16 Aralık 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

Almanların batırdıklarını iddia ettikleri Ark Royal Cenubi Amerikada B. Chamberlain, İngiliz kumandanlarile görüşmek üzere Fransaya gitti e mmm — Fiati her yerde 5 Kuruş is man Sene 22 — No, 7598 CUMARTESİ 16 Sânunuevvel 1939 - Kilometrelerce kar kırmızı bir renk aldı Finlândiyanın şimalinde çok kanlı bir muharebe devam ediyor Bu harp, Avrupa harbinin başlangıcındanberi cereyan eden en büyük muharebedir Stokholm 15 (A.A.) — İsveğle Fin- lândiya arasında hudud şehri olan Tornio'dan alınan bir telgrafta, Sov yetlerin FinlAndiya şimal hududunda Pinlândiyalıların istirdada muvaffak oldukları Salla'ya hücum için mühim kuvvetler ileri sürdükleri bildirilmek- tedir. Akan kan o kadar çoktur ki, kilo- Graf von Tam manasile istiklâl veren iktisadi siyaset İçinde bulunduğumuz iktısad haf- tası münasebetile Hariciye Vekili B, Şükrü Saracoğlu da radyo ile bir nu- tuk söyliyerek yalnız kârına bakan bir bezirgân şeklinde iş yapmadığı- mizi, iktısadi teşebbüslerimizde ileri- sini gi yüksek felsefeli usuller ta- kip ettiğimizi anlattı, Hatta şayet milli menafiimizle ik- tısarli menfaalimi nâakuz teşkil ek meğe başlarsa, ikincisi nam ve hesa- bına fedakârlıkla bulunuyoruz. Bunu da anlattı... Filhakika, harici ticare- timizin yüzde altmış beş kadarı Al manya İle idi, Şimdi ise tuttuğumuz u veya bu de saplanmıyarak, mümkün mertebe dünyanın her tâ- rafile ticarete girişmek! Yeni ekonomik rotamızı siyasi lüzumlar dolayısile çizdik ve tatbik ediyörüz. öyle bir lüzumun zihinlerde çok- idir uyandığını biliyordük. Son hatbin zarurelleri tatbik n açtı. Böylelikle, Türki muhataradan kurtul yete kavuşmuş olüyör. Kendini yirminci asır cihanının hâkimi mevkiine getiren yahut getir. mek istiyen büyük merke elleri. nin altındaki en mad nasıl bütün ömürlerince bir makinenin bir tek düğmesine basan canlı birer âlet menzilesine indiriyorlarsa, Ssömür- tirdikleri milletleri de: ahedesis akdetmek istediği devletleri hep bu şekle doğru sevkettiğini bili- yoruz. Eski tip müstemlekelerin ev- safı da böyleydi: İstihsal maddesini ve-satış pazarını mahdut bir hale ge- tirmek! Şurası muhakkak ki, sabahtan ak- şama kadar bir otomatik düğmeye basmakla hayatını körleten, gabile- Şen adamla, ayni büyük sanayi mer- kezlerindeki ayni efendilerin fabri- kasyon ihliyacın; karşılamak için mütemadiyen ayni ham maddeleri yetiştirmek üzere çabalayan ve yalnız o ciendiye satabilen bir memleket arasında fark, şayet fark varsa.oen maâdun sanayi işçisinin değil, şu müs- temleke milletin aleyhine bir farktır. Nitekim tecrübe de, bu mevkideki diyarların maddeten, manen ne dere- ,kede olduklarını. gösteriyor: «Koton- mân» dedikleri pamuk müstahsili, cılız pamuk fidanının bir yaprağın. dan daha mesut şeraitte tenebbüt edememektedir! Biz çok şükür ki tipik manada tek mâdde çıkaran memleketlerden de. giliz. Ve hamdolsun, kimsenin iktısa- di sömürgesi halinde de bulunmuyo- Almanyaya karşı son celâdeti- miz bu bedahati isbat eden parlak aldir, Ancak hâlâ bir zaafımız, ihracat maddelerimizin üç olmasıdır. ş, pamuk v Suire tarzındaki ham maddeleri hâri- kedebilmek, bu