30 Ocak 1938 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 6

"T gabite € Suriyeli muharrir, memle- ketimizde edindiği intibaatı yazıyor Suriye Ba:uelıuı, Anlmra Ziraat enstitüsü- ne Suriyeli gençlerin kabulünü rica etti ——— 11.1.1938 tarihli “El Şebab,, gazetesinin muharriri Mehmed Eşref Elkâtip üçüncü makalesini, Ankarada yaptığı siyasi görüş- melere tahsis etmiştir. Muharrir diyor ki: “Seyahati: min siyasi kısmina başladım ve Türk siyasi ricalini ziyaret et- tim. Evvelâ Matbuat Umum Mü- dürüne gittim. Aramızda geçmiş olan uzun mükâlemeyi bilâhare nakledeceğim. Sonra Emniyet Umum Müdürü Bay Şükrü ile görüştün. Onunla siyasi bir konuşmada bulundum. Fakat ahvali hazıra dolayısile bu ko- nuşmamızın — neşredilmemesini şart koydu. Hariciye Genel Sekreteri B. Numan Menemencioğlu ile gö- rüşmek temini için Emniyet Umum müdürüne delâlet etme- #'ni rica ettim. Hariciye Vekâ- etinde Genel Sekreterin çalış- ma odasına girdiğim zaman kendimi “El Şebab, gazetesi Lamına takdim ettim. Ve Bey- rutta uğradığı — rahatsızlıktan şfa bulduğu için tebrik ettim. Bu rahatsızlık Türkiye » Suriye müzakeratının kesilmesine sebeb olmuştur. B. Numan, beni neza- ketle kabul etti ve “El Şebab. gazetesini ve onun Suriye mik letinin hizmetinde işgal ettiği şüksek mevkii takdir — ettiğini öyledi ve soracağım suallere e-vab vereceğini anlattı. Ken: dsine suallerimi söyledim. Bir az düşündü &01 bu suallere cevap vermek için tetkıkatta bulunmak ve Heyeti Vekleye keyfiyeti arzetmek lâzımgeldi- &ini söyledi. Sonra İstanbuldan vdet edince tekrar görüşme» izi istedi. Ancak o vakit sor ere cevab vermenin cümkün olacağını ilâve etti. Yanından —ayrılmadan evel dter bir sual sordum. Ve Tükiye cumhuriyeti ile manda- te> Fransız hükümeti arasındaki ipn dostluk mukavelesinin neden fesholundağunu sordum. Buna şı cevabı verdi:. “Bu muahede henüz bi ir. Ahkâmından bi- risi mübibince Gay sonra fes- bedilmiş olacaktır. Bu müddet zufında her iki tarafın lehine olarak diğer bir muahedenin aktedilebilmesini temeani ede- rz. Sariye Başvekili B. Cemil Mardam Türkiyeden — geçeceği sırada bu ziyaretten istifade ederek Suriye ve Türkiye ara- sında bir muaheden'n akdi için yön'den müzakerelere girişece- g ni “ yeni muahedenin gerek Snkler, gerekse Suriyeliler için bayırlı olmasını temenni ederim. Müzakeratta muvaffak olacağı- mz da ümid ediyorum. Çünkü besimle Cemil Mardam arasın: di sıkı rabitalar vardır. ve bun- lar daha ilkmektep sıralarında tccssüs etmiştir. Hüsaü niyetimize — manınız. Şarasını da ayrıca tasrih ede- yan ki Suriye Başvekili » Ankar raya gelmeden evel “El Şebab. gözetesinin ve diğer Suriye ga zecelerinin iyi yazılar neşretme- lerini dlıcmekleyım » E. Şebab gazetesinin dördün- ci makalesi Türkiye kültür ens G ilerine tahsis edilmiştir. Bu Cuğu - Si makale, gazetenin 13/1/1938 tarihli nüshasında çıkmıştır. Gazete diyor ki: !