31 Aralık 1943 Tarihli Büyük Doğu Dergisi Sayfa 7

A Milli e Meselesi Salih Zeki AKTAY Milli edebiyat kâşifleri es bir mors lerde, mecmualarda baza edebiyata da. ir küçük, büyük kitaplarda. “nil edebiyat ili bir edebiyat o yaratamaz gihi bagiielak altımda (anket) açarlar; fi. kirler saçarlar Halbuki bizim milli Mi e yalnız bütün memleketin bağrında yaşıyan halk edebiyatı .bile e pe o düş kaddes br hağmeleri böyle bir keşfe ve araştırmaya lüzum sönterilşedek kadar zengin, çeşitli y ve renklidir. Fakat burada bir noktanm üzerinde bi- ir t nani olduğu halde bir Alman eseridir. e vine in çimi ibir Cermen nesi olduğu halde İngiliz sairi (Marlov) un yazdığı (Faust) ta bir İngiliz eseridir. (şeks ve İtalyan havatından eseridir. Bu; neviden o- sairlerden dir ve bu iki sairin ikisi de (Grek) sanatı. Ali Riza KORALP - r canlılarm da, cansızlarm da mâ- nalarıdır ve her gösin anlağın ak stediği şey birine hiç benzemez, Arslanm gire çakalm uluması ayrı seslerdir. avrusunu çağırırken şefkât türküsü söy. ler, kavga edörken kulak hi r. Bahar. , ya kunç bir vâdenin gelişini haber verirlerdi; ya bir bayramı, bir düğünü miijdeler, ya insanlık borcunu ödemeğe çağırırlar, yahut da bir felâketi, engizis- yonun işkence ile ölüme mahküm is bir hiçarenin kıvwrana kıvrana can ve mini anlatırdı. edebyata doğru!) “vesaire . o mek sı kulaklarını eşek kulağı pe Hindistanı ve Hintlileri « - meş'um ai Ti pi RE e TA X nI, m efsanelerini yazmışlardır. Bina: emen çoktan hallettiği bü mesele üzerinde durmak artık abestir. Bu- günkü Türk Kime arayacağı Ve varacağı seyler bunlar değil, bence yalnız bir büyük (rönesans), bir büyük üre Cp iv Fakat bu ne ile ve nasıl oalcak, ne su- retle doğacak Bu husustaki düşüncelerimi dna den size kadim bir efsaneyi anlat. (Marsiyâs) fülüt çalmakta fevkalâde ma- rmiş. Nağmelerile herkesi gaşyedermiş, bu hünerinden gururlanarak şiirin, musiki. nin ve bütün güzel sanatların ilâhı (Apol. lon) a meydan okumus... (Apollon) bu tek- lifi bir şartla kabul etmiş: Müsabakanın sonuda galip gelen ne olana istediği cezayı verecek... İki taraf da razi olmuş ve eşin büyük bir heyet önünde başla- ik nce (Marsiyâs) fülütünü çalmış, herkes hayrani e ok beğenilmiş, takdir edil. miş, Sonra da t Apollon) gün ışığınm dün. .yayı kâplayışı gibi muazzam sazının geniş ve ölçülü man Ve. sanatlı .nağmelerini yaymağ ca €zici ve söz götürm üstünlük” herk e (Apollon) ne. ticeyi kaz IŞ Ve (Satir) i derisini yüz. Ki cezalandırmış... ğ N u efsane bize serbest, iptid ümmi sanatla Pest Miri kitabi sanatı gösterir. .Bütün halk Üsiileenikiz. saz ve nükte şairlerinin şiirleri, Kerem, Köroğlu k türküleri tazeliğile her zaman tit; iştir, Bunlarm o kadar güzelleri, ia kıymetine yak. laşmaları vardır ki aynile kılâsika çerçe- kik emeği ister. Bi Yürü, dilber yürü vesindeki eserlere akman bir. şerh “ve tet- r mişal: mrümün varı! T . Eridi, kalmadı ağterin 'karı. Sonra top sesi türedi. Onun gümbürtüsü ilkin kale düvarlarınm yıkılışma, . şato. larm çöküşüne, derebeylerinin devrilişine alâ metti, Bu gümbürtü gürleştikçe mânası da genişledi. O'da hem sevinçli, hem korkulu