et içini ebe. ı mukadder olacak bir Kara alın 1 değildir, “(Devamı 8 inci sahifede) | Londra 15 Üç küçük İngiliz Er ile Graf vön Spe Alman zırh- isi arasında vukua gelen muharebe İngilizler için büyük bir muvaffaki- yet teşkil etmiştir. Alman zırhlısı ağır toplarla müsellâhtı. Bu topla- rm borda ateşi, üç İngiliz kruvazörü- nün ateşi yekünundan bir buçuk misli fazla idi, Alman zırhlısı kalın bir zırhla da kaplı idi. Bununla an- cak zırhlılar boy ölçüşebilirdi. Buna rağmen İngiliz gemileri Alman zırh. ısına saldırmakta tereddüt etmemiş- ler ve komodor Harvort'un çok ma- hirane idaresi neticesinde Alman zırhlısıni çok ağır hasara uğratmış. lardır. Zırhlı büyük toplarını kullanacak kii de harap olmuştur, Bunun üzeri- ne Montevldeoya iltica etmeğe mec- bur kalmıştır. Kruvazör ya Montevideoda kalıp silâhları alınacak ve harbin sonuna kadar oradan ayrılamayacaktır, ya- hut limandan çıkınca batırılacaktır. harp gemisi Graf von Spe'yi bekle- mektedir, Amerika gazeteleri bunu ölmekte olan bir hastanın başı ucun- da beklemeğe benzetiyorlar, Gülünç masallar Londra 15 — Alman radyosunun Graf von Spe'ye bir şey olmadığını #Vapura bir şey olmamışsa Monte- videoya iltica, ve tamirler nedir” (Devanı 8 inci sahijede) vaziyette olmadığı gibi kumanda mev. Filhakika limanın dışında beş İngiliz | | iddia etmesi gülünç lelâkki ediliyor. | metrelerce kar tabakası kırmızı renk almıştır, Ruslar bu bölgede şiddetli hareketlerile sahile varmağa ve umu- mi karargâhlarını birleştirmek üzere Salla'yı beyemehsl zapta çalışıyorlar, Finlândiyalılar bu bölgeye yeniden takviye kıtaatı göndermektedirler, Muharebe iki gündür devam ediyor, (Devamı 8 inci sahifede) Spe denize açılmağa hazır vaziyette Alman zırhlısının kaptanı, kendisini bekliyen beş İngiliz gemisi ile harbedeceğini söyledi Geminin tamiri bitti. İngiltere, Uruguaya geminin 24 saattan fazla bekletilemiyeceğini bildirdi Alman zırhlısını ağır hasara uğratan gemilerden küçük Ajax kruvazörü Dili ile: Rakı tevzi etmekteki dehâmız! Şu tarada mahalle bakkallarma Anadolu ve Trakyanın hemen her ka- sabasında, İstanbulun da her mahal- lesinde rastlanıyor: — Bir diş macunu ile fırça var mı? — Yok. — Tire? — Bilti! — Zereyağı? — Kalmadı — Raki? — Hangi cinsini İstersiniz? Klüp rakısı m? Altınbaş mı? Ucuzlarda var: Yirmi birlik küçilk şişeler... İnhisarın. tevzi şebekesine hayran | olmamak elden gelmiyor. Bu ticari muvajfakıyeti takdir ederiz. Ancak, kendi itiyadlarımızın meyli noktasın. dan işin içinde elbette serzenişe şayan bir nokta olsa gerek... Bir de başka cihet: Nevyork sergi. sinden dönen arkadaşlar, bizim rakı nın Amerikada büyük rağbet kazan. ma talihi olduğunu söylüyorlar. Yeni dünyalılar içkimizi pek beğenmişler; Diğer müskiratın bedbinlik yaratma. sına mukabil bunun insanı nikbin yaptığını > söylüyorlarmış. o Amerika bilmem kaç milyonluk viski Hhal et- fiğine göre iki milyon dolarlık Türk rakısı alabilirmiş. Marifet o dâhiyane tevzi şebekesini ecnebi memleketlerde kurabilmektir. Gayret ve muvaffaktyet bekleriz! mimar 20565 — Yazı işleri: 20765 — İdare: 20681 — Müdür; 20497 Son dakika Alman cep zırhlısına 40-50 isabet vaki oldu