6 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

Cumhurfyat 6 Mayıs Jürklerle Süngu Süngüye // No. 175 A. DAVER Çanakkalede | Dikkatler Geç kulak verdiğîmîz bir ses Trenlerde radyotelefon! RADYO Fransada Iokomotiflere konulan cîhazlann tecrübeJeri fevkalâde iyi neticeler verdi r Rıı ai^sarnki orogram j Sabahleyin saat beşe çeyrek kala uf uk hattı üzerinde kesif Türk hücum dalgalan taşıp geliyorlardı, Ingiliz muhafızlarından pek azı kurtulmuşlardı! Tparruzdaa e w # l Türk siperlerintf* jbir « ğ ı r mtakmrt tüfolt mevsii Jıarb tarijıindeni îngjliz Krahnın bir oüsKasmı Atatörke hediye ettiği Ingiliz Harp Tarihi df Anafartalar * Conkbayın cephesindeki en miihim muharebe olan 10 ağustos muharebesini jöyle anlaüyor: «Türklerin vaziyeti son yirrai dört saat içinde çok iyilesjnişti Muptefa Kemal Pasaom 9 ağustos fecir yaktipde yepüğı mukabil hücura col eenabta muvaflakiyetlj olmakla beraber Suvladaki lngilİE kolordusunun ilerlemesioi müeesir bir «urette menetmişti. V tepesiie Anafarta dağ kolu Türkler taraftndan emin bir surette tutulmu^tu. Teke sırtlan topçu tarafından müzaharet olunan be; taburla işgal edilmiştj, Artjk bu mevzilerin eJden çjkroasına korku kalmamıştı. Bu Jihval ye ^erait içinde Türklerin noktai nazannda en miihim ve acil teh» üke Conk baytruua zirvesi idi. Şimdi Zırhlt tepesinin şimalindeki bütün Türk hattma kumanda edcn Musjafa Kemal Paşa bu tehtikeyi iyice anlamıştı. 9 ağustos akşamı Gazi Conk b^ymnda bizzal cesurane bjr isdkşaf y*ptıktan sonra ertesi sabah bu nokt^dao ain taburluk bir kuvvetle hücum yapmağ* karar vermişti. Oradan İngiÜzieri çıkarbp atmağı ve General Birvodua yeni hattına bir kama sok»ağı tasmim etmiştir. Tam bu sırada beşinci Vildşir ta«bunı çtphe hattmdaki siperlerde yer oknadığından SazlJjit deresioin y ^ a ğ u a inerkea alü Türk taburu teperun Ötcki tarafuıda hücura için tert%> ve tenziın olunuyordu. Bu Türk mukabil darbesi şayanı hayret bir surette ve mükemmel hazırlanmıstır. Gecenin sükunetinden istifade ederek altıncı Lankaşir taburu kumandam baskına uğramamak için sırtın zirvesine tarassud postaları göndermişö. Fakat bu postalar fecjrden evvel Türk bombacılannın hücumuru uğraB"jbr, Bundaa sonra yanm saat ters yamaçtaki Ingiliz cephe hatn bomba sağnağına tutulmuştur. Arka«u)dan taksaat dörtte Ingiliz cephe hatü her iki cenahtan seri topçu atefine tutulmuftur. Sabahleyin saat beşe çeyrek kala ufuk hatn özerinden kesjf Türk hücum dalgalan taşıp geliyordu. ıngiliz siperi muhacunlerin kahir taarruzuna uğradı. Siperin muhafızlanadan pek azj luırtuldu, Ayni zamanda aşağı vadidc «lâhsjz v* techizatsız i&tirahat halinde bulunan beşinci Vildşir taburu sag ccnatvtan yapılan bir hücum ile baskına ugramıe. ve her tarafa çilyavrusu gibi dağılmıştMr. Beş dakika sonra Türkler tepeyi zaptetmişlerdir. Fakat bu noktada Türklerin ilerlancsi Yeni Zelândahlano şiddetli njirraJyöz