10 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 9

l 1 0 Mayıs Londrada bir binbir gece âlemi Güzel San'atlar amelesi: Ingiltere Kralınm 25 inci yık. Modeller ve figüranlar Sabahm 5 i olmuştu, fakat Londra halkı yarı mest, hâlâ sokaklarda dans ediyordu! Sokaklarda 25 Ingiliz lirasına kadar sandalye kiralanmıştı. Izdihamdan 7160 kişi bayıldı, 124 seyyar tedavihane, 250 doktor ve 4000 hastabakıcı çalıştı Büyük Avrupa şehirlerindelri artist kahvelerile Güzel San'atlar Akademileri koridorlarını gezenler neler görürler? Cumhuriyct Sağda masalar kurup eğlenenler, solda Jübile geceti meydomlarda oymyarak tabahı edenler Londra 7 (Hususî) tngiltere bir bez birdenbire çekilmiş bunun altınden sonra, Kral ve Kraliçe Hazretle Kralı Bcşinci Corcun hükümdarlığının dan kırmızı bir bez çıkmışbr. Bu kırrinin pek fazla yorgun olmadıklannı» yirmi beşinci yılı dün Londrada ve bümızı bezin üstünde bir orak ve çekiç ve: bildiren bir bülten neşredilmiş ve halk büsbütün neşelenmiştir. tün Ingiltere împaratorluğu dahilinde «Dünya proleterleri! Birleşiniz!» ibafevkalâde merasimle kutlulandı. resi görülüyordu. Londranm ziyalar içindeki manzarasını daha iyi görmek istiyenler için, Bu vaziyet karşısında halk büyük Halk bir akşam evvelden adeta uybüyük bir tayyare servisi hazırlanmıştL bir heyecana kapılmıştır. Zabıta, bezi ku uyumamış, kaldınmlara birikerek Bu münasebetle tutulan tayyarelerin geren ipin uclannın hangi binalara gitsabahı beklemiştir. Londranm, sislerile ve tayyarecilerin çokluğuna rağmen tiğini araşbrarak tahkikat yapmağa meşhur havası bile, adeta bu jübileye bütün isteklileri gezdinnek kabil ola başlamıştır. iştirak etrnek istercesine, üç gün açık mamıştır. Kral kiliseden dönüşte bütün ailesi gitmiştir. Başvekil de, yanında Mis Ishbel erkânile sarayın balkonuna çıkmış ve Şehir pek müthiş masraflarla baştanMac Donald ve bazı lordlar bulunc! ıkendisini çılgınca alkıjlıyan halkı $e başa donablmışb. Kralın geçeceği Bükingam Palas ile Sen Pol kilisesi arasmdaki birkaç kilometroluk yolun üzeI rinde, kırk askeri mızıka dizilmişb*. Jübile merasimi, Avam Kamarası reisinin saat 9,45 te, birkaç asırlık bir saltanat arabasına binerek, Avam Kamarasından hareketile başladı. Reisin yanında kâtibi ve parlamento muhafız kumandam bulunuyordu. Araba hal kın hararetli alkışlan arasında geçti. Bundan sonra, Başvekilin ve diğer hü« kumet erkânının arabalan, gene alkışlar arasında kiliseye doğru uzakJaştı. Kral ve Kraliçenin geçeceği zamaa yaklaştıkca sokaklardaki kalabalık artıyordu. Bükingam sarayi önünde, kolkola girmiş sonsuz bir polis kordonunun güclükle zaptedebildiği 50.000 kişilik Kral ve Kraliçe Bükingam taraytntn balkonunda torunlarüe beraber; bir kalabalık birikmişti. kendilerini alktşlayan halkt teyrediyorlar Bütün kiliselerde çanlar çalınıyordu. ğu halde bir tayyareye binmiş ve Lonlâmladıktan sonra, jübileyi ailece tesNıhayet saat 11 de, başta Londra bedranm gece manzarasım yükseklerden id etmek üzere saraya girmiştir. ledive lordunun arabası