15 Aralık 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bağcı Şarabı Taze YAPINCAK fizümfinden FRANSIZ MAYALARI ile yapılmış nefis Türk şarabıdır. Galata Necatl B. Cad. Telefon : 41267 218 yil umhuri 5601 İSTANBUL CAĞALOĞLÜ Telgraf ve mefctub adresi: Cumîmriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul Na 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyetl: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 KADIN PENÇESİ HALİD ZiYA UŞAKLIGiL7 in en son yazdıkları hikâyeler p Büyük edibimiz Fiatı 4O Kuruş . ır l»Uma 1 0 Hilmi Kitabevi Kızılorduy takviye edildi, yeni taarruzlar bekleniyor Fînlândiyadaki harb Uç Ingiliz torpitosu korsanlık yapan Admiral Spee Alman kruvazörünü yakaladılar Londra 14 (a.a.) Amiralhk dairesi aşağıdaki resmî tebliği neşretmiştir: Şımdiye kadar alınan haberlere göre, komodor Haanvood'un idaresinde, 8 pusluk 6 topu havi «Exeter» kruvazörile 6 pusluk topları havi Ajax ve Achilles küçük kruvazbrlerinden mürekkeb bir Ingilız bahrî müfrezesi, 13 kânunuevvelde saat sabahın altısında, düşmanın «Admiral Spee» ceb kruvazörile temas temin etmişlerdir. Admiral Spee 1 1 pusluk top ları havidir. Saat 6 dan saat 1 0 a kadar şiddetli takib muharebesi cereyan etmiştir. Saat 1 0 da «Exseters> yaralanarak sür'atinden kaybetmiş ve bunun üzerine takibi bırakmak mecburiyetinde kalmıştır. Fakat Ajax ve Achilles, Admiral Speer'i takibe devam etmiştir. Admiral Spcer'e bir çok isabet vaki olmuştur. Admiral Speer Rio de Plaota'ya iltica çareleri aramakta gibidir. Takib devam etmektedir. Amerika sularında bir deniz muharebesi Çetin bir muharebeden sonra büyük hasara uğrayan Alman gemisi, Montevideo limanına kaçtı, gemide 30 ölü, 80 yaralı var Rus tayyareleri tarafından bombardıman edilen Helsinfti şehri bombalar altında yanarken Helsinki 14 (a.a.) Ruslar, Finlan sonra, kuvayı külliye, sıkışık nizamda dıya mevzilerine karşı yapılan hıicumlar hücuma geçmektedir. 8 kânunuevvelde Finlandiyalılann esnasında kullıyetli mıktarda insan ve mühimmat zıyaına tereddud etmemekte Koivitso bataryası bombardımam, bu dırler. Umumiyet itibarıle Ruslar önce bir mühimmat israfının tipık bir nümunesi musademe kuvveti çıkarmaktadırlar. dir. Sisli bir havada Sovyetlerin Marat Finlandiya otomatik silâhları bunları heuvvetle iddia edebiliriz ki, bumen daima imha etmektedir. Ondan {Arkası Sa. 5 sütun 1 de) günkü harbin mühim sebeblerinden birı de milletleri kemiren tereddud ve kararsızlıktır. 1929 ıktısadî buhranındanberi kendı kendilerine karşı itimadları zayıfhyan garb demokrasıleri, kısa bir zamanda, dünyanın, kaptansız kalmış bir gemi vaziyetine düşmesine sebeb olmadılar mı? Son senelerin tarihini şöyle bir gözden geçirelim, görürüz ki, Avrupa muvazenesini bozan bütün hâdiseler menşe itibarile ayni noktaya dayanmaktadır: Tereddüd. Fransa tereddud içinde yüzdüğü için Ren kıyıları işgal edildi. Mılletler Cemiyetinin âsab sistemi tereddüdden tir tir İstanbul Vali ve Belediye Reisi Lutfı titrer bir hale geldıği için Avusturya ilhak Kırdar, dun bir arkadaşımızı kabul edeolundu. Nıhayet, Avrupanın fılî lideri rek günün en mıihım meselesi olan ihtisayılan îngıltere de tereddüdden bir tür kâr etrafmda mühim beyanatta bulunlü yakasını kurtaramadığı için ÇekoSlo muştur. vakya tarihe karıştı. Lutfi Kırdar demiştir ki: « Ihtikârı, daha ziyade bir ticarî ahKıt'amızın uzvıyeti iki zıd kuvvetin lâk meselesi olarak mıitalea etmek lâzımtesiri altında kalmıştı. Bir tarafta, mütedır. Vakıâ, normal zamanlarda ticaret erreddidler, ö'tede tereddüdden ist'fadeye babının bugıin elinden çıkardığı bir malı. çahsanlar. Bu sonuncular, mütereddid yarın ayni fıatla yerine koyamıyacağın: milletlerin, günün birinde artık tereddud hesab ederek, mevcud emtiasına bir mikedememek mevkıine diışeceklerinden kat'î tar zam yapmak zaruretini hissetmesi, bir olarak emin bulunsalardı, harb, belki de dereceye kadar tabıî görulebılir. Fakat Avrupanın içinde bulunduğu şu fevkalâhiç patlak vermezdi. Fakat onlar da te de ahvalde, bu nevi ticaret kaidelerinin reddud ettiler. Demokrasiler bir karara hükmü cari olamaz. Malum olan vaziyet varıncıya kadar işlerini bitirmiş oLcakla şudur: nnı sanarak, sonunu hesablamaya liizum İArkası Sa 5 sütun 5 te) Vali ve Beledıye reisi Lutfı Kırdar görmedikleri bir sergüzeşte atıldılar. