12 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

12 Mayıs 1935 TELGRAF MABERLERİ IBUGUN DEBU.J Takas yolsuzlukları Kereste suiistimali tahkikatının adlî cepheden Cumlıuriyet NALINA MIHINA Sovyet san'atkârlarını dinlerken Ingiltere ve Almanya Ingiliz Dominyonları, Cenevrenin Almanya hakkındaki kararına iştiraki yüzünden Ingiltere hükumetini protesto etmişler Londra 11 (A.A.) Daily Ekspress gazetesine göre, Kanada, Avusturalya ve Cenubî Afrika Bakanlan, Ingiliz Bakanlarile yaptıkları konusmalar sırasında, tngilterenin Cenevrede, Almanyaya karşı alınan karan tasvib etmesini şiddetle protesto etmişlerdir. Bakanların Ingilterenin Dominyonlann reyini almadan Stresa konferanıının kararlarmı tasvib etmiş olmasını da protesto ettikleri söy tenmektedir. Ağaçları dikmekle kaîmıyahm üç kısma ayrılacağı anlaşıhyor Ankara 11 (Telefonla) Gümrükler Hukuk Müşavirliği kereste takas yolsuzluğuna aid olan evrak üze rindeki tetkiklerine dün de devam et mişb'r. Gümrükler Hukuk Müşavir liği evrakı muhtelif mercilere ayırmaktadır. Bunun sebeb ve mahiyeti şudur: Kereste takas yolsuzluğu işinde birçok kimselerin suçlu olarak adlan geçmektedir. Fakat bu kimselerin suçları ayni derece ve mahiyette değildir. Bir kısmı doğnıdan doğruya ta kasçılığı yapanlar, bir kısmı da vazi • felerinde ihmal ve terahileri görülen lerdir. Suçlan mahiyeti itibarile bir olmıyanlann hepsinin bir arada ayni mahkemeye verilmeleri doğru görülmemiş ve mercilerin aynlması lüzumu hâsıl ol muştur. Anlaşıldığma göre memurlar evvelâ Memurin Muhakemat encümenine verileceklerdir. Suçlulardan bir kısmının da adi mahkemelere verilmesi Tiuhtemeldir. Diğer bir parti de doğruan doğruya Ihbsas mahkemesine veı ecektir. Gümrükler Hukuk Müşa virl iği de tetkikab bu noktalardan yapmaktadır. a II Matbuat Kongresi Atatürkün söylevi Dün Ankarada yapılan Dost Rusyada derin memnuniyetle karşılandı iki toplantı Ankara 11 (Telefonla) 25 ma yısta toplanacak olan Matbuat kongresinde yevmî gazetclerin Ankara mu habirleri Ankaradaki serbest muhar rirler namına murahhasların da isti rakleri kararlaşbnlmışb. Serbest muharrirlerle muhabirler bugün saat 17 de ayn, ayn toplandı lar. Serbest muharrirler arasmda şair Yahya Kemal, Kâzım Nami, Ismail Müstak, Ibrahim Necmi, Nureddin, Ahmed thsan, Halid, Vasfi Raşid, Enver Behnan da bulımmakta idi. Muhabirlerin toplanbsma Ankarnda bulunan yevmî gazetelerin mevcud 14 muhabiri iştirak etmiştir. Yapılan se çimde Mecdi Sadreddin, Avni ve Mcki Saidin Matbuat kongresinde An* kara muhabirlerini temsil etmeleri ka rarlaşhnldı. Ankara muhabirleri bir hafta sonra Ankarapalasta bir toplantı yaparak dilel'eri tesbit edeceklerdir. Moskova 11 (Hususî muhabi rimizden telsizle) Türkiye Cum hur Reisi Atatürkün Parb* kon gresinde irad etb'ği nutkun Türk Sovyet dostluğuna temas eden kısmı bugün ğazeteler tarafindan aynen ve iri yazılarla neşredilmektedir. Türkiyenin en mühim teşkilâb oîan Halk Partisi kongresi karşısmda Büsanide Kremlinde açılan 7 nci Sovyetdostluğunun habrlablması Parti ve siyasî muhitlerde büyük bir memnuniyet ve samimiyet ile karşılanmış ve güzel intibalar uyandırmışbr, Atatürkün Sovyet Rusyanın dostluğuna