16 Aralık 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Taze YAPINCAK üzGmünden FRANSIZ MAYALARI ile yapılmış nefıs Türk şarabıdır. Galata Necatl B. Cad. 218 Telefon : 41267 Bağcı Şarabı Vll umhuri İ S T A N B U L H A.Y A T Türkçeye çeviren : Amerlkada mllyonlar satılan başlar '. 5 6 0 2 CAĞAEöGLU Pnmapfocî l Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246wUlllariBSI I 0 Telefon: BaşmuharTİr: 22366. Tahrir heyeti: 24298. Idare ve Matbaa kısmı 2429924290 n .... Enfes eser: 50 kuruş OM ER RIZA | 939 ed Halid Kitabevi MILLI ŞEFİN İHTİSASLARI «Erzurumdan memnuniyetle ayrılıyorum; yakında gene geleceğim.» Erzurum 15 (a.a.) Dün gece saat 2 1 de Reisicumhur İsmet İnönü sereflerine Umumî Müfettişlik kona. ğında bir kabul resmi ve suvare venlmiştir. Pek neş'eli geçen bu süvarede bütün Erzurumun en ileri gelen vatandaşları aılelerile bİTİıkte bulun muslardır. Reisicumhur Erzurumdan hareket için ayrılmazdan evvel seyahatleri hakkmdaki ihtisaslarım atideki şe. kilde cemiyete ifade buyurmuslardır: Mülteci Alman kruvazörü Graf Fon Spee yetmiş iki saat içinde Montevideo limanını terkedecek Ceb kruvazörünü bekliyen ingiliz zırhhlanna yeniden takviye kuvvetleri gönderildi Helsinki'de Rus tayyareleri tarafından bombardıman edilen bir mahalle yamyor Deniz kuvvetleri, Ruslara ait adalara ateş açtılar SOVYET ALAYLARI TAKİB EDİLİYOR Ctımlıur Reisimizin Erzurumlulara güzel sözleri ephe savaşları biterek ve onlann Lozanda muzaffer neticeleri alınarak yeni rejimimizin kurulmasından itıbaren kendısini uzun yıllar hükumet başında tanıdığımız şimdiki Devlet Reisimiz sayın İsmet İnönünün en büyük ze\klerinden biri fırsat elverdıkçe memleketi gezmek ve halkla yakından temasa gelmektir. Bunu hepimiz pek iyi biliriz. Nitekim Ebedî Şef Aziz Atatürkü haklı bir istihlâfla Cumhur Reisi intihab olunmasını müteakıb kendilerinin Kastamonu taraflarında ve müteakıben de Istanbul havalısindeki tetkık seyahatlerini hatırlarız. Erzurumun şimendiferle memleketin diğer taraflarına bağlanması büyük işi daha bir kaç ay evvel ikmal olunması üzerine Millî Şefin ilk fırsatta o tarafa bir seyahat yapacağı kat'î olarak tahmin olunabilirdi. Nitekim öyle oldu. Reisıcumhurumuz yeni demiryolu üzerinde böyle bir seyahat yaparak Erzuruma kadar gitti. Bunun Reisicumhurumuz için başlıbaşına bir zevk teşkıl etmiş olduğunda şüphe yoktur. Yeni Türkiyenin demiryolculuk siyaseti, onun azimle, ısrarla ve muvaffakiyetle yürüttüğü bir siyasettir. Atatürkün sağ kolu olan îsmet Inönü ona pek beğendirdiği ve kayıdsız şartsız müzaheretine mazhar kıldığı demiryolculuk siya setinde bilhassa tebarüz ettirmiştir. Denebilir ki demir rayların Erzuruma ulaşmasile büyük ehemmiyetinin çok ileri bir merhalesine daha yetişmiş olan şimendiferciliğimizin kutlulanması ancak şimendifercilik babası İsmet İnönünün Erzuruma bir seyahatile tamam olabilirdi. Ondan başka her tarafta her avuç toprağı bizim için gözlerimize sürme yapılacak kadar kıymetli olan aziz vatan içinde yeni rejimimiz bakımından Erzurumun müstesna bir mevkii bulunduğunu dahi daima hatırlamamakhğımız mümkün değildir. Hepimiz biliriz ki yeni Türkiyenin hakikî tarihi Erzurumdan başlar ve Erzurum kongresile başlar. 