24 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

24 Mayıs 1935 CumKuriyet TELGRAF MABERLERI Ingiltere hava filosu nu üç misline çıkarıyor Avam Kamarası, kanunu kabul etti. M. Baldvin Hitlerin sözlerinden sevinçle bahsetti .• •• a •• ffiüGUNDE Atma! ransa Dış İşleri Bakanı Lavsl geçenlerde Moskovaya gider ken, beraberinde gidecek olan bazı Fransız gazetecilerine Sovyetler hükumeti vize vermemişti. Bun'ann arasında kırk yıllık aşınamız olan Matin gazetesinin de muhabiri vardı. Ötedenberi, dostumuz olan devle tin rejiminden başlayıp, en takdire değer icraatına vanncıya kadar ten kid ve tezyif etmeyi âdet edinen gazetecilere karşı, Sovyetlerin pek haklı olarak ihtiyar eyledikleri bu muamele, onlann kinini, gazabım büsbütün tahrik etti. O kadar ki, Fransa ile Sovyetier arasında teessüs eden sıkı dostluğu dahi kale almıyarak, hâlâ tezyifkârane yazılar yazıyorlar. Kin fena şeydir. Buna gönlünde yer ayıran adam, hasmmı aşağılatmak is terken, ekseriya bizzat kendi güliinç mevkie düşer. Meselâ, son gelen Matin nüshala rından birinde şu fıkrayı okudum: «Kafkasya köylülerinden biri, kendisine az süt vermekle beraber, ahı nnda boynuzlarile tahrıbat yapan ineğinden şıkâyetçi olarak, onu mahke meye vermiş. Hâkimler de, bu dava yı kabul ederek, hayvanı sorguya çekmişler. Suçluyu müdafaaya tevkil edilen avukat, ineğin kâfi miktarda süt vermemesini, sahibinin ona iyi bakmamasına atfetmiş, ve tarafeyn dinlendikten sonra, mahkeme, ineği beraet ettirmiştir.» Matin muhabirinin, Sovyet topraklanna ayak absması caiz görülmedi diye, bu ağırlıkta bir masal uydurmak maskaralıktır. Hem, haydi, Sovyetlere karşî, gazetenin kuyruk »cısı var. Rahmet okuyacak değil a? Onlan tezyif etmek için elinden geleni uyduracak. Lâkin okuyucuların suçu ne?.. Onlara böyle ölmıyacak şeyleri yutturmağa kalkış mak, kendilerine hakaret etmek değil midir? Hele ben, bu zevzekliği okuduğum zaman, ağzımdan gayriihtiyarî şu hitab çıktı: Atma anam babam!.. Meslek arkadaşıyı/!.. Ercümend Ekrem TALU İHEM Matbuat kongresi yarın TELEFONVETELSİZ HABERLERİ NALINA MIHINA Kongrenin çalışması üç gün sürecek, bir kısım nıurahhaslar Ankaraya vardılar Ankara 23 (Telefonla) Tür kiye Matbuat kongresi cumartesi günü, Iç İşleri Bakanı Şükrü Kayanın bir söylevile açılacaktır. Kongrenin bütün hazırhklan tamam olmuş, bir kı sım murahhaslar da gelmiştir. Murah haslardan birçoğu da cumartesi saba hı trenle buraya gelecekler, Ankara daki meslektaslar ve Matbuat Umum müdürlüğü erkânı tarafmdan karşı lanacaklardır. Kongrede iş birliği, kültür ve meslek encümenîeri seçilecek, muhtelif ra porlar okunacaktır. Kongre çahşmalan üç gün sürecektir. Matbuat Umum müdürlüğü, kon gre murahhaslarınm Ankarada kala caklan müddet için güzel bir program hazırlamıştır. Murahhaslar toplu4)ir halde Ata türk heykeline çelenk koyacaklar, se hirde otomobillerle gezinti yapacak lardır. Bu arada bütün müesseseler, enstitüler görülecek, Çubuk barajına da gidilecektir. murahhaslardan bir kısmı bugün Ankaraya geldi. Ankaraya gelenler a rasında kongrede dinleyici olarak bulunmak istiyenler de vardır. İkdam sahibi Ahmed Cevdet