13 Mayıs 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 11

Hatiplerin beyanatı (Baştarafı 9 uncu sahifede) Kararını alk lamak isterim. Çünkü sulh ebe- (alkış- nim ki Akdeniz havza diyen teessüs etmiş olacaktır lar) ilen hiç kim- kkı yoktur. Cümhuriyetinin şimdiye ks dar takib ettiği alemelkâr siyaset herkesin malümüudur. U #enin bundan şübhelenmeye ve şu ve- Ya bu hük surette Hiç ki ki etmeğe Maksadımız ve deniz ımızı emniyet altına almak- bir tedbire de lüzum vardır. « Bitaraf kalınamazdı» ra ald yarım lar, çünkü Balkan n gelen anı büyük bir devlet askerlerini k atmıştır. O Akdeniz hu- w dibinde erek üz ve ter a meşgul bulunmaktadır. Bu s1 bizim hükümetimizden de etinin de bizimle kar- $ ve oraya ay manda rımızın tam. bu : ire lerinde tahkime Yapm, hale ve vukuat a in Gbette bekle €sasen emezdi kün mü idi? € Mümkün olduğunu zannetmiyoru devletlerin birbirlerine bu kadar g Tişik olduğu bu zemanda ve uzak bir | Yerde olan Ooğruya a bitaraş Mümkünd ün olm Mak değildir. Arkadaşlar bugün İngiltere Meti bile bitaraf kalamıyor ve kendi- sine vaki olan ricalara ve istirhamla- TR Tâğmen bitaraf kalmak istemiyor. Çünkü mevzuubahis olan m b Umumi sulhün muhafa ve Avru- Panın bir veya ik hegemon- Yası altına Biz a hâdise edebileceğ benden alnız bizi doğrud amanda pek devlet girme nı zamanda upada Akde Bizde bir veya iki devletin hegemen- teessüsüne asla razı değiliz. Binaenaleyh bu noktada İngiltere letile menfaatler İngiltere ile menfaatlerimiz müşterektir Akdenizde sulhü müsale Yamı kususunda da İngilt Metile menfaatlerimiz tamame rektir, Akdenizde gayet vardır. Aynı zamanda Trak- Yada çi da hududumuz mevcuddür. Bu en her türl metin de hükü- müş- matlup ve mültezem İse İ z Mükümeti de Türkiyenin kuvvetli bir surette hududl : inde yerleşmiş Olan, gayeleri bu kadar tetabuk et- “ olan iki devletin her hangi biris tehlike karşısında kuvvetlerini eştirmesinden daha tabii ve daha Makul bir şey tasavvur edilemez. Baş- gekilimizin şimdi irad ettikleri nu- tukta gönüllere ferah veren bir cihet VA varsa o da yal bunu! İa etmiyerek Balkan devi *r bütün komşu devletlerle hükü n sulhcuyane teşcbbüslerden asla Sa kalmıyacağı hakkındaki beyana- tır, Hakikaten yalnız bu anlaşma iktifa etmek kâfi de r. Bunun- beraber komşu dostlarımızla mü- batı daha ziyade takviye etmeli- T VE eğer mümkün olursa Bulgaris- pe da bazı arazi işgali emellerinden “Eeçirerek, onu da €t havası içine 'almaya gayret ct- Melidir, > h ve müsa- Sovyet Rusya ile münasebatımız ü Şimal komşumuz Sovyet Ru imi olduğunu vavini Potemkinin umizin siyasi ricalile vaki hariciye olan den ve neticede anlıyoruz. Bu da $ vakadır. uyade ta yanı arzudur. Bu su- r, her kim sulh ve em- iki i mesal dostane m «bet a nuniyet bir n daha Ve hükü metin beyana öyle an- laşılıyor ki bunu göstermek için her türlü gayreti hükümet sarfedecekti ve bu suretle emniyetsizlik dalgaları- na karşı sulhü seven devletlerin leşerek set çekmeleri lâzımdır. Sulh... Tekrar ederim arkadaşlar, sulh Türkiye için en büyük gaye, en bü- yük menfaattir ve öyle iddia ederim sulh yalnız Türkiye için değil, bü- için en büyük bir nimettir. Sulhün temin ettiği nimet bir takım araziyi isi et Me inin vücuda ge , 15 inci, 30 uncu derecede kalır; Bir takım arazi par- çalarını lâ emellerini farzımuhal olarak, dakika kabul etsek bile, bugün v harbiye © kadar #id- detlenmiştir ki, şu veya bu çasını memleketime ilhak inğ f etmek ve cihan- m vücuda getirmek cüre- gi bir recülü devletin mat etmiyorum. tinde he bul Atatürkün en muktedir ve en enerjik arkadaşları iş başındadır Arkadaşlar birçok arazi kaybetmiş bir devletiz. Fakat arazi kaybettikten sonra kendimizi daha kuvvetli, daha bahtiyar görmekteyiz. Çok araziye sahip olduğumuz zaman büyük dev- letler, Osmanlı imparatorluğuna ikin- ci derecede bir devlet muamelesi yap- . Arazimizin mühim bir kısmı gitmiş olduğu halde dahi ken- di milli huğutlarımız içinde bulundu- ğumuz bu sırada en büyük devlet olan İngillere bile bize samimi dost müamelesi, ve akran muamelesi yap- maktadır (Alkışlar). Fakat arkadaş- lar arazi kaybetmenin de bir haddi vardır. Artık bundan böyle bizden bir karış toprak değil, hakkımızın bir ni almak istiyenlere karşı 'Türk kahraman ordusu ile birlikte dimdik duracak ve bize fena nazarla bakanları geri çevirecektir. o(Bravö sesleri, şiddetli ve sürekli alkışlar). Biz bunu İstiklâl harbinde isbat et- tik. Arkadaşlar eşsiz, kahramanlık timsali Atatürk, hepimizin ve gele- cek nesillerin kalblerinde canlı olarak yaşamaktadır ve yaşayacaktır (alkış- lar). Atatürkün en muktedir ve en ener. jik arkadaşları bugün iş başında bu lunmaktadır (alkışlar). Binacnaleyh hiçbir devletin Türkiye cümhuriyeti- ni tekrar böyle bir imtihana, böyle bir tecrübeye çekmeye cesaret edemi- yeceğine katiyen inaniyorum (alkış- lar). Sözüme nihayet vermeden evvel beyannamesini aikışlarla tasvip etmekte olduğumu bildirmek lel siyasette miş i bu büyük kümetimiz için büyü! kil edecektir. Bu muvaffakiyeti dahili nuvaffakiyetlerle ticari sınai ve kül- türel sahalarda istihsal etmekte bu- lunduğu muvaffakiyetlerle tetviç et- mesi temennisini de ilâve etmek iste. rim. Arkadaşlar istikbale emniyet ve itminanla bakabiliriz. (Sürekli ve istihsal edil kiyet hü- | şiddetli alkışlar). General Kâzım Özalpın nutku General Kâzım Özalp (Balikesir) — Muhterem . arkadaşlar, bu okunan teklif milli hükümetimizin teşekkü- lündenberi yapılan siyasi anlaş ların mühimlerinden biridir. Bu- nunla milletimizin İngilizlerle aym şartlar ve haklar dairesinde anla le her hangi bir tecavü karşı birlikte mukabele etmekliği acaktır, 4 ın ma rek bizim için, gerek zler için çok ehemmiyeti haiz ia mahdut ve olan Cebelüt- rin, Çanâkka- le ve Karade Boğazı da bizim eli- mizde bulunuyor. İngilizlerin şarka giden deniz yolları ve » üsleri, bizim sahile Umanlarımız bur ki, Akdenizde iki letin müşter! ıayati menfaatleri vardır. Burada n devamı bu mi icabındandır, ırlar, Görülüyer Hü- ti iyi görerek, gün bir şekilde ve zamanında İn- yı palm sicümhurumuz İsmet İnönünün yük- | sek idaresi altında bu kıymet ve kud- retin daima artacağına eminiz. Alınan tedbirler Arkâdaşlar, son tün cihanı hayret, ye düşüren em sebebten vatani, zamanlarda bü- €yecan ve endişe- i tedbirlerle ar ve b Bu amamlamaya Ç türlü tedbi tedbirler ba d mildir. nfaatleri her hangi bir şekilde müşterek olan inik letler birlikte tedbir almak, daha k vetli ol k için