“İsmet İnönü enstitüsünün müdiresi — malü- matlı ve ciddi bir- bayandır. Bu müessese hakkında ve mü- ensesen'n gerek Türk genç kız- larını iyi yetiştirmek, gerek on- lara yeni hayat yolunu açmak için — sarfedilen — gayretlerden muntazam neticeler alınacağını anlattı. Sonra Mısırli meşhür Arap yazganı Hüda Şuravin'n bu enstitüyü ziyaret ettiği za. man büyük hayranlık gösterdi- ğini ve Mısırlı talebelerin kabul edilmesini dilediğini — söyledi. Bu yolda Türkiye ve Mısır hü- künetleri arasında muhabereler yap'lmış ve üç Mısırlı genç kız enstitü talebesine karışmıştır. Bunlar; İnşirah El-Rafü, Ayşe Fezenli ve Münire Derviş ad- larındadır. Müdireye Suriye genç - kızla- rini talebe olarak kabul edip edemiyeceğini sordum. Bu babta yapılacak mütalebenin iyi kar- şılanacağını fakat şimdiye ka- dar bu yönde bir Mmuhabere cereyan etmediğini bildirdi. Türk kalkınması hakkındaki tetkiklerime devam ettim. Gör- düğüme göre, Türk hükümet ricali Türkyede analfabet zmi ortadan kaldırmak içmn son de- recede gayret etmektedir. Böyle esaslı bir meselede gösterilen hmmet Türk milletinin canlı ve uyanık olduğunu gösteriyor. Ziraat enstitüsü: Nazarı dik- katimi en ziyade celbeden müesseselerden birisi bu ensti- tüde ziraatın ıslahı ve eski ekim usüllerinin yeni vsüllerle değiş- tirilmesi hakkında yapılan hım- met olmuştur. Hükümet, bundan dört sene evel 36 ziraat mektebi açmıştır. Bu mekteplerde on bin kadar talebe okuyor. Ankarada bir yüksek ziraat mektebi vardır. Oraya Avrupadan 30 kadar mü- tehassıs üstad getirilm ştir. Her birine ayda bin ilâ bin beş yüz Suriya lirası verilmektedir. Bu enstitü, beş fakülteye ay- rılmıştır. Bunlar ekim, baytarlık, orman, tabii bilgiler ve sanayii ziraiye — fakülteleridir. Tedris müddeti dört senedir. Çıkanlar iki sene ihtisasa — çalış ıktan sonra doktora alınmasına kabul ediyorlar. Devlet bütçes nden bu enstitü için, inşa masrafı ola- rtak on milyon İira sarfedil: miştir. Mektebin bir senelik büdeesi bir buçuk milyon liradır. Bura- da, tahsil, kitap'ar, ders leva- zımı parasızdır. Hükümet, tale- beden, fakir olanların yiyece- ğini temin eder. Talebe mıktarı yedi yüzdür, Bunlardan yüz kırkı kızdır. Mektepte yabancı olarak dört Iraklı, dört Efğanlı, bir İranlı, iki Bulgar ve dokuz Romanyalı vardır. Son zaman- larda İrak Maarif Veziri ile Türkiye Maarif Vekili arasında Iraklı talebeden daha fazla bir miktar enstitüye kabulü için müzakereler olmuştur. Başveki- limiz Cemil Mardam Türkiye- den geçerken Suriyeli bir çok talebenin ziraat enstitüsüne mec- eanen kabul edilmesi için, Türk maarif erkânile müzakeratta bu- lunmuştur. ANADOLU Pariste şiddetli rüzgâr ve sürekli yagmur Rüzgâr o dcrece şıddetlı idi ki, bir çok evlerin çatılarını alıb götürmüştür Paristen bir gör: üş Pâris, 29 (Râdyo) — Bu gün; çok şiddetli bir rüzgârdan sonru bardaktan boşanırcasına yağmur yağmağa başlamış ve saatlerce sürmüştür. Rüzgir, götürmüş, metre, öteye atmıştır. o derece şiddet'iydi ki, telgraf direklerini devirmiş ve bir kızcağızı alıp otuz bir- çok evlerin çatılarını ahp Bu gidişle tekerlekli şe- hirler mi göreceğiz? Tekerlekli odalar d.eyib ğeçmeyı'niz, bi- apartman gibi konforlu ve rahattır Tekerlekli odaların içinden ve dışından bir görünüş Amerikada Troller denilen ve otomobillere takılıp çekilen te- kerlekli odalar çok fazla taam- müm etm ştir. Açık hava haya- en ve rahatlarına olan Amerikalılar, önaceleri iptidai şekilde olan bu tekerlekli odaları şimdi mükem- mel bir hale sokmuşlardır. Fab- rikalar, ufak bir Amerikan ai- lesinia - apartmanında bulduğu her râhatlığı bu minimini — sey- yar odalara sığdırmıya — muval- fak olmuşlardır.. Tekerlekli odaların içinde bir evde kullamılan hemen her şey vardır. Buna rağmen mühendis- ler uzun - tetkikler hneticesinde odaların içine, ferah ferah otu- rulabilen bir şekil vermişlerdir. Meselâ, bir fabr kanın yaptığı traillerin bir Ocağı vardır ki, hem ocak, hem de tüvalet var zilesini görmektedir. D.