temas eden hararetli nutku umumiyetle 28 kâpunusani Kremlinde açılan yedinci Sovyetler kongresinde Başbakan Molotofun Türkiye hakkındaki nutkunda Türkiye mümessili Vasıf Çınara karşı divanı riyaset te dahil olduğu halde bütün kongre azalan tarafmdan ayakta yapılan nümayişlere cevab telâkki edilmcktedir. Türk Sovyet dostluğu, Balkan misakı ve Sovyet Fransız andlaşmasile Avrupada vücude gelecek cihet tayi nine muhakkak tesir edecektir. Ata türkle Leninin anlaşmalarile iki devletin büyük Petrodan başhyarak iki as ra yakm devam eden tarihî boğuşma lanna kat'î surette nihayet verilmiş samimî dostluğun temeli kurulmuş, bu dostluk günden güne inkişaf etmtkte bulunmustur. stanbul Orman Müdürlüğünün, gazeteler, güzel bir teşebbüsünü ha • ber verdiler. Müdürlük, mevcud ormanlan genişletecek, çıplak yerlere de yeniden ağaçlar diktirecekmiş. Bu gerekli işe, bu seneden tezi yok, başlamak niyeb' varmış. Eğer, yolunuz, karşı kıyıya düştü de, şöyle sırtlarda dolaşb iseniz, yurdumuzda ağaçlann nasıl sebebsizce ve şuursuzca kesilmekte olduğunu elemle müşahede etmişsinizdir. Bulunduğu yere hususî bir cazibe verip manzara süsliyen zavallı ağaçlann lüzumsuz yere baltalandığmı görmekle insanın yüreği dağlanır. Fazla olarak ta, her yaz, şurada burada zuhur eden orman ve fundalık yangınlannm da önüne geçmek, zuhuruna mâni olmak için hâlâ hiç bir tedbir almamışızdır. Türk Dili bülteninin aboneleri bitti Ankara 11 (A.A.) Türk Dilî Araşbrma Kurumu genel sekreter liğinden: «Turk Dili» bülteninin onuncu sayısile birinci abone yılı bitmiştir. Ikinei abone yılınm ilk sayısı olan on birinci «Türk Dili» de basılmaktadır. Dü devriminin geçirdiği bütün de ğişmeleri içinde tophyan «Turk Di li» bültenine abone olmak dolayısile bu büyük ulusal devrime ilgi gösler miş olanlann, yeni yıl için de abone lerini yeniliyeceklerine inanıyoruz. Birinci abone yılı içinde abone merkezinin iki kere değişmesi yüzünden vaktinde bültenlerini alamamı; olan • lann adlan yeniden devlet Bastmevine gönderilmişbr. Abonelerimiz içinde eksik sayı almış olanlar kalmışsa on lann da hemen kurum genel sekreter • liğine adlarile adreslerini ve hangi sayıyı almadıklannı bildirmelerini dileriz. Yeni yıl aboneleri için tstanbulda Ankara caddesinde Türk Kitabcılık Limited şirketi mcrkez edinilmiş • tir. Abonelerini yenileme istiyenler, eskiden abone olduklannı da bildirerek İ>u şirket müdürlüğüne yazmalıdırlar. Bültenin abonesi on sayı için üç liradır. Türkiye içinde abone olanlardan aynca posta parası alınmaz. Bültenin yeni yılı içinde ikinci Türk Dili kurultayında okunmuş olan de ğerli tezlerden bir çoğu çıkanlacak, karşılıklar kılavuzu, derleme dergisi, ekler dergisi hazırlıklanna dair birçok jnalumat bulunacaktır. Bütün abonelerimizin geçen yıldan çok daha önem • li olacak olan yeni yd abonesine ilgi göstereceklerini şüphesiz sayanz. Atatürkle Ingiliz ve Irak Kralları arasmda samimî telgraflar Ankara 11 (A. A . ) Ingiliz Kralı Beşinci Corcun jübilesi dolayı sile Reisicumhur Atatürk ile müşa rünileyh Kral Hazretleri arasmda aşagıdaki telgraflar çekilmişbr: Majestelerinin tahta çıkışlannm 25 inci yıldönümünü kutluladığı bu anda kendilerine çok