6 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 11

6 Mayıs 1935 Cumhuriyet Kars zelzelesile az çok bütün arz sarsılmıştır Jeoloji Enstitüsü müdürü Hâmid Nafiz Pamir son yer sarsıntısını mevziî addetmiyor Bir profesorün mütaleası * Kıyafet kanunu Kanunun tatbîki için hazırlıklar başladı Haziranm on üçünden itibaren tatbikine başlanacak olan kisve kanunu için Vilâyet lâzun gelen tedbirleri almıştır. Bu kanuna tevfikan haziranm 13 ünden itibaren ruhanî kisveyi taşıyanlar tamamile bu kisvelerini çıkarmak mecburiyetindedirler. Rum, Ermeni patrikhanelerile Musevî hahamhanesi kendi adamlanna bu teblıgab icra etmiştir. Ecnebi mekteblerdeki papazlar da elbiselerini çıkaracaklardır. Yalnız bu mekteblerle hastanelerdeki sörlerden istiyenler elbiselerini çıkaracaklar, istiyenler Türkiye haricine nakledileceklerdir. Alâkadarlar buradan gitmek istiyenlerin sevkleri ile meşgul olmaktadırlar. tlk vasıta ile bunlar Japonyaya gönderil eceklerdir. Ayni kanuna tevfikan bir kisve giymek istiyen mekteb talebelerinin giyecekleri şekiller tesbit ve bunlar Kültür Bakanlığma tasdik ettirilecektir. Bunun haricindeki spor teşekkülleri kendilerine mahsus elbise giymek veya rozet taşımak istiyorlarsa bu elbise ve rozetin nümunelerile vilâyete müracaat ederek izin alacaklardır. Diğer resmî daireler ise memurlanna aid forma ve alâmetleri kendi bakanlıklanna tasdik ve keyfiyetten ma» hallî rüesayi memurini de haberdar edeceklerdir. Memleketimizde başka hükumetlerin bandırasmı gösterir rozetler! e gezmek memnudur. Kültür Bakanlığı mekteb elbise ve rozetleri için aynca bir talimatname hazırlamaktadırlar. Mekteb imtîhanları Maarif Müdürlüğü bir talimatname hazırladı Istanbul Maarif Müdürlüğü, ilk mekteb imtihanlan için bir talimatname yapmış, dün bütün mekteb müdürlüklerine göndermiştir. Mektebleri 15 mayıs perşembe gününden itibaren tatil edilecekler ve 17 mayıs cumartesi günü üçüncü ve be şinci smıflann imtihanlanna başlıya caklardır. Imtihanlar on gün içinde ikmal edilecektir. Köy mekteblerindeki muallim vekillerinin vazifeleri 15 mayısta hitam bulmuş sayılacaknr. Fakat bu vekiller imtihanlannı yapıp cetvelleri, tâbi bulunduklan maarif memurluklanna vermedikçe son ma aşlan verilmiyecektir. Şehirdeki muallim vekillerinin vazifesine ise 31 mayısta nihayet verilecektir. Şehir mektebleri, 3 0 mayıs perşembe günü derslere nihayet verecekler ve o gün birden dördüncü sınıfa kadar talebenin kamelerini dagıtacaklardır. Bir haziran tarihinden itibaren de beşinci smıflann imtihanlanna başlıyacaklar, haziranm onuncu günü hitam verilecektir. Imtihanlarda muvaffak olan talebeye dağıtılacak şehadetnameler maarif idaresi tarafından taleb vukuunda mekteb müdürlerine verilecektir. Polis karakolu karşısında Bakkal dükkânını soyanlar bulunamadı Emniyet Müdürü hâdise ile bizzat meşgul oluyor, Aksaray merkezi memurları değiştirildi Kafkasya »• Şark vilây*tl*rimiz mıntakesında s«lz«l« sahalan •iyah yuvarlaklarla göstsrilmiftir Bazı gazeteler Kars zelzelesinin mevziî bir yer sarsıntısı