23 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 12

Cumhuriyet • 23 Mavıs 1<>35 Bulgar ticareti artiyor I İpek endüstrisinde görülen darlık Dün Ticaret Odasmda bir toplantı yapıldı Ekonomi Bakanlığı endüstri araş tırma kolu başkanı İlhami Nafiz Bakanlığm gösterdiği lüzum üzerire İstanbula gelmiştir. İlhami Nafiz Bursadan Istanbula gelmektedir ve son çağlarda ipek endüstrisinde görülen darlığın sebeblerini araştırmaktadır. Dün İlhami Nafizın çağırması üzerine îstanbuldaki ipekli kumaş fabrir katörleri Ticaret Odasında bir toplantı yapmışlardır. Bu toplantıda İlhami Nafiz Bakanhğın noktai nazarını söylemiş ve bundan sonra hep beraber darlığm sebebleri gözden geçirilmerçe başlanmıştu. Söz alan bir fabrikatör darlık hıkkında bildiklerini söyledikten sonra demiştir ki: « Biz iyi malı değil, rekabet malını yapıyoruz. Eğer diğer yurddaşUra dokunmasa bizim kapılafımıza birer kilid takılmasım hükumetten isterim!» Diğer bir fabrikatör de gayrimesru rekabet yapıldığını ortaya kovatak bunun icin tedbir alınmasmı, stokun çok olduğunu söylemiştir. Başka bir fabrikatör yapılan malm alınana göre çok olduğunu, daha az mal yapılması lâzım geldiğini söyle miştir. îlhami Nafiz İstanbulda birkaç gün daha araştırmalar yapacak, bundan sonra vardığı neticeyi Bakanlığa bildirm''k üzere Ankaraya jndecektir. Mareşal Pilsudski Gene bir temel İzmir Valisînin takçökme hâdisesi dire değer bir nin bıraktığı vasiyetname İsmail toprak altından teşebbüsü (Baştarafı 1 inci nahifette} Militarizmden esas maksad, yurdun müdafaa ve muhafazasıdır. Yaşadığım müddetçe ihtilâlci ve asker olarak yaşadım. Benim, Lehistanı kurtardığımı söylüyorlar. Bu tamamile doğru de ğildir. Zira, Lehistan lejyonundaki arkadaşlarımm ve ulusunun yardımı olmasaydı ben hiçbir şey yapamazdım. Benim Rusyaya karşı müthiş bir kinim, Almanyadan korkum ve Fran saya karşı da itimadsızhğım olduğunu söylediler. Hayatımm sonuna yaklaştığımı hissettiğimden düşüncelerimi ve Lehistana, sık sık muhtac olduğu yardım ve dostluğu gösteren bu uluslar hakkındaki duygulanmı açıkça anlatmak için bu fırsattan istifade ediyo rum. Lehistanı Rus boyunduruğundan kurtarmak, çocukluğumdanberi benim emelimdi. Bu emelimi tahakkuk ettirince kılıcımı, ancak memleketim bir istilâ tehlikesine maruz kaldığı zaman çıkarmak kararile, kınına soktum. Buna ihtiyac hasıl olmaması, ve hayatımm son demlerini bir banş siyasası icinde geçirmeğe muvaffak oluşum beni ömrünün sonuna, kocasmı saadetlerin en büyüğüne kavuşturmuş olmak kanaatile irişen bir zevce kadar bahtiyar etmiştir. Dünyada hiçbir erkek, kan«ını, benim Lehistanı sevdiğim kadar sevmemiştir. Hiçbir kadın, kocası uğruna kendini feda etmeğe, benim yurdumun yolunda can vermeğe her dakika hazır oluşum kadar amade bulun mamıştır. Bu düsünceler, mazinin ka ranlık ıçölgelerini bile aydınlatıyor. Sonu yaklaşan hayatım, gözüme, mes'ud hatıralarla dolu göriinüyor. Lehistanın atisinin banş ve saadetten ibaret olduğu n a eminim. Nisan ihracatı 442 milyon levayı buldu Muvazene 189 milyonla lehte kapandı Bulgaristan istatistik umum müdür