samimî tebrik lerimle birlikte şahsî saadetleri ve Krallık ailesinin saadeti için olan en hararetli temennilerimi arzctmckle bahb'yanm. Kamâl Ataturk Tahta çıkışımın 25 inci senei devriyesi münasebetile vaki nazikâne tebrik ve temennilerinize bütün kalbimle teşekkür ederim. Core Ankara 11 (A.A.) Reisicumhur Atatürkle Irak Kralı arasmda aşağıdaki telgraflar teab olunmuştur: Haşmellu Birinci Cazi Hazretleri, Irak Kralı Ailei Kraliyelerile dost Irak mil Iebni sevindiren mes'ud hâdiseyi se vinde öğrendhn. Zab haşmetanelerinin Kraliçe ve genc veliahd hazretlerinin sıhhat ve sonsuz saadetleri hakkmda samimî temennilerimi takdime müsaraat ederim. Kamâl Alalürk Kamâl Alalürk Hazretleri Zaü devletlerinin nazikâne tebrik lerinden çok mütehassis oldum. Yü rekten teşekkürlerimi sunar ve saadetinizin devamile dost ve komşu Türkiyenin ikbali hakkındaki 5z dileklerime inanmanızı rica ederim. Tuhafbr ki köylülerimiz, ekseri yetle, ağaçlara düşmandırlar. Halbuki, bir ağacın yetişmesi ne çok emeklere ve ne uzun zamana bağlı olduğunu herkesten iyi bilen onlar, ağaçlara karşı daha dost ve daha kıskanç davranmalıdırlar. Ağaçlann, tabiatin ahengi içerisinde ne gibi bir rol oynadıklan, onlann kıymet ve kudsiyeti, daha mekteb sı ralannda, çocuklanmıza öğretilmek lâzımdır. Ağac kesmenin, ormanlan yokebnenin yurda vereceği zararlan, köyde ve şehirde küçük yaştan, yurddaşlanmıza izah ebnek ulusal bir vazifedir. Yurdun diriminde ağacın o kadar büyük yeri vardır ki, bunu iyice anlı yan memleketler, son zamanlarda, or manlan çoğaltmak, agac katilliğinin önüne geçmek için lüzumlu tedbirler almışlardır. Şimdi görünüyor ki, bizde de buna benzer tedbirler almak düşünülmekte dir. Istanbul Orman müdürünün te şebbüsü bu alkışlanacak manayı ifade eder. Lâkin ağacı dikmekle, ormam ye tîştirmekle iş bitmez. Bunlan korumak ta, korumasmı bilmck te lâzımdır. Bu hususta, yasalanmızm kifayetsizliği açıktadır. Korucu teşkilâbmız da noksandır. Bunlan tamamlamalıyız. Yurdumuz kömür müstahsilidir. Karadeniz kıyılannda zengin ocaklanmız var. Buradan çıkan maden kömürünü yabancı memleketlere bile sab yoruz. Böyle iken, hâlâ birçok yer lerde sobalanmızda odun, mangallanmızda ağac kömürü yakanz. Nuhu Nebiden kalma manasız, asılsız bir ka naatle, ağac kömürünün yemeğe lez zet verdiğine inanınz. Ağac kömürü ise, arbk dünyamn hiç bir tarafında kalmamışbr. Bazı memleketlerde ilâc için ararsanız bir gram bulamazsınız. Biz de arbk bu zararlı istihlâkten vaz geçmeliyiz. Medenî yerlerin çoğunda olduğu gibi, maden kömürü kullana rak ulusal servetimizi korumağa alışmalıyız. Zira ağac, orman, bir mem leket için büyük bir servettir. Onu çarçur etmek bir suç teşkil eder. Bu suça elbirliğile mâni olmak lâzımdır. Ağnkültür Bakanlığı elbet buna bir çare düşünüyordur. Ağac kabllerinin de adam öldürenler gibi cezaya çarpbnlması çok yerinde olur. Ağac kesmenin ne büyük bir fenaIık olduğunu anlamak isterseniz, o, canım Alemdağı ormanlannın, gidin de halini görün!.. Ercümend Ekrem TALU Parti kurultayında ttalyanın harb yeni değişiklikler plânı Almanyanm eline geçmiş! hazırbğı (Baştarafı l inci tahifede) Düzgün ödeme vergiler için de ana fikir olarak