ateşile durdurulmuştur. Lankaşir taburu ak$ama kadar mevkiiai ınuhafaza etmiştir. Bu muharebe esnasında mezkur tabunın kumandam fena halde mecruh ofmırçtur. Bu esnada Rodendron dağ kolunun şimal tarafma Mustafa Kemal Paşanjn sağ cenahı Conk bayınndan Çiftliğe doğru Diktepe yanlanndan aşağıya doğru taşiyordu. ÇjftJiğtn bulunduğu yaylâyı ele geçirroek için göğüs göğse merhameteizce bjr boğuf* ma vuku bulmuştur. Bu korkunç boğuşmanm sajıih tafsilâo elde edilememiştir. Fakat îngilizlerin verdiği azim zayîat yeni ordu kıtaatının şeciane etvanna ddâlet etmektedir. Vardîks Hir taburu müfrezesinden maktul olmıyan tek bir aeker kalmarniiür. Altıncı Irlânda taburu efradından yaruını ve zabitanından hepsini zayi etmiştir. GeneraJ Boldvjn ile liva kuraandanı cephe halnada maktul oimuşjardır. General Kuper ağır surette yaralanmışhr. 2 9 uncu liva karargâhı zabitanındea cüjnlesi y» maktul, yahud mecruh olmuşlardır. Sabahleyin onda General BaldvinİB Çirtlıkteki kıtaahnın bakiye«i Ağılderenin w»l eihetindeki sırta ricat etmeğe mecbur olmuştur. Türkler de takip edemiyecek kadar yorgun ve yerlerini muhâfaza edemiyecek kadar zayrf olduklanndan esas sırta çekjlmişl e r d i r (Arkan var) saydı dünyanın en büyük hikmet$inesi olurdu. Vans: Şmidî yeni bir nazanye île rneşgulmö«' dedi. Bu ««*» Anadolunun bol tulartmn gür sesidir. Bu »es ydlarca bize bolluğunu hayktrtp duntrken, ya/nbaştmt*dm tu ile delu bulutlar akarken ydlarea gökyüzünden yağmur belkemişis. Simdiye ka • dar ilcriliyemeyisitni*, tn önde yer tutaeak işe en tonra yer verişimiz daha güzel y*r bil* dendir. Biz, eğer tu işine, yanm tam bir hayat vermek ittiyortak bugünkü çalıtmamız çok azdtr. Bİri teknikte usta, diğeri pratikte qtes gibi tu mühenditi ve yardım ctlzrtnt yetistireeek ayrt «e buyük iki tu mühenditi mektebine, te • met atmalıytz. Bin bir i* içinde, Baymdırlık Ba* kanı Bay Ali Çetinkay* bu tesi en iyî duyanlardan biri alduğunu göttermitti. Gatntelerde okudugvmuza gore, Anadoluda tuyun boi yer* akan cevherini, ekilmiş tar lalarm yambaşına kadar getiren cevherli yurddatlarımtz var. An laşdtyor ki, devlet kendi butçeti' nin yapabileceği kanallarla tulama, çalısmalarına, yurddasımn • kini de katabileeektir. Yalmz teknik »e yolundn blr programla para ve ileri atuı*tn bir arada yürümeıi biraz gücdür O yolda d«ha yetitmit dtğili*. Ba » non için yol gSettrrnik, teknikte yttrddaflara yardım etmek gtne devlete, degerli Bakanımvut dü • ter. Bu tu in, kura ve yo? meyvacthgımızt da betliyecek birkaç tnrlü ziraate yol acacak, bahçe likfer, anlanmıza âa tatlt blr kaeak olabilecehtir. Devlete ite, «• mulmaz ve tadına dovtılma* k*lay bir eergi kavna^i d*Çuraeakttr. DeÇerli adunlart ümUtU beküyo • ruz. Son zaman • Iarda, radyoya yeni bir tatbik sahası bulunmuş, tay| yarelerdc oldugu| gibi. iokomotif j lerde de birer radyo cihazı bulundurmak suretile kazalann önüne