bulunduğu halgörmek üzere havalanmışbr. Halk Akşam saat sekizde, Kral, radyo de Başvekilin, Kanada, Avustralya, Başvekilin tayyaresini tanıyınca, gürülvasıtasile, millete bir nutuk söylemiş Cenubî Afrika, Yeni Zelânda, Hind tülü alkiflarla selâmlamıştır. ve gece saat onda, Bükingam saraymBaşvekillerinin arabalan, bunlann ardan bir düğmeye basarak bütün tngilBu sabah saat beşi geçerken sokakkasmdan da prenslerin arabalan geçtere împaratorluğunda yapılan muazlarda hâlâ dansedenler ve bitkin bir meğe başladı. En sonra, Kral ve Krazam şenliklere başlanması işaretini verhal içinde «yaşasm Kral!» diye bağırliçenin arabası göründü. Vaktile Kramistir. maga çahşanlar görülüyordu. liçe Viktoryanın jübilesinde kullanılŞenlikler esnasında kalabalıktan ve Londra halkı, bütün gece, sabahın mış olan altı beygirli bir arabada, hühavanın pek fazla sıcakhğmdan 7160 saat beşine kadar, dans, içki ve eğlenkümdarlar yalnız bulunuyorlardı. Kral, kişi bayılmış ve alayı* geçeceği yol üce içinde adeta bir karnaval hayah yatngiliz filosu büyük amiralı üniformazerinde bulundurulan imdad heyetleri şadı. Pıkadillideki binalann balkonla smı giymişti. tarahndan tedavi edilmişlerdir. nnda kadeh tokuşturan ihtiyar centilHalkın heyecanı artık son dereceîtiş kakış esnasında şiddetle duvamenler, sokaklarda, sendeliye sendeliyi bulmuştu. Bağıran, şapkasını, menra çarpılmak yüzünden de 37 kişi yaye yürüyen fraklı adamlar görülüyordilini, eldivenini salhyan sayısızdı. ralanmış ve hastaneye kaldırılmıstır. du. Alay, bu şekilde Sen Pol kılisesine Bereket versin ki, sıhhî imdad tertibatı Kralı grirmek istiyen 200 bin kişigeldi, ve parlak merasimle büyük bir pek mükemmeldi. Alayın geçeceği yol nin bir saat devam eden gürültülü paruhanî ayin yapıldıktan sonra saat üzerinde 124 sevyar tedavihane 3000 tırdılı ısran üzerine nihayet saat 9,30 12,30 da, Kral, Kraliçe ve maiyetleri, erkek, 1000 kadm hastabakıcı ve 250 da, Bükingam Palasın kırmızı kumaşbaşka bir yol takib ederek tekrar saradoktor vardı. larla süslü balkonu aydınlandı ve mıya avdet ettiler. Gecedenberi sokakTaymis nhtımı üzerinde bulunan zıka millî marsı çalarken, Kral ve Kralarda bekleşen yüzbinlerce kişi yerinbir imdad servisi, acıldıktan bir saat liçe balkonda bir defa daha göründü den kımıldamamışb ve ayni heyecan sonra 20 kişiyi tedavi etmiş bulunu ler. içinde Kralı alkışhyordu. yordu. Kral, halkı iki eliyle selâmladı ve Bir komünistlik tezahürii Gündüz, alelâde bir tribün iskem hurra! sesleri arasında tekrar içeri çeKral ve Kraliçenin bulunduklan alesi 500 franktan 25 îngiliz lirasına kildi. raba kiliseye yakm bir noktaya geldikadar kiralanmıştı. Bunlann parası Biraz sonra çıkan aksam gazete ği sırada vola zerilmis olan üstü vazılı hem emri hayra, hem hastanelere tahlerinin son tabılannda «Kral ve Krasis olunmustu. liçenin bu gercekten muhtesem gün Güzel san'atlerden sim, heykeltraşlık, b'yat ro ve sinemacılığın ilerlemiş olduğu memleket lerin büyük şehirlerin de insanlar için hayat larını kazanmağa mahsus baz» membalar