14 Aralık 1945 Tarihli Büyük Doğu Dergisi Sayfa 13

a yil Pe Masal Masal, Anadolu (Folklor) unun ru- . Bu masallarda, ve ODA a pırıltılı iç hayati u bulursunuz. Gerçe el biricik maden arama sahası olan Türk Anadolu, ruhunu dayadığı mâverai kaynaklarla, bu masalların ay- nasında renk renk huzmeleşir. Şimdi bunlardan birini ele alalım: Meşhur Ke ile Aslı) masalını in asıl adı Ahmet Mirza'dır. Yaralı sünni oğlu... Şahın irsi bir Ermeni papazının Safi adındaki zel kızına gönül kaptırır. Kız da sileriz alıp sa memleketten kaçar. , Aslısına delice gönül veren ES nde azn Saim an emini Si e dün; büyük aşk a çi eşine li pie ateş ve derinlikle sevdiği kızı, olu boyu! di Jüliyet) inde, ne de bir yad vardır : Kadir Kayyum olan Allah Kullara verme bu derdi Bana verdin ben çekerim Çöllere verme bu derdi Sellere verme bu derdi Yollara verme bu derdi Bu aşk, Kerem'in gözünde bütün bir Reyhan ei Ür şrer Elimde- ki defin gı ş derisi üzerindeki bemiliüei SİN ... Derinin ta- bif e İY belirsiz birçok nakış r gibi si ğe Ce- sini Dİ kalemler var. Gü- zel bir resim muşambası gibi ge- rilmiş defin üzerine, hafif “renk- lerle ai geyikler çizmeğe başlıyo: Reyhan Bacı hâlâ saban ve bu iş beni sardıkça Deri üzerine çizilen nakışları ışığa karşı u de han Bacıya sesleniyorum Ba «Bak, diyorum, ak Bacı, | kelimel sana bir sürü nakış çizdim.» o O âynı ışıklı tebessümü ile gülüyor ve tüy dikiyorum : rine, hep «göğsüm» 5 alk onun göğsünden, öteki- «Reyhan Bâcı, di , çobi AR anl PR fitik daha çok ürperen ihtizaz- armağanı, çam sakizı! iç âlem anahtarı ve bütün bir Me ölçüsüdür Gider oldum gşyâranım derilsin Bol olsun ekmeği aşı dünyanın Şimden böyle defterimiz dürülsün Sürmelensin gözü kaşı dünyanın : , , İsterse süt olsun yedi deryalar İsterse yaz olsun kışı dünyanın Kerem'in. ilk dğreklarmdan biri Erzurumdur ; Erzurum dağları kardır geçilmez Gizli sırdır her adama açılmaz Ayrılık şerbeti zehir içilmez Gelme ecel gelme üç gün ara ver Al benim sevdamı götür yâre ver Kerem, ie li vl her indiği handa sırtında uhunda ıstırap nağmeleri, ln sorar. imi Aslıdan haber -verir, kimi hiç ırmaklar ona, sabahlara kadar Kerem'e muhata Sabah oldu şavkın batmaz Sarı yıldız mavi yıldız Yâr sevdası serden gitmez Sarı yıldız mavi yıldız Sana Kervan-Kıran derler Aslı gönlü viran derler Bana dertli Kerem derler Sarı yıldız mavi yıldız O, gerçekten hiç bir br b erişemediği bir Gar derinlik âleminde yanmaktadır. Bu m bu ifade hangi âşıka nasip olmuştu Bu türkülerde bazan kırdığım pota Ben senin n e ği gönül kelimelerinin MOLA OK Mithat Ozkök » Medet medet âlemleri yaratan Başa bir hal geldi çekip giderim. Kerem, bu aşk ği öyle-bir ke- male elik ki, kim inkisarına uğrarsa iflâh olmaz. SR eld Idır. ihâyet Kerem, gide gide Haleb'e varır; orada Aslı'yi kalar; Haleb'in Paşasma da kendisini sevdirdiği için, Paşa, Ermeni papaz: kutarak kizi rem'e almıya muvaffak olur. ikâh- rı kıyılır. aka! şiş, son hiylesini kullanır. Kızına, zifaf gecesi, büyülü bir rdek gömleği giydirir. Kere u göm. leğin düğmelerini Çöz , düğmeler da olur; böylece iki en sadece külleri birleşebilmiş olur. salda bütün vak'a ve fikir (tema)- sı ilani ibarettir. (Romeo ve Jüliyet) gibi bedbaht bir netice ile biten (Kerem ile iş masalının çok defa son tarafı anlatılmazmış.. Bu masalda Anadolu ruhunun, ai fet, dali, is âlem, ve ıstırap gibi en nadidi hararetli bir sk gibi akel Şohit olun gökyüzünde melekler Hak yanında kabul oldu dilekler Dile geldi deryadaki semekler Niçin zalim Aslı dine gelmiyor. Bize e ve kendi kendimizi keşfettirecek, evet, yeni bir şeymiş gibi keşfettirecek iş lateyiğiz bunlardır. Karacaoğ- iyilik, sıla, hasret, merhamet arzu, isyan, t tüten yüzünü ve elle- rini yanı başımda buluyorum. Bu türküyü dinledikten sonra: manen «Reyhan Bacı, im, niçi veriyor. (onbir ayın birisinde gidelim) Reyha demiş, aylardan bir tanesini adam serbir koyahenl ?» diyor ve bir parça duraladı, sonra: R «Ben kara cahilin biriyim. Ni- hili ARAR Şinik Ne see defin üzerine çiçekler ve geyik- larla: çıkıyor. çin buhu bana soruyorsun ?» eçmiş olacak... Defin üstüne, İsroidil:0) Ta diği eğ Dedi. Kulakl il deriyi örselemeden bir sürü na- *r çizdim. Unu elimden geldiği o Erzurum dağının buzu çözülsün > RE ae a kadar süsledim.» z Mor koyunlar melesin de gidelim zardığımı görse bana acırdı. kış çizdim. Nakışların arasina Yunustan bir beyit yazdım : , hep güzel ellerini göğsünün Onbir ayın birisinde gidelim Bu gözlerim dost yüzüne! baka üzerinde kavuşturmuş, gülüyor : # geldi baka gider rküyü söyle ORUK «Sağ ol, diyor, e iie yüzü artık heykeltraşın dinde Benim ve ie can çıka- akat ne yazıkki beni en son ve en kat'i ifadesine ka- di çıka gider r bakıyorum, © Reyhan Bacı aynen dünkü vaziyette, yanı başımda peyda olmuş. Yunusun beyitini de okuyorum. defim değil, bedii il e ve bana si za- Bizim iller kırçıldır geçilmez vuşan bir heykelin, ebedi sükü- Bu türküyü u daha gördüm. kışları üzerinde deolaştırıyor, on- ları okşuyordu. Bütün misafirlerin adını zik- aliş e güle» nakaratiyle vam eden Seli bir türkü için. m bizi uğurladı. Bedri. Rahmi EYİBOĞLU 13 Ni / ŞE