geçilmesi düşünübnöçtür. Bu ei ' hazın ilk tecrö b « i Fransada büyük btr kiyetle roiitjr. Cîhazlar çok meveelerle ÎSTANBUL: 18 fransızca ders 18,30 senfonik musiki (plâk) 19,30 haberler 19,40 gitar solo (Şrayber) 20 Gavin kar • deşler ve mandoiinata orkestras • « 20.30 viyolonist Pakize îzzet Nezih, keman solo 21 Nimet Vahid şan (pivan© ile) 21.20 son hab«rler, borsa • lar 21,30 radyo caz ve tango orkestralan ve Bedriye Tü«ü» (şan). VÎYANA: 17,15 filim musikisi 17,55 konser: Baeh ve Handelle Viyananjn klâsik bestekârlannın eserleri 18,20 OU sekjröıci asrda meşhur macera kahramanlan 19,10 iki konuşma 19,35 fransızea ders 20.45 tngiltere Kra Imtn tahta çıkısının 25 ind yıldönümu münasebetile neşriyat 21,15 şan konseri 23,05 haberler 23,15 şan konseri 24.15 gramofop 1 eötea • r. Fakftt, umumî bir ı w z*ny« oJnuk üz« m AHo. aHo I ev»« burosı 140 . 1 4 2 9 lokomotif I H yo cthazlan su şckildç işlemektedir: Sabjt bir merkez, bütün lokomotiflerle irn'bat edecek, bu merkezden verilecek emirleri lokomotiflerin hepsi birden dinliyecek, fakat yalnız bu emirle alâkadar olan makînist cevab verecekn'r. Bu ihtiraın pek büyük bir kıymeti vardır. Çünkü lokomotiflerin hareketi, bu layede »ürekli bir kontrola tibi rutulacaknr. Tesisat ise biri lokomotifin o'nünde, biri de yanında olmak üzere alıa ve veriei iki antenden ibarettjr rc, bu çok kıta jnevcelerin bazı manialan, ezcümlc demiryollar bçyunca mevcud fazla miktarda demir inşaat aksammı veya betonarmeleri aşamıyacağ> düşünülüyordu. Halbuki, tatbi katta bütün bu müşküllere çare bulunmuş, tecrübeler muvaffakiyetle başa nlraıştır. Artık bundan «onra, lokomo» tif makinistlerile, telsiz telefonla tali mat verüebjlecckür, Lokomotiflerç konulacak olan rad Bulgarlar Bükreşteki toplantıya ainirlenîyorlar (Ba$tarafı J Inci tahifedı) vaffak oldu. Türkiyc Dıı tşleri Ba kanı Teyftk Rüştij Araı ta Avrupa payitahtlannda birçok pürtizlü me»eIeleri açmağa muvaffak oldu. Şimdi bu tne$e!elerin halli Rurncn payitah • ondakj konfejraofta aranacaktu. Geçir* djği dahilî 'tarNntıdaa henüz daha Uroamile kurtulamıyan Yunanistan bile intihabatm anfesinde bu konferansa vcrdiği fazla ehemmiyeti göstermek için Bükre.«e Başvckil Çaldarisi gönderroek istyiordu. BSkres konferansmda gorüşuleceît en roühim me*ele kanaatunizce mağ • lub devletlerin ve bunlann içerisinde bilhassa Bulgaristarun yeniden silâh lanması meselesi olacaktır. Komşulanmızın bu husustaki düşünceleri malumdur. Onlar Bulgarittarun kı*men silâh* lanmasına ancak Bulgaristan Balkanlann bugünkü hududlannı yani bugünkü statükoyu tanıdıktan ve muahedelerin tadili maelesinden vaz geçtikten ve bu suretle Balkan misakma girdikten sonra razı olacaklardır. Bulgaristanm otuz bin kisilik küçücük ordusuna mu kabil dört Balkan devletinin ordulan yedi yüz bin kişiyi tecavuz ettiği halde onlar gene rahat olamıyorlar! Bükres konferansmm kararlan