12 Mayıs 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

NCİ YIL. No: 4952 Gündelik ÜLKÜ - PARTİSİ Cumuriyet Halk Partisinin dör- düncü kurultayı başlamıştır. Bu, partimizin ve onunla beraber türk yurdunun yeni bir hız ve yükseliş devresine girmesi demektir. Dün- yada Cumuriyet Halk Partisi ka - dar, bütün bir ulusu ve onun yük- sek ülkülerini kendinde belirten ve yaşatan bir partiye daha rast- lanmaz.. Partimiz türk ulusunun maddiğ ve tinel bütün yaşayış ih- tiyaçlarını karşılamak yolundaki büyük yeteneği ile onun öz malı olmuştur. Cumuriyet Halk Partisi yaşa - yışında ve kınavında en verimli ve başarıklı bir şekilde evrinmek- tedir. O ilk önce başında Ulu Ön- der Atatürk bulunduğu halde türk ulusunu içten ve dıştan gelen teh- lükelere karşı savaşa girişmiş ve yurdun bütünlüğünü ve erkinliği- ni kurtarmıştır. Bu bakımdan partimiz her şeyden önce kurtarı- cı bir partidir. Fakat ulus haya - tında bu kadarı yetmez. Kurta - rıcılık, gerçek ve sonrasız olabilmek için ulusun — bugünkü ve yarınki yaşayış yollarını da göstermek ve onun durmadan yükselmesi çare- lerini arayıp bulmak gerektir. Cu- muriyet Halk Partisi işin bu ev - resinde de ulusun güvenine ve te- şekkürüne lâyık olacak surette bü- yük izerler başarmıştır. Kurtarıcılıktan sonra yükselti- ci hakkını kazanan Cumuriyet Halk Partisi yaratıcı kınavında u- lusun hiç bir sınıfını incitmeden ve ancak yurdun yüksek ve gerçek asığlarını göz önünde tutarak ha - reket etmiştir. Soysal tüze onun başlıca amacıdır. Bir çok devrim- ler ve partiler başarıklarını yaşa- makta olan bir dengelmeyi tersi .- ne çevirmekte ve şu veya bu sını - fa ayırtlı durumlar sağlamakta a- rarlar.. Bu kolay olduğu kadar de- vamsız, ve ulus bakımından ve - rimsiz bir yoldur. Partimiz bu yo- la hiç bir zaman girmemiş, ve güç- lüklere katlanarak ancak her yurd- daşın, her sınıfın haklı asığlarını koruyacak şekilde iş görmekle u- :usıın sevgi ve saygısını kazanmış- lr, Partimizin her kurultayı onun ).eni bir hız ve evrim devresine girmiş olduğunun işaretidir. Dört yıllık başarıkların hesabı görülür- ken ikinci bir dört yıllık büyük ve hızlı işlerin de temelleri atılır. Par tinin Ulu Önderi Atatürk ona türk ulusunun, türk yurdunun yeniden yeniye istediği ve aradığı yükseliş yollarını gösterdikten sonra yaşa- Yışımızın her yönünde tazelenen bir enerji ile ileri hareketleri hız- İanır, Başka bir çok ülkelerde Parti hayatı yerinde sayan ve ye- ni ihtiyaçları karşılayamamak yü- zünden yıpranan ve prestijini kay- _befi_ın taşlaşmış — bir şey olduğu Yarısına Kadar C. H. P. dördüncü büyük ku - rultayınım program ve tüzük ko - misyonu ile dilek komisyonu dün de çalışmış, program ve tüzük ko- | misyonu dün gece işini bitirmiş ve raporunu hazırlamıştır. Büyük kurultayın bugünkü toplantısında programın konuşulmasıma başla- nacaktır. Dilek komisyonu dün gece ya- rısına kadar çalışmış ve ekonomi işleriyle uğraşmıştır, bugün de ça- lışmasına devam edecektir. Dün akşam kurultaydan şu bildiriği al- dik: C. H. P. Büyük kurultayı ko - misyonları, 11. 