19 mayıs 1919 da Samsunda Anadolu karasına ayak basan Atatürk Havzada, Amasyada, Sivasta ilk hdzırlıklarını kura kura Erzincan üzerinden Erzuruma çıkmış, âdeta Bingol dağlarınm şahikasından bütün vatanı kucaklamak istemişti. Erzurum denilince gözlerimizın önünde işte böyle bir hayalet canlanır: Bıngöl tepelerinden bütün memleketi kucaklayan bir kahraman. Geçen Büyük Harbin mütarekesı şaşırtıcı tesirlerile memleket içinde bazı mıntakaları kendi selâmetleri endisesine sev(Arkası Sa. 5 sütun 5 te) Helsinki 15 (a.a.) Finlandiya büyük umumî karargâhı tebliğ ediyor: Carelie berzahındaki mevziî muharebelerde Sovyetlerin 1 1 tankı tahrıb edılmiştir. Şark mmtakasında Ruslar, taarruzlanna dcvam etmekte iseler de hiçbir netice elde edememektedirler. Ruslar, Suami Salmi'de yeniden boğucu gazlar kullanmağa başlamışlardır. Finlandiya kıtaatı, Sovyetlerin bir alay kaybetmelerini intac etmiş olan ve üç eun (Arkası Sa. 5 sütun 3 te) Finler dayanıyor « Erzurumu ziyaretimden buradaki tetkiklerimden memnun oldum. Kânunuevvel ortasmda buraya gelmek benim için hasret çektiğim bir zevkti. Sonbaharın sonunda her tarafla yolu kesilen Erzuruma çetin kış günleri muntazam surette gelip gitmek ancak Cumhuriyetin muvaffakiyeti olmustur. Bu neticeye varmak için katlandığımız uzun sabırlann eziyeti Erzurumluların canlı ve neş'eli hayatı irinde bir günde unutulmuştur. Dört sene evvel gördüğüme nispetle Erzurumu cok kalkınmış ve ilerilemis buldum. Şarkta mamur şehirler benim idealimdir. Erzurum iyi bir mamure olmak için çok eksiğini atmıştır. Erzurumun temiz ve medenî vasıtaları mev(Arkast Sa 5 sütun 4 te) ,"?> «C Graf Fon Spee Alman kruıazorunun iltica ettiği Montevideo limanından gorunuş Londra 15 (Hususî) Cenubî Amerika cek vaziyette olmadığını t e y a n etmişlersularında cereyan eden deniz harbinde dir. ölen 36 Alman bahriyelisi bugün MonteAlman ceb kruvazörü tarafından esir video'da defnedilmiştir. edilen 62 tngiliz gemicisi bugün serbest Mütehassıslar, Alman ceb kruvazörü bırakılmıştır. nün denize çıkabileceğini, fakat harbede(Arkası Sa. 3 sütun 4 te) HAYAT BAHALILIĞI BAŞLADl Nazmi Topçoğlu Lüzumsuz bir miinakaşa Ingiltere bu harbe girmese olur mu idi? Lordlar Kamarasında muhafazakâr bir meb'usun sözleri şiddetli tenkidlerle karşılandı Londra, 15 (a.a.) R ö y t e r ajansı bildiriyor: Lordlar kamarasında, Kont Darnley tarafından sorulan bir sual, Holanda ile Belçıkanın yaptıklan tavassut teklifinin tetkıkine imkân vermiştir. Kont Darnley, lngilterenin, kendi fıkrince, şimdiye kadar Almanya ile uzlaşmak fırsatlarının çoğunu kaybettiği mütaleasındadır. Lordun bu mütaleası bir çok hatibler tarafından şiddetle tenkid edilmiş, ezcümle Lord Halıfaks şu beyanatta bulunmuştur: Benim mütaleam şudur ki: Bu müzakere, şayanı teessüf bir manzara arzetmiştir. Şu noktayı tasavvurda güçlük çekmezsiniz ki, Alman propagandası burada söylenen sözlerden istifade edecek ve (Arkası Sa. 5 sütun 2 de) IIIHIIIIIIIIIIIIIIIfllllllllinHlllllllllinNlllllllllllllllllllllllltllllllllllllllltlltlllllllllllllllltlllllllllllllllllllllilMllllllltlilllllllllllllllllllllllllllllllllllllll