her ne oluna olsun bu devletler biraz insaflı olmalıdjrl Herşeyden evvel harfine ifa harbde edenlere kahramanca döğüşüp imzaladıklan rouahedeleri harfi müdafaa hakkı vermek Uznndır.» Bitib tiikenmiyen mfllî bayramîardan maksad acaba nedir? Bir sene var ki bilmem neden Sofya hükumeti mütemadiyen Bulgar tarihini kanştırmakta* fimdiye kadar nazan dikkati celbetaniyen birçok hâdüeleri Dün erta Balkan ihtilâltnin 5 9 uncu yıldönümü tes'i'd olundu, Bugütı de Ternovjde bundan yüz « n e «wel ya.pılmak istenilen ihtjlâlin yüzüocü yudÖDÜmü tes'id' olunacaktır. Bulgarlar bu millî bayramlan tes'id etsin'er, bu ber millctin hakkjdır. Kimse birşey söyliyemez. Fakat bu vesile ile bize fa^Ia hücumlar oluyor da biz, buradaki Türkler inciniyoruz. Bakınız orta Balkan ihtilâlinin 59 uncu yıl .1. dönümü naünasebetile gazeteler neler yazıyorlar: «20 nisan 1876 da bir avuç Bulgar ile büyük bir Iroparatorluk arasında bu kanh mücadele batladı. Dereler il« kan * k b ! Binlcrc* genç ve ihtiymr W»dmlar ve yavnılar kesildi! Kasaba ve köyler yakıldı! Birçok geceler Trakya ovası yanan Bulgar köylerinin alevleri ile aydınlandıî Fakat bu binlerce kurbanın iniltileri, dökülen kanlar ve yanan köylerin ateşi dünyayı sarsb! ve bu sayede Bulgar istiklâli doğdu!» Bu saürlar 3 mayıs tarihli ve 10612 numaralı Dinevnik gazetesinden aynen alınmışjardır. celi musiki neşriyati, BEHLİN: 17.25 kavgam ve muvaffaHyetfm 19,35 spor nesriyatı 20,45 günün »> kisleri 21.05 haberler 2125 kon s«r 22.19 konser: Bizertin eserleri * 23,05 baberlçr 23,35 gece konseri. BUDAPBŞTE: 18.05 piyano konserl 18,50 alman ca ders 19.20 cazband takımı 20.20 tngiltere Krılmm tahta çıkıpnın 25 inci yıldftnümü münasebetile neşriyat 21.45 Gounotun «Faust» operası 23^0 haberler 24,20 saloa orkestrası. ı BÜKREŞ: ' 18 20 konser 19.8S olvano konserl20,10 orkestrB kor««n 2? 10 f"1'0^lerin konseri 22,35 konser 23,05 haberler 23,30 gece konserl. Nöbetçi eczanelcr Bu gece nöbetçi olan «czanaler, |un« lardır: Şinasi (Büyükada), Yusuf (Heybeli), Hüsnü Haydar (Eminönü), Übeyd (CaSaJoŞlu), Sıtkı (Lâleli), Hikmet C«mil ^Kücükpazar), Hamdi (Şeh zadebaşj), Nuri (Aktaray). Rıdvan (Samatya), Najam (Şehremini), Arıf (Karagümrük), Hılâl (Bakırköy), E milyadi (Fener), Yeni Türkiye (Hasköy), Yeni Turan (Kasımpaşa), Nall (Beşıktaf), Merkes (Galata, Doğru yol), Matkoviç (Tünel), Kemal Rebül (istikUl caddeıi), Şark Merkez (Şişli), Faik Iskender (Moda), Mahmud (Altjvol), Selimive (Üsküdar). v. 0. J Müessif bir ölütn Esbak Maliye Nazırı gay Reşadjn damadı malulgarilerden mtitekaid bınbaşı doktor Mahir Cin dün akçam kalb sektcsıtıden irtihal etmiş ve cenazeo birçok akraba ve sevdikleri « nin arastnda Edinusktpı Şehıdlik me* zarhğına defnedilmiştir. Gözjerini e* bedi kapayan merhum sağlığında iyiliğı sever bir zattı. Ansızm ölümü bütün dostlarınj ımutulmıyacak bir teessüre garketmiştir. Cenabıhak