lüğunün topladığı rcsmî malumata göre geçen nisan avında bütün Bulgaristanın ithalâtı 253,5 milyon leva kıymelinde, 22.017 ton mubtelif ticaret emtianesinden ibarettir. Bu miktar, mart ayma nisbetle 68.1 milyon ve geçen senenin marbna nisbetle de 64,9 miiyon leva fazladır. Nisan ayının umum ihracab 442,6 milyon leva kıymetinde 5,988 tondur. Bu senenin mart ayı ihracatmdan 250,1 milyon, geçen senenin ayni ayı ihracatmdan da 250,6 milyon fazladır. Ihracattaki bu fazlalık bu sene Al manya ile Bulgaristan arasında imza edilen takas uzlasması üzerine Almanyaya fazla miktarda işlenmemiş tütün gö"Herilmesinden ileri gelmiştir. Bundan dolayı Bulgaristanın bu sene nisan avı ticaret muvazenesi 189 milyon leva fazlahkla kapanmıştır. Gecen senenin fazlalı^ı 3,5 milyon leva idi. Nisan ayında Bulgaristandan ihrac edilen mevaddm baslıcaları şunlardır: 344.3 milvon leva işlenmemiş tü tün, 15,3 milyonluk muhtelif hayva nat, 7,7 milyonluk kesilmemiş, 9,8 milyonluk kes'lmis tavuk, 3,5 milyonluk fasulye, 2,5 nvlvonluk cavdar, 2,6 kaşar pevniri, 1,1 milyonluk gülyağı ve sairedir. Bulgaristan bu sene îsviçreye yu murta ihracında pek geri kalmıştır. çıkarıldı ama hayatı tehlikede (Bastarafı 1 inci tahlfeâe) Her köy kendi konuğuna kendisi bakacak, yalnız gidip gelme masrafı ta lebeye aid olacakür. İzmire gidecek olan bu talebelere Bayındırlık ve Ekonomi Bakanlıklannca vapur ve demiryolu masraflannda çok. kolaylık gösterilecektir. Her talebe istediği kövii kendisi seçebilecektir. Bu köyler Ödemiş, Menemen, Bergama, Tire, Kusadası, Kemalpaşa, Urla, Çeşme, Fuça, Cumaovası, Bayındır, Dikili kazalanna aiddir. Yer yer misafir kabul edecek olan köyler de şunlardır: Birgi, Bozdağ, Çaylı, Kaymakçı, Bezdegüme, Yeniceköy, Dadbel, Ka yaköy, Bademiye, Adagüme, Adagide, Beydağ, Kiraz, Haykıran, Emirâlem, Göktepe, Aliağa, Karakuzu, Gökçebeyli, Bölcük, Poyracık, Yu kanbeyli, Asağıbeyli, Fıstık, Büyük kale, Fata, Kahran, Selçuk, Davud lar, Ören, Armudlu, Parsa, Kilizman, Yelki, Alaçatı, Yenifuça, Cumaovası, Çırpı, Çandarlı, Pınarbaşı.. Üniversite rektörü Gemil Bilsel İzmir îlbayının bu tezkeresini «evinçle karşıladığını ve bu sevinçli haberi bütün fakültelere bildireceğini cevaben bil dirmiştir. İzmir îlbayı Kâzım Dirikin bu te şebbüsünü takdirle karşılamak lâzım dır. Bu suretle Üniversitede okuyan ve yarın memleketin mukadderatmı eline alacak olan genclerimizle köy ve köylü arasında çok yakın ve canlı bir alâka başlamış olacaktır. Müthis rakam Dünyada 48 milvon radyo ahizesi varmışî Beynelmflel radyo idarehanesi şa yanı dikkat bir istatistik neşretmiş tir. Buna göre 1934 senesinde bütün dünvada (48,300,000) alıcı radyo ve bunlann da (193,000,000) milyondan fazla dinleyicisi varmış. Bu 48,300,000 alıcı radyonun (23,500,000) i AvniDada, yirmi milyon yedi yüz elli bini Birleşik Ameri ka hükumetlerinde imiş. Avrupada îngiltere (6.780,000) alıcı radyo ile birinci, Almanya (6,142,920) alıcı radyo ile ikinci gelmektedir. Ahaliye nisbet edilirse b'rinciliği Danimarka kazanmaktadır. Burada yüzde on altı kişiye bir radyo düşmektedir. Bu