haberlerin sesi olmağa başladı, Bir ülkeyi abancılardân kurtarmağa, bir zafere, bir, . bayrama ari olabilen bu ses, / istilâların, boğuşmal boğaz! ee ateşlerin, Sel kolerin, ği bassosu, kontr. bassosu, u. Dehşetler saçan al müziğin Le m ii mahşeri de, da n baskısı altında orkestı. rayı tamamlama li” kaldı ve dünyayı kat e çevreleyip sardı. otörün icadmdan sonra, bunun da sesi- De e kulaklar alıştı. e ğa ak yerde büyük iş: ler 'yapan, yürüdü; t kara, deniz ve havalarda mesafeler £ ağ bize zıman ve emek Pine bu motör sesi hele bu harp içinde nlerin hırıltısımdan çok d berei tr €le veren bomba z9baniler, or. * geştırasmın son eksiklerini olurr. eserler baştan başa millidir ve i Bizim ruhumuzdan doğmuş, bizim ruhları. i yi” şahlanışla doğabilir. Bu Türk (rönesans) 1. “ga MR» Günde on beş kere gördüğüm er Aylar, yıllar geçti göremez oldum Şu dağın başında bir top kar idim; Yağmur yağdı, güneş vurdu eridim. Evvel yarin sevgilisi ben idim Ml a bakan ben oldum. * ei ği ına Bugün Maplin açmasın eller. Diz di ö «diller... Donat arm kar mi Rk muvafık yar amadım. Havuzun başına yatmış uyumuş, va Sözlerini (gaflet bürümüş. kes sevdiğini almış, yürümüş; yereli Lâ Havuzun başına serildi kilim, Ayrılık gününde buruldu dilim; Yardan ayrılırica büküldü belim. Var git oğlan, var git, ben sana varmam! Anandan babandan inkisar almam Taze kır çiçeklerine benziyen bütün a) mızın nescini dokumuştur. Güzel Türkçenin, Türkün Türkçesinin ve Türkün sanat duygusunun asıl ve hakiki şehkârları; ancak (rönesans) çapında bir dir. Asıl mili den de söylediğimiz gibi bu edebiyattır (Fadime, Emine, harman yeri, desti ile dönerken türkü söyliyen kiz) un surları, sadece unsur ğa milli Sia 4 biyatı doğuramaz. Onun as! evvel yapılmıştır, aiemtekani 'Türk de Sli » larca onunla yaşamıstır. Divan şiirile 4 la imiz sinden işin Kapri üzere bulunduğuna i anin lirsin de, yerin altında, denizlerin dibinde, hava, m, Ki an, her an birden görünüve! Titan ne Yanar ame ilke alev Sülerini yn özele un, Firdevsi'nin epopelerindöki dev imei manlar birer cüse kaldı. Onların kanlı - şân. lı savaşları çocukarın eli oyunudur artık. bu beşer komedisi “Dante'nin ilâhi komedisi, karşısında bir hakim wakarile sinmiş, âki: beti bekliyor. Şeyh Galibin Hüsnü Aşkin” “ği daki m'evden içkiler büğülaşip kayboldu ; güneşin ateşinden biçilmiş elbiseler ya yandı, kül oldu, Dünya cehenneminin orkestrası cehe da bütün bu olanlara keyifli keyifli tempo Ga sesi mü'minleri: her zaman gü basn > a hayır işlemeğe ve ulu. şa çağırdı ve Ç yor. Çan kulesinden mü'minlerini bu dünya cehenne- minden ancak Allaha sığmmağa teğimeyor artık. “He m medeniyet, hem ölüm bomba ve motör sesi ne zaman lar. Bunlarm-havayı titretmeleri bile bina- bütün insanlar için ve sadece insanlık Ti ime insanları diri diri ye re göm- : hür kurtuluş hel yaşama mr 'möğe ye N Tetereelak ikündeleri “ sefa'etler, yikim- lar. ölümler senfonisi karşısında klan di sanlar, sahnenin nı e tarafta ol şırdılar artık. Bu, karada, alilrln etil. alin Gl ânı ve bu anın bu sesi hiç $ e yok ki insanlığın erek ra “hay k. 2 rm di sonra varılacak seviye işidir ki, bu