6 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 12

,12 Cumhtıriyet Bügük musiki müsabakamız Jiiri 7 eser üzerinde ittifakla karar verdi Garb tekniğile ilk miUî besteler olarak ayrıian 7 beste, 16 mayısta vereceğimiz de çalınacaktır Cemil, Cemal Regıd, Muhiddin Sadık, Ferdi von Ştatzer, Hasan Ferid, Lâ sınski ile baş yazıcımız Bay Yunus Nedi bulunmuşlardır. Jüri heyeti iki saate yakın süren tetkik ve hararetli münakaşalardan sonra şu karara varmıştır: «Heyete tevdi edılen 37 besteden hemen hepsi melodı, armoni ve or kestrasyon itibarile muvaffak olun mus eserlerdir. Ancak «Cumhuri yet» in tertib ettiği müsabakanm gayesi «garb tekniği içmde miliî ruhu yasatan ve Türk karakterini tebarüz ettiren eserler» bulmak olduğuna göre besteleri bu maksada göre tasruf etaıek zarureti kat'ıleşmış ve pek çok bestelerin âşikâr taymetlerine rağ men bu kuvvetli sebeb dolavısıle kendilerınden feragat edilmek mec buriyetinde kalınmıştır. Jüri nihaî olarak, gayeye tamami le uygun gördüğü 7 eser üzerınde ıttifak etmiştir. Bunlan heyete tevdi edildiği sıra numaralarına bizce mahran tutulan beste sahiblerinin isım ierini ilâve ederek neşrediyoruz: Numara 9 Bay Nuri Saminin Efe türküsu. Numara 27 Bay Nuri Saminun Yörük türküsü. Numara 28 Bay Halid özanın Avyemi. \ümara 31 • Bay Faikin Koy türkusu. Numara 43 Bay Vecdi Moralinin Zeybeği. Numara 50 Bay A. Samimin Kayseri türküsü. Numara 51 Bay A. Samimin türküsü. Eserlerin icrası TÜvvelce yazdığımız gıbi, jurice ka(Baştarafı 1 inci tahifede Yeni Evkaf kanımu nasıl olmaîı? tEvkaf kanununun Kamutay umumî hevetine sevkedilmek uzere Ad live Encümenince tetkik edilmekte olduçunu <Cumhurivet» te okudum. Bu kanun yaoılırken encümenm bazı noktalar hakkında nazari dikkatini celbetmeği faydalı buluyorum. Yapılacak bir kanunun bugünün ihtivacına uygun olması lâzım geldigi gibi, devlet rejiminin karakterini ihlâl etmemesi de şarttır. M. Yevtiçîn kazandığı zafer Yugoslavyada intihab diin yapıldı (Baştaratı 1 inci takifede) Jürkiyede irtica gokturf öMavıs 1 35 Milâs hâdîsesi mevziî bir vak'adan ibarettir! En salâhiyettar devlet makamı vaziyeti böyle tasrih etti. Tevkif edilenlerden birkısmı serbest bırakıldı iürtnîn münokafalarmcUtn başka bir scrfİM bul edilen eserlerin vereceğimiz konserde icrası ve tegannısi beste sahiblerine bırakılmıştır. Ancak icra için eleman ve muganni bulamayan veya taşrada bulunanların eserleri çalın ması ve söylenmesi tarafımızdan temin edileeektir. Binaenaleyh burada veya İstanbula yakın yerlerde bulu nan eser sahibleri hemen gazete mizde «Musiki müsabaka memurlu ğu» na möracaat etmelidirler. Büyük komerimîz Jüri heyetince aynlan 7 eser 16 mayıs perşembe akşamı saat 9 da Saray sınemasında büyük bir konser halinde muhterem halkıınıza arzolunacaktır. Yukarıda işaret ettiğimiz veçhile bunlar, garb tekniği içinde railli ruhu belirtmek