1 Mart 1988 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 31

farklılaştırıyor. Bilgiler, sistem veri- leri ve kanal verileri olmak üzere iki ana gruba bölünebiliyor. Kanal veri- lerinin aktarımı belirli işletim türle- riyle yönetilir. MIDI standardı. tek tek OMNI, POLY, MONO ve MUL- TI modlarını kullanır: OMNI modu: Bu işletim türünde tek tek kanallar farklılaştırılmaz. Her enstrüman normal durumda 1 kanal- dan gönderme ve 1'den 16'ya kadar kanallardan alma yapar. Pratikte bu- nun anlamı, A synthesizer'ında çalı- şan tüm notaların aynı program nu- marasıyla B synthesizer'ında da ses vermesidir (resim 1). Bundan iki klavyenin de aynı sesleri çıkaracağı sonucu çıkarılmamalıdır, çünkü MI- nı anda birden çok farklı tınıyla çal- dırmak mümkün değil. MONO mo- du bu konuda yepyeni ufuklar açı- yor. Bu işletim türünde synthesizer'- ın her sesi için ayrı bir MIDI kanalı ayrılabiliyor. Altı sesli bir klavyede 1.'den 6.'ya kadarki kanallar sıralı olarak kullanılabiliyor. Bu durumda 1. kanal ana kanal oluyor, diğerleri ise sırayla bunun yanına diziliyorlar. Örneğin 1. kanalın 3. ve 7. kanalla kombine olabilmesi sözkonusu değil. Seguenzer'lar veya bilgisayarla bağlantı kurularak son derece karma- şık aranjmanlar oluşturulabiliyor. MONO modunun dezavantajı ise, ör- neğin üçsesli bir akorun üç MIDI ka- nalını aynı sesle işgal etmesi. In Out Thru M İ T In ÖOut Thru Birçok synthesizer, basit MİDI-Omni-Modu için zincirleme birbirlerine bağlanır. DI sesin kendisini değil, yalnızca se- çilen programın bilgilerini aktarır. POLY modu: Bu mod, OMNI mo- duna oranla oldukça gelişkindir. Çünkü her gereç için verilerin hangi kanaldan gönderileceği ve hangi ka- naldan alınacağı önceden belirlenebi- lir. Böylece birden fazla enstrümanın birbirinden bağımsız olarak yönetil- mesi bir sorun olmaktan çıkar (resim 2). Her enstrüman için farklı bir MI- DI kanal numarası belirlenir. Örne- ğin A synthesizer'ı için 1. kanal, B synthesizer'ı için 2. kanal ve bir sampler için de 4. kanal ayrılabilir. Teorik olarak 16 kanalın tümü MI- DI kullanabilen ve tek tek adreslene- bilen farklı enstrümanlar için ayrıla- bilir. MONO modu: Bu işletim türü, da- ha önce anlatılmış olan modlardan oldukça farklıdır. Önceleri bu mod yalnızca çok pahalı gereçlerde vardı. POLY modunda farklı seslere sahip farklı klavyeleri yönetmek mümkün. Fakat polifonik bir synthesizer'ı ay- MULTI modu: Bu mod henüz ol- dukça yeni, fakat varolanların en ge- lişkini. POLY ve MONO modlerinin avantajlarını bünyesinde topluyor (resim 3). MULTI modu üzerinden kullanılan bir synhesizer, prensip ola- rak POLY modunda çalışan birden çok klavyeden oluşan bir sistem gibi davranır. Yani, synthesizer'ın tek tek sesleri, farklı tınılar olarak farklı ka- nallar üzerinden yönetilir. Burada MONO modunun aksine aynı tınıya sahip birden fazla ses (akorlar) tek bir kanal üzerinden aktarılabilir. Bu sis- temde kanalların birbirine komşu ol- ması da bir zorunluluk değil. Bu dört işletim türünü her synthe- sizer'da bulmak mümkün değil. Şim- diye kadar standart niteliği kazanmış olan tek mod, POLY modu. Yalnızca seçilmiş enstrümanlara karşılık gelen kanal verilerinin (Channel-Voice- ve Chanel-Mod- bil- gileri) aksine sistemi verileri, hangi modda bulunursa bulunsun, MIDI bağlantısı kullanan tüm gereçlerin bilgilerini içerir. Bunlar, kendi ara- larında System-Common-, Sys- tem-Realtime- ve System-Exclusive bilgilerine ayrılır. System-Common komutlarına ti- pik bir örnek olarak MIDI-Tune- Reguest verilebilir. Bu komut bağlı olan tüm synthesizer'ların kendi ses- lerini kontrol etmelerine ve birbirle- rini karşılıklı olarak düzeltmelerini sağlar. Dolayısıyla farklı drum bilgi- sayarların, seguenzer'ların ve synthe- sizer'ların birlikte uyumlu ola- rak çalışabilmeleri, MIDI sayesinde hiçbir sorun yaratmıyor. Bu arada MIDI ile yönetilebilen ve bu gerçek zaman bilgilerini bilgisayar tarafın- dan yönetilen karışım süreçlerine çe- viren mix masaları da var. System-Exclusive-verilerinin ise özel bir dürumu var. Modern synthe- sizer'lar giderek karmaşıklaşan, do- layısıyla da kullanılmaları giderek zorlaşan aletler. Eski model synthe- sizer'lardaki analog düğmelerin yeri- ni giderek gelişen dijital (sayısal) tek- nolojinin tuşları ve göstergeleri alı- yor. Bu gelişme aletlerin fiyatlarında olağanüstü bir düşüşe yolaçarken, . kullanım rahatlığı bakımından pek de | | In Öut Thru In ÖOut Thru 1 In ÖOut Thru 5 çıkışlı kşb!o aracılığıyla tek tek MIDI aletleri kapalı bir devre oluşturacak şekilde bağlanabilir.