yukandaki miktardan 1934 te veniden (3,500,000) alıcı radyo ya mlmıştır. Amerikada da otomobillere iki milyon ahcı radyo konulmuştur. \ Buğday piyasası Bu hafta daha iyi seraitle geçti Hâdise yeri Dün Istanbulda gene bir toprak çökme hâdisesi olmuş, ev temeli kazan bir amele toprağın altında kalmış ve güç kurtanlmıştır. Şehremininde, Denizaptaî mahallesinde Neşet, arsalanndan birinde ev yaptırmak istemiş, amele tutarak ça lıştırtmağa başlamıştır. Dün saat 12,55 te bütün ameleler civara dağılarak yemek yemeğe gitmişler, ameleden Ali oğlu İsmail yemeğini oracıkta yiyerek hemen işine başlamıştır. Tam kazmayı vururken karşı taraftaki topraklar zavallının üstüne yıkılmış ve İsmail beli arkada olduğu halde boğazına kadar toprağa gömülmüştür. İsmail bağırarak imdad istemeğebaşlamış, biraz ilerideki evinde oturan zabit mütekaidi Osman bu acı sesi duyunca hemen dışanya fırlıyarak İsmailin yanına koşmuş ve eli ile topraklan temizlemeğe koyulmoştur. Bu sırada vak'a yerine gelen dığer ameleler ile İsmaili kanlar içinde topraklardan kurtarmışlardır. Gureba hastanesine götürülen İsmaile pansıman yapılarak radyografisi alınmıştır. Doktorlar İsmailin kemiklerinin toprağın tazyikı ile kınldığını zannetmektedirler. Amelenin hayatı tehlikededir. Dünya buğday piyasası geçen hafta daha iyi geçmiştir. Şikago ve Binnipek borsalannda fiatler hayli düşüklük gösterdikten sonra iki çent üzerine almıştır. Şıkago borsasında mayıs teslimi mallar 93, Binnipek bonasında 87,3/8 cent etrahnda dolaşmıstır. Arjantin buğdaylan fiati sabit kalmıştır. Liverpuldan piyasanın sakin ve fiatlerin sabit kaldığı haberleri gelmiştir. Amerika Birleşik hükumetlerinin şimali garbî taraflarile Kanadada mahsulâta faydalı yağmurlar yağması, piyasayı düşürmsk lâzım iken İtalyanın alıcı bulunması fiatleri tutmuştur. ttajya mayısta yüklenmek üzere 5060,000 ton buğday satın almış ve daha da alacaktır. İtalvanın Romanyadan da külliyetli buğday almış olması muhtemel dir. <»ı*.!.' Turizmi himaye Italya turizm himaye maksadile seyyah otomobillerinin sarfedeceği ben zin vergisinde tenzılât yapılmasma karar vermiştir. Buna dair yapılan bir kanuna göre otomobille îtalya hududu nu aşanlar mahallî hükumetlerinden alacaklan tasdikname ile îtalyada kala caklan müddetlere göre % 4080 arasında tenzilâtla benzin tedarik ede bileceklerdir. Türkofis teşkilâh genişletiliyor Hazirandan sonra, Türkofis, iç ve dış piyasalarda teşkilâtım genisletecektir. Karsta, Ruslarla olan ekonomik münasebetlerin gelişip genişlemesi için bir şube açılacak; Trabzonla Samsunda da birer şube bulundurulacaktır. Dış piyasalardaki teşkilâta da Tokyo, Şanghay ve Riyo dö Janeyro mümessillıkleri ilâve edilecektir. Balkan memleketlerile dış. ticaret yönünden münasebetlerimizin artma ve gelişmesi için de, Ekonomi Bakan lığı, Romanyada bir ticaret mümessili bulunduracaktır. Türkofis İstanbul şubesi bundan sonra her ay İstanbul piyasa durumunu gösteren bir rapor hazırlıyacak ve genel Türkofis merkezine göndere cektir. İstanbul şubesi bu raporun ikisini dün Ankaraya göndermiştir. 