30 Ocak 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Pazarlesi 31 SONKÂNUN | Telgraf: Ulus - Ankara i2âS TEFON ç ğ TE ; ılâoıîn.'gı!ü’ e Başmuharrir 1063 gn npti Yazı İş. Müdürü — 1062 5 KURUŞ İdare 1061 Ulus bastmevi Çankırı Caddesi: Ankara arimr ADIMIZ LA — ANDIMIZDIR B anssaemen ae ——— daha ilk çıkışında 2.000.000 nüsha satan bir eser Büyük Petro Fransa ile ihtilaf bertaraf edildi Köy ijiyeni Z yapılan bir anketin ilk neticeleri — Türkiyenin sahibi ve efendisi kimdir? Atatürk, 1 mart 1922 nutkunu söy- lerken iradettiği bu suale bütün Ka- Mutaydan şu cevabı almıştı: — Köylüler. Atatürk devam etti! — Bunun cevabını derhal birlile te verelim: Türkiyenin sabibi haki- kisi ve efendisi, hakikf Müstahsil o- lan köylüdür. Atatürk, bu nütku ile, köy kalkın- ma plânının esaslarını daha o zaman koymuştar. Curfihuriyet Halk Partisi 1927 kon- grtsinin tasvibine arzolunan umumî Tiyaset beyannamesinde Şu cü.mley: ökuyabiliriz: “Memleketimizin sıhi şeraitini hrfzıssıhha ilmi hututu da- hilinde ıslâha çalışmak ve içtimaf ma- razlarla mütemadiyen mücadele et- mek, hıfzıssıhha kavaidine riayet i- çin musırran ve bilâ fasıla tenvir ey- lemek, ve bu hedeflere vasıl olmağı kolaylaştıracak sıhi ve içtimaf kanun- lar yapmak, fenni ü ler aç- Mak..., Şimdi parti programının şu iki maddesini kaydedelim: Madde 55 — Şehir ve kentlerin.ıü'. le köylerimizin sıhi şartlarını ve içi- lecek sularını fenni usullere göre düzeltmek ve köy evlerini iyileştir- tmek, ve kRöylülerimizin sağlık bilgi- leriı:_i yükseltmek için programlı ça- için u 129 köyde 7.087 ev vardır ve bunlardan 6.219 u kerpiçten yapılmış- tır. 6.729 inin çatıları topraktır. 4.199 ev tek katlıdır. 85 köy çeşme ve memba suyu, 33 köy çeşme Ve kuyu suyu, 5 köy dere suyu içmektedir. Hu- susi helâsı bulunan 4.683, bulunmayan 2.404-ev Sayılmıştır. Çukuru bulunan helâlar 2.518, bulunmayanlar 2.165, çu- kuru kapalı olanlar 2.181, açık olan - lar 337 dir. Sokakları temiz köyler 48, kirli sokaklı köyler 83 dür. 75 köy gübrelerini tarlalara taşır, 54 tanesi taşımaz. 3 köy odun ve odun kömürü yakar. Çünkü bunlar orman kenarla- rındadır. Odun ve tezek yakan köy- ler 39 dur. Fakat 87 köy yalnız tezek, saman ve ot yakar. 1.035 evin ahırı ev içinde, 4743 bitişiğindedir. 3 köy sal- gın sıtma yapar. 77 köyde 429 firengi- li vardır. 116 köyde buğday, 21 köyde arpa ekmeği, 2 köyde her türlü hubu- battan yapılma ekmek yenir. Bu köy- lerin başlıca gıda maddeleri hamur işleri, bulgur, tarhana, süt ve sütten mamul şeyler, yumurta, sebze ve kış- lık sebzelerdir. Ankara merkez kazası işte bu tip köylerden teşekkül etmiş bir kazadır. Şimdi, bu malümata bakarak Ankara köylerinde en basit ijiyen şartlarını tesis etemk için neler yapılması iktiza ettiğini tesbit edebiliriz. İzmir merkez kazası başka-tipte (Sonu 9. uncu sayfada) bağlı b SD AA - Madde 71 — Yeni Türkiyenin ha- yatında köyü her bakımdan önemli sayarız. Köylünün sıhati, güler yüz- lülüğü, kültür ve devrim anlayışında değerli ve ekonomik alanda vırl.