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIMMII IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIflllll Tereddüdle Mücadele Vali, dün gazetemize mühim beyanatta bulundu Lutfi Kırdar: «Ucuza tedarik edilmiş olan malı meşru kârla satmak mecburidir. Bu mecburiyete riayet etmiyenler kanunen (muhtekir) dirler» diyor ihtikâr ve buhran Almanlar 30 ölü, 80 yaralı verdiler, v Montevideo 14 (a.a.) Üç Ingiliz gemisi tarafından takıb edilen Admiral Spee, Montevideo limanına iltica etmiştir. Gemide 30 ölü, 80 yaralı vardır. Bunlar hemen karaya çıkanlmıştır. Uruguay makamatı mümessilleri, Lavalleja romorkörıle Admiral Spee'e gitmişlerdir. Montevideo limanına saat 23,30 da giren Admiral Spee, limandan bir kilometre ileride demir atmış bulunmaktadır. Ölu ve yaralılann karaya çıkarılmasmı görmek için muazzam bir kalabalık limana gitmiştir. Exeter ile Ajax ve Achilles de, Admi ral Spee'den biraz sonra Montevideo önlerine gelerek liman açıklannda demirle miştir. Muharebe nasıl oldu? Nevyork 14 (a.a.) Nevyork Ti mes'in Buenos Aires'deki muhabiri bildiriyor: Ingiliz kruvazörlerî Alman ceb kruvazörile Rio de la Plata'nın ağzındaki Punta de L'Este'nin 200 mil kadar açıklannda dun geceyansı temasa geçmişlerdir. İki taraf arasmda derhal muharebe başlamıştır. Exeter kruvazörüne mermi (Arkası Sa. 5 sütun 4 te) IIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIII 'Almanların Admiral I»""»"» III llllllllll II MIIMIIIIIII Spee 111 11 1 ceb zırhlıst lllllllll llllllllllllllllllllllllllllll lllllllllllllll Halbuki, her tereddüdün bir derecesi olmak gerekti. Ölümden korktuğu için amelıyattan kaçan bir hasta, nihayet tereddüdün de ıstırabma tahammül edemiyerek günün birinde bıçakla karşılaşmaya razı olur. 1929 danberi, bir türlü nefis itimadlarmı toparlayamıyan demokrasiler, er veya geç böyle bir vaziyete düşeceklerdi. Polonya hâdisesi onlara, âsablarını tahrik eden bir kamçı tesiri yaptı. Bu facia karşısmda boyun eğmiyeceklerini, icab ederse sonuna kadar döğüşeceklerini söyliyerek sılâha sanldılar. Ne çare ki, harbi önlemek hususunda çok geç kalmışlardı. Karşılarındaki devlet onlann tereddüdünü ebedî sanıyordu. Ve artık bir defa iş çığrından çıkmıştı. *** Varşova sefirimiz Angers'e gitti Cumhur Reisimiz dün Erzurumda tetkikat yaptı Erzurum 14 (a.a.) Reisicumhur Ismet fnönü bu sabah saat 10 da yaya olarak askerî ve mülkî erkânla birlikte inşaatı henüz bitmiş veya inşaatına devam edilmekte bulunan Cumhuriyet Halk Partisi binasını, yeni postaneyi, İnhisarlar dairesini, büyük oteli, sinemayı, doğumevini ve diğer müesseleri gezmişlerdir. Millî Şef bunu müteakıben gene yaya olarak çarşıda bir gezinti yapmıslar ve muhtelif dükkânlara uğramışlar ve bu temasları esnasında Erzurumun iktısadî durumile de alâkadar olmuşlardır. Dün gece oldukça fazla kar yağmış olmasına rağmen bugün hava güneşli ve güzeldi. (Arkast Sa. 5 sütun 2 de) Alman ordusunda Hitler aleyhtarhğı Ordu kumandanlan, Göring'in son dakikada kendilerine muzaheret edeceğini Umid ediyorlarmış Tahammül hududlannı aşan tehlikelerle karşılaştıklan için, garb demokrasileri, bugün tereddüdden ve kararsızlıktan kurtulmuş olarak, bütün kuvvetlerile Cemal Husnu, Sırkeci istasyonunda teşyi ediliyor doğüşüyorlar. Bir müddettenberi Ankarada bulunan Varşova buyuk elçımiz Cemal Hüsnü Taray. FranFakat ortada, tereddud hastalığını sil sanın Angers şehrmde kurulan yeni Leh hukumetı nezdınde Turkıye cumhurıyetını temsıl etmek uzere dun akşamkı ekspresle Fransaya hareket etmıştır. NAD1R NADt Şehnmızdekı Polonya başkonsolosu Rychlewıcz, askeri ataşe albay Baron Machalski, seİArkası Sa. 5 sviun 1 de) faret ataşesi Zaleski, elçımızi Sırkeci garında uğurlaıruşlarduv İngılız Krah Majeste Jorj, garb cephesmdekı stperlen gezıyor (Yazın 5 inçi sahifede^