14 Aralık 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Fransızcada fiiller nasıl tasrif edilir ? Kıyasî ve gayıikıyasî bütün fiillerin tasriflerinî en açık, en kolay ve en pratik bir şekilde öğretir. Fiatı: 40 kuruş. SERGİADİS KİTABHANESt Beyoğ!u, Tiinel meydanı: 408. VIİ umhuri erlkada mllyonlar satılan O ında başlar Türkçeye çeviren : AYAT RIZA İSTANBUL CAĞALOĞLU 5 6 0 0 Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta Jrutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrlr heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 Ahmed Halid Kitabevî Enfes eser: 50 kuruş OMER Acaba milletler Fin Rus harbi Ne düşünüyorlar? Italyanın Finlandiyaya gönderdiği tayyareleri Almanya musadere etti ihayet devletle milleti bir nok îşte bu ucubucağı gelmiyen atada biribirinden ayırmak lâ zablar, ıstırablar ve ölümlerdir ki zımdır: Milletin bir nevi nizam nihayet onlara katlanmağa sevkoaltına girmesi haline devlet denüir. Bir lunan milletleri düşündürecekler bakıma göre bu tarif, devletle milletin ay ve onlar düsünmiye başladıkları zani şey olduğunu ifade eder. Devlet, mil man sözlerini de söyliyeceklerdir. let ekseriyetinin his ve fikrini temsil eden Harb, bütün milletler için hakikaten muazzam bir idare mekanizması olduğu çok mukaddes bir hamledir: Eğer meşnı müddetçe iki mahiyeti yekdiğerinin içinhaklann müdafaası mecburiyetine dayade birleşmiş gösteren yukanki tarifte hata nıyorsa. Eğer harbin böyle millî hak müyoktur. Kendisine verilen nizamı beğenmiyerek onu tadil ve tashih etmeğe kalkış dafaasına dayanan meşru bir sebebi yoktığı zamandır ki millet, devletten başka sa, eğer harb, bazı ihtiras sahiblerinin birşey olarak görünebilir. Bu ihtimalde sevkile başka milletlerin haklannı gasdevletin bir şekil, milletinse bir asıl oldu betmek maksadını takib ediyorsa, o ğu görülür. Millet beğenmediği bir şekli uğurda fedakârhğa sevkedilmiş olan milatarak onun yerine diğer bir şekil ikame letlerin bir gün vaziyetin hakikatini taketmek suretile hürriyetini, hakimiyetini dir ederek irkilmemeleri ihtimali yoktur. ve hepsi daima kendinde bulunan tam Bu takdirde kendilerine mütecaviz rolü salâhiyetini kullanmış olur. Bu takdirde oynatılan milletler, devlet şeklinde kenşekil olarak devlet değişir, asıl olarak dilerine tahakküm eden kıymetleri değişmillet kahr: Tabiî kendi ihtiyar ve ikti tirirler, ve o zaman hakikî sulh kurulmuş olur. dar eline aldığı en son şeklile. Yeni harbin simdiye kadar görülen Avrupada cereyan etmekte olan kanlı boğuşmada her taraf kendi iddialanna safhalanna ve bilhassa bazı rejimlerce uygun taarruz ve müdafaaları, şımdiki takib olunan istilâ ve fütuhat emellerinin halde hep milletlere maletmektedirler. çok karışık manzaralanna göre insanlığın Demokrasilerde açık olan hesabların her maruz bulunduğu anarsi tehlikesi büyüktarafta milletlerin ayni açıklıkla samimî kanaatlerine tevafuk etmekte bulunduğu söylenemez. Halbuki bazı devlet adamlarının ve bazı rejimlerin iddiaları çok büyüktür ve bunlarm tahakkuk ettirilmesi milletlerin gayretlerine ve fedakârlıklarına yükletilmiş bulunmaktadır. Millî Şef Erzurumda 9 Inönü büyük tezahüratla karsılandıl Cumhur Reisimiz dün muhtelif