itibarile en muvaffak bulunan eserlerdir, binaena leyh ulusal sesimizi bulabilmek yo îunda büyük bir deneme olan musiki müsabakamınn netieesi olmak y5 nünden konser bütün mületi alâka dar eden bir hâdise teşkil edecektir. Konser hakkında tafsilât vermek • te devam edecesiz. Bursada güzel bir köy mekteb istiyor . *"? Bursmun ÇalıkSyS m«k«*bi tol*k*l*ri bir oroda Bursa (Hususî) Resmini gördüdınlar diğer köy kadınlan gibi kapalı ğünüz miniminilcr Bursaya iki buçuk degildir. Haftada iki defa Halkcvinsaat uzakhkta Çalıköyü ilkmektebi tade verilen faydalı derslere devam edelebesidir. rek malumatlannı arnnrlar. Çalıköyü muntazam binalarile ve Bu köyün yegâne derdi mekteb mefevkalâde ubiî î güzel lişnle tanınmış bir selesidir. Eevvelce beş smıfh bir mekyurd parçasıdır. Çok güzel dut bahçetebi varken bilâhare üç smıfa indiril • leri ve bajrlan vardır. 650 «ene'ik bir miştir. Çalıköylüler tnekteblerinin getarihi olan bu köyde bu^ün 1250 Türk kÖylüsü oturmaktadır. Bu güzel köy ne beş sınıflı olmasını candan istemekde içtimaî hayat cok ilerlemistir. Ka tedirler. lık için) Mühim bir kısmı «birleşik muhale fet» namı altında müteveffa Stefan Rariçin Hırvat köylu fırkasınm bu günkü reisi Dr. Maçekin riyaseti al(Baştaraft 1 inci •abifed») natla meşgul oiduğuna vâkıf bulutmda birle?mi<»lerdL İkinci grup f* Bunlann üzerinde ve evlerinde va narak onun faaliyetlerini takibden şistliğe meyyal ulusal Liotiç listesi hali kalmıyordu. Tahsisen dervislik pılan araştırmada yazma risaJeler idi. Işlerine karşı pek hassas olan Dahibulunmuştur. Üçüncü grup ta, Yevtiç hükumet live Vekâleti Bediüzzamanm dervişpartısine bağlanmıvan ulusal YugosBediüzzamamn mektublarmda telik gayretlerini kısa kesmek istemiş Teşkilâti Esasive kanununun 54 ünlav partisinin bir kısmı idi. Buna da settürün bırakılması aleyhinde ve ve elindeki ipuclarile onun ikna ve cü maddesi mutlâk olarak mahkeme Maksimoviç riyaset ediyordu. dünyanm öküzün boynuzunda duriğfali tuzaŞına tutulmuş olanlara kahükümlerine karsı bir kanun yapı Seçım açık olacaktı. Seçici, seçim duğundan bahseden deli saçmalan dar kolayca uzanıvermiştir. Bu mülamaz ve Heveti Vekile kararlan mu komitesi önüne geldiği zaman han vardır. Haklarında takıbat yatDilmaknasebetle Milâs, Muçla, Burdur ve teber deçildir, diyor. Halbuki vakıf, gi liste için rey vereceğini söyliyecekla beraber hâdise izam edilecek dereEğridir gibi bazı yerlerde Saidi Kürvatandasın emlâkine aid tasarruf seti. cede olmadığı gibi tevkif edile^ı^den dinin risaleleri, mektupları ile onun nedlerini ahp mahkeme huzurunda întihabat gün doğarken bütün Yubir kısmı da tahliye olunmuştur. dervişliŞine uymuş bazı kimseler buonları ancak kendisinin arzu ettiŞi se goslavyada başladı. Bütün şehirler, •*• lunmuştur. Hükumet nazannda hâdikilde ve koyduğu sartlar dâhilinde kasabalar donatılmıştı. Herkes intihaHakiki variyet