16 Aralık 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8

yg A Sah'fe 8 Tasarruf haftası o — Ticaret Vekili, dün akşam radyoda bir nutuk söyledi İktisadi vaziyet etrafında alınan ve alınacak tedbirlerden bahsetti İ penpitepie ii il gli i ii İL ii i : ; 3 ii i li R : lı ji if i ; ği i iş i i i tin bu mevzuda gösterdiği hassasiyet ile izah etmek lâzımdır.» B. Nazmi Topçuoğlu bam maddelerin ihracını menettiğimizi Kaj ve tedbirlerin neticelerini muhafasa ede- bilmek İçin memleketimizde yeni şereitin istilzam ettiği cihazları kâfi görmediğimi- zi kaydetmiştir. İç piyasalarımızda mevcud malların tevzi İşini ehemmiyetle telâkki ettiğimizi söyleyen Ticaret Vekili sözlerine şörle devam etiniştir: «Bütün bu vaziyetlerin birbirine bağlı ve birbirini ikmal edecek tarzda tanzimi için lâzım gelen cibayları vöcude getirme- ge başlamış bulunuyoruz. Önde ihracat maddelerimizin mühimls- rinden başlıyarak ihracatcı tacir birlikleri kurduk, ihtiyaca göre bunları çoğaltacağız. İthalât ve iç piyasa için mümasil teşek- küllere ihtiyaç hissediyoruz. Yurd içinde kendisine tabiaten mevut olan İnkişafı #imdiye kadar kazanmış olan geniş bir istihsal cinsine büyük çapta ilerleme ve yaratma kabiliyeti vermek Kararındayız» “Ticaret (Vekili tasarruf bahsine de şehirli lerine şu cümlelerle nihayet vermiştir: İçtimai (Omukavemetin sas, bütün Kilometrelerce kar kıpkırmızı bir renk aldı (Baştarafı 1 inci sahifede) Bunun son Avrupa harbi başladığın danberi cereyan eden en büyük mu nın hem kara, hem de deniz müda- faa sistemine dahil bulunmaktadır. Finlândiya bu sebeple sahil boyunca adaların en mühim bölgesini hima- yeye imkân veren deniz bataryaları tesis etmiştir. Koivâsto bataryaları aynı zaman- da hem sahili himaye hem de kara kuvvetlerine Kareli berzahırnın mün- teha hattına doğru yapılıcak her türlü taarruz karşısında müzaheret #decek veçhile inşa edilmiştir. Sovyet kıtalarının ilerlemesi bu- gün bu kıtaları Koivisto bataryaları- nın ateşi altına koymuş ve bu şuret- le esasen tahmin edildiğinden çok yavaş cereyan etmekte olan Sovyet ileri hareketini daha ziyade gecikti recek bir unsur daha araya girmiş tir, Sovyetler bu bataryaları mütead- dit defalar bombardıman etmişlerse de hiç bir netice ide edememişlerdir. Diğer taraftan Kolvajarvi etrafın. da cereyan eden muharebeler Sov- yellere çok pahalıya mai olmuştur. Sovyetler bu noktada ilk defa olarak bu kadar şiddetli bir taarruz yap- maktadırlar. Finlândiyallar bunu esasen evvelden derpiş etmiş bulu- nuyorlardı. Sovyet tebliği Moskova 15 (A.A.) — 14 kânunuev- vel tebliği: Murmansk cihetinde Sov- yet kıtaları ileri hareketlerine devam etanişlerdir. Uhta istikametinde, Soy- yet kıtaları huduttan itibaren 117 ki. uçuşları yapılabilmiştir. Moskova 15 (A.A.) — Sovyet mat- buatının yazdığına göre Rus kıtaatı Salmijarviden başka nikel madenle- rinin merkezi olan Kalajokiyi de İş- gal etmiştir. Rus kıtantı şimdi Nor. veç hududunun pek yakınında bu- lunmaktadır. Finlândiya tebliği Helsinki 15 (A.A) — Resmi teb- Uğde dün Kareli boğazında mevzii miştir. Buna muvaffakıyetli bir ta- arruzla mukabele ettik. Düşmanın zayiatı çok mühimdir. Kolvajarvi bölgesi tarafımızdan işgal edilmiştir. Bir Sovyet filosu dün Jörkö