Ticaret Vekili, dün akşam radyoda mühim Bazı muhtekirlerin bir kısım ilâcları maliyetlerinhitabede bulundu den birkaç misli fiatla sattıklan söylenmektedir Ankara, 15 (Telefonla) Tasarruf ve Yerli Malı Haftası münasebetile Ticaret Vekili Nazmi Topçoğlu, bu akşam radyoda hitabede bulunmuştur. Vekil, yerlı malı ve tasarrufun büyük ehemmiyetinden bahsetmiş, dünya iktısadiyatının harb yuzünden geçirmekte bulunduğu tahavvulu kaydeedrek demiştir ki: « Harb ekonomisi her memlekette iktısadî mekanizmanın nazımı olan ihtiyac listelerini kulliyen değiştirmeğe doğru gitmektedir. Milletlerin normal zamanlarda muhtelif emteaya olan ihtiyaclan, gerek madde bakımından ve gerek bunların ehemmiyet sıralan bakımından yeni yeni bir takım tahavvüller arzetmektedir. Ihtiyac listelerindeki bu tahavvüller, tabiatile, yeni bir kıymetler nizamı doğurmaktadır. Bir kısım emtea, birinci derecede ihtiyac maddeleri arasına girmek üzere diğerlerinin yerlerini alırken, tabiatile eşya kıymetleri silsilesi içinde de mevkilerini değiştirmektedirler. Harb ekonomisi, beynelmilel ticaret münasebetlerinde dahi normal zamanlardaki vaziyeti tamamile değiştirmeğe meyyal gözuküyor. Düne kadar mal satmak {Arkası Sa. 5 sütun 4 te) Gıda maddeleri fiatları mütemadiyen yükseliyor Yapak ve pomufc tacirleri dünkü içtimoda.» Umumî ihtiyacı karşılayan giyecek ve yiyecek maddelerile demir ve kalay gibi madenî eşya ve tıbbî ecza, kâğıd ve dığer bir çok kalemler üzerindeki kasdî fiat yukselişleri, devam etmektedir. Piyasada, bilhassa tıbbî ecza ihtikârı genişlemiştir. Almanyadan celbedılen hazır ilâclarla, muhtehf ilâcların terkibine dahil olan ecıııııı , ,,„,„„„ 1 ingiliz tayyareleri, Alman Alman bandıralı bir gemi, kendi kendini batırdı hava üslerini tahrib ettiler Cenubî Afrika sularında... Baltık denizindede bir Sovyet denizaltısı Alman ticaret gemilerinden birini torpilledi İngiliz Haricıye Nazırt Lord Halıfaks "" za stolkarı, gümrüklerden tamamile kilmiş bulunmaktadır. Yerli ilâclaruı tidaî maddelerinde de, mühim tereffule vardır. Ecza depolannda, iyod, bizmut," ürotropin gibi bazı maddeleri bulmak kabil değildir. ltalyadan kısım kısım bazı müstahzarat celbedilmekte ise de, ltal(Arkast Sa. 6 sütun 1 de) ,„„„„„„„„„„„ ,,,,,,,,ıın » "• • " "» • • ıııtııııııııııııııiHrııııııııııııııııı.ı ,,,„, ,„„„„„„„„„„„„„„„„„„„„„„,„„„„ Hava muharebesT ingiliz Başvekili garb cephesine gitti Alman tebliği Londra, 15 (Hususî) İngiliz hava kuvvetleri bugün Bochum civarındakı Alman deniz üslenne hücum ederek Alman deniz tayyarelerinı bombalamışlardır. Muvaffakiyetle neticelenen bu hücuma iştirak eden tayyareler salimen üslerine dönmüşlerdir. Berlin, 15 (a.a.) Büyük umumi karargâh tebliğ ediyor: Dun bomba atmaksızın Borkum Alman hava üssu üzerinde uçmuş olan bir İngiliz tayyaresi tayyare dafii toplarımız tarafından firara icbar edilmiştir. İngiliz harb tayyaresi, Sylt adası üzerine bombalar atmak teşebbüsünde bulunmuştur. Atılan (Arkası Sa, 5 sütun 1 de) YUNUS NADI İngiliz mayxn tarama gemılen seyır halınde». (Yazısı 3 üncii sahifede) Fran&ız topraklarmda duşurulen bir Alman tayyares'