senin izam olunmaga değeri yoktur. bıraktıklan servettir. Vakıf dediği bata müstesna bir alâka gösteriyor, Bediüzzamanm dervislik telkinlerlne miz bu mahkeme ilâmı avni samanda bütün çehrelerde büyük bir heyecan Dün sabah çıkan bir tstanbul gakapılanlar, vergi kâtibi mütekaidi ve kat'ivet kesbetmis bir vasiyet ilâmı ve endisenin ifadesi görünüyordu. zetîsi Milâsta btiyük bir irtfca hâdiıdır. Teşkilâti Esasive kanununun elli Endişe diyorum; çünku Maçek parsesi meydana çıktığına dair bir telgraf saire e bi bazı bicarelerdir. îhtiyaten tevkif olunan beş on kişinin ekseriyedördüncü maddesile her türlü degiş tisinin listesinde diğer muhalefet Iisneşretmişti. HalbuM Milâsta bir İrtiti serbest bırakılmıştır. Hükumetin melerin gayrimuteber olması temin tclerinde Yugoslavyanm bugünkü ca şebekesi keşfolunduğuna dair vealdığı tedbirler zabıtai mania kajntedilmiştir. Babalarımız, servetlerinin vahdetini vücude getiren esaslara rou rilen haber Ispartada ikamet etmekte lan H3rnles'nden sayılabüir. tasarruflarını bu hükümlerle evlâ halif program sahibi olan sima olan Bediüzzaman Saidi Kürdinin DahiÜye Müftesarmm bevanah dımn en büyüŞunun velâyetine bı lar vardı. Onlann kazanması büyük dervislik rapmak ve yaymak için baAnkara 5 (Telefonla) MüâstaH rakmistır ki, mütevelH, o demektir. Kral Aleksandnn büyük ve mütte zı safdilleri kandırmış bulunmasınhâdise hakkında Dahilive Müsteşarile hid Yugoslavyası için çok fena neti Yeni Evkaf kanumma bir madtie dan ibaret bayagı bir hâdisedir. Bu göruştüm. Bana dedi ki: konuldugunu haber âldık. Bu madde celer verebiJirdi. Bediüzzaman Kürdî vaktile uzun ve göre, mütevelli, suiistimalde bu Nihayet öğleye doğru alman ilk müddet Istanbulda bulunarak muhte< Memleketin hic bir tarafında hiç lunursa, evlâdiyet hakkından mah neticelerle Yevtiç listesinin parlak lif hâdiselere kansmış olan bir adam bir irtica hareketi yoktur. Köşede burum kalıyormu^. Bir vatandası vera bir zafer kazandığı öğrenilince bu en dır. Dün hükumet merkezinee de en cakta kalmış bir şahsın beş on kişiyi set hakkından mahrum etmek ancak dişe de zail oldu. Çehreleri gölgelen salâhiyettar mahfellerden aldığımu kandırarak kendi etrafına tonlamı^ olhivaneti vatanive ve hukuku mede diren endişe bulutlan dağıldı. mevsuk malumata göre hükumet zaması mürrkündür. Bu da olsa olsa ni^eden iskat sartlan idnde mümkün Resmî Avala ajansı bir tebliğ neş • ten Saidi Kürdinin bu yolda telkimevziî ve hiç ehemmiyetsiz bir isti» < olur. Avni zamanda vakıf denilince neredek bu ilk neticeleri şu şeküde koca bir Türk kültürü mevzuu bah bildirdi: solur. Türklük damgası tâşıyan ve bî«Seçimde elde edilen ilk sonuçlar zi eski Türk medenivetine bâglıyan şunlardır: eserler hep vtkıftır. Bunlann şimdiBelgrad, Zemun ve Pançeroda reyye kadar muhaf*!» edilenleri evlâd lerin yuzd« doksanı Yevtiç listesine lan tarafmdan idare