C-64 64'er'den Çeviren Ziya BAYMAN Bilgisaycırınızcı program modülleri mi bağlamak isti- yorsunuz? Bir modemi mi çalıştırmak istiyorsunuz? Ya da bir alâarm sistemini bilgisayar üzerinden kullanmak mı İstiyorsunuz? Bu işler İçin Expansion ya da User Port'u kullanmak zorundasınız. Tabii ki yukarıda saydıkları- mız, bu porftlar aracılığıyla yapabileceğiniz bir sürü işten yalnızca üçü, Ama bunları tipik örnekler olduk- ları için seçtik. Örneğin modem ya da alarm sistemi Üser Port'a (Resim 1) program modülleri ise Expansi- on Port'a (Resim 2) takılır. Önce User Port'u inceleyelim. ÇOK YÖNLÜ BİR PORT User Port, çok yönlü kullanabileceğiniz bir bağlan- ti noktası. Çoğunlukla modemler ya da akustik kopp- ler'ler için kullanılan RS232 bağlantısı, User Port üze- rinden ölçme ve yönetme işlerini de gerçekleştirebilir. Bağlantı yerini biraz daha yakından inceleyelim. Re- sim 3'te Üser Port'un bağlantı pozisyonları veriliyor. Üser Port'un alt ve üstteki bağlantılarının farklı işlevle- ri olduğunu görüyorsunuz. Bu nedenle asla bir timsah ya da benzeri bir mandalı buraya tutturmaya kalkış- mamdalısınız! Daha önce de kelirttiğimiz gibi User Port çok farklı işler için kullanılabilir. Bunu sağlayan, User Port'ta bu- lunan ve sizin istediğiniz gibi programlayabileceği- niz 8 bitlik paralel porttur (Resim 3: PBO-PB7). Bunun an- lamı, paralel port üzerinden verileri okuyabilmeniz ya da çıkışını alabilmenizdir. Burada enteresan olan, se- 3 ürİ(c:ıpılc:ırı kiz hattın herbiri İçin veri akışını tek tek belirleyebilme- nizdir. Hangi hattın giriş hangisinin çıkış İçin kullanıla- cağını, veri akışı sicilinden verebilirsiniz. Bu sicil için kullanılan “DDR” kısaltması, İngilizce “Data Direction Register” kelimelerinin başharflerinden oluşmaktadır. Peki, bir sicille sekiz hat nasıl kullanılabiliyor? Bunu an- layabilmek için, ikili ve onlu sayılar arasındaki ilişkiyi biraz incelememiz gerekecek. USER PORT PROGRAMLANABİLİYOR Bilgisayarın çalışırken kullandığı ikili sayı sistemi, O ve 4 olmak üzere, yalnızca iki sayıyı tanır. Bu sistem- de 0 ya da 4'i içeren bir bilgi birimi, “bit” olarak ad- landırılır. Bu, bilgisayar teknolojisinde kullanılan en kü- çük bilgi birimidir. Tek bir bitle, ondalık sayı olarak O (—0*29) ve 4(—1*209) gösterilebilir. Buna ikinci bir bi- ti eklersek, O'dan 3'e kadarki ondalık sayıları göste- rebiliriz. Üçün gösterilebilmesi için, her iki bitin de bi- rer 1 içermesi gerekir (1*214 1*20—2-41-3), Sekiz bit- le O'dan 255'e kadarki ondalık sayılar gösterilebilir. Resim 4'te örnek olarak 223 ondallık sayısının ikili sis- temde nasıl parçalandığını görebilirsiniz. Ayrıca bil- gisayar teknolojisinde sekiz bitin biraraya gelmesiy- le ikinci en küçük bilgi birimi olan “Byte” oluşur. Com- modore 64'ünüzün bellek kapasitesi 65536 Byte'tır. 56579 sayılı byte, yukarıda bahsedilen veri akış sicili- dir. Buradaki O bitine bir 1 koyarsanız, buna ait olan PBO hattı çıkışa açılmış olur. Makineyi açtıktan sonra caşağıdaki satırı yazarak DDR'i bir kez daha deneyin: PRİNT PEEK (56579) Ekranda bir O'ın görüntülenmesi gerekir, çünkü bil- gisayarın açılması anında PBO'den PB7'ye kadarki porft hatları giriş olarak açılmıştır. Yukarıdaki örnekte- ki (Resim 4) sayımızı kullanırsak, POKE 56579,223 satırıyla DDR, 44011111 şeklinde bir bit dizisi içerir. Böy- lece tüm PB hatları, PB5 hattına kadar çıkış olarak açıl- mış olur. 56577 bellek hücresindeki DPB (Data Port B) sicili üze- rinden tek tek çıkışları, aynen DDR'de olduğu gibi 1 ya da 0 yapabilirsiniz. POKE 56577,222 ile oraya 11011110 şeklinde bir bit dizisi girebilirsiniz. Böylece PBO'a kadar tüm çıkışlar 1 olur. Bunun anlamı ise, D pininden H pinine kadar (PB1-PB4), K pininde (PB6) ve L pininde (PB7)--5 Volt akım varken, C (PBO) pininde O Volt bulunur. Bu du- rumda 5 bitine 8 verilmiştir. DDR'deki karşılık gelen hat-