aluımaktadır. Programa ilâve edilen bir maddede de deniyor ki: «Yeni Türkiyenin hayabnda köyü her bakımile mühim sayanz. Köylü nün sıhhati, güleryüzlülüğü, kültür ve inkılâb anlayışmda değeri ve ekonomik alanda varlıklı oluşu bütün çalışma kollanmız için mühim bir gaye olarak gözönünde tutulacakbr. Programdaki vatan müdafaast mflli vazifelerin en mukaddesidir. ELsasına da bazı kısımlar ilâve edilmiştir. Ve bu esas daha kuvvetli olarak ifade o • lunmuştur. Encümen nizamnamrye de mühim olarak şu ilâveleri yapmıj tır: Madde 104 Grup toplanblannda müzakereler hazırlanmış ruznamesi üzerine yapıhr. Acele hallerde grup azasınm ruzname dısında yapacağı teklifin o günkü ruznameye alınıp ahn mamasma grup heyeti umumiyesince gene o gün yapılacak diğer toplantıda karar verilir. Madde 105 Grup müzakerelerinde grup azalan müzakere mevzuu hakkındaki içtihad ve reylerinde tamamile serbest olup fikirlerini kayidsiz ve şartsız söylerler. Sual serbestbr. Sual tahrirî veya şifahî olur. Grup azası vekillerin her hangi birinden aydınlablmasım iste dikleri meseleler hakkında sorguda bulunabilir. tstizaha gelince: tstizah ancak parti grupu karar verdiği takdirde yanıhr. Ve parti grupunda cyreyan eder. Is b'zahın Kamutava intikali grup kararile olur. Gnro karan olmadan sual istiza^a kaydedilemez. Nizamnameye ilâve Nizamnameye şu madde de ilâve edilmiştir: Parti saylavlanmn siyasî mahiyet teki beynelmilel teşekküllere girmeleri ve yahud bu teşekküllerin mütenazır lannı kurmalan gibi işleri tanzim ve murakabe ebnek grup idare heyetine aiddir. Gerek program ve gerek nizamna me yannki içbmada tamamile öz türkçeye çevrilmiş olarak murahhaslara sunulacakbr. Parti Kurultayınm bildiriği Ankara 11 (A.A.) C H . P . büyük kurultayı bildiriği: C. H. P. büyük kurultayı komis yonlan, 1151935 cumartesi sabahradan geç vakte kadar çalışmalanna devam etmişlerdir. Bu çalışma geceya nsına kadar sürecek, yann sabah tekrar başlıyacakbr. Program komisyonu dil cemiyeti ü öz türkçenin tatbikatı Brükselde loplanacak müzaherat konf eransı Ankara 11 (Telefonla) Ha ziran iptidasında Brükselde Uluslar Birliği müzaherat cemiyeti konfe ransı toplanacakbr. Giresun saylavı General îhsan bu konferansa iştirak için seçildL Bundan başka Üniversite Rektörü Cemil ile profesör Baha da murahhas olarak gideceklerdir. Ankara 11 (Telefonla) Bugün oğle üzeri Ankaradaki matbuat erkâm toplanarak Dil Tetkik baskanı ile öz türkçenin gazetelerdeki tatbikab şekilleri hakkında ebraflıca konuştu • lar. Cazi Istanbul giimrüklerindeki ıslahat Ankara 11 (Telefonla) îstanbul gümrüklerinde yapılan yeni teş kilâbn muamelâtı tesri etmediği ileri sürülmekte idi. Yapılan ıslahat mua • melâhn tesrii noktai nazanndan ziya de is. bölümü noktasından yapılmış tır. Maamafih Gümrükler Bakanlığı muamelâb kolaylaşbracak tedbirleri tetkik etmektedir. Bunlann da tatbi • kına geçilecektir. Bursada tarikatalar tahkikah bitti Bursa 11 (Telefonla) Müddeİumumilik tarikatçılara aid tahkikab bugün bib'rmişbr. Şimdi tahkikat tvrakını ve fezlekeyi hazırlamakla meşguldür. Bugün başka tevkif edilen kimse Bunlar verilecek emre göre ya bura yoktur. Mevkuflann sayısı 2 0 dir. da ve yahud