ziyaretlerde bulundu Erzincan 13 (a.a.) Reisicumhur Millî Şef Inönünü ve refakatindeki zevâtı hâmil bulunan hususî tren bu sabah saat 4,45 te şehrimize gelmiş ve kısa bir tevakkuftan sonra Erzuruma geçmiştir. fin hıVaları dün 3 Rus taburunu daha imha ve 27 mitralyözy tank ve otomatik silâhlar aldılar Erzurumluların sevînci Zannediyoruz ki, hatta zannediyor değıl ki dinamik taşkınlıklarını diğer milletlerin de, şüphesiz görüyoruz ki evet. Milletle atalet kuvvetleri bile yıkmağa kifayet erin hisleri ve fikirleri, olmayacak cihan debilir. Ancak atalet kuvvetini şimdi girlik davaları peşinde ebediyet için sü tehlikeye maruz milletlerden her birinin rüklenemez, ve bir kere iş milletlerin dü belki bana birşey olmaz diye gafletli şüncesine intikal etti mi, makul hadleri tedbirsizlik içinde beklemeleri manasına aşmış mantıksız istilâ ihtiraslannın yıkıl almamak, bilâkis tehlikeye karşı en şidmaması ihtimali yoktur. Bu yıkılışlarm o detli müdafaa ve mukavemet kararile bu zamana kadar ayakta durabilmiş birçok kuvvetin en müessir şekli gösterilebilecekıymetleri de beraber sürüklemesi tarihin ğini pek iyi bilmek lâzımdır. Her milletin kendisini müdafaada ezelî bir icabıdır. Temenni etmeli ki aksülâmelin şiddeti bir ucdan diğer uca fırla en azimkâr fedakârlığa karar vermiş olması kâfidir, alt tarafını boş yere cihanyacak ifratlarda tecelli etmesin. girane emellerin tahakkukuna sevkedilen Napolyon zaferdan zafere koşturduğu milletler bir gün kendiliklerinden halleordularile Fransız milletine şan ve şerefin deceklerdir. bütün şaşaalannı temin ve hele gaye olaYUNÜS NAD1 rak o zamanın Avrupasında Fransa için ıııınifiııııiıiııııııııınııııııı IMiriillllllllllllllllllNINIIIIflltlllllll emniyetli yeni bir nizam kurmağı istihdaf etmiş olduğu halde daha ziyade İngiliz inadile bir türlü yakasını kurtaramadığı ucsuz bucaksız harblerin sonunda mağlub ve münferid kalmağa mahkum oldu ve ömrünün bakiyyesini Atlas Okyanusunun ortasındaki Sentelen kaya parçası üzerinde bitirdi. Fransız milleti adamını nihayet bir dereceye kadar takib edebilerek akıbet kat'î bir ıstırarla düşündü ve kendisine yeni bir devlet şekli bulmakla işin içinden çıktı. tür. Fakat bütün insanhğı tahakküm altına almak istiyen bu muazzam ihtirasların tahakkuk ettirilmesi milletlerin omuzlarına yükletilen gayet ağır bir yük olduğundan bu vazifeleri ifaya sevkolunan milletler elbet günün birinde niçin bu felâketli ve sonu gelAcaba itiraf olunan ve olunmımez fedakârlıklara sevkolunmakyan maksadlar için ucsuz bucaksız ta bulunduklarını düşüneceklerdir; denilecek kadar mal ve can fedave şimdi bile bunu bir ucundan düşünmeğe kârlığına davet olunan milletler başlamış oldukları tahmin olunabilir. bir gün gelip de bu maksadlar üzeMilletlerin ruhî haletlerindeki bu harinde düşünmiyecekler mi, düşünün kikate nazaran bazı rejimlerin bu yoldace de kararlar almıyacaklar mı? Erzurum 13 (a.a.) Bütün Erzurum halkı bugün Millî Şefimiz tsmet İnönünün şehrimize şeref vermelerini büyük bir sabırsızlıkla beklemektedir. Şehir baştan başa bayraklarla ve muhteşem taklarla süslennaiş bulunuyor. Civar köyler ve kazalar halkı Büyük Inönüyü karşılamak üzere buraya gelmiş bulunuyorlar. Erzurum