te bu maksadla Ankaraya gelmiş; Matbuat Umum Müdürlüğüne müracaat etmiştir. Ahmet Cevdet böyle geniş mikyasta bir toplantının memlekette ilk defa yapıldığmı ve meslekî alâkanın kendisini bu kongrede bulunmağa mecbur ettiğini söylüyor. Kongrede seçilecek olan komisyonlardan iş birliği komisyonu; devlet ve matbuat arasındaki iş birliği mevzuunu; meslek komisyonu mesleki alâkadar eden meseleleri; kültür komisyonu da gazeteleri daha ziyade münderecat bakımından tetkik edeceklerdir. Matbuat Umum Müdürlüğü her ko misyonu alâkadar eden mevzulara dair vesikalar ve dosyalar verecektir. Bu arada Matbuat Umum Müdürlüğü tarafmdan yapılmış olan anketin neti cesi de kültür komisyonuna verilecektir. Ankarada^ toplanıyor Kadının askerliği 1 Londra 23 (Hususî) Mister Baldvin bugiin Avam kamarasında beklenen nutkunu söylemiştir. Evvelâ Mareşal Pilsudskinin hatı rasuu yad eden Mister Baldvin Hitlerin son nutkundan bahsederek bu söylevi yeni konuşmalar için imkân verici bulduğunu, bu sebeble İngilterede sempati ve emniyetle karşılanarak dikkatle tetkik edileceğini söylemiştir. Mister Baldvin bu münasebetle hava kuvvetlerinin azaltılmasına dair Hitlerin sözlerini takdir ederek Al manyanın emniyet meselesini hallet mek üzere îngiltere tarafından evvel ce yapılan davete bu şekilde cevab verdiğine işaret etmiştir. Bundan sonra millî müdafaa nok tai nazarından îngiliz hava kuvvetlerini artırmak hususundaki hükumetin teklifi reye konarak 52 ye karşı 340 reyle kabul edilmiştir. Kabul edilen bu programa göre 1937 yılında Îngiliz tayyarelerinin miktarı 500 yerine 1500 olacaktır. Lordlar kamarasında da Lord Londonderi, Mister Baldvinin söyle vine benzer bir söylevde bulunmuş, ve hükumetin hazırladığı programa göre 31 yeni hava üssülharekesile mevcudden fazla 31 hava filosu yapılacağını söylemiştir. îngiliz hava müsteşan bu hava fi losunun herhangi başka bir memleket filolarile boy ölçüşebileceğini söyle roiştir. meselelerindeki hatn hareketinin ü mid ve cesaret vermekten pek u zak olduğunu sÖylemiş, Hitlerin sivil halkın bombardıman edilmesi aleyhındeki sözlerinden dolayı kıvancını izhar etmiştir. M. Churchill, sözüne şöyle devam etmiştir: « Bununla beraber Almanya, hiçbir ulusun malik olmadığı uzun mesafeli bombardıman tayyarelerine maliktir. Durumun önemli bir surette değişeceğini zannetmiyorum. Bununla beraher M. Hitlerin sözlerindeki dostane edadan ve büyiik Britanya hakkındaki samimî telmihlerinden dolayı çok memnun ve bahtiyanm. M. Hit lerin izah ve teşrih etmiş olduğu bazı noktalar, görüşmeler ve hatta mü zakerelere yol açabilecektir.» M. Churchill, harb filosu hakkın da şöyle demiştir: « Eğer Almanlar bizim filomuzun yüzde 35 ine eşit olacak bir filo yapacak olurlarsa bizim senelik deniz programımıza her sınıftan daha çok miktarda gemi inşasını koymamız bir zaruret olur.» Anlaftna ümidleri Londra 23 (Telsizle) Taymis gazetesi, Hitlerin son bayanatından sonra anlaşma ümidlerinin artmış olduğunu sarahatle söylemektedir Murahhaslar şerefine bir akşam ziyafeti de verilecektir. Matbuat müdürlüğünde söylendiğiAnkara 23 (Telefonla) Mat ne göre ankete çok enteresan cevablar buat kongresine iştirak edecek olan ' verilmiştir. •"'"">"'" ılllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllırtıım .»..»....,. Orman Çiftliğinde tş kanunu avaş sözleri çoğaldıkça her ulus pek tabiî olarak bütün kuvvetlerini, korunma için, hazır bulundurmağı düşünüyor. Cumhuriyet Halk Partisi son ku rultaymda programma şu maddeyi ilâve etti: «Vatan müdafaası uğruna yurdun canlı cansız bütün mevcudiyet ve kudretlerini tahsis etmek esastır.» Bu maddeden, icabmda vatanın müdafaası için kadınlardan da isti fade edileceği, yani kadının da asker olacağı manası çıkarıldı. Türkiyede yükselen bu sesin arka.' sından Almanya da ayni şeyi söyledL Almanlar m yeni askerlik hizmeti kanunu, savaş zamanında kadın ve erkek bütün Almanların vatana hizmetle mükellef olduklarmdan bahsetmektedir. Bu, yalnız Türkiyeye ve Almanya ya münhasır değildir. Yarınm harbinde, her memleket, canlı ve cansız bütün mevcudiyet ve kudretlerini vatan müdafaasma tahsis edecektir. Hatta Sovyet Rusyada daha şimdiden kadınlardan silâhlı kıt'alar bile teşkil edilmiştir. Kadınların askerliği meselesi Türkiye ve Almanyada tekrar ortaya çıkınca, kadınlar kongresine gelen murahhaslar arasında yaptığımız anketi hatırladım. Murahhaslar arasmda kadının askerliğini istiyenler yok denilecek kadar azdı. Bayanların çoğu askerlikten ve öldürmekten hoşlan mıyorlardı. ölmekten ve öldürmekten erkekler hoşlanır mı sanki?... Mesele ölmek ve öldürmek meselesi değildir; vatan müdafaasında çalışmak meselesidir. Yarınm harbi, or dular harbi değil, milletler harbidir. Artık cephe ve cephe gerisi diye bir ayırma yapmak mümkün olamaz. Harbe giren millet, erkeğile, kadmi le, askerile, sivilile, taşile, toprağile savaşacaktır. Bence kadm için cepheye gitmeden, tüfek atmadan, süngü saplamadan, bilfiil adam öldürmeden yapılacak sayısız işler vardır. Kadm, askere giden erkeğin tarladaki yazı hanedeki, fabrikadaki yerini tutacaktır. Kadın, vatman olacak, biletçi olacak, postacı olacak, kâtib olacak, memur olacak, amele olacak, işçi ola cak, bir kelime ile c e W e koşan her erkekten boş kalan dolduracaktır. Bir taraftan hastaneıerde güzel ellerile yaraları sararken diğer taraftan harb endüstrisi fabrikalannda bomba hazırlıyacaktır. Bir milletin bütün erkekleri savaşa gidince kadmlarma iş mi yok? Her millet. ordusunun bütün silâhsız hizmetlerini, bütün geri hizmetlerini kadma gördürecek, bu suretle bütün erkeklerini cepheye sürebilecektir. Kadmm askerliği demek işte bu demektir; kadmm savaş zamanında erkek gibi vatan müdafaasma iştirakini, onun mecburi hizmetlerini ve mükellefiyetlerini tayin etmek demektir. Erkekler arasmda nasıl be den kabiliyeti müsaid olanlar silâhlı ve muharib smıflara, müsaid olmıyanlar da silâhsız ve gayrimuharib hizmetlere aynhyorsa kadm da, tabiatile silâhsız hizmetlere verilecektir. Cumhuriyet Halk Partisinin programmda pek iyi söylenildiği gibi, vatan müdafaasında erkek, kadm canlı ve cansız diye bir tefrik yapmadan her mevcudiyetten, her kuvvetten istifade edilecektir; herşeyi yerliyerinde kullanarak... Lokumla istih kâm yapılmaz; fakat asker