yaki- nında balaryalarımız üzerine ateş açmıştır. Balaryalarımız mukabele ederek düşman deniz kuvvetlerini defetmiştir. > Havanın muhalefeti dolayısile ha- va kuvvetleri pek az faaliyet göster mişlerdir. Şimalde bir Sovyet tayya- resi düşürülmüştür. bir infilâl Oslo 15 — Dün akşam Finlândiya hududu boyunda mülhiş bir infilâk Dadur günü Ilmanımıza gelecek olan Tari vapu- ru , pazartesiye olan AKŞAM Mecliste dünkü müzakereler Meşhud suçlar seri muhake- me usulü Ağırcezalı suçlara da teşmil edilecek Ankara 15 (Telefotla) — Büyük Milet Meclisi bugün B. Refet Canıtez'in başkan- hiğmda toplanarak bam eşhasın ölüm ce- zasına çarptırılması o hakkındaki marba- taları tasdik eylemiş, sanâyide kullanılan bazı iptida! maddelerle yadek parşaları- nm #Ümrük resimlerinin indirilmesi hu- susunda Vekiller heyetince alınan karar ların tasdikine ad kanun lâyihasını da Ikinci müzakeresini yaparak tasvip eyle- miştir, Meclis, ruznamesinde bulunan ve hükü- metimizle Macaristan arasında akdolu- nan hukuk! ve Henri mevaddı adliyeye müteallik mukavele ile Türkiye - Yuna- nistan arasında imza edilen suçluların geri verilmesi ve cezai sahada karşılıklı yardımda bulunulmasına sid muahedenin #asdikleri hakkındaki kanun İyihaları- nm da birinci müzakerelerini yapmıştır. Yine bugünkü toplantıda Büyük Millet Meclisi, ceza kanununun meriyete varına ald kanunun 29 uncu maddesine bir fık- In İlâvezine ve meşhut suçların muhake- me usulüne mütedair kanunun dördüncü maddesinin tadiline aid kanun lâyihala- rmın birinel süzakerelerini yaptniştar. Bu sonuncu kanun lâyihası ile meşhut suçlarda tatbik edilmekte olan seri mu- hakeme usulü, ağır cesslı suçlara da teg- mill edilmektedir. Cümhuriyet müddelumumisi ağır ceza mahkemesinin vazifesine giren meşhud cürümlerde şahitlerin ifadelerini zaptet- tkten ve yakalanan şahsı da sorguya çektikten ve lüzum göreceği diğer tah- kikatı da yaptırlan sonm âtme davam açmağa lüzum görür ve umumi hüküm- lere tevfikan tekibat yapılmasını zaruri kılasak sebepler mevcud bulunmazsı du- ruşma yapılmak üzere mamunu iddiana- me ile vazifeli mahkemeye gönderir. Cüm- huriyet müddelumumiskiin tahkikatı fa- sılasız yapması ve işi âzami üç gün için- de mahkemeye tevdi etmesi lâzımdır. Meclis pazartasi günü toplanacaktır. Tam manasile istiklâl veren iktisadi siyaset (Baştarajı 1 inci sahifede) Çeşitli istihsalde bulunmak ve bun- ları dünyanın her Ducağile mübade- le edebilmek... Yüksek medeni mem- leketlerin işte en büyük vasıfların- dan biri... Başvekil, halkımızın teşebbüs kabi- liyetinden, mütenevvi mahsuller çi- karmağı bekliyor. Zira yüz bin tülü tecrübelere girişmek, şu memleketin hususiyetlerinden hangi yeni unsur- lar doğabileceğini anlamak devlet- çilikten ziyade ferdi azim, zekA ve kabiliyetlerin imkânı dahilindedir. Türkiyeyi «ax çeşitli müstahsilş ol mak vasfından ayıracak âmil bu ol- Saracoğlunun anlattığı «her yerle ti. cari münasebeller tesis edebilmek; kudretidir Son tasarruf haftasında, Türkiye. Yİ iktisadi istiklâl ve rüşdüne doğru yürüten bu iki belli başlı vasıfla tec- hiz etmiş oluyoruz. Bu şekildeki bir Iktısadia yüzde yüz nisbette müstakil olmak Siyaseti, etle tımak gibi biribirine yapışık mefhumlardır. «Senden almamlş, «sana satmam!» tehdilleri altında kalabilecek ve bu yüzden ne Yapaca- ğını şaşıracak bir millet İstiklâlini şartla mukayyed bilmelidir. AKŞAM İspanyanın Atlantik suların- da serseri maynler Madrid 15 (A.A.) — mayn, Bilbao yakınında Santuroş rıbtımına çarparak infilâk etmiş (39 de bir günâ hasara sebebiyet verme- esasli bir bibi , Türk inkılâbı meşgul olacak mü dekkikler çok lüzumlu “Türk almdiye kadar Türk ve yabancı mi sep lar da alfabe sırasile bu kıymetli eserde göstermiştir. 