Uruguay hükümeti Von Spee zırhlısına çıkıp gitmek için yarın saat 17 ye kadar müsaade verdi Londra 16 — Cenubi atlântikte Alman cep kırhlısı Von Spee, küçük İn- giliz kruvazörleri arasında vuku bulan muharebe hakkında yeni yeni taf. silât gelmiştir. Alman Cep zırhlısına 40-50 isabet vaki olmuş, büyük toplari, tayyare topları, telemetreleri kullanılamıyacak bir hale gelmiş, kumanda kulesi de tahrip edilmşitir. Geminin ön tarafında güllelerin isabetinden açılmış ge- niş ve büyük rahneler vardır, (Devamı ikinel sahifede) Resmi Fin tebliği Mukabil Fin taarruzları muzafferane devam ediyor; Ruslar bir köyde muhasara altındadır Helsinki 16 — Dün âkşamki Finlândiya tebliği çok ümid balıştır. Tebliğ son günlerde Finlândiyanın şimalile merkezindeki vaziyeti askeriye hakkın- da izhar edilen endişeleri izale etmiştir. Resmi Finlândiya tebliğine göre Ka- relide, Sovyetlerin topların ve tankların himayesinde yaptıkları şiddetli taar- Tuzları tardedilmiştir. Talvajaeri mıntakasında Finlândiyalıların mukabil ta- arruzları muzafferane devam ediyor, beş tank ve birçok malzeme iğtinam edil- miştir. Duha şimalde, Fınlândiyallar, dört günlük bir yürüyüşten sonra mu- kabli taarruza geçmişler. Salmovalmi köyüne vararak yolü kesmişler ve bu köyde bulunan Rus kıtalarını muhasara altına almışlardır. Sovyet tayyareleri, Petsamo muntâkasına bombalar atmışlardır. Finlândiya tayyareleri birçok düş- man kollarını bombardıman etmişlerdir. Finlândiya Hariciye Nazırı B. Tanner dün akşam radyoda rusça bir nu- tuk söyliyerek -istiklâline rlayet edilmesi şartile sulha ve müzakereye hazır bulunduğunu B. Molotofa bildirmiştir. Helsinki 16 — Finlândiya hükümeti 40 yaşına kadar bütün ihtiyatları ve 60 yaşına kadar ihtiyat zabitlerini silâh altına çağırmıştır. B. Chamberlain, garp cephesine şemsiyesini almadan gitti Paris 16 — İngiliz Başvekili B. Chamberlain, dün garp cephesindeki İngi- liz kıtaatını ziyaret etmek için bir ticaret tayyaresile Fransaya gelmiş, İngiliz hava kuvvetleri kumandanı tarafından istikbal edilmiştir. Hava çok sisli ve soğuk İdi, İngiliz Başvekili yumuşak bir şapka giymiş, şemsiyesini ya- nına almamıştı. Mumaileyh, İngiliz tayyarecilerinin karargâhını, oturdukları yerleri gözden geçirmiş, B. Châmberlaini tanıyan halk, kendisini hararetle al- kışlamıştır. Müteakiben B. Chamberlain, İngiliz kuvvetleri umumi karargâhı na giderek general Gortun misafiri olarak karargâhta öğle yemeğini yemiş- tir, Amerika, tayyare imalinde kullanılan maddelerin Rusyaya ihracını menetti Londra 16 — Amerika Hariciye Nezareti, maden müstahsillerine bir ta- mim göndererek sivil halkı ve açık şehirleri bombardıman eden memleketlere tayyare imaline yarıyacak maddelerin ihracı hakkındaki memnuliyeti hatır- latmış ve Sovyet Rusyaya aluminyom gibi tayyare imalinde kullanılan maden ve maddelerin ihracını menetmiştir. Hariciye Nezareti, tüccarları, mukavele mucibince taahhüdleri varse kendisine bildirilmesini talep etmiştir. islâm tarihinde Türk kahramanları Yazan : İSKENDER FAHREDDİN Xeni tarihi tefrikamızı bügün 9 uncu sahifemizde okuyunuz. li eek ie — Bu işle kimler kazanacak dersin?... — Galiba muhtekirler!...