beslenir. Kadm hücum kıt'asında kullanılmaz; fakat cepane fabrikasmda çalıştınlrr. Kadmm askerliği, onun, vatan müdafaasma gücünün yettiği yerde ve işte mecburî hizmeti demektir. Berlinde memnuniyet Berlin 23 (Telsizle) Alman gazeteleri M. Baldvinin avam kamara sındaki sözlerini memnuniyetle karşı lamışlardır. Matbuat kamaranın; Hitlerin beyanatı tesiri içinde bulunduğu ve bunun ilerisi için iyi bir alâraet olduğunu yazmaktadır. Celâl Bayar, kongre aza Gelecek toplantı devrelarına ziyafet verdi sine yetiştirilecek Ankara 23 (Telefonla) Eko nomi Bakanı Celâl Bayar bugün 19,30 da tecim ve endüstri kurulta yı delegelerine orman çiftliğinin bira bahçesinde bir kır yemeği vermiştir. Yemekte Başbakan Ismet Inönü, Kamutay Bakşanı Abdülhalık Ren da, Bakanlar. C. H. Partisi Genel Sekreteri Bay Receb Peker, Ekonomi ve diğer Bakanhklar ileri gelenlerile gazetecüer hazır bulunmuştur. Delegeler Ismet Inönünün masasını çevirerek yaşa seslerile Başbakana saygı ve sevgi gösterişi yapmışlardır. Yemek çok iyi bir hava içinde geç miştir. Ankara 23 (Telefonla) îş kanunu lâyihasını tetkik eden muhtelit encümen önümüzdeki pazar günü toplanacaktır. Birçok mühim esaslan ihtiva eden lâyıhanın inceden inceye tetkik edilmesi lüzumlu olduğundan Kamutayın gelecek toplantı devresine yetiştirilebileceği anlaşılmaktadır. Encümenin pazar toplantısında bu cihet kat'î surette belli olacaktır. i^ M. Çurçilin beyanatı M. Chuchill, avam kamarasında M. Hitlerin müşterek emniyet ve başka memleketlerin işlerine kanşmamak nımıllllllHllinilllllllllRIIIIIIIIIIIII Ticaret Odaları Kurultayı İtalyan ordusunun manevraları Dünkü içtimalarda mü Manevralarda harb levahim kararlar verildi zımı kullanıldı Ankara 2 3 (Hususî) Tecim ve endüstri dördüncü genel kurultayının muhtelif encümenîeri bugiin de çalış malanna devam etmişlerdir. Tecim borsalan komisyonu bugünkü toplantısında ofsiyon «artırma şeklinde satış» meselesini görüşmüş ve mallanmızm standardize edilmesi, genel mağazalar kurulması, varant muamelesinin piyasalarda yerleşmesi gibi şartlann tahakkukundan sonra bu ululün konmasmda fayda olacağını kabul etmiş, bu şartlann tahakkuku için yapılmakta olan teşebbüslerin neticelerine göre bu mevzuun tekrar tetkikine imkân vermek için şimdiden gelecek Kurultay ruznamesine konmasını teklife karar vermiştir. Deniz ürünleri komisyonu: Balık endüstrisi, siingercilik ve tatlı su balık çılığımızm inkişafı çarelerini araştmcı müzakerelerde bulunmuş, Kurultay genel heyeu'ne verilecek raporu kabul etmiştir. Dilekler komisyonu bugiin öğleden sonraki içtimalannda Odalardan ge len muhtelif dilekler üzerinde diin başlıyan müzakerelerine devam etmiştir. Bu arada beş senelik endüstri programlannın tanziminde gözönüne alınması teklif edilen muhtelif dilekler üzerinde kararlar ittihaz etmiştir. îskele resimlerinin yüksekligi hak kındaki şikâyetler ve bilhassa İran transit yolu ve Trabzonun hususî vaziyeti üzerinde görüşülmüştür. 