19 Temmuz 1946 Tarihli Büyük Doğu Dergisi Sayfa 10

m ir retle, boğazlar, yordu. ..* Ey ç sez İşi Ya ir a Ne sa sen, yaptığını, basit bir şey mi 'sanıyorsun?.. ... u testi de, bir zamanlar benim gibi biçare bir Aşıkmış!. da bir zamanlar bir güze- lin saçındaki zincire esirmiş!. Onun boynunda üğün bu kulp da, bir zamanlar 6 güze- lin boynuna doladığı kolmuş... e Benden ve senden evvel bir gündüz ve bir gece varmış.. Ve bu gökler de bir gaye ile döner dururmuş... Aman, aya- gını ..* hafif bas! Zira bas- tığın prak kimbilir hangi süne gözbebeğidir. Eyvah!.. eksi k ve okundu ve bitti. Ve O sevinç mevsimi gençlik e Gençlik dedikleri o şetaret ku şu, bilmiyorum, nezaman gel- di ne zaman gitti! *... Edebiyat tarihi : Ruhu Hayyam'ın şiirlerinde dik- kate en çok çarpan mâna un- surları ve kelimeler şunlardır: evk; ve zar, ölüm, fânilik, yoklük, hiçlik.. u mânalar ilk kısmı, ikinci Maarri gibi, bedbinlik ve hiç. “lik yolunun, oradan ilerisine 10 Hikmet çadırları diken Hayyam gam ocağına düşüp Ma yandı ; ecel makası ömrünün ipini kesti; dicle tellalı da onu pazarda sattı. birle kuklalarız ; TI. sasi danberi oynuyorduk;n hayet birer birer adem sald? gına atıldık he Bir ii çocuktuk. Mektep mektep dolaştık. Bir müddet dekendi üstatlığımıza “mağrur, yaşadık. Sözün sonu- nu dinle de bak ne oldu. Su gibi geldik, yel gibi gittik. ... Dünyada günah ez olan kimdir, iğsi Günah iş- lemeyen kimse nasıl yaşar, söyle? Ben yiitaısik edeyim, sen de bana kötülükle muka- bele et; öyle ise, benimle se- nin arandaki fark nedir, söyle? y yilkillüdi biribirinizle konuştuğunuz zaman bu dos- tunuzu çok hatırlayınız! Leziz şarabı birlikte içtiğniz zaman bizim nöbetimiz gelince kadehi deviriniz! “.. yokluğun ve varlığın her ikisinin de zâhirini bilirim. Ben her yukarının ve aşağı- nın iç yüzünü bilirim. Bununla beraber, eger sarhoşluğun öte. sinde bir mertebe biliyor ve tanıyorsam, kendi ilmimden geçit bulamamış menfi ve müntehir dehalarından birisi. dir. Şu farkla ki, Maarri'nin hikmeti daha fikri ve derin, Hayyamınki ise daha telkini ve hissidir. Buna rağmen his örgüsü olarak. Hayyam'ın u- laştığı ifade ıklimleri Maar- ri'ye nazaren çok daha san'- atkârane bir hususiyet belir- tir. Hayyam'da büyük bir fikir çilesi yaşamaksızın peşin ve acı bir dudak büküşü halinde nin büyük unsurlarından biri olmak talihini delip geçeme- miştir, Prof. Ş. Ü. GN tarihi şil) : Li Kasnde), 7 Güğgşenle ısrar- arına rağmen saraya gir e dine çılgın kız, bir buhran içinde ken- dinden geçmeğe ve gaibi gör- tap o, giğlık dinlemeği sevmez. (Kassandr) — Heyhat, ey ilâh, dünya, Apollon, Apollon! Koro şefi — İşte yine aynı çığlıklı sözler! Istırap şarkıla- rına mahsus olmayan bir yer de bir ilâhı çağırmak ! (Kassandr) — Apollon, Edebiyat tarihi : (OREST) e ali Arte) soyunun felâ- kei li (Esil) den kal- bağlı ve tastamam bir tri- veli (Eşil) in son ve en mü- i Birinci kısım, A- seciyelerin de, şiir