olduğnnu ileri sürdüler. Dün, Kars yer depreş mesinin ilmî mahiyeti hakkında kendisile görüşen bir muharririmize îs tanbul Üniversitesi jeoloji enstitüsü müdürü profesör Hâmid Nafiz Pa mir sunları söylemiştir: < Kars zelzelesi hakkında malu matımız, şimdiki halde ancak gaze telerin verdiği haberlere münhasır dır. Bir jeolog, her hangi bir tabü hâdisenin mahiyeti hakkında bu kadar az malumatla mütalea beyan edemez. Bu hususta ilmî bir söz söyliyebil mek için, jeolojisi henüz çok meç • hul olan bu mmtakada, mahallinde araştırmalar yapmış olmak lâzımdır. Bakınız, geçende vuku bulan Marmara zelzelesi hakkındaki tetkikle rimiz henüz bitmedi bile. Bu hususta yaptığımız araştırmalar ve aldıgımız takriben 500 anket cevabile bu zelzelenin hakikî mahiyeti, tarzı intişan ve menşei hakkında sarih bir fikir edindikten sonra zelzelenin şu gör • düğünüz haritası resmedilebildi ve şimdi Marmara zelzele hattile cenu b! Avrup* zelzele hatlarını birbirle riae tağlamak kabil olacaktır. Bundan dolayıdır ki Kars zelzelesi hakkında söyliyebileceklerim, $im • diki halde, ancak umumî mahiyette sözler olabilir. Her halde Kafkasyadan ta şarkî Anadoluya kadar uzanan saha, sık sık zelzelelere makar olan bir mıntaka dır. Tifliste takriben 40 senedenberi tesis olunmuş, hususî bir müessese, bu zelzeleleri ilml surette araştır maktadır. Kars, Arpasuyu ile Aras vadisi arasında, etrafını ihata eden ve bazılannm irtifaı 4000, bazan 5000 met royu aşan yüksek dağlann ortasında bir çöküntü mıntakasında bulun maktadır. Burası Üçüncü zaman • da geniş bir göl havzası idi. Bugün bile bu göl havzası tamamen kuru mamıştır. Bu havzanm terkettiği ta bakalar daha yeni jeoloji devirlerinde yanlmış, parçalanmış, bir kısmı çökmüş, bir kısmı tereffü etmiştir. îste böyle yeni teşekkül etmiş (jeoloji noktai nazanndan yeni) yank hatlannın üzerinde bulunan mınta kalar daima zelzeleye müsaid olan mıntakalardır. Zira bunlar henüz yerleşememiş mıntakalardır. Maattees süf Anadolunun garbinde de, ortasında da, şarkında da böyle «tektonik hatlar» tesmiye ettiğimiz yank hat ları mevcuddur. Böyle yank hatlann arasmdaki kompartimanlar müstakar olmaz, arasıra sarsılır. Kars, tarihde bundan daha şiddetli afetlere duçar olmuştur. Ezcümle 19 kânunuev vel 1899 da bu civan altüst eden şiddetli bir zelzele olmuştur. Kars mmtakası volkanik bir mın taka olniakla beraber bu zelzelenin yanardağla hiçbir alâkası yoktur. Çünkü yanardağ indifalannm husule getiridiği sarsmtılar çok mevzi idir. Yalnız orasını sarsar. Halbuki Kar zelzelesi, Marmara zelzelesi gibi bir tektonik zelzele, bir dünya zelzelesidir. Yani bütün arz, az çok, sar »lmıştır. Kandilli Rasadhanesi zel zeleyi kaydetmistir. Eğer volkanik bir zelzele olsaydı kaydedemezdi. Kan dilli gibi diğer bütün dünya rasadhaneleri mutlaka bu zelzeleyi kay detmişlerdir. Bu zelzelede de, Marmara zelzelesi Ribi, nazari dikkati çok calib bir meteorolojik hâdise vardır. Her iki zelzele anında, barometro şiddetli bir denresion kaydetmiştir. Filhakika zelzele arzın içine aid bir hâdisedir; atmosferdeki tazyik değişmelerile alâkası olmaması lâzım ge lir. Fakat herşeyde olduğu gibi ilrnıde de taassub olmaz, bu çok bariz tesadüfler, tekenrür edince, tabiat hâdiselerini tetkik edenlerin nazari dik katini celbeder. Bu hususta da her hangi bir naza riye serdetmeden evvel, Ankara Rasad merkezinin verdiği sarih ma lumatı bekliyorum.