5 Çok hassas bir tititikle B, ked0 bin âdeta telif edercssine ettiği bu kıymelli eseri bütün meraklı okuyucu. Graf Von Spe denize 16 Kânunueyyei 1939 açılmağa hazır vaziyette (Baştarafı 1 inci sahifede; deniliyor. Esasen vapurun Montevi- deoda çekileri ve telsizle gönderilen re- Simleri mühim hasara uğradığını gös- termektedir. Kumandanın yaralılar arasında olması kumanda ve endaht direksiyonu kulesinin harabiyete uğ- radığını göstermektedir. Zırhlı, tamir bitinciye kadar kalabilecek Montevideo 15 (A.A.) — Resmen bildirildiğine göre Uruguay hüküme- ti, Graf von Spe Alman cep kruvazö- rüne icap eden tamirat yapılıncaya kadar limanda kalmak müsaadesini vermiştir. Hükümet, İngiliz makamalına ay- ni kolaylıkların İngiliz kruvazörleri- ne de gösterileceğini bildirmiştir. mir edilmiştir. Gemi denize açılmaya hazırdır. Alman bandıralı Taucoma vapuru, Montevideodan hareket et- miştir. Sebebi, Graf von Spe'ye açık denizde petrol vermek olduğu zanne- diliyor. Alman şırhlısınım Oo kumandanı, Mantevideo dışında Rio de la Pladt ağzında 'demirleyip Graf von Spenin çıkmasını bekliyen beş İngiliz kru- vazörü ile harp edeceğini söylemiştir. 'Taucama petrol gemsiinin Mon- tevideodan ayrılırken ( sarnıçlarında 600 bin teneke petrol mevcut olduğu haber alınmıştır. Amerika bitaraflık kanununun bitaraf âddettiği mınta- kalara orta ve cenubi Amerika dahi dahil bulunduğundan, İngiliz gemi. leri petrol vapuruna bu mıntakada taarruz edemiyeceklerdir. İngiltere Uruguay ile müzakerede Londra 15 (A.A.) — Milli müdafa- ayı tanzim nazırı Lord Chatfield A- vam kamarasında, hükümetin Graf von Spe'nin vaziyetins temas eden beynelmilel kanun bükümleri hak- kında Uruguay hükümetile müzake- rede olduğunu ve Alman cep kruva- zörünün az zaman zarimda tekrar denize açılacağına muhakkak naza- rile bakılabileceğini söylemiştir. Londra 15 (A.A, ) — Daily Telegraph gazetesinin öğrendiğine göre Büyük Britanya hükümeti Uruguay nezdin- de teşebbüste bulunarak enternasyo- nal kaideler mucibince, Graf Von Spee zırhlısının 24 saatlik müddetin sonunda Montevideodan ayrılması Yâzım geldiğini ve tamir için temdidi İkamet müsaadesinin bir harp neti- cesinde vaki olan hasarın tamiri ha- linde verilemiyeceğini beyan etmiştir. İngiltere şunu da ilâve etmiştir ki, Graf Von Spee müsademeyi müteakip Plata nehrinde kaybolmuş ve bütün süratile ve kendi vesaitile nehre çi- karak Montevldeoya nasıl gitmişse öylece oradan ayrılabilecek vaziyette bulunmaktadır. Alman gemisinin kumandanı kolundan yaralı Montevideo 15 (A.A.) — Admiral Graf von Spe'nin kumandanı kolun- dan yaralanmıştır. Zırhlıdaki esirler serbes bırakıldı. Montevideo 15 — Alman zırhlısın. da batırdığı tüccar gemilerinin zabit ve mürettebalı olarak 67 kişi vardı. Uruguay