kederdide ailesine sabır ihsan buyursun. Şansınızı Detıemek îçîn Kirolık Törbcde Beiediyc karçısjnda Sinaoağ» daireleri «dlı ve 1719 nunıaralı Bpartnıanda 2 numaralı dairc kiralıktır. Kalorifer • elektrik gaz • m MODA ALEMtNDE Ankaradan avdet eden Madam ZOE, Beyoğlu Istiklftl eaddeslnde Mı^ sır apartımanmda Madam FEGARA salonlannda en son moda Pariı gap • kalarınj teşhir etmektedir. Memduh Talât TEZEL önüraüzdeki ÇARŞAMBA nıatinelerden itibaren SÜMER I sinemasında 2 Fransız filmi birden K ANUN MUH A F I Z I CEORGES O'BRİEN tarafından görülmemiş cazib bir filim ve talebi umumî Gzerine Bugün T Ü R K ainemasında Müsteana bir program l 10 gündenberi bütün Istanbul halkını koşturan ve urnumî arzu üzerine birkaç gün daha göaterilecek olan: PATRON OLSAYDIM Emaalsiz fransız komedist Fernand Gravey • Mireille Balin gün kaJ«*ı doie edioiz, Biletler ber gijcdc ve Ziraat Bankalannda EŞYA PıYANGOSJ T i« C i» meydana çıkarıp onlan fevkalâde mutantan bir surette tes'id chnektedir. Bulgar gcndiğinin ve Bulgar milleti nin roillî terbiyen mi noktandı da »iındi bu cephe kuvvetlendirilmek isteni • yor, yoksa bu millî bayramlarla başka bir gaye mi güdülüyor, burasmı bir türlü anhyamadun. niz mi? Hayır, vakit çok geçti, zanne derim. Bel bu sabah bana oyundan sonra bir lokantada yemek yediklerinı soyledi. Kendileri bu hususta size daha fazla malumat verebilirler, zanne derim. Profe»Ör »abırlı görünüyor, fakat Vansın sualleriadeki garabete şaîbğj anlaşıhyordu. Van» ise hiç oralarda değildi. Su allerine devam ctti: Eğer mümkünse Druker ile Pardenb ziyaretlerinin sebebini de anla nr tnısımz? OnJar bizi ziyaret için daitna «ebeb aramıyaeak kadar samimi doıtlanmızdır. Druker bentmle bazı meseleleri münakaşa etmek istiyordu. Fakat mü nakaşamız Pardenin gelmesi üzerine kesildi. Zaten daima böyle olur. Mister Druker ile Mister Parde MU beli tiyatroya gitmeden ewel gördüler mi? Profesör nihayet dayanamdı. K a | lannı çatarak: Bu suallerinizden hiçbir şey an Iryamryoram. dedi. Evüne aid bu ka YATAKLI VAGON CİLVELERİ Neş'e, kahkaha ve fantazi kome* di muzikolinin tekraren iraest Oynıyan: Sevimli ve cazibeli 2Bir Gönül Böyle Avlandı Kay Francis • Georges Brent Fransızca sözlü 3 llâveten: Bu hafta Kuleli Askerî Lisesinde yapılan merasim. Yn* fiatleri: 2 0 2 5 3 5 Kr. pek erkendi degil mi? Çünkü onun sizinle görüşecekleri vardı. ö y l e ama Drukerin sıhhati in timama muhtacdır. Size evvelce de söylemiştim ya. o pek çabuk yoruluyor. Dün gece bana halsizliğinden sikâyet etti ve vatmağa gitti. Evet, fakat bize de sabahın saat altisına kadar çahştığını söylemişti. Buna hayret etmem. O bir meseleyi ele almca arkasını bırakmaz. N e çare ki onun vücudünde zihnî yorgun luğunu defedecek hiçbir aksülâmel vuku bulmuyor. N e yalan söyleyeyim ben onun dimağî muvazenesi hesabma çok korkuyorum. ^Pardenin kulübünde bir rapdcvusu olduğundan bahsetmiftiniz. Bunun ne gibi bir ij içm olduğunu biliyor musu • nuz? Bana kendisi bunu tam bir saat anlatn. Rubenştayo isimli pek meşhur bir satranç oyuncusu Nevyorka gel mi} ve kendisile üç oyun oynamayı teklif etmif. 