ğer bir fabrika da Yaplığı tekerlekli odalara üç Salön su alan bir sıcak su deP““ Yerleştirilmiştir. Bu depo kullânılmad ği zaman duvarın içinde bir da apta saklı durmaktadır. Kullanılacağı zaman ise, ve- zeler üzerinde hareket ederek bir kapı gibi kolaylıkla çekilip dolaptan çıkarılmakta - ve altın- da yanan gaz ocağı ile içindeki sü kolayca 1sınmaktadır. Bu sıcak su duvarın içinden geçen ince borularla mutfağa, duşa ve musluğa gitmektedir. Eğer kamp düz. olmıyan bir zeminde kurulmuşsa alçakta ka- lan kısmin altına konulan hu susi bir grigo ile ufak bir ço- cuk bile arabayı istenilen sevi- yeye yükseltmektedir. Arabaların otomobile takılma tertibat da pek mükemmel- dir. Öyle ki, icabında otomo- bil birdenbire geri dönse bile arkadaki araba kolaylıkla onu takib edebiliyor. Şimdi büyük bir fabrika bu şekilde tekerlekli kulübeler ya- yapıp satmaktadır. Bu sanayiin ilerde daha başka bir şekil alacağı ve böyle tekerlekli mut. faklar, yemek ve oturma — oda- ları hatta banyo daire'eri ya. Pplarak halkın yavaş yavaş bü. 30 Kaüyirorant Japonlar, harbe son ver- mek istiyorlar.. * Başı T inci sahifede - rika ve İngiltere hükümetleri tarafından Çine elli milyon do- larlık bir ikrazatta bulunulmuş- tur. Bu paâra ile Çin hükümeti tayyare, silâh ve mühimmat satın alacaktır. Şanghay, 29 (Radyo) — Bu gün, meçhul eşhas tarafından Japon konsoloshanesine bir bom- ba atılmıştır. Tokyo, 29 (A.A.) — Harbiye Nazırı Sugiyama bır beyanname neşrederek bütün ordudan Ja- ponyanin tak p eylediği hedef- yere varmak için — gayretlerini bir misli daha fazlalaştırmasını istemiştir. Harbiye Nazırı bu beyauna- mesinde vaziyetin gittikçe daha büyük mikyasta fenalaşması se- bebinden uzun sürecek bir harp htiyaçlarını karşılamak üzere lüzumlu tertibat alınması ihti- yacını bir kere daha tekrar ile tebarüz ettirmektedir. İyi haber alan mehafilin fi- kirlerine göre, Harbiye Nazırı Sugiyamanın bu beyannamesi ordunun bir kısmında ezcümle Merkezi Çinde bulunan orduda gittikçe inkışaf etmekte olan ve Çinde muhasamata nihayet ve- rilerek Çan Kay Şek ile yeni- den müzakereye girişilmesini ta- lep eyliyen temayüllere nihayet vermek maksadiyle neşrolun- muştur, Bu temayüllere sebeb olarak Çin meselesinin bilhassa Sov- yetler Berliği tarafından harici ihtilâflara yol açabileceği ve Japonyanın kuvvetlerini geniş Çin arazisinde tüketmesi icab eylediği keyfiyetleri ileri sürül- mektedir. İyi haber alan” mehâfilin yid ettiğine göre hükümet aza- sının büyük ekseriyeti impara- torun etrafındaki zevat ve har- biye ve bahriye genel kurmay- ları bilâkis bütün gayretleri Çin üzerinde temerküz ettirmeği is- temektedir. Harbiye Nazırının bu beyane namesi uzuün muhasamat için orduyu yeniden organize etmek ve işgal altında bulunan arazide mühim garnizonlar vücude ge- tirmek niyetlerini teyid etmek- tedir. Bu suretle hareket edil- mekle bir çok genç subayların endişe verici ve ıslahat isteyici