hükümeti bunları serbes bıraktırmıştır. Esirler zırhlıya 17 isa- bet saydıklarını söylüyorlar, Ölülerin İngiliz mezarlığına gö- mülmesi hakkında İngilizler tarafın- dan yapılan tektifi Almanlar kabul etmemişlerdir. Londra 15 (A.A) — Graf von &pe- de İngiliz bahriyesine mensup esir olarak bulunan altı kaptan, döküş mühendis, 25 subay ve 20 denizci Exeter m ğe, a; Londra 15 (A.A.) — Evvelki gün- kü Montevideo deniz muharebesi ©8- Alman zırhlısı 50 bin ton hacminde vapur batırmıştı Londra 15 (A.A.) — Gref von Spe Alman cep kruvazörünün cenubi At- las Okyanusundaki akınları esnasın» da hacimleri yekünu elli bin tona ba liğ bulunan bir çok gemiyi batırmış olduğu haber verilmektedir. Alman zırblısının güllerile hasara uğrıyan tüccar vapuru Rio de Janeiro 15 (A.A) — Rio Grande de Sul'dan bildiriliyor: Ak canlara adındaki İngiliz gemisi, Rio Grande de Sul imanına girmiştir. Alcantara, Almanların Graf von Sps adındaki cep kruvazörleri tarafından atılmış olan obüslerin tesirile hasa- ra uğramışlır. Almanların cep kru- zörü, bu obüsleri Exeter, Ajax ve Achilles adındaki İngiliz kruvazörle- rinin refakat etmekle oldukları bir kafileye laarruzu esnasında atmıştı. Amerika gazeteleri İngiliz- lerin muvaffakiyetlerini alkışlıyorlar Nevyork 15 — Amerika gazeteleri son deniz muharebesinde İngilizlerin büyük bir muvaffakiyet kazandıkla- rını yazıyorlar. Nevyork Daily New: «İngiliz kruvazörlerinin Alman kor- san gemisinin faaliyetine nihayet vermeleri büyük bir muvaffakiyettir. Bu, İngilizlerin denizlere hâkim Ool- duklarını gösteriyor.» diyor. Nevyork Times diyor ki: «Korsan nihayet yakalandı, mahirane bir tak. tikle küçük gemiler tarafından ber- bad bir halde Montevideoya ilticaya mecbur edildi, Nevyork Sun da: «Bu muharebe, Alman cep zırhlılarının yalnız başı- na bir kruvazör filosuna karşı dura 1648 m. IM3 Ke/s. 120 Ker, Ankarı Radyosu T.A. P.3LT m. 9465 Ke /s 20 K. W. SAATİLE CUMARTESİ 16/12/9939 13,30 Program ve memleket saat ayarı, 1335 Ajans ve meteoroloji haberleri, 1880 Türk müziği: Çalanlar Ruşen Kam, Rasat Erer, İzzettin Ökte, Ötrdet Kozan, Oku- yan! Müreyyen Senar, 1- Sel, Pınar - Rast şarkı: (Yalmz benim oli, 2- Lemi - Rast şarkı; (Yok mu cana aşıka hiç ülfetlm), $- Arif bey - Mahur şarkı: (Seninle durmak derdinak eyler beni), 4- Sel, Pinar - Karoı- Çar * (Bana gönül verdim), 5- tin Tanbur taksimi, 6- Halk türküsü: (İkide turnam); (Kesik saçın kumealdır; Caieşeli meşeli); (İki karpuz bir koltuğa siğar mi), 1437 Müzik o (Riyasetlelmhur bandosu - Şef: İhsan Künçer), 1- Mehmet Ali: İzmir marşı, 2- Charles Ancliffe: Çi- gan Serenadı, 3- Berlior; Roma karnavalı uvertürü, 4- M. de Fallia: Sihirbaz aşk ba lesinden iki paça, 5- R. Korsakoft: Anter (üçüncü kısın', 1515-1539 Müzik (Cam band - Pİ) 18 Programı, 13,95 Memleket saat ayarı, ajans ve meteoroloji haberleri, 15,25 Müzik (Radyo caz orkestrası), 10 Türk müziği: Çar lanlar; Kemal Niyazi Seyhun, Vecihe, Re- şat Erer, İzzettin Ökte, 1 — Okuyan: Muş- tata Çağlar, 1- Bayati peşrevi, 2- Sel Pı- nar - Bayati şarkı: (Artık yetişir çektiğim), 3 - Rahmi Bey - Muhayyer şarkı: büsnü sansın dilsitansın), 4- Hafız Yusuf: Hüseyni şarkı: (Saçın bükümleri gönül ba- ğadır), $- Gülizar şarkı: (Gülşen bahçasin-