1945 e kadar bütün plânlarımt hazır ladtnt Aklı başında bir hükumet şefi, plânIannı o suretle hazırlamalıdır ki, günün birinde birdenbire ölümle karşılaşacak olursa, onun itimadını, haiz olan başka birisi onun yerini tutabilsin ve şefin değişmesi hükumet nizamının bozul masına sebeb olmasın. Lehistan için yapbğım plânlar yalnız bu sene, yahud gelecek sene ve yahud ondan sonraki seneler için hazırlanmış değildir. Bütün hayatımda yaptığım projeler on sene sonrası içindir. Lehistanın, 1945 senesinde, Avrupa birliğinin en varlıklı devletlerinden biri olması için herşeyi hazırladım. Ekonomi Bakanının seyahati Memlekette yeni kurulan fabrikalarımızı gezmeğe çıkacak olan Ekonomi Bakanı Celâl Bayarm haziran iptidalannda Ankaradan hareket ede ceği haber verilmektedir. Kurslar açılıyor Sümer Bank tarafından açılması kararlaştınlan dokumacılık kurslan için Bakırköy bez fabrikası dahilinde hazırlıklar yapılmaktadır. Kurslar bir hazirandan îtibaren çalışmağa başlıyacaktır. Günün bulmacası • • • • • • • • • 1 1 1' 1 Lehistanın güvenliği • ; Avusturya ve Almanyaya buğday satıyoruz Buğday satış komisyonu dün öğle den evvel Ziraat Bankasında bir toplann yapmıştır. Bu toplantıda Avus turya ve Almanyadan buğdaylarımı zı almak için yapılan istelder gözden geçirilmiştir. Bu istekler iyi bir şe kilde karşılanmıştır. Almanya ve A vusturyaya yeniden çokça olarak buğday »atabileceğimiz anlaşılmaktadır. Sahte firma ajanları Son zamanlarda İstanbul piyasa sında türeyen bir takım yabancı kimseler kendilerine Alman firmalannın mümessili süsünü vererek sipariş alabileceklerini bildirmektedirler. Türkofis bu adamlar hakkında Berlinden malumat istemiş ve Reichsstelle bun lann bilhassa yumurta almak için hiç bir salâhiyetleri olmadığını bildirmiş tir. Türk yumurtalan yalnız Alman devleti tarafından satın almmaktadır. Yumurtacılann toplantısı Dün öğleden evvel Yumurtacılar Birliğinde yumurta ihrac tacirleri bir toplantı yapmışlardır. Bu toplantıda son günlerde yumurta ihrac nizamna mesinde yapılması düşünülen değişiklikler üzerinde görüşülmüştür. Dünkü toplantıda bu değişikliklerin hangi noktalar üzerinde olacağı tesbit edilmiştir. Yumurtacılar bugünlerde yeniden toplanacaklar ve sonra değişmesi için söz birliği ettikleri bölümleri Ekonomi Bakanlığına bildireceklerdir. . Fransızların en büyük deniz tayyaresi yandı mı, yanmadı mı? Turîzm siyasası Ankaradaki encümenler rapor hazırlıyorlar Ankarada turizm kurultayı encü menlerinde çalışmakta olan ve bazı işlerin şehrimizde etüdlerini yapmak üzere geri gelen Turing Kulüb murahhas azası Şükrü Âli aybaşnda tekrar Ankaraya gidecektir. Turizm encümenleri çalışmalanna devam etmektedirler. Encümenler kendilerine verilen mevzular etrafındaki kararlarını bir haftava kadar raporlarla genel sekreterlige bildireceklerdir. Turizm umumî heyeti, aybaşında tekrar bir toplantı yaparak encümenlerin verdiği kararlan tetkik edecektir. Genel heyetin bu son toplant'lan birkaç celse devam edecektir. Sonunda genel mahiyette verilecek kararlar bir proje halinde Başbakanlığa sanuîa caktır. Başbakanhk