faaliyeti Çinin teskini ve kiy- metlendirilmesi eserine doğru kanalize edilmek istenmektedir. Başvekil prenes Konoöye de büyük endüstri ile yüksek fi- nans erbabının da duğu bu hattı hareketi tasvib ve müdafaa eylemektedir. Maamafih iyi haber alan me- hafilin sandığına göre Çinde muhasamata bir nihayet vermek istiyen askerler kabinenin siya- setine mukavemet eyliyecekler ve muhtemel olarak bir hükü- met buhranı vücude getirmek istiyeceklerdir. Bunlar mareşal Çan-Kay-Şek - ile müzakere aça- rak Çın işini bitirmeğe ve Al: manyanın müzahareti ile Sov- karşı sıkı bir siyaset takibine azmetmiş bir askeri kabine kurmak — arzusun dadır. Pari: 19 (Radyo) — Rus su- bar yedi kişinin, Çin öteletünide hağllimie yap: mak üzere bugün Rigadan ha- yük şehrin et afında çepeçevre tekerlekli — şehirler kuraccak- ları tahmin ediliyor. Bu araba- ların içindeki her eşya tertip edilmiştir ki, muhtelif vaziyet- lerde üç, hatta dört kişi birden görmektedirler. reket ettikleri söyleniyor. Şanghay, 29 (Radyo) — Je ponlar, bu gün (Yoligan) a as- ker çıkarm şlardır, Tosyo, 29 (Radyo) — Hari:- ciye Nazırı M. Hirota, büdce encümenindeki beyanatında, Çind: askeri bir hareket ya: pılırsa İagiltereninin Hoag-Kong- taki menfaatlerinin korunaca- ğini ve Mbağolların arzuları nazarı itibara alınarak Monğo- listanın Peki hükümetinden ayrı va müstakil tanınacağını söylemiştir. Hoag-Hong, 29 (Radyo) — Limana gelea bir motör tayfası, iki Panama vapuranu — Japon harb: “yömlerir imüküfkzisinde götürülürken gördüklerini söy- lemişlerdir. Sanıldığına göre bu gemiler Çine si.âh getirirken yakalanmışlardır. Şanghay, 29 (Radyo) — Je pon kuvvetleri baş kumandanı General Masui beyanatla bulu: narak: — İngiltâre; yalnız Çindeki kendi menfaatlerini düşünerek hareket edecek olursa Japonya ile eski menfaati arasında ciddi bir ihtilâf baş gösterebilir.., Demiştir. Tokyo, 29 (Radyo)— Harbiye Nezareti, neşrettiği bir beyan- name ile, parlak — muzalferiyet- lere rağmen — Japonyanın uzun bir ihtilâf için hazırıanması lâ- zım geldiğini bildirmektedir. Beyannamede bilhassa mühim askeri hazırlıklar mevzuu bah- solup, Çinde uzun müddet fazla kuvvetler bulundurulması zaru- reti açıkça izah edilmektedir. İyi haber alan mehafil, bu beyanname ile artık müzakere secyendile müş bulunduğunun ilân edildi- ğini beyan 2”—— lemektedir. Maraş Modern bir şehir oluyor Maraş Belediye Feisi Bay Hasan Süküti Tükel Maraş, 29 (A.A.) — Maraşta imar işlerine büyük bir ehem- miyet verilmektedir. Şehir batı tarafından Göksu yolu üzerinde kurulacak olan yeni şehir için modern bir plân hasırlanmıştır. Şehrin su işlerine 235 milyon lira sarfedilmek suretiyle temiz içme suyuna kavu, , Bir çok mühendisler su lılın fında tetkikat yapmaktadırlar. Pınarbaşında kurulacak — olan elektrik santralı da ihtiyacını su ile temin edecektir. Belediye binasından kışlaya kadar devam edecek olan Yiğitler bulvarının inşaatına başlanmıştır. — * Maraş - Eloğlu üzerindeki Ak- su köprüsü ile Maraş - Göksu yolu üzerindeki Ali kazası Te- kirsadalak köprülerinin inşaası müteahhide ihale edilmiştir. Be- tonarme olarak yapılacak - olan bu köprüler, 210 bin liraya çı- kacaktır. Maraşın mühim — ihtiyaçların- 'dan bri olan köprülerin yapık Mması huhııhuviıdiıniıür_