Eskişebirde muhakeme edilecektir. nları, evvelki gece radyoda, dün akşamüstü de Tepebaşı Tıyatrosunda dinledim. Hem genc, hem de yüksek san'atkârlar... Belli ki ruhan san'atkâr doğmuşlar, sonra da bu Allah vergisi istidadlarını esaslı surette çahşarak mükem melen inkişaf ettirmişler... Türün, gîilyağı ve halı gibi diğer Halk, onlan büvük zevkJe dinledi takas yolsuzluklanna gelince kat'î şeve çok, pek çok alkışladı. Almanyada kilde öğrendiğime göre henüz bunlardinlediğimiz operalarm aksi, henüz dan hiçbirinin tetkikine başlanmamışbr. kulağımda olduğu için, Sovyet san'atkârlarının yüksek kabiliyetlerinı daBu yolsuzluklar üzerindeki tetkikata ha iyi ölçmeğe imkân buldum. Misahaziranın ilk haftasında başlanacaktır. firlerin bilhassa sesleri çok tath ve sıcaktı. Göğüslerinden taşan nağmeSebebi de yeni yıl dolayısile gümrük ler, bir büyü çağlıyanı halinde dinlimüfettişlerinin yerlerinin değiştirilecek yenlerin kulaklarından nıhuna akıolmasıdır. Bu sebeble Istanbulda da yeyordu. San'atkârlar susunca halk coni bir tefb'ş heyeb kurulmuş olacağınşuyordu. Fransız ve Tepebaşı Tiyatdan tetkikata bu heyebn başlaması rnuh rolan çoktanberi böyle yüksek san'atkârlar dinlememiştir. Bunu halkın temeldir. Mevcud gümrük müfettislecoşkun ve taşkın alkışlarından da anrinden hemen hepsinin yerleri değişti lamak kabildi. rilecektir. Sovyet artistleri, dinliyenlerde bediî heyecanlar yaratan bir kudretle kabihyetlerini ispat ederlerken ben bu, bir avuc insanın, ne büyük ve ne kuvvetli bir propaganda vasıtası olduğunu düşündüm. Onlar, Ankara, Izmir ve Istanbulda Sovyet Rusyanın, musikideki yüksek mevkiini ispat ettiler. Bu san'atkârlar, dünyanm hangi köşesine gıtseler, Sovyetlerin, güLondrada münteşir Deyli Herald zel san'atlerdeki varlığını gösteren canlı birer vesika olurlar. Onların gazetesinin Viyana muhabiri gazetc san'ati, ruhların en derin köşelerine sine telgrafla şu müheyyiç haberi bilkadar nüfuz ederek Sovyet Rusya ledirmişbr: hinde, kuvvetli bir propaganda ya«Avusturya Harbiye Nezaretinde par. Böyle güzide musiki san'atkârçok mühim bir sirkat hâdisesi olmuş, bu lan yetıştiren bir memlekete karşı gönüllerde sevgi, takdir ve hayranhk hâdise büyük endişeler uyandımuş uyanır. Bu itibarla Sovyet artistleri br. birer kültür propagandacısıdırlar ve Nazilerin gizli ajanlanndan biri olan sürekli salvolar halinde tiyatrolan Avusturya ordusu zabitlerinden bir sarsan alkışlar, bu sahada onların nekadar muvaffakiyet kazandıklarını kaymakam bir harb vukuunda ttalyan göstermeğe kifayet eder. ordusunun Avusturya arazisinde ya Sovyet Rusyanın Istanbulda şaklı pacağı harekâta aid plânı üç gün evvrl yan bülbülünü derin bir zevkle dinAvusturya Harbiye Nezaretinden aşılerken Türk san'atkârlarından mü rarak Almanyaya kaçmışbr. ltalya errekkeb bir heyetin Avrupa ve Amerikânı harbiyei umumiyesi bu plânı tetka memleketlerini dolaşması, Türklük kik edilmek üzere Avusbırya Harbiye için nekadar faydalı olacağı aklıma geldi. Böyle birşey yapabilseydik Nezaretine göndermişti.» Diğer taraftan Royter ajansının biİ san'atkârlarımız, bizi medeniyet âlemine kolayca ve ne iyi tanıtırlardı. dirdiğine göre Prağda 24 Alman raül Fakat