görüşüyor! Hükümeti ve an- t teklifi ar rı olduğunu olduğu ın zamana kö m bunun ilâr emmiyet olunamtaz geldiği i aye devam Bu mür ette milli menfaatlerim çok muht larda bu ih n değişmiye- Yarın karşılaş i olacağını kim edebilir? Bence, nış bir iş yapılmadığına kana nen tamamen müsteri! acele, ve Anlaşma hiçbir tecavüz mak- sadına müstenit değildir Arkadaşlar bu anlaşma sirf teda- fül mah lara müstenii Bunun gibi hangi milletler birbirile anlaşma» lar yaparlarsa biz onları candan al- kıştarız. Sulhe dım eden insani- yetkârane ve mi hareket böyle olur. Dostlarımız ve hayırhahlarımız bizi tasvib ediyorlar ve memnun olu- yorlar. Şimal komşumuz ve dostumuz Sovyet Rusyanın da bunu yalnız tas- ümilvarı cavüz maksadına müstenit bu anlaşmayı hoş görmiyece metler olursa onlann büsnüniyetin- den şüphe etmekte çok haklıyız (Bravo sesleri, alkışlar) aramak iç ketlere tecavüz ma bler sulhü bozmağ; yollardır. Bur i ve getireceği büyük ha evvelinden hesap etmek dir Memleketimize tevcih edile- cek herhangi bir tecavüze karşı hazır bulunuyoruz. Arkadaşlar, biz memleketimize tev- cih edilecek her hangi bir tecavüze karşı tamamile hazırlanmış bulunu- yoruz. Akdenizde vuku bulacağını muhtemel gördüğümüz taarruzun nereden ve ne şekilde olabileceğini et- rafile mutalea etmiş ve bunu yalnız basımıza deli, tardetmek için lâzım gelen tedbirleri almış, hesaplarımızı yapmış, ve kararlarımızı vermişizdir. (Alkışlar) Şimdi bu mukabeleyi yal. nız başımıza değil, donanmasile bü- tün denizlere hâkim olan İngit tere devletile birlikte yapmağı gü- rüşüyoruz. Böyle bir mukabelenin ne kadar şiddetli ve ezici olacağım tasavvur etmek bize düşmez. Arka- bu anlaşmada memleketimiz çok faydalar olduğuna kaniim. Hükümetimiz milli karakterimize uy- t sahası memli pılan teri giden bır mesu- lâzım- daş için, gun bir şekilde ve tam zamanında bu anlaşmayı yapmaya muvaffak oldu- Zundan dolayı teşekkür ve tebrike lâ- yıktır. (Alkışlar) Trenlerde numaralı bilet usulü ihdas ediliyor Dün Büyük Millet | Millet Meclisinde bazı bütçe kanunları müzakere ve kabul edildi Muhabere ve Münakale Vekili B. Ali Çetinkaya Dev. let Demiryollarının faaliyeti hakkında izahat verdi Ankara 12 — B. Millet Mecl bugün B. Refet Canıtezin başkanlı- ğında yaptığı ilk toplantıda haziran ağustos 938 aylarına ait divanı mwu- hasebat raporunu tasvip etmiş ve de- nizaltı sınıfı mensuplarına verilecek zamlar ve tazminler hakkındaki ka- nunun bazı maddelerinin tadilipe mü Nik kanun 1 birinci müzakeresini yapmışt hasının Ruznamede bulun; ve limanları umum müdürlüğünün 939 mali yılı bütçesinin müzakeresi söz alan Münakalât Voki- BA i Çetinka devlet demiryol- eti MERMİ iza min etmek âmmenin işle hususlarını Bu yacı ol ve ayni za yapabilmek da ini etleri | esası saymaktadır mize aldığımız SAS VAZ kadar ndan itik yarak, bir sene İç Iyon küsur kaydetmiş, rüz ettirmiş ve: zde 25 m bunun mânasını teba — Memlekette hareket Demiştir, netreden Demiryollarının 4000 ki- 7000 kil karı) 1 bu demiryolu inşaatı inde- B. Ali Çetin- lerin de ıslah edilmekte inu söylemi: Eşya naklinde de yüzde 20 - 70 arasında ucuzluk te- min edildiğini B. Ali Çetinka; takiben bazı batiy demiryollarımızdaki le işaret ederek bazı