vardır ki bunlara diğer memleket ve şehirlerde rastlan maz. r Bu membalann baş lıcalan figüranlık ve modellikb'r. Büyük şehirlerde model veya figüran olmak istiyen kızlar ve erkekler ekseriya rejisödfcrin, tiyatro, canbazhane. varyete »janlannın ve ressamlann devam ettikleri kahvelere devam ederler. Gündüz yıyecek yemeği olmıyan ve cebendeki yemek parasını bir fincan kahveye feda eden genç kızlann kendi yaptıklan uydurma şapkalar, kendi dikdikleri guya şık elbiselerle süslenip bu kahvelere gelerek saatlerce oturduklan görülür. Berlin şehrinin merkezinde ve Berlinin en büyük varyetesi olan «Vintergarten» in yanındaki «Santralkafe» angajman aramak için gelen vahşi hayvanlar mürebbileri, hokkabazlar, at ve ip canbazlan, yılanlı dansözler, ve daha neler, nelerle doludur. Bir direktör varyetesindeki eksiği tamamlamak isteyince ajan işte burada bir artist arar. Berlinin garbinde ve meşhur oMlerinden Edenin yakınında olan (Romanişeskafe) ismindeki kahvehaneye gelince buraya devam edenler yerli ve ecnebi gazetecıler, ressamlar, heykeltraşlar, fılım artistleri ve rejisörler, bir rejisörün, bir filim artistinin gözüne gireceğini ümid eden işsiz terzı kızlan, işsiz daktilolar, işsiz satıcı kızlardır. Eğer bir ressam isterse burada kendine bir model bulabilir. Eğer bır şair isterse burada Alfred Dö Müse gibi bir Mimi Pınson elde edebilir ve bir rejisör de filmi için bir tip seçebılir. Viyanada Oüx«l San'otl*r Aka demisinin koridorlarını dolduran kıx «• srk*k modellorl* bir r*sim atelyesind* çalışan r«uamlar v* mod«L Maamafih rejisörlerin figüran ve af tistlerini münhasıran buradan ve burası gibi yerlerden seçtiklerini iddia d leek doğru olmaz. Berlinde filim borsası denilen bir iş bulma yeri vardır ki buraya bir telefon etmek. istenilen miktarda figüran ve artist bulmaya kâfidir. Bundan maada filim arb'sti olmak istiyen binlerce heveskâr tannnın günü tanılmış rejisörlere, maruf kumpanyaIara mektublar yazarak ve resimİCT yollıyarak müracaat ebnektedirler. Bütün bu heveskârlann hepsi füim arb'sti olmanın kendilerinden evvel şbhret kazanmış olan diğer yıldızlan taklid ebnekle kabil olduğunu zannetmektedirler. Bir rejisör bir gazeteciye biriktirdiği bu heveskârlann resmini vererek: Şunlara bakınız demiştir. Şu çocuk kendisinin Rodolf Valânb'noya benzediğini iddia ediyor. Bu da «ben M. Douglas Fairbanks» ım diyor. Hele boynuna zincirleri takıp resim çıkaran şu mecnuna bakınız. Şunun âdeta «Werner Krauss benim yanımda kim oluyor?» diyen bir hali yok mu?.. Bir şu cali duruşlu heveskâra bakınız... Bir de şu muvaffak olmuş san'atkâra.. Filim yapmak, yalnız gözü, kaM burnu, ağzı düzgün olmak demek değildir. Bunun için insanm içinde bir san'atkâr cevheri olmak lâzımdır. Filim art'.sti yetişmek ve yetiştirmek fevkalâde güç bir şeydir... Hariçte rejisörler hep istediklerini yetiştiriyorlar, kaymyorlar miye bir dedikodu var... Siz şu resimle J Te bakınız da bana hak veriniz. Marlenelerden, Gretalardan sonra hu antjkalan kim seyreder?..» *•• Berlin şehrinin