1 Tecim ve endüstri odalan kanun ve nızamname komisyonu çalışmalannda odalardan şimdiki odalar kanun ve nizamnamesinin tadili hakkında gelen raporlan müzakereye devam etmiş ve tadil teklifi olarak başlıca aşağıdaki kararlan almışnr. i 1 Daimî surette ticaretle meş gul olmalanna rağmen «ticarî ikametgâhlan» ohnıyanlann da odaya kayid pıecburiyetine tâbi tutulmalan. 1 2 Kapatılan odalann bulunduğu yerlerdeki mümessil azalarm da «alâhiyet ve vazifelerini haiz olması. 3 Odalar ve yapılan istatistik lerin ilmî esaslara göre tensik ve tevhidl. Çivitavekya 23 (A.A.) Kral bu sabah Tolfa dağlarında kıtaatm talimlerinde hazır bulunmuştur. Bu talimlerde harb levazımı kullanılmıştır. Talimler esnasında Harbiye Müsteşarile Emir İbnissuud ve ataşemiliterler hazır bulunmuşlardır. Roma konferansı M. Laval ile M. Titülesko arasmdâ dünkü mühim konuşmalar Cenevre 23 (Tel sizle) M. La val bugün Bal kan Andlaşması ve Küçük And laşma Başkanı M. Titülesko ile ko nuşmuştur. Ce nevre mehafilinde bu konuşma ya büyük ehem miyet veriliyor. Konuşmaların Roma konferan * sı hakkında cere M. Titülesko yan ettiği ve bu konferansın haziranda toplanacağı söylenmektedir. M. Laval öğleden sonra Sovyet Hariciye Komiseri Litvinofla da konuşmalarda bulunmuştur. Bazı eşyanın gümrük resmi Ankara 23 (Telefonla) Kat ranlı, asfaltlı ve mümasilleri, amba lâj kâğıdı, sellüz kâğıdı ve mukavvası ve mamulâtı, mücellit kâğıdı. tebeşir, üstübeç ve emsali mevadla sathı tıla edilmiş kâğıdlar ve duvar kâğıdlan ve mukavvalannı, diğer kâğıdlar gibi gümrüklerde memlekete sokulurken her kilogramından 3 kuruş istihâk vergisi alınması lâzım geldiği gümrüklere bil dirilmiştir. Avusturya eşyasına dair bir karar Ankara 23 (Telefonla) Avusturya menşeli eşyaya Türk parasmın kıymetini koruma kararnamesinin 32 nci maddesi hükmünün tatbik edilmesi kararlaştınlmıştır. Bu madde hükmüne göer Avusturya menşeli eşyanm bedelleri Cumhuriyet Merkez Bankasına yatınlmadıkça eşya mem leketimize sokulmıyacaktır. Türkiye Ingîltere ticaret müzakeresi Londra 23 (A.A.) Avam Kamarasında bir saylav Ticaret Bakanı Runcimandan Türkiye ile klering görüşmelerinin şimdiki durumunu ve çok vakit geçmiş olmasına ve bir anlaşmaya erişmekteki zorluğa göre, Türk incirleri üzerine vergi konulmasındaki faydayı araştınp araştırmıyacağını sormuştur. M. Runciman Türkiye hükumetile görüşmelere tekrar başlanılmış oldu ğunu ve bu şerait içinde bugün için oydadığı (telkin ettiği) mukabelebilmisil meselesinin mevzuu bahsolamı yacağını bildirmiştir. Fransa siyasî mehafilinde faaliyet Paris 23 (Telsizle) Meb'usan meclisi önümüzdeki hafta zarfında açılacağmdan Siyasal mehafilde bugün büyük bir faaliyet baş göstermiştir. Meclis açılır açılmaz intihab kanununun değiştirilmesi hakkında hararetli müzakereler cereyan edeceği söyle niyor. Söylendiğine göre, intihabat nisbî • olacak ve meb'usluk müddeti 4 ten 6 seneye çıkarılacaktır. Bu tedbirler sayesinde kabine mevkiinin daha zi yade sağlamlaşacağı ileri sürülmektedir. Televiziyonda gelis!ne Paris 23 (Telsizle) Bir âlim tarafmdan bulunan yeni âlet sayesinde televizvon sahasmda ileriye doğru çok mühim bir adım daha atılmıştır. Bu keşif sayesinde televizyon neşriyatı havanm muhalefetinden kat'iyyen müteessir ölmıyacak, neşriyat bulut lardan geçebilecektir. M. Titülesko