sayar her kurala bir karşılık bulabil- mek için tüm database'i taramak ve en uygun datalara göre mümkün ol- duğu kadar iyi bir tahmin yapmak zorundadır. Böyle bir uzman sistemi kurmak için, çözülmesi gereken birçok sorun vardır. Örneğin, uzmanların tümü o benzersiz sonuçlarına nasıl vardıkla- rı konusunda hemfikir değildir. Baş- ka başka uzmanlar başka başka so- nuçlara bile varmaktadır. İki uzma- na, yanıta nasıl ulaştıklarını sorduğu- muzda, aynı sonuca çok farklı yollar- dan ulaşabildiklerini görürsünüz. O zaman problem kimin kurallarının daha etkili olduğunda düğümlenir. Buna karşılık bilgisayarlar değer- lendirmelerini çok hızlı yapabilirler, bu nedenle bir genel değerlendirme sistemi içine birçok uzman kuralı yer- leştirmek mümkün olabilir. Yani tüm uzman görüşlerin bir konsensusunu alıp, en uygun görünen yanıta ulaşa- bilirler. Öğrenme Sistemleri Bugünlerde incelenmekte olan di- ğer yapay zeka modeli ise “öğrenme sistemleridir''. Bu sistemler kendi da- tabase'lerini bir insanın öğrenme sü- recine benzer bir şekilde oluştururlar. Bilgisayar deneyimlerdeki başarı ve başarısızlıkları takip eder ve başarı- ları kaydederek başarısızlıkları atar. Keşke insanlar o kadar akıllı olsay- dı. Bir yanlış yapınca öğrenilen tek şey nasıl yanlış yapılacağıdır. Yapay Zekanın Geleceği Yapay Zekanın şimdiki durumunu bir yana bırakıp, gidebileceği yer üze- rinde duralım biraz da. Bellek kapa- sitesinde görülen büyük artışlar ve iş- lem hızlarındaki gelişmeden sonra, bugün bilgisayarın zihinsel kapasite- si ve bilgi işleme hızı bir farerinkine denk hale gelmiştir. Beş on yıl kadar önce zihinsel kapasiteleriniı bir ha- man böceğininkine denk olduğu dü- şünülecek olursa, bu hiç de azımsa- nabilecek bir gelişme değildir. Beş on yıl sonra şempanzenin zihinsel kapa- sitesine, kimbilir bir on yıl kadar son- ra da insan zihnine ulaşabilirler! Bu makinelerin düşünmesi birgün mümkün olacak mı? Hayır, yalnızca yüklediğiniz programları çalıştıracak- lar ve C-64'ünüzden daha fazla bir düşünce kapasitesine sahip olmaya- caklar. Ama yapav zeka araştırma ve geliştirme çalışmaları şimdiki tempo- sunda devam edecek olursa çok ilginç birtakım özellikler kazanacakları mu- hakkak. Örneğin, kucağınızda taşıdığınız küçük bir bileisayar, yaptığınız tüm konuşmalara kulak misafiri olabile- cek. Sizinle okula gelip kimya derini dinlerken kimya bilgisi database'ine ilaveler yapabilecek. Bu kişisel bilgisayar, hayatınızda- ki her olayı, tanıdığınız her kızın te- lefon numarasını, her maç skorunu ve hatta her açık saçık fıkrayı kaydet- meyi ve anımsamayı başaracaktır. Birçok insanın kişisel bilgisayarları- na bundan sonra iyice bağlı ve bağım- h olacağını buradan anlayabilirsiniz. Bu bilgisayar müzik çalabilir, sizi sa- bahları uyandırabilir, arabanızın al- dığı yolu ölçebilir, arkadaşlarınızın adreslerini anımsayabilir, gazeteleri tarayıp size Zimbabve'deki hava du- rumu, Orta Doğu'daki olaylar hak-