kisi program satırı üzerindedir. ESC (& komutu, ESC © komutunun biraz daha geliş- miş halidir. Kursorun bulunduğu yerden ekranın sonu- na kadar her şeyi siler. Ekran kontrol komultları, ESC B : Ekranın sağ köşesini belirler. ESC L : Ekran akışına izin verir. ESC M : Ekran akışını kapar. ESC T ; Ekranın sol üst köşesini belirler. ESC V ; Ekranı bir satır yukarı kaydırır. ESC W ; Ekranı bir satır aşağı kaydırır. ESC X : 40 ve BÜ kolon modları arasında geçiş yapar. ESC L ve ESC M komutunu açıklarken ekran akışın- dan bahsettik. Bir programı LIST ettiğinizde satırların aşağıdan yukarıya geçmesirii ekran akışı olarak ta- nımliyoruz. Normalde tüm ekran dolduğunda yeni bir satırın ekrana yazılması İçin en üstteki satır kaybolur. Ancak ESC M komutunu verirsek, ekran dolduktan sonra yeni yazılacak satır en üste yazılır. Mesela bir ekrana sığmayacak kadar uzun bir program listesi alırsanız, program listesinin sayfa sayfa geçtiğini gö- rürsünüz. Ancak bir program çalışırken PRİNT komutu 5 noktalı virgülle bitiyorsa işler biraz karışır. Mesela şu program satırını çalıştırın. (ESC M komutun kullan- dıktan sonroa). FOR —1 TO SO00:PRİNT CHRŞİNTERNDO) * 64 4 32))::İNEXT Bu program çalıştığında ekran dolduktan sonra ya- zılar en üst satırda yazılacağına, yazılar sağ alt köşe- de çıkmaya devam eder. Çıkan yazılar bir evvelki ya- zıyı siler. Normal hale dönmek için ESC L komutunu vermek yeterli olur. Bu komutlara Ekran Kontrol Komutları demiştik. An- cak İlk olarak ekran derken neyi kastettiğimizi belir- leyelim. Normalde ekran 40*25'lik bir alandadır. An- cak bu alanı tanımlayarak daha küçük bir ekranda çalışabiliriz. Normal ekrandan daha ufak bir ekran ta- nımlamcık için ESC B ve ESC T komutlarını kullanıyo- ruz. Bu kornutlar yeni ekranın koordinatlarını tanımla- mada kullanılıyorlar. ESC T komutu yeni ekranın'sol üst köşesini tanımlar, CLR/HOME tuşlarına basıldığında kursor buraya gelir. ESC B komutu yeni ekranın sağ lf köşesini tanımlar. Bir ekranın boyutlarını değiştirdiğinizde içindekiler silinmez ancak ekranın yeni boyutlarına göre yeniden ayarlanırlar. ; ESC V ekrandaki yazıları bir satır yukarı, ESC W bir satır aşağı kaydırır. Bu işlemi yaparken ekranın en üs- tüne veya en aşağısına bir boş satır eklerler, C4128 kullanıcıya 40-kolon veya BÜ-kolon görüntü ile çalışma imkanı tanıyor. Ancak bunlardan birini kul- lanabiliyoruz. İstediğimiz anda bir görüntü modundan diğerine geçmek için ESC-X komutunu kullanıyoruz. ESC X tuşuna bastığımızda kullanmakta olduğumuz ekran aktifliğini kaybeder. Diğer ekran aktif duruma geçer. Çeşitli Komutlar ESC E : Korsorun yanıp sönerliğini kapar. ESC F : Kursoru yanıp söner duruma geçirir. ESC & : Zil sesini açar. ESC H : Zil sesini kapar. 72 ESC N : Normal 80Ü-kolon gösterim. ESC R : 8Ü-kolon ekranda karakter rengini ve arka plan rengini ters çevirir. ESC S : Bü-kolon kursorunu blok haline getirir. ESC U : SÜ-kolon kursorunu çizgi haline getirir. ESC Y ; TAB durüuşlarını ilk haline getirir. ESC Z : Tüm TAB durüşlarını iptal eder. C128R kursorun görünüşünü istediğiniz şekilde ayar- lamanıza izin verir. Eğer yanıp sönen kursondan hoş- lanmıyorsanız ESC E komutuyla yanıp sönmeyi kapa- yabilirsiniz. Artık kursor sadece bir bloktan ibarettir. Kursoru eski haline getirmek için ESC F komutu yeterli olur. : Eğer 80-kolon ekranda çalışıyorsanız bir seçeneği- niz daha var, ESC U komutu ile kursoru çizgi haline ge- tirebilirsiniz. Bu komuttan 40-kolondaki kursor etkilen- mez. ESC S kornutu Sü-kolon kursorunu blok haline ge- tirir. BÜ-kolonda iken ESC E ve ESC F komutlarını kulla- narak kursoru blok veya yanıp söner hale getirebiliriz. C4128 birçok bilgisayarda olan ancak Cö4'te bulun- mayan zil sesi çıkarma özelliğine sahiptir. Bunun için CHRS(7) veya CTRL G komutlarını kullanabilirsiniz. Bu sesi programlarda kullanıcıyı uyarmak İçin kullanırlar. Ancak bazı programlar bu sesi çok fazla kullanırlar. Eğer şesten rahatsız olursanız ECS H komutu ile zil se- sini kapayabilirsiniz. ESC G komutu tekrar zil sesini açar. SÜ-kolon ekranda karakterlerin arka plan rengi video-chip'teki değerle belirlenir. Her karakterin ren- gi renk hafızasındaki değere göre belirlenir. 80-kolon gösterimde renkler ters çevrilebilir. ESC R komutundan sonra karakterler arka plan rengini alırlar. Karakter- lerin arka planları da karakterlerin rengini alır. ESCN tuşu ile normal duruma döneriz. TAB tuşu ESC tuşunun yanındadır. TAB tuşunu BASIC'- te CHRS(9) komutu iİle iİfade edebiliriz. TAB tuşuna ba-