31 Aralık 1943 Tarihli Büyük Doğu Dergisi Sayfa 8

& yek. se “we (sosyal . dem mensup beş kisi düşmanla müna. PANORAMA 4 Balkanlar âlemi — Maca- rletanda ya'palamalar. “ hafta, ajans “haberleri rasında, Macaristanda (Sosyal . demokrat) partisine Omensup beş kişinin kif edildiğine dair bir haber vardı. e hâd selerin Geçen a topyekün bilânçosunu veren teb. liğler, yahut st sinir harbi ba- lonları ari a göze oçarpmıyan bu olayın üzerinde lâyikile durul. Haber, siyasi İsavadişlerin alelâdelikleri arasında ge yi nutuldu. Bu © mevzu itibarile dar Si bir di. olmasından ettiği mâna hududu dışına çıkılır, tefsir edilir ve Macaristan (par. “Jamento) sundaki son münakaşa. ai; bie: m ui memlekette mer'i (rejim) in, içinde bulunduğu muvazenesizliği ve hal- kın iradesi ile iktidar mevkiinde. kilerin iraddsi arasında nasıl bü. 2 bir tezat bulunduğunu göste- ma ve müstakbel bir dava- nın zübdesini ihtiva eden baber ğine göre, Ma- car (parlamen'o) su | Âzalarından krat) (o partisine sebette bulunmak, ve hükümete i- hanet etmek suçile i*ham edilerek tevkif edilmislerdir. İBu beş kişi arasında en mühim sahsivet, (sos. yal *. demokrat) < 'partisi (Charles Pever) ils ayni partinin > âleri selenlarinden (Anna Ke'hlav) “dir. Öğren'ldiğine göre bu tevkifin hale'ki sebebi (Peyer) On Macar hükümetini milli menfantlere av- kırı olarık milleti herba sürükle. tham etmis olmasıdır. (Pe. ralari sınasında mex, Bizi, binlerce kilomet-e uzak- lardan buwitnkü hudutlarımızı mü. dafna ettiğimize insndırmak isti- © yerler; ben bu hükmü de kabul et. miavenm. Bu bir idanlocva harbi 'değildir. Bu hamte hic hir menfa- atisi voktur, Austin düsman say. 'dıklarımızdan hic bir tarrık iste- ğimir olmadığı gibi. blâlds müt. » elan Romenlerle Hıvvat- larla, Slovan'arla. ve — Almanlarla halledilmesi İâsım selen devaları. mie vardır, Biz nail bu isteklerimi. i MN tatmini yolunda mücadele et meliyiz. Bugün Yugoslavya ile ara. mızdaki ebedi dostluk (pakt Yının hükmü kalmamıştır. Çünkü bu dev. let maatteessüf şimdilik O mevcut, değildir; bizi Yugoslavyaya karşı taahhüt © altında tutan (pakt) ın hukuki mevcudiyetini iltizam edici hayati unsur ortadan kalkmıştır. Ayni şekilde üçlü (pakt) ım hukuki ve fiili bir mevcudiyeti olan İtalya da mihver safından çekilmiş bulu. nuyor. Bu vazi karşısında Ma- caristanm hâlâ bu üçlü (pakt) a bağlı kalmakta israr etmesinin se bebi nedir? Biz de elimizdeki ma. kul hukuki sebebe istihat ederek (Peyer) ayni nutkunda şöyle de- vam etmiştir. z *z tamamile kendi et eden, bize sulhü getirebi. lecek iktidarda ve şimdiki (rejim) i tasfiyeve muktedir yeni bir hü. kümet is (Pever) in bu sözleri tabit (par. lamento) da, bilhassa ken 1. tikalarını kabul ettirmiş olan müf. rit sağlar arasında büvük bir asa- bivet uvandırdı. (Pever) ve arka. dasları belki daha çok sevler söy. liveceklerdi; fakat 12 tesriniseni ile 10 birineikânun arasındaki bir av icinde biten m'is-kereleri sıra sında vulor bulan hâdinat diktatör. lerin tazvili altında (oaslamento) idaresinin vasamanın mümki ol. madığını bir kere daha fshat etmiş oldu. (Parlamento fdnrest rerken bu (rejimi in İlmt minsd-ki va. humlan hahaadirormız: volan kalın halindeki hulenlt /s*'aMiko) sondan dağil,, Har na kadar husiin (nar. lamenta) Ja söx birriveti belini, wn getirilmine da, bir cok hainler (Pavar) kadar almasa da afv w. mumivanin Eledrl-r'na vase'tman ol. maktan seri kalmamılasdır, (Kont Sireni Run genhasinda hulunan hitatin Manav | Tenwvatlarinin sari eskilmesini istemis ve ba söz alkış. vaz ieğ yi in banlılara peğmen Mecar Mk sında slavlanan mü, nakasnların . her na bada» (Pavar) gibi ontannarvaslerin: halilari ağv, Tamalari iken deği nala faraonti enayi jem da ; (Kava MİN İmson ikta kararına hee kii elem. dan hiv Srtekelrin -nli aramanın ZA. yuvatila İsis * pelin > yinnaeanı ellerine Terk © edilir, fel) UN ai YA rnk enn yatık meğlâkiain