ık_lı olması bütün çalışma kollarımız için önemli bir iş olarak göz önünde tu- tulacaktır. d Köy davâmızın bu büyük esasları- nr bize Sıhat Vekâletinin seyyar sı- hat memurları vasıtasiyle yaptırmış olduğu köy anketinin ilk tahlil neti- celerini gösteren cedveller hatırlattı. Bu vekâlet, 1935 senesinde tertib Btçik göre, seyyar sıhat SO RE DEE ngnm;e.ooo köyde dolaş. tırmış ve anket fişlerini merkeze ge- ti:terşek birer birer tasnife başlatmış- tır. y İ — Tasnifi bitirilerek tahlil cedveli hazırlanmış olan köyler Aııılura ııner- bez kurssmam 129, Tatanbııl'da Yalova kazasının 30 ve İzmir merkez kazası- nın 57 köyüdür. İ Bsiîiriıy:î, köy davâsının ziraf, iktısadi, içtimaf türlü unsurları v:r-_ dır. Köylüyü himaye edefek _kal n'â dırmak için vergi, gümrük, iktısad, ziraat bakımından neler yapılmış ;: neler yapılmakta olduğunu b'“mb : tekrarlıyacak değiliz. Köylünün ıır takım salgın hastalıklardan kurtarıl- ması için kurulmuş olan sıtma, trâ- hom, frengi, verem gibi mücadele teş- kilâtr ile istihsal edilmiş olan fayda. ları sadece “büyük,, kelimesiyle va_ııf- landırmak yapılmış işlerin ehemiye- tini takdire kifayet eder. Ancak me- sele, osmanlı imparatorluğunun affo- lunmaz kayıdsızlığı yüzünden mem- lekette yavaş yavaş yerleşmiş olan bir takım hastalıkları izaleye çalışmak- tan ibaret değildir. Bu, programın bir parçasıdır. Asıl üzerinde durula.cık Olan cihet, köylünün daima srhatli ve güler yüzlü olmasını temindir: Yani köy ijiyeni meselesini halletmek mec- x"ln'iyetindeyiz. lerinin hâkim olması — İji kaide üt e nelerle mücadele için türk köyünd edilecektir? İşte anket bu sü için yapılmıştır. , Ankara merkez kazası köyleı:mi ele alalım: 129 köyden 108 tanesi yan! Yüzde 83,7 si 1-75 evli köy_lerdı:. Şım di akla şöyle bir sual gelir: I,ıyk:n Şartları düşünülünce bu kadar 'u - labalık köylerde bu şartları yerine ge- tirmek nasıl kabil olur?» Bu bir ukde- dir ki devlet teşkilâtr elele vererek SN kta ile daha < a Otms: Akamivetli bir NO alin cevabını tayin -Hariciyede l Yeni Brüksel elçimiz Cemal Hüsnü Taray B: Cemal Hüsnü Taray'ın Brüksel elçiliğine tayin edildiğini yazmıştık. B. Cemal Hüsnü yakında Brüksele gi- derek vazifesine başlıyacaktır. Haber aldığımıza göre Hariciye ve- kâleti protokol umum müdürü Şevket Fuad Keçeci ile daire umum müdür- lerinden Mehmed Cevad Açıkalın'ın Hatay seçimi işi Yarın mütehassısların tetkik sahasına infikal edecek Cenevre, 30 (A.A.) — Türkiye Hariciye Vekili Aras ile fransız hariciye nazırı Delbos, Hatay meselesi hakkında tekrar görüş- müşlerdir. Bu mesele konseyin toplantısından sonra yarın