5. 935 cumartesi sabahından geç vakte kadar ça lışmalarına devam etmişlerdir. Bu çalışma gece yarısına kadar sü recek, yarın (bugün) sabah tek rar başlıyacaktır. Program komisyonu Dil Cemi- yeti üveleriyle birlikte programın öz türkçeye çevrilmesi yolunda ça lışıyor. Adımız, andımızdır. üyük Kurulfay Bugun Yeni Programı Görüşecek, Büyük Kurultayın Program ve Tüzük Komisyonu dün İşini Bitirdi, Dilek Komisyonu Gece Çalıştı İşini bitiren kurultayın Dilekler komisyonu da birinci oturumda Gümrük ve Ekitler Ba- kanlığı ile Sü Bakanlığını ilgilen- diren dilekler, ikinci oturumda fi- nans dilekleri üzerinde çalışmış ve ilgili Bakanların izahını dinle miştir. Bu komisyon saat 22 de Monlevli kümeti, $ 12, MAYIS 1935 PAZAR 1.) — Ur: H (A. ako'da Barişın elde yapılacak konuşmnlar heszb komisyonu tekrar ekonomi dileklerini görüş- meğe başlıyacak ve Ekonomi Ba- kanını dinliyecektir. Hesap komisyonu mazbatası- nı yazmış ve Parti merkez hesab- larının tamlığını ve düzgünlüğü - nü takdir diliyle anmıştır. Varşova görüşmeleri |Balkan Paktının Bekemi Konuşmalar hakkında bildirik Varşova, 11 (A.A) — (Remiğ bildi.r’iı) leh dışarı işler bakanı B. Bek ile Fransa dışarı işler ba - kanı B. Laval arasında _yıpılııı dostça görüşmeler her iki devlet adamına genel nelikteki muelo_ . lerle bilhassa her iki hükümetin bu dakikada dikkatlerini çekme - si gereken özel meseleler hıkhn daki oylaşmalarda bulunmak im - kânını vermiştir. Böylece yapılanı incelemeler karşılıklı bir güven duygusunun ve içten bir anlaşmanın varlığını ıöılemıiıtir. Her iki bakan aynı konunun dülmesi hakkındaki çalışmala rının ve barışın bütün gireceklere açık bulunmak — üzere arsrulusal geniş bir işbirliği yapılarak Avru pa güvenliğinin korunması üzerin (Sonu 4 üncü sayıfada) ——— saslı ve en verimli temeli haline girmiştir. Çünkü Cumuriyet Halk in gerçeklemeşine çalıştı « ğı büyük ülkülerin her türkün (Euy. gusuna, düşüncesine ve öz asığı - | na uygun olduğu bütün yurddaş- larca anlaşılmış bir hakikattir. Zeki Mesud ALSAN gü Başkanlar Balkan paktının barış yo- lunda her gün gelişen ve önemleşen bir birlik olduğunu anlattılar Bükreş, 11 (A.A) — Havas - dan: Balkan konferansı — Roma anlaşmalarına — bağlı meseleleri ve bu arada Tuna meselesile A - vusturyanın erkinliği, Avusturya, Macaristan ve Bulgaristanın süel statülerinin değiştirilmesi hakkın- daki istekleri ve İtalya tarafın - dan düşünülen orta Avrapa barı şının pekiştirilmesi meselelerini konuşmuştur. Konferansın Akde niz andlaşması meselesine de do- kunduğu sanılmaktadır. Toplan- tının çok içten olduğu kaydedili yor. Dünkü konuşmalar Bükreş, 11 (A.A.) — Bugün öğleden sonra toplanan — balkan antantı konseyi, gündemindeki meseleleri konuşmuştur. Yarınki son toplantıdan sonra nuclar hakkında bir bild rılacaktır. Saat 20 de balkar rı