natiaslarindıan © m asimile An sene wüsanlee yda, erip. Va nleeianğ 4 metne. Mam mad * Maile Kaman sms sem denk bilemaviz» Misa ilâve etmistir, Bu eimlenin alunda «âlice. aplikleri ne dereceye kadar li. yakat gösterebileceklerini anlamak isteriz!» mânası saklıdır. (Peyer) in sözleri (parlamento) da müfrit sağlar arasında büyük Me hoşnutsuzluk er için sa «Oklu haç» partisi men. > (Kallay) ın gile kadar takip ettiği, sözüm ona centilmen. ce, mutavassıt ve muvazeneli poli. tikayı şiddetle tenkit ( etmişlerdir. (Kallay) kendini müdafaa etmek zorunda kalmış ve bu arada müfrit sağların reisi (İmredy) yi, Macar taraf'arı olmaktan ziyade Alman taraftarlığile itham etmiştir. Bu söz üzerine (parlamen'o) da bir al. kış,yükselmiş, Beşinci kol'a mensup sağ cenah mebüsları (İmredy) yi alkışlam'şlardır. Ve ha'tâ daha ile. ri giderek Macar milletinin harpten sonra Avrupadaki yeni (nizamda kücük milletlerin başina geçecel suret'e hazırlanmasını ve (sosval . demokra*) p-rtis'nin febhi, liderle. rinin tevkifini, avni zamanda halk cephesinin Tideri (İmre Kovats) ın da tevk'f'ni istem'slerdir. (Pever) e atfedilen suç (Gesta. samılabilirre o. (parlamento) (da hükümetin sivasetini tenk't etmek. tan ibaret olmasına rağmen, ken disina, düsman ' bir memleketld hillümat alevhine olarak miinase hatta bulunmak ##hmeti ! viükletil. mise, Ru ine (Gaata-oi sİnnlarını rimdiva Tesdar Hafalarla tee-übe et. tikleri bir uswldür, Son beş ay £. cinda ami *öhmetle vüzlerce kisi tevkif edilmi va müsbet bir delil Ywlamadıklarmlıan akaar'si * serhast a e. bu »efer efkâr wmive ti n hlinan mali demolreri fideri ein Pekel > edilmisiie va bu varivat hdmı umumivada büyük Tie Tİ Gen ai Bumin Maenristanın hakiki mü. maasili he sünhasiz sosval demok. ra'lardır fakat bu zümre büvük tanrak gehinlerinn entmakla mü. him Me Asli na'isila © hatasına islerdir. Kamiinizma korka, (TA pan İneilirlar © tarafından asalat'na davanayak kan?lasina ivgan inslnl atmis #ahii di tanıması, İcan sarvatlarinin pavjasİmaa anrlisasi Ja (Ynst Btanhan, Ratklani'n tarikil mii har siimen have İris Al, A a .. wiral Hek yi ba ei ni şı olan sevgiden yüz geri ettirmeye de müyaffak olmuşlardır, al (Wolff) iktidarındaki yüksek sa lâhiyet, ve sahip olduğu mükem. mel teşkilâtla Macaristanm en ha. yati noktalarına kadar sokulmuş bulunuyor. Elinde (Nimagyarsağ) ve (Magyarsag) gazeteleri bulunan Doktor (Wolff) ayni zamanda bir k haftalık gazetelerin de hakiki sahibi mevkiinde © bulunmaktadır. Fakat buna rağmen hükümet ta. raftarı günlük beş gazetenin satış miktarı 241000 nüsha ve hükümet aleyhtarı gazetelerin satış miktarı 8280: ğu tahmin edilebilir, Fakat en müşkül mevkide olan muhakkak ki başvekil (o (Kallay) dır. Bir taraftan yüksek mevkideki memurların, generallerin servetleri. nin tahkiki meselesi, (halledilmesi kısa görüşlü bir politika takip et. misti, İtalyan mesnedinin o çürük meydana çıkınca partilerin yardım'le bir muvazene kurmaya çalıştı, Fekat artık harbin kati snf. hasına girdiği bu varivet almalı lâm © geliyordu. * (Kallay) her ne kadar vurmaya — çalıstıyan da bu tarihi günlerde millletn hakiki arzusunu ve milli menfaatlerini #öz önümle tutarak İstifa etmesi İârım pelir, ken, müfrit sağların idari va Ma. car milli sosvalist partisi itikadı reisi (İmredy) ye elini uzatarak aralarındaki tarihi ikelâfları bir tarafa bırakarak i“birliği varacak. İarını ilân o etmekten (Kallav) her ne kadar bu hareke. öle (parlamento) da mevk'ini sağ. lamlas 14 olusan da millaş müvacehesinde o büsbütün 'düşmün bulunuyor, Artik Maenrim. tan (Holi) in «Nazi Alasvasının uğavacığı mü'his m-#'âhi-etin na. ticelerinden ovtsklam dn yasar 68. recektir» afriinda Alinananlık hal. lemek gihi shes bir ihi-ala hal bağlamı. bulennwor, Dalar va hik. kümat canımda but davarada bir şaş. m ni görülmemistir. Rıza ÇANDIR çekinmedi, Ardan We e 1 “ ğa il Miz 1888 ia Ny” N