mütebassısların tetkik sahasına intikal edecektir. Türkiye ile Fransa arasındaki siyasi noktai nazar ihtilâfı bertaraf edilmiştir. Fransız basını bulunan hal suretinden memnun Paris, 30 (A.A.) — Anadolu Ajan- sının hususi muhabiri bildiriyor: He - men bütün gazeteler, Hatay seçimi ile meşgul komisyonun şubat sonlarında birer türk ve fransız mütehassıslarının da iştirâki ile toplanarak intihab statü- sünde tadilât yapacağına dair haberi memnuniyetle kaydediyorlar, Pöti Parizyen diyof ki: “ Mesele en iyi bir #urette halledil- mek yolundadır” Lö Jurnal, Cenevrede türk ve fran- sız hhaslarının bey larında iki memleket arasındaki dostluk bağlarına kıymet veren sözlerini tebrüz ettirmek- tedir. Er Nuvel, makalesinde, başvekil Ce- lâl Bayar'ın beyanatında Fransadan bahsedilmediğini; General H igere Ankara'da gösterilen iyi kabulü ve Del- bos'un Ankarayı ziyaretine dair habe- rin Türkiye matbuatında nasıl iyi kar - şılandığını hatırlatarak diyor ki: “Fransa'nın aldığı uzlaşıcı vaziyet, Türkiye - Fransa ve Türkiye - Suriye münasebetlerinin daha iyi inkişafına müsait reyiâmı hazırlamaya yardım e- decektir.” Lö Tan gazetesinin muhabiri, Ce - nevreden şunları yazıyor: “Bazı ecnebi matbuatının mahsus vahim bir şekil aldığını haber verdikle- ri mesele, dostane görüşmelerle kolay- laşan mükemmel bir istikamet almıştır, Milletler Cemiyeti konseyin- de Çin - japon anlaşmazlığı- na dair verilen kararlar hak- kındaki tafsilât ve telgraflar 3 üncü sayfamızdadır. orta elçilik payesine terfileri yüksek tasdika iktiran etmiştir. Çin akıncıları japonları epey uğraştırıyorlar Tientsin - Pukov hattında japonlar ilerliyemiyorlar — Japonyaya karşı Deniz silâhlanmasında Japonya Amerikaya karşı mukabil tedbir alırken... ..Fransa, İngiltere ve Amerika da tedbir alıyorlar Hava taarruzlarına karşı maskelen- miş bir japon gözcüsü (Yazısı 3. üncü sayfada) Sungğipek ve Merinos fabrikaları ursa Meri Sungipek ve B 'nos fabrikalarımız yarın açılacaktır. _İl!emlekeue mühim bir ihtiyacı BĞ IN * dinci ve sekizinci mfalarmıda geııı'; vi B ol :z.n Bu sayfalarda karşılayacak mat bulacaksın fabrikalar hakkı nos fabrikasının umumt bu fabrikalar h Sümer Bank fabrikalarının faaliyetleri ve bankanın açacağı yeni nda da etraflı izahat ve çok güzel resimler vardır. Yukardaki resimde Bursa Meri- 4 manzarasını görüyorsunuz, 4 * tedir. Asahi gazetesi, Amerikanın deniz ihtiyaçlarından alayla bah- setmektedir. Bu gazete, diyor ki: “Amerika, şüphe ve korkunun tesiri altında korkunç bir hayalet vücude getirmek üzeredir.,, Maamafih bu gazete, icab eden ted- birleri alması için japon hükümetini sıkıştırmaktadır. Kokumin gazetesi, Amerikanın hat- (Sonu 9. uncu sayfada) Âsiler Barselonu gene bombaladılar Yüzlerce kişi öldü hasar mühim Barselon, 30 (A.A.) — Asi tayyare- Amerikanın