genel heyetin verdiği kararları tatbik kabiliyetlerine göre ayıracak ve mahiyetlerine göre Bakanlıklara ayrı ayn tevdi edilecektiî. Yurdumuzda turizmi canlandırmak için almması gereken bu tedbir! eriü bir kısmı paraya ihtiyac gösterd'ğinden bunlar muayyen devreler zarfmda alınacak tahsisatlarla tatbik edilecek, işin paraya lüzum göstermiyen knımların tatbikına bu yıl içinde başlanacaktır. Her tarafta muharebeden bahsedil diğini işitiyorum. Almanya yeniden silâhlandı. Fransa ile Rusya hava mü dafaa kuvvetlerini artırdılar. Yalnız Amerika ile îngiltere, Versay muahedesinin esas prensiplerine sadık kaldı lar. Lehistanı bu harb hummasından tecrid etmek üzere, ekonomik siyasa için Büyük Britanya siyasasmı, şahsî ha reketim için, müteveffa Fon Hinden burgun siyasasını model olarak aldım. Lehistanın banşı büyük devletlerin yardımlan sayesinde sağlamlanmışhr. Beni, cazib birleşme tekliflerile çekmeğe çalışanlar bulunmasma rağmen, Lehistanın güvenliğinin (emniyetinin), tekbaşma kalmasına vabeste olduğuna eminim. Fakat, Lehistana dost elleri uzanmış olan devlet adamlannın şifahî vaidlerini de gözönünde bulunduruyorum. Zannediyorum ki, gelecekteki harbin akibetlerinden bütün ulusların korkar olması, banşı sağlamağa kâfidir. Bizi başka bir devlete karşı bir te cavüz hareketine geçmeğe mecbur edecek mahiyette hiç bir birliğe dahil ol mamaklığımız, Lehistanın vaziyeti iti barile ve ulusal varlığunız için en esaslı bir şeydir. Müdafaa sistemimiz, her hangi bir tecavüze karşı sınırlanmızı koruyabilecek şekilde olmakla beraber, ulusal emniyetimiz, silâhların kuvvetine değil, Leh uîusunun ve hakikatte arsıulusal emniyetin hakemleri olan büyük devletlerin hüsnü niyetine dayanmaktadır. Kendi kendini yarahyan çocuk Küçük bir çocuk, tabanca ile oy narken kendisini vurmuştur. Fındıklıda Şevkinin 7 yaşmdaki oğlu Sabri, evde kimsenin haberi yokken çekmeyi açmış, babasının tabancası nı alarak oynamağa başlamıştır. T a • banca birdenbire ateş almış ve çocuk kolundan yaralanmıştır. Küçük yaralı çocuk hastaneye kaldınlmışhr. 10 i • Soldan sağa: •• • 11 1 I ım• •I !• • 1 • Türk Yunan takas anlaşması feshedildi t Ankara 22 (A.A.) Türkofis başkanhğmdan bildirilmiştir: 100 ikinciteşrin 1934 tarihli TürkYunan takas anlaşması feshedilmiştir. Lehittanın büyük deuletlerle olan münasebetleri Lehistanın en samimî müttefiki Büyük Britanyadır. Almanya, ekonomik refahımız hakkındaki duygulan, sa mimî ve pratik hakikatlere müstenid o^an bir komşumuzdur. Rusya, Leh ulusile, ticarî saha haricinde meşgul olamıyacak kadar dahilî büyük tecrübelere girişmiştir. Fransanın bize dostça bir iştirak teklif eden son hareketleri bizde mes'ud bir aksülâmel uyandırmıştır ve cevabsız kalnvvacaktır. Dünkü gazetelerde ajansın bir telgrafı vardı. Fransada yeni yapılan «Denizyüzbaşısı Paris» adlı büyük deniz tayyaresinin Bordo limanuıda kâmilen yandığı bildiriliyordu. Bu telgrafm fransızca gazetelerde çıkan şekli ise deniz tayyaresinin bir yangın yüzünden kısmen harab oldu ğunu bildiriyordu. Okyanusları aşmak için yapılmış olan bu deniz tayyaresinin