bulunmuş da mezk tasvib etmi metreye bu izahatını kürsüye gelerek te müdürlüğün erdir. bütçesini uyanmıştır. | Tekrar kürsüye gelen Münakale ve Muhabere Vekili B, Ali Çetinkaya demiştir ki Abd İzmir rrahman Sami tımının İzmir yesine verilmesinden b zi hizmetler vardır ki âmmenindir, Belediyelerin onda tabii hakları yok- tur. Devlet hazinesine aid olarak vü» cude gelen bir öser Belediyelere aid olamaz. Eğer rhtım meselesinde İz- inin hakikaten bir hak- olarak ona rücu tde- arkadaşı- Beledi- settiler. Ba» zannetmiyorum. Eğer garinamesinde bahis buyurdukları şekil der ve tar lar v k vazifı ire aid ese ları yapmak ve yaptı dir Yataklı vagon ücretlerinde tenzilât yapılacak Adas bahsettiler. Bir dan her yerde bej idir takı vegonlar- atakl milel bir ta sü Bizde de tah a beraber şunu ai öyiedir. lâve ec yüzde 25 n Halbuki bazı etlerde bu yok ı beraber yataklı vagonlar. hakikaten. en ziyade eketimizdir vagon ve yemek üzerinde mid: ediy cağız. rajı biletler Gevher t isi pazartesi gü- k üzere dağılmıştır. İngiltere ile ittifakımız (Baş tarafı 1 inci sahifede) olduk. Kuvvetlerimize İngiltere gibi deniz birincisi bir müttefik ilâve olun- onunla muvazi olarak Fransanın, ker sulh ve asayiş taraflısı devletlerin aynı mahiyetteki ittifakları tahakkuk etme arifesine girince bundan istifade etmemek dünyanın şimdiki vaziyetinde âdeta sulh mefh a bir ihanet bilirdi sayıl Biz Türkler, bu ittifakı yapmakla kimseye karşı bir kasıd beslemedi- ğimizi apaçık ilân ettik, Buna ben- zer evvelki eserimiz meselâ Balkan ittifakının da insanlığa temin ettiği hayırlı netice meydandadır. Esasen dün- kü nutukların tonu, Türk siyasetinin dolambaçlı, ivicaclı politikacılık kur- nazlıklarından ne kadar uzak bulun- duğunu isbata kâfidir. Bin dereden bin su getirmeksizin, fikrimizi, hissi- mizi apaçık söylüyoruz: Avrupada şu veya bu emperyalizmin «hayat mın- takası» aramağa çıkmasına, hege- moni emelleri peşinde koşmasına ra- zi olamayız. Hele Balkanlarda, Bal kanlı olmıyan ve ne emeller besledi- ği meşkük bulunan bir devletin zuhu runu hoş karşılamıyoruz; ta yanıba- şımızdaki adalarda yapılan tahşidatı da alâkasız seyredemezdik. Bunun içindir ki, bu son tedbirlere baş vur duğumuzu Büyük Millet Meclisindeki nutuklaria bütün dünyaya bildirdik Böylelikle Türk milleti, siyas dürüstlüğü İle, kendi maddi v nevi ku erile, tün cihan mukadd sülhe hükmeden bir muazzı manzarası arzediyor, Tari i e daima müs roller oynıyan milletimiz, elini ihti- şamla kaldırıyor; â emeilerine haksızlıklara ve dünyayı tehdid eden arb devine «Dur! Eiverir! Yaklaş mal» emrini veriyor. Bu emir dinlenec Türk millet son altındaki medeniyete pi bu diğer milletlere ve bir yeni hiz- arı atilan sulhü tini, İsmet İnönü devi Saydam hükümeti elile tarılmış görüyoruz. Bu kuvvetli kaleye sırtını yaslayıp, 'Türk milleti karada, denizde her türlü eb'ad içinde her zamankinden daha rahat ve sulh de her zamankinden daha emniyettedir. takviye siyase- bir ya ve Mareşal Pilsudski'nin ölü- münün yıldönümü Varşova 12 (A A.) — Bugün mâ- reşal Pilsudski'nin ölümünün yıldö- nümü münasebetile Polonya'da ma- tem tutulmaktadır. Bütün evlere asr- lan bayraklar yarıya indirilmiştir. BİR KAŞE İ NEOKALMINA DIR Lİ