büyük tayyare gemilerinden biri Tokyo, 30 (A.A.) — Gazeteler, yeni amerikan programı hak- kında mütalea ve tefsirlerde bulunmaktadırlar. Nişinişi gazetesi, japon amirallık dairesinin Vinson projesine büyük bir ehemiyet atfetmekte olduğunu yazmaktadır. Bu gaze- te, japon amirallık dairesinin şimdiki hal ve şartlara göre tatbik edeceği mukabil tedbirler hazırlamakta olduğunu tahmin etmek- Fıkra İstinsahlar /Şu birkaç cümleyi dünkü Anadolu ajansı telgraflarından istinsah ediyo- ruz; “.. Eden ve Delbos, eğer Japon- yaya karşı zecri tedbirler tatbik olu- nursa, bundan Çinin zarar göreceğini söylemişlerdir.,, “ve Japonya dış bakanı Hirota, Ja- ponyanın Çini diriltmeğe - çalıştığını beyan etmiştir.,, ."... Nazırlar Çine harb ilân edilip e- dilmemesinin Çan Kây Şek'in hareke- tine bağlı bulunduğunu bildirmişlere dir.,, “>w» Çine yapılan silâh sevkiyatı, Ja« ponya tarafından protesto edilmiştir., “.a. Devletler Çine hep birlikte de- ğil, fakat ayrı ayrı yardım edilmek hususunda mutabık kalmışlardır.,, Bu edebiyat, eski sünnet düğünle- rinde çocuk çığlıklarını bastırmağa leri bugün şehir üzerine üç hü d bulunmuşlardır. Altı tayyare şehrin merkezine kırk kadar bomba atmıştır. İki ilâ üç yüz kişi ölmüş ve pek çok in- san yaralanmıştır. Hasar mühimdir. Teruel'de harb devam ediyor Salamanka, 30 (A.A.) — Resmi bir tebliğe göre, Teruel'in ele geçirilmesi için muharebelere şiddetle devam edil - mektedir. Cümhuriyetçiler mühim piyade kuv- vetleriyle ve topçu müzaharetiyle bir - çök kuvvetli hücumlarda bulunmuşlar- sa da püskürtülmüşlerdir. Düşmanın 6 tankı tahrib olunmuş ve aralarında su- baylar da bul k üzere düş: d 315 esir alınmıştır. Fransa hükümetçilere harb malzemesi göndermiş Sevil, 30 (A.A.) — General de İla- no'nun bildirdiğine göre, 27 - ilkkânun- dan yeni Şotan kabinesinin teşekkülü- ne kadar geçen kısa müddet içinde is - panyol iyetçileri fından ez- cümle 133 otomobil, 180 kamyon, 334 motosiklet, 53 vağgon harb levazımı ve 11 vagon top almışlardır. mahsus hokkab, tefini ve bazirgân heyheyini hatırlatmıyor mu? İnsanın, bazan, gerçekten gözlerine inanmıya- cağı 'geliyor. Büyük harb sırasında bir şamlı, a- sılmak üzere, sehpa iskemlesine çıka- rılırken, bağırıp çağırıyordu. Merasi- mi idare eden jandarma zabiti rahatsız olarak, yüksek sesle: “Sus, mesul o- Jursun!” demiş; adamcağız da sus- muş! Milletler cemiyeti - azâsından Çin, kendi cemiyetdaşlarından buna benzer ihtarlar dinliyor: Sana tecavüz edene zecri tedbirler tatbik edersek, sen za- rar görürsün. Şunu da ilâve edebilir- derdi: Eğer daha ileri gider de düş- harb ilân ed , mahvolür- sun! _Garpdakı' kulağı ile bu vecizeleri dinlerken, şarkta kulağına başka bir hakikat sunuluyor: “Maksadım seni tekrar diriltmektir!” Fakat tekrar dirilmek için, bir defa ölmek lâzım! — Fatay