Rusyaya gidecek Bükreş 23 (A.A.) Henü,z teyid edilmiyen bir habere göre, M. Titülesko yakında Moskovaya gidecektir. Bu mesele hakkında yan resmî bir sıfatı olan bir zat böyle bir ziyaretin sonbahardan evvel yapılamıyacağım söylemiştir. Bu proje zaten Romanya ile Sovyet Rusya arasındaki siyasal münasebetlerin yeniden başladığı 1934 senesindenberi mevcuddur. Fransız Mısır ticaret muahedesi Paris 23 (Telsizle) Bugün Pa riste Fransa ile Mısır arasında bir ticaret muahedesi imzalanmıştır. Seçmenleri aldatan bir saylav Peşte 23 (A.A.) Son seçimde Kenyeres adı altında ve Yahudilere karşı olan programile saylav seçilen ve bu suretle seçmenleri aldatan Yahu di Kanpmanın seçimini bozmak için tahkikat açılmıştır. Bir Belçika balonu düştü Paris 23 (Telsizle) Brükselden gelen haberlere göre Belçıkalılarm < Belçika > adındaki büyük balonu Sen Yoakim yakınlarında yere düsmüş tür. Kaza hakkında henüz hiçbir malumat alınamamıştır. Fransız kabinesi geniş salâhiyet istiyecekmiş Paris 23 (Telsizle) Başvekil M. Flanden bugün malî proje hak kında tetkiklerine devam etti. Bu projenin tatbiki için hükumetin meclis ten, vaktile Puankareye verilen şekilde geniş salâhiyet istiyeceği söyleni yor. Eski Maliye Bakanı M. Malvi tabiî tedbirlere taraftar olduğunu ve geniş salâhiyete ihn'yac olmadığmı gaze tecilere söylemiştir. Tayyare kurultayı Ankara 23 (A.A.) Tayyare Kurultayı yann saat 14 te Kamutay salonunda toplanacaktır. kında emniyet ve ihtısas bakımından odalar tarafmdan tetkikat yapıldıktan sonra ruhsat verilmesinin usul ittihazı. Ankara Hukukunda imtihanlar Ankara 23 (Telefonla) An kara Hukuk Fakültesinde imtihanlar 25 mayısta başhyacak ve 2 temmuz da bitecektir. Manevralarda bir tayyare düştü Nevyork 23 (A.A.) Büyük pasifik manevralan esnasında bir tayyare düsmüş ve 6 rakibi ölmüştür. Afyon meselesi Cenevre 23 (A.A.) Uluslar Sosyetesi konseyi, bugünkü celsesin de afyon komitesi tekliflerinin mua meleye el konulmasına ve Japonya nın bu komite mesaisine iştirake davet edilmesine karar vermiştir. • 6 Ticarî ahlâka uygunsuz iş gören tüccarlar hakkında başka memleketlerde tatbik edilen «uluslararası kara liste» esasınm tesisi. 7 Odalar bankası için odalann bütçelerinden aynlmakta olan yüzde onlann şimdiden sonra aynlmaması, ve birikmiş olan paralann Ekonomi Bakanlığı tarafmdan genel mağazalar ve buna benzer kurumlar tesisi işinde kullanılmak üzere ve her odanın birikmiş parası nisbetinde hissedar ol ması esası dahilinde sarfı. 8 Odalar arasında mıntaka birlikleri kurulması. M. Litvinofun Başbakanımıza cevabı Ankara 23 (A.A.) Maksun Gorki uçağının kayıbından dolayı Başbakan Ismet Inönünün gönderdiği başsağı telgrafına Komiserler Kurulu Başkanı Litvinof aşağıdaki karşıhğı vermiştir: Telgrafınızdao derin bir surette duygulanarak Sovyetler Birliğinin uğradığı acıkh kayıb dolayısile dostça gösterilen sempati duygusundan dolayı Sovyetler Birliği hükumetinin içten tesekkürlerini kabul etmenizi ric* ederım. 4 Tacirlerin verdikleri kayid beyannamelerine markalannın da ilâyesinin usul ittihazile hukukî müeyyidelere bağlanmasu 5 üususî simsar ye tellâllar hak