1 liraya satılmaktadtr. dikkatie baktu İJtediğJniz maJumntı verroek bence pek kolaydır. Kimin harekâtmi bilmek utiyorsiıntız? * Bilhassa bir kiçmtn değü. herkesinl Pekâlâ... Bel ile Arne«s<Mi saat 6 da akşam yemeği yediler. 7,5 ta Dnıker geldi. Birkaç dakika sonra da Pard« onu takib ctti. Saat 8 de Bel ile Arnesson tiyatroya gittiler. Saat onda da Druker ve Parde döndüler. Bana gelince ben saat on biri çeyrek geçe yatrım. Pin üe Bedele erkendcn isti rahate çekilmeleri ı in izin vermişUmIşte bütün anlatacakıanm bundan i baret. Mis Bel ile Aroeseon tiyatroy» beraber mi gittiler? Evet... Arneaon tiyatrodan pek hoşlanrnaz. ODU her «cferinde Bel zorjayarak götürür. Manevî oğlumua yegâne hoşlandıgı tiyatro muharriri Ibsendir. Dün gece de Ibsenin piye« mi oynanıyordu ? Zannederim. Onlann eve döndüklerini işitti • %umuriyei* in t«frik«Ht« : 40 » Evet biltyorufn. Hatta ba me sele üzerinde kendisini biraz tenkid de etmiîten. Tenkid onun çalışma v« taharri arzusunu kamçıJar, Fakat mu vaffak olacağma eminim. Prof^ör biraz «Mbı. DuşümJr gibi oldu. Sonra î Her ne ise dedi, biz biraz da ziyaretjnizin sebebinden bahsedefim. Buraya sebebsiz gelmediniz ya! N e arfu edıyorsunuz, söyleyiniz! Buraya sizden gene yardım is temeye geldik. Markam ancak bu kadar söyliye bildi. Tereddüd ettiği anla$ıhyordu. Bereket Vans hemen imdadına yeUftî. tâent • Dündenberi vaziyet biraz değışg 8. Van Oıne 0m*r Fthmt mifrir, dedi. Yçni bazı hadbelerle karOıjun dunağı bir kannça yuvagma şılastık. Haneniz halkınm dün gece ne CHîW. Öy\p bir yuva ki vücydünü h»» yaptıklannı öğrenecek olurtak tahkı »b ediyor. Markam, o büyük bir a <• katımızda epeyce ılerleyeceğiz, zan 4indır, Eğer vijcudÜBÜn kuvvcb' d« nediyoruz. imağının kuvvetile mü»*vj olnmj oj Prefeıör baftnı kaldırarak Vaoca dar ince teferruab öğrenmekten ne ç> kacak? Niçio düo gece kaç defa es • nediğimi sormuyorsunuz diye şaşıyo • rum. Söyleyiniz, bunu da öğrenmek 13tiyorsanız hatırlarnıya çalışayım. Vans hiç cevab vermedi. Profesör devam ediyordu: Evet Dmkerle Parde Beli gil meden evvel gördüler. Daha neyi anlamak istiyorsunuz} Oolar evden aynlmadao evvel hepimiz burada salooda idik. Ibsenin piyeslerine dair ko nuşuyorduk. Druker Arnessonuo mü teessir olacağuu düşünmeyerek onun piyeslerinin Havtmanm piyeslerinden aşağj olduğunu töylüyordu. Şu halde benim anladıgıma g8 re Mister Arnessonla MU Bel sizi saat $ekizde Mister Druker ve Mi»ter Parde ile yalmz bıraktılar Öyle... MUafirlerinfz «aat 10,5 ta ev lerine döndüler demiştiniz, değil mi? Beraber mi gittiler? A»agı beraber bdiler. Druker, evine gitti. Pardenin de kulübünde bir raodevunı vardı. Mister Drukeria evioe döomett (Arkast var)