> Sinema artisti Ceki Kugan yaralandı San Diego Kalifornia 5 (A.A.) Ceki Kuganın babasile, sinema ak törlerinden, genc Robert Horner ve Durkin bir otomobil kazası netice sinde ölmüşlerdir. Ceki Kugan ya ralıdır. Bir hava faciası daha: 7 kişi öldü Berlin 5 (A.A.) Birkaç gündenberi kaybolan bir Yunkers tayyare sinin içindeki 7 yolcu, Çekoslovak ya sınırlan yakınmda Fithe dağla rmda ölü olarak bulunmuşlardır. Dumanh havada yolunu şaşıran tayyarenin bir dağ duruğuna çarp mış olduğu sanılıyor. Yolcular, Alman generallerinden Höringle karısı ve kızı, tayyare teğ meni Braun, bir pilot ve iki pilot namzedinden ibaretti, kazaya uğn yan bu tayyarenin buldurulması için yapılan yardımdan ötürü, Alman hükumeti, Çekoslovak hükumetine te şekkürlerinin ifadesine, Pragdaki ataşemiliterini memur etmiştir. A.lmanyada yakalanan papazlar Londra 5 (AA) Röyter ajan ıının Berlinden öğrendiğine göre, aynşık papazların yakalanmasına de vam olunmaktadır. Appelsde ve Dortmunda olmak üzere iki papaz daha yakalanmıştır. Bunlar devlete karşı söz söylemiş olmakla suçludurlar. Berlinde Senger hâla hapiste bulun • maktadır. J^, V,X"^ Aksorayda soyulcm dükfcAn Aksaraydaki polis karakolu karşısmtün tütünleri, içkileri, Rangon pirinçdaki bakkal dükkânına hırsız girdiğini lerini • hırsızlann bu pahalı pirinct ve hırsızın hâlâ yakalanmadığını yazseçmeleri ve diğer pirinçlere el dokunmıştık. Vak'ayı Emniyet müdürü Fehmamalan şayanı hayrettir! kesme ve mi haber almış, kendisi vak'a yerine gitoz fekerlerini çuvallara koyup ileride duran kamyonlara yükliyerek doğnı derek tahkikatla meşgul olmuştur. HırFatihe gitmişler ve orada ortadan kaysızlık şöyle olmuştur: bolmuşlardır. Vak'a burada biu'yor vt Perşembe günü bakkal Kadri ve hırsızlann kim olduklan hâlâ meydakardeşi Adem saat 9 da dükkânlannı na çıkamıyor. kapayıp evlerine gibnişlerdir. Ertesi Berber Hüseyin ifadesinde «gecc günü yani cuma günü kendilerine dükgeç vakit yanmdaki bir kadmla eturur* kânlannm soyulduğu haber verilmi?ken aşağıda bir panrn duyduğunu, inip tir. Hırsız üstteki berber dükkânının bakağmı, fakat bir şey duymadığmı» basamak altmdaki mahzen kapağını söylemiştir. Yanmdaki kadmdan şüphe edilmişse de sonra vaz geçilmiştir. açıp bakkalın bodnımuna geçmişler, ve eski şeker sandıklannı üstüste koyarak ellerine bir testere alıp tam tezgâhın boş yerini kesip dükkâna girmişlerdir. Bu suretle boş yeri seçmelerinden o civarın yabancısı olmadıklan anlaşılmışhr. Dükkâna girdikten lonra çekmedeki 3 0 liralık ufak parayı. büBu vak'adan dolayı Aksaray merkezinin bütün memurlan müdüriyet em rine alınmış ve yerlerine yeni memurlar konulmuştur. Şüphe üzerine berber Hüseyin üe bakkalm