirmek sevdasında imiş! Cenevre konuşmaları çıkmaza girdi Cenevre 23 (A.A.) Reuter ajansı muhabirinden: îtalya Habeş anlaşmazlığı hak kındaki konuşmalar bir çıkmaza gir miştir. M. Musolini mutavassıtların tekliflerini reddetmiştir. (Arkan 6 ncı tahifede) İCENöİ KENDIMİZİ TENİCİD Londrada kanalizasyon yoktur! Istanbulda hemen her zaman tek tük te olsa tifo vak'alanna tesadüf olunur. Bu hastalık karşısında adeta kanıksamışızdır. Vak'alann zuhur ve tekerrürü bizleri pek telâş ve ata biyete düşürmez. Böyle olmak için salâhiyettar ve mes'ul makamların ellerinde haydi hazır deliller de vardır: Ne yapalım, derler, memlekette kanalizasyon yok, bu çaresız böyle olacak, her vak'aya karşı imkân da hilinde tedbirli hareket ederiz. Peki amma Londrada da kanali zasyon yoktur, ve orada tifo yoktur. Demek ki tifonun bir memleketten kökünün kazınıp atuması için behemehal kanalizasyon şart değildir. Demek ki bazı tedbirler alınsa kanali zasyona asla lüzum olmaksızın da tifonun önü kat'iyetle alınabilir. Bu nu yapabilmek için tıfodan ürkecek kadar hassas olmak kâfidir sanırız. Eğer Belediye bunu yapmıyorsa Sağlık Bakanlığı ahnacek tedbirler hususunda onu niçin icbar etmiyor? Yirmind asırda sokaklarında lâğvmlar akan memleket olur mu? Bu iş leri düzeltmek için yalnız kanalizasyon mu lâzım? Öyle ise herifin dediği gibi: Ölme eşeğim ölme, bahar gelir de yeşil yoncalar yersin! Tekerlemesile teselli bulalvm! Habeşistamn muhtırast Cenevre 23 (A.A.) Habeşis tan salğıtı (heyeti murahhasası) U luslar Kurumu konseyi üyelerine, İtalya ile anlaşmazlığın ayrı ayrı yönle rini (taraflarını) tahlil eden bir andıç (muhtıra) vermiştir. Bu andıç, İtalyanm bir uzlaşmıya varmak ve 1928 andlaşmasına gÖre bir hakem komisyonunun taplanması di leğinde bulunduğuna emın olan Ha beşistanın, 1 ikincikânun 1935 te î talya Habeş meselesinin konsey ta rafından sonraya bırakılmasmı kabul ettiğini yazmaktadır. Adisababada başlıyan konuşmaların bitaraf bir böl (Arkan 12 nci tahifede) Fransa Dıs tşleri Bakanı M. Laval M. Musolini geye aynlması için yapıldığını ha tırlatan Habeş andıçı, İtalyanm Habeşistana, nizamnamenin tatbikı için Atatürk spor günü Saat 10,30 da Cumhuriyet abidesine merasimle çelenk konacak, öğleden sonra da Kadıköyünde muhtelit takımlar arasında maç yapılacak Her sene 19 mayısta kutlulanacak olan Atatürk spor günü, bugün saat 10,30 da Taksim abidesine kulüblerin birer çelenk koyma merasimile baş lıyacaktır. Bayrama, saat 14,30 da, herkese parasız olarak kapılan açık bulundurulacak olan Fenerbahçe stadında, başlanacaktır. Tüzün Bakanı Şükrü Saraç ve Bolu saylavı Cevad Abbas Gürerin söylevlerinden sonra muhtelif oyunlar ve spor hareketleri atletizmden birkaç rekor kırma tecrü besi yapılacaktır. Günün en mühim hâdisesi saat 5,30 da yapılacak olan F. B. G. S. rauhtelitile Beşiktaş Güneş muhtelitinin yapacağı futbol maçı olacaktır. Çar şamba günü İstanbulsporluların Güneşle birleşmemek hususunda verdikleri karara rağmen Salâhattin ve Hasanın F. B. G. S. muhtelitine karşı çıka cak takımda oynıyacağı söylenmek tedir. Diğer taraftan F. B. G. S. muhtelitinin ne şekilde tesbit edıldiği Taksimdeki Cumhuriyet abidesi de henüz belli değildir.. Muhtelit, iyi bir oyun oynıyarak gali Devre arasında oyunculardan birka çı yerlerini başka arkadaşlanna bırabiyeti temin etsin diye değıl, ileride, kacaklardır. daha ciddî bir maçta kurulacak olan Bugünkü maçta F. B. G. S. muhmuhtelıte hangi oyuncuların girebile (Arkast 10 uncu aahifede) ceğini denemek için, yapılacaktır. (Arkast 6 net sahifede) Yağ gemisi bitmek üzere Gölcük tersanesînde Türk mühendislerile işçilerinin yaptıkları ük gemi yakında denize indirilecek Bugün 2 ncide: 5 incide: 6 ncıda: 7 ncide: 8 incide: Yağ gemisînin Gölcük deniz fabrikaları resimhanesinde yapılan bir krokisi Geçen yaz, tzmit körfezinde Göl cük tersanesindeki fabrikada yapıl mağa başlanmış olan yağ gemisinin teknesi bitmiştir. Bugünlerde makiIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMllllllllllİlllllllllHI gelecek verim kuvveti ise cabadır, ve işin can alacak yanı Ja rşte burasıdır. YUNUS NADİ nesi de yerine konulacaktır. Yeni tersanemizde Türk mühendisleri ve Türk işçileri tarafından yapılan bu gemi 1200 tondan büyüktür. Gemi yakmda merasimle denize indirile cektir. Türk denizcilerini bu mu vaffakiyetlerinden dolayı tebrik ede riz. 9 uncuda: 11 İHcide: Cumhuriyet Halk Partisi etrafında: Ağaoğlu Vıktor Hugo. Hikâye, Venizelos tefrikası. Türkiyede köy davası. General Göringin evin de beyaz kartalın dirilişi: Ercümend Ekrem Almanya intıbaları: Abidın Daver. Hitlerin Hayatı. Marsilya cinayetinin tahkikatı, Topkapı sarayındaki köşkler ve de ğerleri: Ahmed Refik.