en büyük gününü yaşıyor. Binlerce halk tstasyon civarını ve yollarını doldurmuş bulunuyor. Valimiz Haşim tşcan, Millî Şefi vilâyet hududunda karşılıyacaktır. Millî Şef, Erzurumda Rus harb gemilerine karfi mavaff akiyetle muhabele eden Hengö'de ki Finlandiya sahil bataryaları Romada bir konferans mı toplanacak? Norveç hükumeti, Italyadan Rus Fin sulhu için Romada bir konferans toplanmasını istedi Helsinki 13 (a.a.) Dün akşam Sovyetlerin üç taburu imha edılmiştir. takasında bir çok keşif uçuşlan yapmış neşredilmiş olan resmî tebliğ, bütün Finlandiyalılar, 27 mitralyöz, 25 otoma lardır. cephelerde birçok şiddetli çarpışmalar tik tüfek, 15 otomatik tabanca, bir mikHyrynsalmi ile Pelago takım adalan vukua gelmiş olduğunu bildirmektedir. tar tank ve harb malzemesi zaptetmiş nın bir çoğu bombardıman edılmiştir, faCarelie berzahında Ruslar, muhtelif nok lerdir. kat bunlar, mühim bir netice vermemiş talarda taarruza geçmişlerdir. Bütün gün Loimola'da Ladoga gölünün şimalinde tir. Finlandiya tayyareleri, Sovyet iaşe bilhassa berzahın merkezinde kâin Mola ve diğer noktalarda Ruslar taarruza geç kollannı bombardıman etmişlerdir. kilisesi etrafında musademeler olmuştur. mişlerse de her tarafta püskürtülmüşlerFinler takviye kıtaatı gönderlyor Şark hududu boyunda, bilhassa Tolva dir. Helsinki 13 (a.a.) Finlandiyalılajervi'de muharebe, düşmanın tam heziDün denizde sükun hüküm sürmüştür. lArkası Sa. 5 sütun 4 te) metile nihayet bulmuştur. Havada Ruslar, şimal müntehası mınıııııııiftırıiM Erzurum 13 (a.a.) Reisicumhur Ismet tnönü bugün saat 16 da Erzuruma muvasalat ve istasyonda resmî makam ve mümessillerile askerî mektebliler ve bütün Erzurum halkı tarafından heyecanla karşılanmıştır. Hava çok güzeldir. Millî Şef, çok neş'elidir. Halk her yerde en Büyüğümüze coşkun muhabbet tezahüratı göster mektedir. Millî Şefin ziyaretleri Milletler Cemiyeti Rus tecavüzünü takbih ediyor Erzurum 13 (a.a.) Şehrimizi şereflendiren Millî Şef tsmet Inönü, vilâyet, müstahkem mevki kumandanhğı karargâhını, Belediye ve Vali konağını, Belediye reisinin evini, Oçüncü Müfettişlik dairesini gezmişlerdir. Halkın sevincine payan yoktur. Şehir, baştan aşağı donatılmıştır. lllllllllllll llllll lllllllllllllllllllllll I lllllllllllllllll Ankara 13 (Telefonla) Pazarlıksız satış kanununun tatbik edildiği yerlerde bazı vatandaşların zararına neticeler verdiği bugün Büyük Millet Meclisinde alâkadar iki Vekilin beyanatile de tespit edilmiş oldu. Müstakil Grup reis vekili Ali Rana Tarhanın bu kanunun tatbik şekli hak kındaki sual takririne evvelâ Dahiliye Vekili Faik Öztrak ve sonra Ticaret Vekili Nazmi Topçoğlu cevab verdiler. Faik Öztrak sual takririnin kendi Vekâletini alâkadar eden kısımlanna temas ederek kanunun belediyelere bazı vazifeler vermekle beraber yedinci maddesi Rusyantn Mületler Cemiyetinden ıhracım mucibince de murakabe işini Vekâlete taleb eden .Arjantin. mümessili Freyre bıraktığını kaydetti, fakat sual takıirinin Dahiliyeyi de muhatab tutması münaseEğer şimdi otoriter devletlerin Cenevre 13 (a.a.) Milletler Cemibetile Vekâletin bu iş üzerinde sahib olidare dizginlerini ellerinde tutan yeti asamblesi, Norveç mümessili