1 Ocak 1990 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 9

AEraA ee MFM’“*Ğ e BİLGİSAYAR ÖZÜRLÜLER 16 Ağustos 1966 tarihinde Viet- nam'da savaş tüm hışmıyla devam ediyordu ve sıcakla savaşın gerilimi Amerikan askerlerinin hayatını iyice dayanılmaz kılmıştı. I. tümene men- sup olan 22 yaşındaki Grady Beard yarası iyileştikten sonra o gün göre- vi başına dönmüştü. O ve birkaç ar- kadaşı siperlerine doğru ilerlerken az ileride bir havan mermisi patladı. Be- ard ikinci mermiyi duyma fırsatı bu- lamadı ve bir an içinde onun ve takı- mının hayatı tamamıyla değişti. O an sıhhiyeyi bağırarak çağırdığı dışında hiçbir şey anımsayamadı sonradan. Bir hafta sonra gözlerini Saygon'da hastahanede açtı. Üç arkadaşının ha- yatına mal olan havan mermisi Be- ard'ın canını bağışlamış ama iki ba- cağını da alıp götürmüştü. Savaş sağ- lıklı bir askeı' olan Grady Beard'ı ha- yatı boyunca sakat olarak yaşamaya mahkum etmişti. Beard için en büyük zorluk sakat- lığını kabul edip hayatını sürdürebil- mek olmuştu. Savaşta yaralanmış başka binlerce insan gibi ne zaman ne de tedavi onun dezavantajlarını orta- dan kaldıramayacak. Beard ilk yıllarını durumuna hayıf- lanarak geçirdiğini söylüyor, ama da- ha sonra bir bilgisayarın yardımıyla hayatını yeniden rayına oturtmayı başarmış. Beard tekerlekli sandalye- sinde oturarak, bilgisayarı ve modem aracılığıyla verimli bir çalışma yaşa- mını sürdürebiliyor. Beard'ın hareket yeteneğini elinden alan savaş, bilgi- sayar bağlantısı sayesinde üretkenli- ğini önlememişti. Birçok biyolojik engelleri ve içinde yetiştikleri koşullar nedeniyle eğitim ve çalışma alanında diğerlerinin gerisinde kalıyorlar. Bilgisayar bu konuda insanlar arasında eşitsizliği giderici, en azından hafifletici bir rol oynayabilir. İMDADA YETİŞEN BİLGİSA- YARLAR Hiçbirimizin sağlığı garantili değil- dir. Her yıl milyonlarca insan kaza- lar, hastalıklar ve doğuştan sakatlık- lar tarafından özürlü hale getiriliyor. Yalnızca Birleşik Devletler'de her yıl 400 bin kişi felç geçirerek aktif ya- şamdan kopuyor. Tıp tedavi ve tek- nolojisindeki gelişmeler sayesinde, bu durumların etkisi azaltılırken, yaşa- mın kalitesinin arttırılması mümkün oluyor. Bu gelişmelerin bir çoğu da kişisel bilgisayarlar sayesinde gerçek- leşebiliyor. Bilgisayarlar sakatlıkların etkilerini azaltmak için iki biçimde kullanıla- biliyor. Bilgisayarlar ve modemler ev- lerinden çıkmaları mümkün olmayan insanların iletişim kurabilmesini, okula gidebilmesini ve çalışabilmesi- ni sağlıyor. Bilgisayarlar sakatların dertlerine bir şifa getirememekle bir- likte, sıkıntılarını ve diğer insanlar karşısındaki dezavantajlarını azalt- maya yarayabilirler. Evlerinde çalış- mak isteyen ya da böyle yapmak zo- runda olanlar için, kârlı, esnek ve güçlü çalışma araçları olabilirler. Bel- lu de bılsımyarlmn en iyi yanı kul- esi, görebilmesi, duyabilmesı ve konuşabılmesımn on- lar açısından hiçbir önemi olmaması ve her durumda aynı performansı bilgisayara girerseniz, sağlık durumu- nuz ne olursa olsun sonuç değişme- yecektir. Klavyenin gözünde hepımız eşitiz. Ayrıca mouse, ışık kalemi gi- bi araçların yardımıyla klavyeyi Itı.ıl- lanmakta zorluk çekenler de bilgisa- yarı kolayca kullanabilirler. Bilgisayarın özürlülerin tedavisi, rehabilitasyonu ve desteklenmesinde kullanılması da mümkündür. Görme özürlüler için konuşma yeteneği olan yazılımlar yararlı olurken, ekranlar işitme özürlülerle iletişimi sürdür- mekte, öğrenme sorunları olanlara da özel eğitim yazılımları da yardımcı ol- maktadır. HIZLI ÇÖZÜM Dünyadaki binlerce özürlü için, klavye ve bilgisayarın gücü, onları üretken yaşama geri döndürebilme- ye yetecek kapasitede. Modem yardı- mıyla, birçok özürlü evlerinde işleri- ni bitirip bürolarına yollayabilir. Bil- gisayar, klavye başındaki insanlar arasında bir ayrım yapmaz. Yalnız- ca girdilere tepki gösterir. 9