bakanları şerefine bir şölen ve- rilmiş ve şölende hükümet baş- kanları ile elçiler bulunmuşlardır. tantı dışa- Saat 22 de kıralın sarayında bir kabul resmi yapılmıştır. Bildiriğ bugün çıkarılıyor Bükreş, 11 (A.A.) — Sabah o- turumu saat 14 e kadar devam et- miştir. Bakanlar ve yanlarında bulunanlar Yunanistanın Bükreş elçisi B. Kulas tarafından verilen şölende hazır bulunmuşlardır. Bundan sonraki toplantı saat 16,30 da olacaktır. Bu akşam kı- ral tarafından sarayda verilecek olan konserde bir kabul töreni ya- pılacaktır. B. Yevtiç bu kabulden sonra Belgrad'a gidecektir. Çün- kü bir takım işleri vardır. Son teb- liğ yarın öğle vakti çıkarılacaktır. Gazeteler, balkan anlaşması kon- B. Yevtiç'in önemli diyevi Bükreş, 11 (A.LA) — “Dimine (Sonu 4 üncü sayıfadı) SKT K 5 aA SS UK Her yerde 5 kur - r nnn Büyük Kurultayın dilek — komusyonu daü fimanş işlerini görüşürken Kronik Konuşma dilinde | Gazeteler için 5 ATAY — 7000 kelime! Yeni kelime! Enikonu dil değiştireceğiz. Ba - nun içinden nasıl çıkabiliriz? Kendi kendinize bunu söyler . ken, istimal karşılığı kullanmak kelimesinin de bu 7000 - arasında bulunduğunu düşünmüyorsunuz 1 Fakat dahası var: 7000 kelimenin birkaç bini bu kadar basit, hep bildiğimiz türkçe kullanmak keli- meleri olduğu gibi, bir çoğu da ancak eski metinlerin çevirmesine Yarayan, ve, ne konuşma, ne de gündelik yazma — dilinde ihtiyaç daymadığımız kelimelerdir. Ben size doğru rakamı haber vereyim: Belliyeceğiniz kelimele. rin sayısı 300 ü geçmez. Eğer say« sam, belki bunu 150 ye indirebi « lirim. Faakt en genişini alıyorum. Şöyle bir usulde birleştiğimizi tasarlıyalım: Hepimiz günde I yeni kelimeyi konuşma dilimize alaca - ğız. O gün, akşama kadar, Fırsat düştükçe, bu kelimeyi söyliyece » ğiz; ve karşımızdakine söyletmeğe çalışacağız. En geç 1936 mayısın- da tam türkç> konuşuyoruz. mE Gazeteler ıçin günde 5 kelime- lik, fakat 5 esaslı kelimelik bir lis- te hazırlıyalım (1): İki ay sonra tam türkçe yazıyoruz. Ve bütün bu, ancak bir baş « langıç'tır. Çünkü o zengin sandı- #ımız osmanlıca ile Larus lâgatis nin yarısını bile, kelime olarak, karşılayamıyorduk. Kıl.-'.s, yalk nız osmanlıcayı esaş tuttu. Birkaç yıl içinde bir kültür dilinin bütün kamusuna karşılık bir kamusumuz olmak lazımdır. Bu kamtısun yeni kelimeleri, bugünkü kılavuzun, konuşma ve yazı dilinde işlen- mesi ile elde edeceğimiz şekiller - den yapılacaktır. Yeni kelimeleri yoğururken; bilmeksizin, bir çok yeni kavramların karşılığını yarat mış olacağız. Terimler en kolayıdır: Kılavu- zun gösterdiği — örnekler ve usul üstünden, bir iki yılda, en zengin terim kamusları kadar zengin bir türk terim kamusu elde edebiliriz ve kültürün temeli olan dil durlu: ğuna varabiliriz. Her gün konuşma diline bir kelime Her gün gazete diline 5 kelime En büyük devrimi - bBaşarmak için yol bu kadar kısa, usul bu ka- dar basit ve kolaydır. (1) — Gazeteci arkadaşlarla böyle kararlaştırdık.