edilmiştir. Ya ve yüzde onu da öteki listelere verilban<a «1lerde idare edilenler de bu mistir. Denlz Inyısındaki Susak şehrind« rcykrin yütda seluefti Yevtiç gün tamamen mahvolmttstur. Muhtelif şartlarla bırakılan wr • listesine verilmiştir. Liublianada saat dokuzda 2494 ki vetler Turk cemivetine ve kulturünc hizmet etmfetir. Hfilâ da etmektedlr. şi reylerini Yevttç Jçin, 5 kişi M. Ma Her vakfiyede cami, m«dre9e, yxA ve çeke, S kifl M. Uotiçe vermiş, Mak * saire gibi ictimaî muavenet müesse simoviç ise hiçbir rey alamamıştır. Üskübde saat on bir buçukU rey • seleri bir kül olarak tespit edilmiştir. lerin yüzde 75 i Yevtiçe verümig buHiçbir vakfive camilerin idaresini lunuyordu. dinî bir makama terketmemlstir. Bosanada Banyahıka çehrinde rey • BugOn sayrimüslim vatandaslarm lerin yüzde 75 inden artağı Yevtiç lisvtkfiyeleri ve tayln edilen müdür lerle (mütevellilerle) idare edildık tesine verüralftir. Zagrebde bu sabahtanberl Mçinı işleri halde bitim vakıflarınuz büku leri büyük bir «ükunet içinde yapılmete merbut bir makamın idaRevyork zabıtası hve müdclettir, ruiet oynanan gîcli kniüblerhı pesinde resine verilmistir. Halbuki btm maktadır. Bütün memlekette öğleye kadar asayİA bir dakika bile bozulraa ümif. Nihayet bunlan buimuş ve bütün rulet cirıazlarmı bir meydana yi • lann hepsi Türk kültüf mümıstır.» ğank imha etmif. Resmimizde rulet masalannın balta ile parçalandığını esseseleri ve Mzler de o kültürün M. Yevtiç rey sandığı başında bir uzvu şekllnde mütalea edilirsek görüyorftunus. Belgradda bulunan hükumet erkâhepimîzl' ihtiva edecek müstakîl bir Yevtlc listesi 888 meb*usluktan taknı sabahleyin reylerini kullanmışlardı. da bitti. Vazlyet artık tahakkuk etmişİdare şeklinin kabulünde en tabü bir riben 820330 uny kazanmıştır. ti. Yevtiç listesi kazanmış, Maçek Başbakan M. Y«vtiç te 13,30 da sanisabet vardır. Macek listesi ancak 4050 meb'u»* dık başında rey verdi. Bu sırada ga listesi pek az rey alabilmiş, diğer llsBinaenalevh yeni Evkaf kanunu luk alabilmistir. teler lçin hemen hiç bir şey yapamareteciier YugtmUvyuıın kıymetli devnun nakıs ve maksada kâfl gebniyen Diğer listeler hiçbir meb'usluk temıslardı. let adamınm etrafını sarmı; bulunubir kanun olmaması için bu noktalaİntihab bütün şehirlerde tam bir min edememişlerdir. rın gozönüne almmasım lüzumlu g3 yorlardı. Fotoğraflar çekildi ve kenBütün Yugoslavya sonsuz bir sevin« sükunet içinde geçmiş, hiç bir yerde disinden ihtisaslan soruldıu ruyor ve rica ediyoruz.» içindedir. hâdise olmamıştı. M. Yevtiç kısaca dedi kd: Ebubekir Paşa vakf\ muteveTlisl Şimdi iş ve tasnif ameîlveîerinl bi« Şimdiye kadar belli olan netİM. Maçekin bir prote»to*u tirip kafî rakamlan tesbit etmeğe celerden çok memnunum. Seçim hüBeîgrad 5 (AA.) Havas muhabikalıyordu. kumet için pek lyi gitmektedir.» rinden: Paris 5 (A.A.) Fransıt Jak öğleden sonralci