31 Aralık 1943 Tarihli Büyük Doğu Dergisi Sayfa 14

İkinci Sultan Hamidi, içyüzünden tetkik 9 devri Tanzimattan sonraki dövirlerie aycan ederek idari, siyasi, askeri nok. ,tai nazarlardan tebarüz ettirmek zamanı gelmiştir. Çok aciptir ki Sultan Hamide kızıl. lk kani sultan, zavit istip- daş falan filân unvanları verilerek Tönz.mat tarihi haricinde bir başkalık izafe edilmiş. tir Bunlardan başka cahil, ümmi, kor ir hiiekâr, dessas sıfatları da İkinci Hamidi şabiçilnind cemolunmuştur. Daha ileri gidilerek: Saray O facialar, menfa cinayetleri, işkence, sarayda imi ve safa âlemleri, milleti fakrü sefalete sevk, devleti satılığa yol açan ilâh... İthamlar İ- Hamidin üze vasıflara . mı idi?,. O, cahil, ümmi bir adam mi idi ii Hamit, Tanzimatı Hayriyeye, meş- rutiyete içten gelen bir ifade ile katiyetle muhalif mi idi?. Ben, Sultan “Ha: müdi.. Sultan Mecitten, poe Azizden, Sultan Murattan, hattâ Sul, an Reşattan ve Vahidettinden de çok, çok da üstün bir kabiliyet ve karakterde sö ki parçalar, bu Bran Kendiliklerinden tebdili mevki eyliyecektir. Sultan Hara, Mim hakanlar içinde ve. hattâ bu nlar devrinde idarei hü- kümet eyliyen rical arasında eşi ve menendi bulunmıyan yegâne ge eilerilen biridir. 'Tanzimatı Hayriye bir kapılı, bir taraflı siyaseti ile garba kapılarını ve gözlerini açmış bir devirdir. Büyük Reşit Paşa arkadaşları bir taraflı siyasetlerile devleti tek cephel' olarak, harice bend ve bu yüzden hesapsız borçlara a iy si yüz sene. denberi harice on mıyan im- peratorluğu mali, iktasdi alan esarete vazeylemişlerdir. Tanzimatı Hayriyeyi kuranlar, Sıvaşto- Geçmislon ml lama aa — SULTAN HAMİT MÜSTEBİT MİDİR? polu, Paris ahitnam/esini hazırlayıp Vaz'ı sahne eylemeklge devlet 0 miileti kurtar- dıklarma, Sultan Aziz devrinde borgd vü. cude getirdikleri Hüseyin ev Paşa ordu. sunun yedi yüz elii bin kişiiik mücehhez e İngiltereden sonra dünyada bi- gelen M. Sami KARAYEL ifatı baş gösterdi. Sırbistanm ee Moskofiarın mağlübiyeti demekti, Moskof generalleri, sabitle eslehası tepki dahili İspanya muharebesi gibi Türklerle ve halinde idi. Moskoflar, e e Londra, İstanbul tazyiki karşısında kalin bir ovaz'ı verdiklerine inan. mışlar, bütün milleti de ayni inanç içine al dıklarma kani olmuşlardı, Çok edi, Bismark Almanyası Fran. . me İngiltere peyksiz kaldı, Yal. ız başıma kalan İngiltere, mall muahede. se bağıdığ şark devinin e hayran n bir hale'düştü. li öde- km Yödeğlerti aş e hi İa umumiye idaresile mali esarete gi Veriş yi homurdanıyordu. rabe ersekte, Bosnada, Sırbistanda, Bulgaris- “ "like “başladı. İngiltere, ne yapa- cağımı şaşırdı. Ta zimatın, tek taraflı si: deli suya düştü. Giride kadar ateş aldı. Şark devi, Sıvasbopolun,' Paris muahedesi. nin, ordu ve donanma mevcudunun hepsini yok etmeğe fırsat bulmuştu, Cepte de me. telik yoktu. Tanzimatı Hayriyeyi az görüp bu ha. tarnâk günlerde meşrutiyeti se kurmak için çırpınan üç beş kişi de vardı. Bunlar meşrutiyeti idareyi öad isle Bulgarları, ağ ları, Karadağlıları, Herseklileri, Girit larmı müşterek vatan (!) davası içine Me rak vahdeti hükümeti vücude getirip sulh ve sükün temin eyliyeceklerdi!!! Nihayet başta Sırbistan istiklâli ve da- vası olmak üzere Balkanlar uyuşması tek- GEÇMİŞ |İZAMAN OLUR Kİ: Tuna vilâyetinde Mithat paşa ve vilâyet erkânı tını . Fotoğrafın memleketimizdeki ilk latbika- a ait bu resim misilsiz bir tarihi vesika Hizmeli temsil etse gerektir. si kaldı. ei bir Sıvastopol daha yara- tacak durumda değillerdi. ahbul konferansından ve devletler santaliletsldii kurtulmak için Mithat Pa. şanm kanunu esasisini toplar gürleterek ilân eyledik... Bu kanunla devletler meta. barüz ettirerek eka 'liyetlerin par- ça fikirlerinin siyasi bir kıymeti olmadığını , Osmanlı meclisi mebusanı. Ih... Akla gelebilen ecnas ve eşhas ile dolu i- di. Bunlara karşı da bir alay softa vardı Mithat Paşa, devletler metalibatını teşrih ve, ârzetti, Moskoflar hudut üzerinde ateşe hazır bulunuyorlardı. İngiltere, Devleti Os- maniyeyi muhârebeden alıkoymak için ça. lışıyordu, Çünkü Moskoflar, fırsat bu fm- sattır diye İsanbul ve Boğa lar... Nihayet Hind yolu üzerine düşeceklerdi, işin. garibi şudur ki, Mithat Paşanın kur. metalibatını redde savaştı, ve muvaffak da oldu. Hülâsa şudur ki; Mithat Pağabil kanunu esasisi, meclisi mebusanı, Tanzimatı riyeden daha muzirlğplabilecek vaziyetler ih. das eyledi. Milleti doksan üç Moskof muha- rebesine sürükledi. Muharebeden muzmahi| tık. Mithat Paşanım meclisi etili İn na. mına söz söyliyen hıristiyanlar el altımdan aleyhimize çalıştılar. Vatan namma ö'enler ine Türkler oldu, Tanzimattanberi borçla hazırlanan her şey mahwo i ##* İkinci da İmei İrani dag bitirdik. ten sonra, der e itmam eden bir iye güiyet, ty ve ecnebi hege. moi den Osmanlı meclisi mann eyledi İkinci tedbir olârak mn pa 'mıyarak kendi'ya- e ZI matı Hayriyenin tek cepheli 8iyasetini terk ile İngiltere, Almanya, Rusya meyahnesin. de elâstiki bir Mya takibine koyuldu. inci Hamit, te çürüttü. Elini bile sürmedi. Otuz dört se. muazzam donanmayı haliç. *