herhalde bir kaza geçirdiği anlaşılıyorsa da tamamen veya kısmen mi j'andığı anlaşılamamaktadır. Fransızların bu yeni deniz tayyaresinin ağırlığı 37 tonluk olup hareket başlangıcında 40 tona kadar çıkabi leceği de anlaşılmıştı. Bu tayyare Marsilyadan Aljere dört saatte, Beyruta da on altı saatte gidebilecektır. Fakat Denizyüzbaşısı Paris Cenubî Atlas Okyanusuna, Asur adalarından geçerek Marsilya Nevyork seferi için yapılmıştı. Vasatî sürati saatte 220 kilometro idi. Altı tane 890 beygirlik motörle teçhiz edilmişti. Bu motörlerin kuvvet mecmuu 5520 beygiri buluyordu. Yeni deniz tayyaresinin sekiz mürettebat, 20 25 yolcu ile Okyanusta 4000 kilometroyu hiç mahrukat almadan katedebileceği ümid ediliyordu. Harb muhakkak değildir Hissediyorum ki, Almanyanın ye niden silâhlanmasına ve birçok Avrupa devletlerinin harbden evvelki dere cede müdafaa vesaiti tedarik etmiş olYukarıdan aşağı: malanna rağmen, harb muhakkak de 1 Evdeki uzun ve dar yol, aç ğildir. maktan emir. 2 Akmaktan isimi faLehistanın coğrafî vaziyetinin güç lükleri beni ihtiyatla harekete mecbur il, bir işi yapmakta tek başına meş etmistir. Fakat bir ihtiyarm bu ağır ve Jhur. 3 Haç, nota. 4 Ne soğuk, ne soğukkanlı hareketinin, bugünkü Le sıcak, bizi doğuran. 5 Baston yapılan histan hükümetinin gösterdiği süku bir ağac, çocukların başlannı bir yenerte dahli olduğunu memnuniyetle göre sokup çıkardıktan sonra söyledik rüyorum. leri kelime. 6 Alfabede bir harfin Mali tanzimat okunuşu, kudurmuş. 7 Bal, buğdaLehistanın malî bakımdan tanzimi, yın öğüdülmüşü. 8 Sayı, ortada buen kücük islerimden biri oldu. Lehis tan dirildiği zaman, elimizde miras ola lunmıyan tek adam. 9 Almaktan rak kıymeti düsük bir para, sermaye ve emir, söylev. 10 Allaha yalvarma, kredi yokluğu kalmıştı. Bu hal, bir ulu bu mevsimde bol olan salata cinsin * lun ölümünün ve tekrar dirilişinin tabiî den bir yeşillik. bir neticesi idi. Hastaya, ekonomik sıhhatini kazanDünkü bulmacanm dırmak için, bankalara mümkün olan halledHmif şekli her yardımı yapmağı prensip edindim. Lehistanın, karşılamağa mecbur olduğu güçlükler nazan dikkate alınm ca, memleketimin bugün tam bir geli ÂÎSÎBİUİSIUIL şim içinde bulunduğu anlaşılır diyebilRİA NltlS mekle bahtiyarım. IIL IİKHariçten gördüğümüz malî yardımın K ü K I I I Z A|K bu terakkiye çok tesiri oldu. Hariçten EİBİHİAMİAİBIDİ verilen kredilerin emin ve iyi muhafaza edilmekte olduğunu sÖylemekle iftihar duvuyorum. Lehistan bugün banş ve gelişim kelimelerinin müradifidir. Istikbal arka daşlannun ve ulusun elindedir.» 1 Bir yere oradan girilir, kapı ve pencefenin bir tarafı. 2 öz türkçe mekteb, suyu çok olan. 3 Rutu betli, emmekten emir. 4 Ayıların kışı geçirdıkleri yer, yırtıcı hayvanlardan bıri. 5 Bir soru edatı, içimizdeki bir millet. 6 Yemeninin kenarına yapılan tezyinat, ortada görünmiyen üçüncü şahıs, kusur. 7 Nota, üye, vücuddeki şişkinlık. 8 Vücudde dolaşan sulu madde, öz türkçe şübhe. 9 Üzerine binilen hayvanlardan biri, öz turkçe dünya. 10 Küçük akar su, erkek, öz türkçe fikir îTÂTv AINİI AİNİAİ«İR|İİN|D|A)N L'A'K •IÎIRI1İBİL