1 Mart 1946 Tarihli Büyük Doğu Dergisi Sayfa 7

AMERİKADA KÖY MEKTEPLERİ Prof. H.H. (BİRLEŞİK Amerikanın, köy mektep- leri üzerindeki ilk ölçüsünü mad- de itinası olarak görüyoruz. Bu hu- susta mektep binası bize sarih bir fikir verebilir. Talebe, ders salonunun bütün doğu cephesini kaplayan pencerelerin ışığı altında, fenni ve mükemmel bi görüş sıhhatine maliktir, Sınıfın batı geniş pencerelerin*ışığını okuvvetlen- dirmektedir. Öbür duvarlardaki pen- cere tertibatı ve yeşil cam (filtre) ler tavan pırıltılarını bertaraf etmekte ve bütün bu tertibat, mümkün olduğu kadar gölgeye mani olmaktadır. Buj tertibat sayesinde rahat çalışma im- kânının sekiz kere arttığı hesap edil- miştir. Her sınıfta ayrıca teshin,-(van- Maallim çocuklara model yaptırıyor tilâsyon) tertibatı da en yeni usullere göredir. Gürültüyü yokedecek terti- bat da düşünülmüştür. Her sınıfın ar- ka tarafında bir bölme vardır. Bura- da talebeler, «doğrudan doğruya iş görerek öğrenme» şeklinde hülâsa edilebilecek olan bir usul altında, (proje) ler hazırlarlar. Âni vaziyetler- de mektebi otuz saniyede boşaltabi- lecek şekilde hesaplanmış (koridor) tertibatı vardır. Bi kadar sadece servet, ameli iş kafası diye gösterebileceği- miz bir âlet mükemmeliyeti resmet- tik. Ayni âlet mükemmeliyetine malik olamasa bile mutlaka keyfiyette ileriyi düşünmesi lâzım gelen başka millet- lerin Amerikan köy mekteplerinden alacağı keyfiyet dersi nedir? Bunu ce- vaplandırabilmek için evvelâ Ameri- kan köy mekteplerinin yine kemmiyet pilânındaki yayılma derecesini göz önüne alalım: Birleşik Amerikada yirmi bir milyon ilk mektep talebesi vardır. Bunun on bir milyonu, ova, köy ve çiftlik mıntakalarındaki köy ve kasaba mektepleri kadrosunu teş- kil eder. Dağlık mıntakalardaki nahi- yeler, Amerikan mektep binalarının yüzde seksen sekizini ihtiva etmek- tedir. İlk mektep talebesinin yüzde doksanı da «Serbest Halk Okullar» Köy mektebinin dışarıdan görünüşü şeklindeki (o sistemden faydalanırlar. Köy mekteplerinde ayrıca «ebeveyn teşkilâtı» ismi altında, çocukların aile- lerini de belli başlı bir tâlim sistemi- ne bağlayıcı şubeler vardır. Bunlara göre mükemmel surette teşkil edilmiş (atölye) ler ve (konserve) imalâthane- leri mevcuttur. Çiftçiler bu (atölye) le- re devam etmek suretiyle işlerine ve âletlerine ait her hangi bir müşkülü kolaylıkla giderirler. Nahiyelerdeki çiftlik (atölye) le- rinde muallimler rehberlik, köy ma- kinistleri de yardımcı vaziyetindedir- ler. (Atölye) gayrı resmi bir müesse- se olmakla beraber, burada çiftçilere makinelerini nasıl tamir edip elverişli bir şekilde korumaları lâzımgeleceği >? Köy mektebinde tatbikat öğretilir. Ayrıca, yeni parçaların imalleri hususunda da kolaylık sağ- layan en iyi (metod) lar gösterilir. Sebze, meyve ve etleri muha- faza ve diger kolaylıklardan isti- fade etmek için, çiftçilerin karıları mütemadiyen (konserve) fabrikalarına başvurmaktadırlar. Çiftlik (atölye) leri ve (konserve) fabrikaları, nahiye okullarının dâva ve hedefi üzerinde çok müessir ol- muştur. Bir yerde mesleki ziraat sını- fına devam eden çocuklar, (konserve) fabrikasına bir ilâve yaparak, buraya lâzımgelen teçhizatı bizzat kurmuşlar- dır. Böylece ebeveyn de çocuklarının tâlim ve terbiyesiyle çok yakından alâkadar olmakta ve âdeta bir teşki- lât çatısı altında onlarla iş birliği yapmış bulunmaktadırlar. Bütün bu iş unsurlarına göre Amerikan köy mekteplerindeki keyfi- yet ölçüsü, daima kemmiyet harik»s: 1 ön pilâna almış ve asrın icapları ve «u- layışları içinde malüm bilgi seviy si ui mümkün olduğu kadar geniş mikyas- ta dağıtmayı hedef edinmiş âmeli bir hamledir. Bizim bu kemmiyet harikası karşısında alacağımız ders, kendi içi- mizden yuğurmaya muhtaç olduğu- muz keyfiyet mayasını bu harikulâde kemmiyet kadrosuna yayabilmektir. Köy mektebinin içi