dinlediğimiz Sovyet artistleri tecisi casuslukla itham edilerck tevkif âyarında san'atkâr nerede? olunmuşlardır. Bunlar arasında de 1 mayıs günü Berlin operasında faatle Çekoslovakyadan hudud harici Alman Propaganda Nazın Göbe's Nasyonal Sosyalist hükumetinin bir edilen Almanlar vardır. Bunlar sahte sene içinde gördüğü işleri anlatarak isimler ile tekrar Prağa gelmişlerdir. efkân umumiyeye bir nevi hesab veÜzerlerinde pek çok para bulunmusrirken, hükumetin güzel san'atlerin tur. «^«^ inkişafı için yaptıklarını da uzun uzaM. Musolini Avusturya dıya saymıştı. Nefis san'atlerin pek ileride bulunduğu Almanyada, nas Başbakanile görüştü yonal sosyalist partisinin, bu sahada Horansa 11 (A.A.) M. Mu yeni faaliyetler ve gayretler sarfetsolini beraberinde dış asbakanı M. Su mesi, ilkönce, bana fazla gibi gelmişviç ve hava asbakanı General Valle ol ti. Fakat, sonra, kültür meselesinin milletlerin hayatmdaki mühim mevduğu halde, Floransa uçaklar lima kiini düşünerek bugünkü Almanyayı nma inmiş ve Avusturya Başbakanı idare edenlere hak verdim. MedenıM. Şuşnig ile Avusturya elçisi ve ^ehyetin her şubesinde, fevkalâde bir rin yüksek memurlan tarafmdan kar hamle yapmak mecburiyetinde olduşılanmışbr. ğumuza göre, güzel san'atler, bilhassa musiki tahsili için de kız ve erkek Floransa 11 (A.A.) M. Şuş müstaid genclerimizden birçoğunu nigin Duçe ile konuşması iki saat sürAvrupaya göndermemiz lâzımdır. müştür. İki devlet adamı, ttalya ile Onlar, yetişip memlekete döndükleri Avusturya arasında tam bir görüş bezaman, hem gencliğe hocalık, mürebraberliği bulunduğunu anlamışlardır. bilik ederler, hem de Avrupada tenM. Musolini bugün Romaya, M. Şuş vir ve propaganda seyahatlerine çıkarlar. îşte, benim, dün dinlediğim nig de yann Viyanaya gidecekti'. konserden aldığım ders. yelerile birlikte programm öz rürkçeye çevrilmesi yolunda çalışıyor. Dilekler komisyonu da ilk oruruşta Ulusal Parti: EkonomİK Gümrük ve tnhisarlar Bakanlığile Sü Bakanlığmı ilgilendiren dilekler, ikinalanda ci oturumda Finans dilekleri üzerinde (Başmakaleden devam) çahşmış ve Ugili bakanlann izahmı dindokunan iki ana prensipi. Bu prensrolemiştir. Bu komisyon saat 22 de tekleri ele alarak bunlann iş halinde nasıl rar ekonomi dileklerini görüşmeğe başyürüdüklerini görmek herkese göre imlryacak ve Ekonomi Bakanını dinliyekânh ve pek kolaydır. Bu prensipîere cektir. dayanan Cumhuriyet Türkiyesi öze! Hesab komisyonu mazbatasını yazişlere kendi yardımlarile de kuvvetlenmış ve parti merkez hesablannın tam dirilen açık ve geniş bir ön vermekle bir lığım ve düzgünlüğünü takdir diliyle likte ülkeyi biran önce bayındırlığa anmışbr. ve baysallığa (refaha) ulaşbrmak için her biri DumluDinar ayannda yeni muvaffakiyetler elde ebnek yolunda yürüyüp gidiyor. Ülkenin demir ağlarla örülmesi ve sanayi progranunın bir ucundan yapılmağa başlanılmış bulunması ulusal partinin Cumhuriyet reiiminde hergün daha büyük kuvvetlerle ilerlettiği çalışmalann neyrengi noktalannı belirtiyor. Bugünkü Türkiye yeni rejimle bambaşka ve gerçekten Avrupadaki eşlerine erişmeğe koşan bir diyar olmuştur. Yannki Türkiye tüm kendi işini kendi gören bir ülke olup çıkacakür. YUNUS NADİ