li azalea YENİ (Gs ve gidişimiz malüm!.. Tek fırkalı demokrasya nizamı veya böyle bir nizam iddiası... 1931 deki malüm tecrübe kuklasıl.. Nihayet son imkân havası ve ilk iste «Milli kalkınma partisi» Kimlerdir, ne yapacaklardır, ruhla- rında ve kafalarında ne var ve da- ha bir yığın merak... Fırkanın başbuğu Nuri Demirağ ile, Beşiktaşta parti merkezi ittihaz edilen tayyare fabrikasında karşı karşıyayım. «.. Nuri Demirağ aynı zamanda, âlicenap bir Türk Rokfelleridir. Fır- kası, ilk olarak tasdik ve kabul edil- miştir. Şimdiye kadar tek parti ile idare olunan memlekette bu, yegâne gazetesinin bu takdimiyle İngilizlere tanıtılan Nuri Demirağ, (Büyük Doğu) namına gel- diğimi duyunca beni sevimli bir çeh- re ve ei bir eda ile karşılıyor. İşte ilk s — Dikmeni dayandığı dünya gö- rüşü nedir? Hangi ruhi ve içtimai iman ve ei kaynağına bağlısınız? Hemen bir «Milli kalkınma partisi nizamnamesi> ni önüme koyuyor. ve tane tane söylüyor — Hepsi Direğe yazılıl.. «Cihan huzurunda tarihin kaydettiği devir- lerdenberi âdalet timsali olarak hâ- kim yaşamış (milletimizin, azametli tarihinden kuvvet alarak bize ema- net ettiği ananelere sadakat ve hür- met göstermek... Türk milletine, za- man ihtiyaçlarına göre terakki ve inkişafı yolunda lâyık olduğu mevki ve refahı hazırlama, onun ahlâk ve iktisat sahasında büyük bir kuvvet haline gelmesini temin etmek.. Kayna- ğımız milli anane ve milli ahlâktır. Konuşmamız, hayli müphem bir ifade içinde neticelenmiş gibi bir hal alıyor. Anlıyorum ki, kendilerinden, görüşmek üzere telefonda (randevu) isterken söylediği söze avdet edecek: — Bazı zamanlarda sükütun belâ- gatı hiçbir şeyde bulunmaz! O «bazı zamanlar» ın bize taallük ifade etmemesi lâzım... Hemen şu sualle eni bir nüfuz kapısı aramıya kal- ıyorum : — Ya memleketin bugünkü hali?.. a FIRKALAR Nejat MUHSİNOĞLU Cümlemi bitirmeğe kalmıyor; o birden coşuyor ve biraz evvelki ümidim gerçekleşiyor : , — Bâbâyı âlâm kavmi dediğimiz ilk Türkler bundan 4500 sene evvel milli ahlâkın mümessili idiler.. Yuka- rıda da söylediğim gibi 'bu milli ah- lâkın iflâsı, milli ananenin bozuluşu, bugünkü vaziyeti doğurdu. Militariz- ma ve (diktatör) lüğe dayanan bir (rejim), tarih boyunca hep mahvol- — Bunun cevabını kısa hatlarla tanzim ettiğiniz (nefs muhasebesi) suallerinde verdim. Bugün muhakkak olan ahlâk sukutumuz, fırkamızca göz önüne alınmış ve nizamnamemiz- de ona göre tedbirler madde madde gösterilmiştir. İş adamı Nuri Demirağ, yaptığı tayyarelerin, vücuda getirdiği hücum- botlarının (maket) ine bakarken, siya- set adamı Nuri Demirağ dile geliyor : — Her şey âlayiş, her şey dekor... Hakiki eser lâzım, hakiki eserl... — Fırkanızın iktisadi görüşü?.. — İktisadi sahada, insanlığın ulaş- tığı kemal merhalelerine varabilmek bakımından her şubede hususi ve resmi fert tasallutları tesiriyle uyuş- turulan bütün içtimai kabiliyet ve kudreti harekete getirmek başlıca umdemizdir. Bu meyanda, her millet metaını cihan piyasasına sağlam ve Nuri Demirağ ve Nejat Muhsinoğlu Foto : (Büyük Doğu) muş ve memleketleri bir sürü beli- yelere sokmuştur. İşte (Napolyon), işte (Frederik) ve işte (Hitler)!.. — Halk partisi üzerinde ne düşü- nüyorsunuz? — Buna dolayısiyle cevap vereyim. Biz, iki kardeş, bu memlekette temel atma merasimi yapmadık; daima kü- şat resmi yaptık. (Yapacağız!) lâfı bir hüküm ifade etmez. Yapmışlar mı, yapmamışlar mı diye sorarsak, yapılmadığı meydana çıkar. Bu me- yanda şunu da söyliyeyim: Geçenki gazeteciler toplantısında, © Başvekil Şükrü Saracoğlu, «Nuri Demirağ çok (korekt) hareket etti, bizden bir şey istemedi.» demiş. Demek bir şey is- tememek dürüst hareket (oetmek!.. Öyleyse, senelerdenberi (tahsisatı mes- ture) lerden, filânlardan Halk partisi <bir şeyler istemek ve almak»la dürüst hareket etmemiş!.. doğru değil mi? — Ahlâki ve içtimai sukutumuzun sebeplerini nerede görüyorsunuz? A ucuz çıkarmak için rekabet ederken, meselâ bizde olduğu gibi, kanuni cebirle ve menfi teşekküllerle refah yerine ıstırap verici zihniyet ve ha- reketleri tekrar etmiyeceğiz! Devlet bütün istihsal sahasında iyi misal teşkil etmeli, yalnız nümuneler vücu- da getirip daha iyisini millete yap- tırmıya delâlet edip öylece faydalan - d mak şeklini aramalıdır. — Kara borsa nasıl doğdu; onun- la nasıl mücadele edilebilir? k — Kara borsayı, idaresizlik * ve bugünkü iktisadi (rejim) imizin sakat- lığı doğurdu. Mücadele, yukarıda bah- settiğim şekillerin tatbikatı ile olur. Ayağa kalkarak muhterem Nuri Demirağ'a zahmet ve hnezaketinden dolayı teşekkürler ediyorum; ve ay- ei her şeye ve herkesten fazla- sın! ve olmasına rağmen şimdilik içinde bulunduğu beliğ sü- kütu fazla örselememek istediğine :dikkat ediyorum!