Ham duğu malumatı bildirmeği de faydalı bulIar, millî ihtiyaclarının çok ileri bro'nun başkanlığında toplanmıştır. Hemen söz alan Arjantin mümessili du. Faik Öztrak ezcümle dedi ki: « Kanun, İstanbul, Ankara ve Iz sinde fütuhat emellerine kapılmış Freyre ezcümle demiştir ki: larsa bu aşırı hareketlere karşı da « Yaşadığımız anın arzettiği man mirde tatbik edilmektedir. Belediyeler, Ankara 13 (a.a.) Yurdun her bu mevcud teşkilâtile mun elbette bir gün milletlerin bir diye zara şudur: Kültürün inhitatı, beynelmi zam vazifeyi olarak görüyorlar.veSadece bir iş yerinden gelmekte olan telgraflarcekleri olacaktır. Çünkü ucsuz bulel kanunların red ve inkân. Bu manzaraAnkara Belediyesi bu iş için aynca beş la, dün Başvekil Dr. Refik Saydacaksız kararlan alanlar sayılı ve neden önünde bazı kimseler, fırtına geçinceye memur tavzif etmiştir. Bu memurlann ihkadar susmaktan başka yapacak bir iştısas sahibi olup olmadıklarına gelince mın Halkevinde söylediği nutukla açık söylememeli ihtiraslı şahsiyetlerdir. olmadığı kanaatindedirîer. Arjantin hü fiatlann konulmasile alâkalan bulunma açılmış olan onuncu Tasarruf ve İkrarları tatbik edecek olanlarsa millet kumeti bu fikirde değildir. Mezkur hü dığına ve sadece etiketlerin mevcud olup Yerli Malı haftası büyük tezahü • lerdir ki iddiaların mantıksız şiddetleri kumet Milletler Cemiyetine bu cemiyetin olmadığını kontrol edeceklerine göre bu ratla kutlanmıştır. nispetinde azablara, ıstırablara katlana bıiyüklüğile mutenasib olarak kendisine i§te ihtısasa lüzum yoktur.» (Arkası Sa. 3 sütun 1 de). Bu münasebetle Halkevinde ya(.Arkası Sa. 5 sütun 1 de\ caklar ye ölecekler, öleceklerdir. Umumî Harbin meydan verdiği siyasî ve içtimaî derin değişiklikler daha dünün hâlâ içinde yüzdüğümüz hâdiselerini teşkil ediyor. Muazzam Rus inkılâbı doğrudan doğruya Büyük Harbin doğurduğu bir rejim değil midir? Almanyadaki spartakist hareketi, ilk adımlarında nasılsa veçhesi değiştirilmiş böyle bir hareketten başka birşey miydi? Faşizm, İtalyayı istilâ etmek istidadındaki en müfrit sol hareketlerile mücadeleden doğmadı mı? Ve geçen Umumî Harb, başta İngiltere olmak üzere, bütün memleketlerin hayatında az veya çok ehemmiyetli tesirler göstermiş değil midir? Nihayet nasyonal sosyalizm Versay muahedesinin aksülâmelinden başka birşey midir? Bütün milletler Finlere maddî ve manevî yardıma davet edildi Maktu fiat! Mecliste dünkü müzakereler mıııt ıınıııı initllllllMIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIinilllllilllll Tasarruf ve Yerli Malı haftası llllll llllll llllllllllll lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll III IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIMMIIIIII Ticaret Vekili sual takririne cevab verdi pılan toplantılarda hitabeler irad edilmiş, günün manasmı canlandıran temsiller verilmiştir. Birçok yerlerde de haftanin devamı müddetince açık bulunacak olan yerli malları sergileri açılmıştır. Başlıca şehirlerde Ulusal Ekonomi ye Artırma Kurmnunun tertib etmiş olduğu vitrin müsabakalarına hemen bütün mağazalar istirak eylemiş bulunmakta • dırlar. (Yukanki resim, evvslki gün An< kara Halkevinde Başvekilimizj nutuk söylerken göstermekte ' 4