ve fikir kıymeti, bütü ve teferruatı besleyen ulvilik, meydana kud- Mi tarafından öldü- mesinden ibarettir. Kıral, kızı TEKijeni) yi kurban Gesi SR kça ilâhlara hediye etmiştir. (Klitam- nestr) de kızının intikamını al. mak için kocasını öldürür. hne (Orgos) da (Aktrid). lerin sarayının önüdür. Sarayın damında bir nöbetçi gözükmek- tedir. Nöbetçi, uzaklarden gelen ve gittikçe yaklaşan Yunanlıların her ân verdikleri alev işaretlerini takip etmekti çeri Ae şip » işaretlerle zaferlerini lerini haber pek ei nit beklenen işa görünce hemen kıraliçeve koşar, h ulaştırır. (Argos) hi Mhülydelaği korosu, Trova 7 snliorebelerinin menşsini haber verir ve ye an lara ait bir kehanet gösteri Yunan kütlelerinin reisi, yakl tığı yerde kendisini baklayı bir intikamin kucağına düşecektir. Koro bundan sonra (Efijeni) nin ölümünü anlatır. (Klitamnestr) sah- yaklaştığı ilân edilir. Birdenbire kıral (Agamemnon) meydana çıkar. Yanında kadın esiri, gaipten haber veren (Kas- sandr) vardır. ( Priyam ) ın (Klitamnestr) riyakâr ir aşk ve sadakat tezahürü için- de karşılar, kocasının yoluna ii metli halılar serer ve onu, al v erguvan örtüler döşeli bir yelda NO j v pollon ! Yolların muhaf ızı! Beni kaykeden ilâh! Evet, be- ni ikinci defa ie Koro şefi Kız galiba, kendi yrecii haber ve- recek... İlâhi nefes, köleliğine rağmen kalbinde € çağ (Kassandr) — ollon , Apollon ! Yolların ai Beni kaybeden ilâh? Beni ne- reye getirdin? Nasıl bir eve? şefi — (Aktrit)lerin sarayına! Eğer haberin yoksa: öğreteyim ! Yalan söylemedi- gğimi “ ceksin (Kassand et, ilâh- ların ei lerin mekânı! mezbahası, kan damlaların- dan dehliz !. eti — Köpek gibi müt- Tam izin rek. Şimdi onları keşfedecek!.. DRESS Ke ait Salih Zeki AKTAY araya girmeğe mecbur eder, Yerdeki e akacak olan ka- nin remzi ibaren eserin en şahsiyetli btn başlar. Sarayın içini görmeyiz, fakat (Agamem- mak isteyen İmei sah- neye çıkıp (Kassandr)ı içeriye sürüklemek Bld “amana ha- reketsiz ve sessiz, yerinden kıpır- damaz. o Sabırsızlanan kıraliçe, (Kassandr) 1 götüremeyince, dö- nüp saraya girer. Çılgın kız da, buhrana kapılır ve çığlıklar ko- parmaya başlar. (Kassandr) böylece bir cinnet * bulutu içinde, (Agamemnon) un öldürüleceğini haber verir. Sanki gaibi okuyan (Kassandr) a göre kıral (ğzamünsce, banyosunda peg tu düşürülecek, bir ağa sarıla al ve e derbelürle "öldürülecek! ir. (Kas sandr), e bekleyet ölümü de haber Kassam) ei araydan (Aga non) un sağlar duyulur, peri nin fonu açılır ve (Klitamnestr), ve bir ba a kedi m) la (Kassandr) ın o cesetleri arasın- da görünür. Bu vaziyet cinayetinin hikâyesini anlatır. iMac tem- sil eden koro, nefreti taganni eder. O sırada ri âşıkı ve dineyet ortağı (Ejist) gelir. Kıraliçe, (Ejist) le ihtiyarlar ara- sında bir çarpışmaya mani olur; onları Piyes biterken, haykırır. Bu isim, intikameımın adıdır. ( Agamem on) un Oğlu (Orest)l.. Birinci kısım burada biter. Salih Zeki AKTAY 8