varîyet Bu saate, yanl gece yansından bir Hırvatistanda son günlerde seçim öğleye kadar belli olan neticeler saat sonrayt kadar henüc bütün muKartone, 200 metrelik kulaç yüzmt dolavısile birçok kimseler tevkif edü6ğleden sonra da degişmedi. Belgrad ameleler bitmiş, kat'i ve resmî netice dunya rekorunu 2 dakik» 39,6/10 »aMuhaliflerin baskanı M. Maçek, da memleketin her köşesinden mitebildirlimiş değildir. Bunun ancak niyc ile kırmıştır. krallık naibi prens Pola bir telgraf çemadiyen haberler yagıyor ve hepd de saat üçte kabil olacağı zannolunuyor. Bundan oncekî rekor, 2 tlakika kio, muhalif, namzetlerin, serim daiMaamafih vazivet şlmd'den kat'îvete Yevtiç listesinin ekseriyet kazanmakrelerinde serbestçe dolasmak imkânı42,4/10 saniye ile Almao Sletasm yakın bir şekilde şöylece tesbit edileta devam ettifini bildiriyorlurdı. m bulamamalarmı protesto etmiştir. Nihayet gün ile beraber intihab üzerinde idi. Bir yuzme rekoru kırıldı Zâbit = Subay Zâbıta = Poli» Zabıtname = Tutulça = (Fr.) Proces verbal Zâbit vekili = Yarsubay Zabtetmek = Tutmak, almak, el« geçirtnek, kapmak = (Fr.) Saisir, prendre, conqt*irir, »tmparer Zade = Oğul Zadegân = Aksoylar, soyutlar = (Fr.) Le* arittocrates, les nobles Zâf = Zayıfhk = (Fr.) Faiblisse Zafer = Yen, utka «= (Fr.) Victoir* Zâğ = Kart&* kuzjrun Zahif = Süriincü = (Fr.) ReptiU Zâhîr = Dışyüs, açık, belli = (Fr.) Extcrieur, dair, tnaniftnte Zafcire = Yeysi = (Fr.) Vivre Zâhzren = GSrfinuşte = (Fr.) En apparence Zâhirf = Dıstan Zahmet = Eroett, s'km = (Fr.) Peine Zahmetle = Güçlükle, düşe kalka = (Fr.) Avec peine Zahmetli = Ağw, yorucu, «ıkıntılı = (Fr.) Fatigaant Zahr < > Arica = Zaîf = Zayıf Zaika = Tadam «. (Fr.) Goât Zail olmak =* Sarolmak, ortadan kalkmak « (Fr.) Disr>araître Zâir = Göretç! = (Fr.) Vimtmr Zait =» 1 Artık (Fr.) Excedent, 2 Arta (Te . rim) ss (Fr.) Plu» rim) ss (Fr.) Moina Zan •= Sam Zannetmek * Santnak »> (Fr.) Grdre Zannıma göre = Bana kalıraa, bokcoi, sajumca, «s I Zevrak = Kayrk Zeyl = ArdaU Tezyil etmek == Ulam&k, «klemek, « (Fr,) Adjoindre, ajoutrr un appendice ardalamak *= (Fr.) D'apres moi Zanu = Diz Zarafet == tncelik = (Fr.) Elegance Zarar = Zarar (T. Kö.) Zarf = 1 Büriim, kap » (Fr.) Envetoppe 2 (Gramer teritni) = (Fr.) Adverbe Zaruret = Zorağ, kıttam = (Fr.) Neceuiti, gene Zıd = Karşıt = (Fr.) Contraire Zıddnr«t (Bak: Texad) Znf == İki kat Zıl (zılâl) Gölge = (Fr.) Ombn Zait ** tzet Zavahh =» Dışyü*, fötünâ.*Ier =^ (Fr.) Apparence Zavîye = Köşe, bucak = (Fr.) Angle Zayi • Kayıp, yitık « Zefcanzed = Kullanılan, konuşuian = (Fr.) Cotrrant Zebhetmek *** Boğazlamak, kesmek Zebun = Argitı, bîtkin, bitik = (Fr.) Faible, dibile Zecr (Bak: Meni) zede ** Vurulmuş, ujramı^ Zehab = Göriiş, »anı = (Fr.) Suppositfon Zehabı bâtil *= Bofsanı, çürüksam = (Fr.) Fausae Zehhar = Cofkun, kökriyen, kökreycî = (Fr.