su bir iki kahves! ne kadar me§hursa pazartesi günleri de Viyananın Güzel San'atlar Akade misinin koridorlarmda yapılan modeller meşheri de o kadar meşhurdur. Güzel kızlar ve iri yapılı erkekler bu koridorlarda ayakta dolaşırlar. Ve sanatkârlana, talebelerin çıkıp kendilerini seçmelerini büyük bir »abırla beklerler. Buraya gelenlerin iddiası da filim artistlerine değil, tarihî kadın ve erkek tiplerine benzemektir. Bir kadın tayyarecinin yeni zaferi Nevyork (Amerika) 9 (A.A.) Tayyareci Mm. Amelia Erhart, 2,100 millik Nevyork Meksika yolculuğunu tek başma ve 19 saat 22 dakikada başararak yeni bir rökor kurmuş ve buraya varmısbr. Almanlarla Çekler arasında bir hâdise Prag 9 (A.A.) Birkaç gün evvel kaldmlan Alman göçmeni meselesi hakkmdaki ulusal soruşturma neticesinde hâdisenin Gekoslovak toprağmda vuku bulduğu anlaşılmıştır. Çekoslovak hükumeti Berlin nezdinde protestoda bulunacak ve eğer Almanyanın vereceği izahat yeter görülmezse hakeme bas vurulacaktır. Sovyet Rusyadaki heyetimiz Moskova 9 (A.A.) Profesör Muzafferin Başkanlığmdaki Türk sıyasa adamlan ve gazetecileri grupu Harkofdan Kiyefe gelmislerdir. Türkiye büyük elçisi Vâsıf Çmar da konuklarla birlikte Kiyefe gelmiştir. Türk Alman eşya mübade lesi protokolu Ankara 9 (A.A.) Almanlarla 15 nısan 1935 tarihinde Berlinde imzalanan eşya ve merbutab mübadelesıle 2841935 4 bundan tanh ve mütevellid tediyata mütedair protokol 2 /2423 sayılı kararname ile heyeti vekilece tasdik edilmiştir. Almanyada gizli neşriyat Berlin 9 (A.A.) Görünüşe bakılırsa, gizli neşriyat, tehlikeli bir genişlik almıştır. Adliye Bakanı, yasak olan gazete, mecmua ve risalelerin daha yakından takib edılmesini bütün adlıye memurlanna emretmiştir. Jübile sabahı Londra sokaklartndc geceki âleml'erden kalanlar.. Kapılann önünde sessiz sessiz dolaşırlar, içlerinde büyük bir kısmını issizler teşkil ederse de bun lar arasında modelliği kendine hakikî meslek edinmişler, san'atten anlıyanlar, olur olmaz ressama modellik etmeğe razı olmıyanlar da vardır. Pazartesi günleri bu koridorlar bır âlemdir. Ufak bir kâğıda sandoviçlerini sanb gelmiş olanlar akşama kadar I burada kısmet beklemeğe karar vermiş olduklannı gösterirler. Bunlann içinde dalgalı saçlı ve ufak sakallı erkekler vardır. Bunlar Kitabı Mukaddesten ilham alınmış tablolara modellik edenlerdir. Fakat son zamanlarda bu mevzular bayatlamış olduğu için bu hpteki insanlar da eskisi kadar iş bulamamaktadır. Meselâ bu koridorlann meşlıur bir siması olan model Johannesin hali pek ziyade şayanı merhamettir. O eskiden birkaç kere büyük tablolarda îsayı temsıl ebniştir. Bu zavallının şımdı yemek paketi kolunun albnda akşamlara kadar eskimiş, yırblmış elbiseler içinde, solmuş. yanaklan çökmüş bir çehre ile Güzfl San'atlar Akademisinin koridorlarmda dolaşması, onu eskiden tanıyan ve şöhDuğlası taklid eden bir gencle Rodolf Valantinoya benzediğini sanan rebni bilenlerin içini sızlatan bir manbir delikanlının sinema stüdyolarına yağdvrdıkları renmler . zara teşkil ebnektedir.