eski çırağı Şevki nezaret alnna alınmışor. TahkikaU devam edilmektedir. Yeni îspanyol kabinesi Madrid 5 (A.A.) Yeni kabinenin teşkili yeniden M. Leruya havale c • dilmiştir. Dörtyolda yapılan Çocuk bayramı Galatasaraylılann ziyafeti Kazanc vergisinden şikâyet Kazanc vcrgisi nisbetlerine itiraz eDörtyol «Hususî» Çocuk bayramı burada çok canlı olarak kutlu den muhtelif esnaf zümreleri; esnaf landı. Halk coşkun tezahürat yaptı, kasaba o gün bayrak ve çiçeklerle saylavı Lokantacılar reisi Cemaie müracaat ederek vaziyetlerini anlat Galatasaray spor kulübü azast dün kendi aralannda bir aile nyaretı [ «üslenmişti. Çocuk Esirgeme Kurumu menfaatine gencler tarafından bir ^ y . . .. p « mışlardır. Cemal bu i§leri Ankarada ' . • r. ..ı...j u: ^,,^ «x»f*^;,,«, müsamere verildi. Gönderdiğim resim merasimden bir intıbadır. tertib etmişlerdir. Resmimiz bu toplantıdan bir manzarayı gösteriyor takib cdecektir. Vücud = 1 Varlık = (Fr.) Exiatance, 2 Beden Vesika = Belge = (Fr.) Document Vazıh = Açık = (Fr.) Clair (Fr.) Corp* Vesile = Yol, dolayı, bahana = (Fr.) Pritexte Vaziyet = Durum = (Fr.) Pontton, situatioı Viis'at = Genişlik Vesilesile = Dolayısile = (Fr.) A Voccatum de.. Vebal = Suç «= (Fr.) Retponmbilite Vüsuk = Gerçeklik « (Fr.) Authentidti Veıvese = Kuşku = (Fr.) Soapçon Vecâ •= Ağn, acı, sancı •= (Fr.) Douleur, erampe Vüsü = Güç = (Fr.) Pouvoir Vesvese etmek = Kuşkulanmak Vecd = Urunç = (Fr.) Extase Vete<I = Kazık Vecde gelmek = Uruamak, ketufinden geçmek Veter = Kiriş v (Fr.) S'extasier Yabİs Kuru, Inrak Vezn = Tartı = (Fr.) Petage Vech = Yür Râtıb = Yaş, yaşak = (Fr.) Humidm T Vezne = Kasa = (Fr.) Caisse Bervech = Olarak, gibi Yâdetmek = Anmak «= (Fr.) Se touvenir Veznedar = Kasacı = (Fr.) Caisner Yadlgâr = Andaç Veçhile = Böyle, böylece, ^öylece, gibi, şekilde "• Vakur = Ağırbaşlı • (Fr.) Serietue, grave » Veznetmek = Tartmak = (Fr.) Peser Yave = Yava (Fr.) Ainn Vali = îlbay Vicahen = Yüzyüze = (Fr.) Par confrontation Yaver = Yaver (T. Kö.) Vâlih = Şasalamif, faşınnif, ^aşkm «= (Fr.) Sta • Vecibe = Düşerge = (Fr.) Obligatior Vicahî = Yüzüne, yüzün« karşı, kendi varken= (Fr.) Yazıkane = Yazak, büro (T. Ko.) Veciz = Lâkonik (T. Kö.) pefait En «a preaenee Yei» = Umutsuzluk, yeis (T. Kö.) = (Fr.) Deteapoîr Vecize == ölger, özsöz = (Fr.) Mcuâme Varak = Yaprak = (Fr.) FeuiUe Vicdan = Vicdan (T. Kö.) = (Fr.) Conseience Yekçesim = Tekgöz Vedâ = Saghca = (Fr.) Adie Varaka = Keat = (Fr.) FeaiUe Viche = Yön, yönet, yönerge = (Fr.) Directif Yekdiçer = Birbîri = (Fr.) L'an rautre Vedâ etmek = Sa^hcamak = (Fr.) Faire te» adieax Varakpare = Yaorak = (Fr.) Ecrit v*ugmfiant Vifak = Uygunluk, banş = (Fr.) Coneorde Yekdil = Birgönül, gönülbir = (Fr.) Efaccord Vefa = Vefa (T. Ko.), yapa = (Fr.) Fidiliti Vikaye etmek = Korumak, esirgemek = (Fr.) Pro Vareste = Kurtulmuç = (Fr.) Dilivre Yeknesak (Bak: Nesak) = Bhton, birtarz = (Fr.) Vefat = ölüm, olme teger, preaerver Varidat = Gelir Vefret = Bolluk, cokluk = (Fr.) Abondance Unifortne, monotone Vilâdî = Doğuçtan = (Fr.) De naiıtance, congenital VârM = Yerînde, gelen Vehham = Vehimli = (Fr.) Apprehensif YekDare = Tekparça = (Fr.) Fait tPane aeale pi • Varta = Uçurum = (Fr.) Abîme, priciviec Vilâyet = tl Vehleten = An»ızm, birdenbire = (Fr.) Toat «Ton ece, bloc Vasat = Ara, orta, göbek = (Fr.) Milieu Virane = ören = (Fr.) Raine, decombret eoup Yekta == Tek, tekin, benzersiz = (Fr.) Uniaae Vasatî = Orta, ortalama = (Fr.) Moyen Virdi zeban etmek = Dile dolamak = (Fr.) Repi Vehm = Vehim (T. Kö.) Yed==El Vasf (Bak: Sıfat) = (Fr.) QaalUi ter toaiour» Vekâlet = Vekillik, yekelik Yedbeyed = Eline, dogrudan = (Fr.) De la main o Vânl olmak = Varmak Visal (Vuılet) = Kavuşma = (Fr.) Union, jouit • Vekil = Vekil (T. Kö.), yeke la main, directement Vasıta = Araç, yol = (Fr.) Moyen tance Vekâleten = Yeke olarak, yekelîkle = (Fr.) Par Yegâne = Biricik, tek = (Fr.) Uniqae Volkan (Bak: Bürkân) = Volkan, yanardağ Vasıtai nakliye = Taşıt, taşuna yaracı == (Fr.) Moprocuratîon, par interim Yegin yeçân = Birer bhrer, tek tek = (Fr.) Un a un Vuku (Bak: Hadus, tahaddüs) = Olma yen de transport Velev = Bile, olsa da, ise de = (Fr.) Meme *i Yekun = Tutar, toolama, som = (Fr.) Total Vukuat = Olan biten = (Fr.) Fait, evenement Vâ»i (Vüs'atten) = Gmî, » (Fr.) Large Velhasıl = Sözün kısası = (Fr.) En risume. enfin Yemin = Ant = (Fr.) Serment Mümkünülvuku = OlaŞan = (Fr.) Possible Vâ«i (Vaaaveeten) = Ata* = (Fr.) Tatear Yemin etmek = Andiçmek, andetmek = (Fr.) Ju • Veli = 1 Yatır, eren, 2 Ege (erkek), ece (kadm) Vukuf = Bilis = (Fr.) Connaissance Vasiyet = Tutsn = (Fr.) Tettament. rer. preter serment Vukuf hâ?ıl etmek = ö*renmek = (Fr.) Connaitre = (Fr.) 1 . Saint, 2 Tuteur, tatrice Vasletmek = Bitiştîrraek, kavuşturmak, kavşjtmak== Yemin = Sağ Velime = Düğün Vusta = Orta = (Fr.) Moyen (Fr.) Conjoindre, anir Yesar = 1 . Sol = (Fr.) Gauche, 2 (Bak: Servet) =s Velud = DoÇurfiran Kurunu vusta = Ortarağ Vatan = Yurd, otan, vatan (Fr.) Richesae Velvele = Gürültü, patırdı = (Fr.) Tumulte Asn hâzır = Yeni çağ Vaz'etmek = Koymak = (Fr.) Pos; Yesir •= 1 Kolay, 2 az Velyetmsk fBak: Tevali) Kurunu uhrâ = Son çağ Vâzetmek «= öğütlemek = (Fr.) Precher, tonte^ler Yetim = Oksüz == (Fr.) Orphelin Veraset = tr$ (T. Kö.) Kurunu ulâ = tlkçağ Vaz'ı esas «= Temel atma = (Fr.) Jeter let fonde • Yevmî = Günlük = (Fr.) Çuotidien Muasır = Cağdaş = (Fr.) Contemporian Verese = Mirasçılar (T. Kö.) (Fr.) Herİüert mentt Yevmi mahsus = Bayra?ün == (Fr.) Fitm Vusul = Ulaşma = (Fr.) Arrivie Verid = Karadamar Vaz'ı hamletmek = Do»tırınak Yevmiye = Gündelik = (Fr.) Salaire Vuzuh = Açıkhk = (Fr.) Clarte Vesaire (V. S.) = Ve başkaîan (V. B.) = (Fr.) Ete. Vaz'ı yed = Elkoma = (Fr.) Mmnmite Yübuset = Kuruluk, kuraklık Vuzuhu nazar = Yalgörü = (Fr.) Clarte de vvu Vesatet (Bak: Tavassut) = (Fr.) Midiation Vaz'ı yed etmek = Elkomak Yümn = Yüm = (Fr.) Bonne augure Vücub = Dü^ergem Vesayet = Atağlık = (Fr.) Ttttelle Vazife » 1 . Ö4«v, 2 • Bocç 3 . tf (Fr.) Devoir, Ve« = Genif f Osmanlıcadan türkçeye karsılıklar kılavuzu: 41 P «