} Agi* te, en furie Zehr = Zekâ Zekâ (T. KS.) = (Fr.) Intelligence Zelil = Bavağı, alçak == (Fr.) Ordinairt, bat Zelzale = Deprem Zem =« Yerme =*(Fr.) Diffamation Zeman = Zaman (T. Kö.) Zemherir »= Karaku Zemin = Yer, dib«n (terim olarak) Ziri zemin = Yeraltı Zemmam = Yerici, aNğız = (Fr.) Mauvaise langue Zemmetmek = Yermek Zer'etmek = Ekmek Zeriyat =» Ekin Zenre = Tike Zereban etmek = Erimek Zevk = Zevk (T. Ko.) Zeval (fena anlamtnn) = Tüken Zımnen = Dolayısile, alttan alta =« (Fr.) Indire • etement Zımnî = Altık = (Fr.) Tacite Zıya = ışık, yal Zıyafet = Doy, çoleı. Zıyk = Darîık = (Fr.) Gene Zib = Bezek, «üs Zinn = Zihin (T. Ko.) Zikretmek = Söylemek, anmsk Zillet = Bayağılık, alçaklık = (Fr.) Ba$$esse Zimmet = Verecek, açık = (Fr.) Dette Zinde = Dirik, canlı. dinc Zinhar = Sakın Zir = Alt, ast Zira = Çünkü Ziraat == Tarım Ziraat Vekâleti = Tarım Bakanlı§ı Zirüzeber = Altüst = (Fr.) Sen» deuut deuout Zucaç = Sırça Züfcrc = Çoban yıldızi = (Fr.) Venaa Zühul = Atlama, yanılma, unutsama = (Fr.) Er rettr Zühul etmek = Atlamak, yanılmak, unutsaraak Zünr* = Köme, klas ZüTa •= Çİftçi, ekinci Zürriyet = Döl = (Fr.) Generation, descendance S O N Nakıs == I Eksik = (Fr.) incompUt. 2 Ekse (Te Zâlİm = Kıyan = (Fr.) Cruel Zam = Artırma, katma, kataç, biadbme «= (Fr.) Avrmentation Zamimeten =» üttelîk «*» (Fr.) Oatre Zamir = I Göniil = (Fr.) Coear. 2 • (Gramer te ti) = (Fr.) Pronom [Zammc = ötre Katmak, bindîrmek, artırmak (ay • (Fr.) Declin Zirve = Tepe, doruk Ziyade = Artık, fazU (T. K3.) Ziyan = Zarar Ziyaret = GSret Ziyaret etmek = Görevarmak, goref ibnek Ziyba = Bezekli, bezenmiş, sütlü Ziynet = Süt Zücret s= Sıkılcım = (Fr.) Ennvu Zuhr = öğle Zuhur etmek =» görünmek, meydana çıkmak, t a | • gö^termek = (Fr.) Paraitre Zulm = Zulüra (T. Kö.) Zulmet •= Karanlık = (Fr.) Obscarîti Nim zulmet = Alaca karanlık » (Fr.) Creputctde Zübde (Bah: Hulâta) Kılavuz bitmiftir. Bir iki güne kadar düzeltme listesi çılcacaktır. Ga zete parçalarım biriktirmiş ol&nlar günü gününe yapılmış olan düzeltmelerle bu son düzeltmeye dikkat etmelidirler. Birçok terimler kılavuza ahnmamışhr. Bunlar için terim kollan çalışmaktadırlar. Karşılıklar neşro lununcıya kadar bu terimlerin eski şekilleri klişe olarak kullanılabilir. Kılavuzdaki türk kokleri kakkındaki irdeller pek yakında neşrolunacakhr. Türk Dili Araştırma kurtımu bir yandan bütün dillerdeki türk lugatlannı türkçeye çevirmektedir. Etimoloji ve terim kollan da çal'şmalanna devam etmektedirler. Kılavuz bu irdellere göre bir düziye zenginleştirilecektir. DÜZELTME Dünkü kılavuzun birinci sayfasınm birind boî mesinin üçüncü satınndaki (Tesviye etmek) sözü nün birinci karşılıgı (Düzlernek = (Fr.) Applanir), ikinci karşılıgı da (Düzeylemek = (Fr.) Niveler) olacaktır. İkinci bölmenin 30 uncu satınndaki (Kuvvei tes riiye) sözünün karşılıgı yanhs dizilmistir. Doğrusu (Torütgen kuvvet) tir.