13 Mayıs 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

E V Aylara caddesi 102 “TEİİGKAF: TAN, İSTANBUL TELEFON: 24310. 24318. 24319 BEŞİNCİ YIL — No. 1358 5 KURUŞ Cumartesi” ! 13 | l MAYIS | 1939 | GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ Yurdunu, Bayrağı uş bayraklarile süsle VATANDAŞ: dızı kı bayrağınla iftihar et YENİ ADRESE DİKKAT: Gal öy caddesi 1/4 Ko. TÜRK BAY. RAĞI İMALAT KVİ — Zekeriya Pulatean, dinden do Müşterek beyannameyi Mecliste okuyan Başvekilimiz Başvekilimiz B. Millet Meclisindeki Nutkunda Akdeniz Anlaşmasının Bilhassa Bir Sulh ve Emniyet Garantisi Olduğunu Tebarüz Ettirdi. Ankara; 12“(A-A.)-— Büyük Millet Meclisinin bugün Abdülhalik Rendanın başkanlığında yaptığı ikinci —celsöde Başvekil Dr. Refik Saydam alkışlar arasında Kürsüye gelerek aşağıdaki beyanatta bulunmuştur: — — Muhterem arkadaşların, Avrupadaki siyasi ve askeri ve - İnsa n l I ğı n İkayiin, son zamanlarda, ne yolda Se ne süratle inkişaf etmiş olduğu ma Sulhü ve a kağ büyük ve kanlı Selâmeti Uğrunda i ile haleldar olmaması, idare mesuliyetini ellerinde tutan o deylet adamları için en mühim ve en dik - Biz herhangi mütecavizle çarpışmaktan çekindiği- miz için değil, bitaraflı istiklâl ve insanlık vazife- lerimizi müdrik olduğu- muz için sulh istiyoruz. Yazan: Aka Gündüz kate-değer mevzuu teşkil ediyor. Memleketimizi, yarının tehlikeli hâdisatından mümkün mertebe uzak bulundurmak ve Avrupada ve bü - tün dünyada baş gösteren tilâflar K. Ozabp Ni utkunda: Akdeniz Anlaşması B.M. M - Avam Kamarasında Tasvıb Müşterek emniyet sisteminin istinat ettiği hükümetler ve Akdeniz deniz üsleri haritada kırmızı ile gösterilmiştir Tecavüzlere Karşı Koyacağız MÜŞTEREK BEYANNAME 1 — Türkiye ve Büylik Britanya hükümetleri, biribirleriyle sıkr bir istişarede bulunmuşlardır. Aralarında cereyan eden ve halen de- vam etmekte bulunan müzakereler, görüşlerindeki mutat birliği te- briin ekkiemintier 2 — İki devletin, kendi milli emniyetleri metine olarak karşıliklı taahhütleri tazammun edecek uzun müddeili nihai bir anlaşma ak- detmeleri takarrür etmiştir. 3 — Bu nihai anlaşmanın akdine intizaren, Türkiye hükümeti ve Büyük Britanya hükümeti, vuku bulacak bir tecavüz hareketinin Akdeniz mıntakasında bir harbe sak olması halinde yekdiğeriyle bilfiil işbirliği yapmağa ve yedi iktidarlarında bulunan bütün yar- dım ve müzahereti biribirlerine göstermiye hazır bulunduklarını be- yan ederler. —Bravo sesleri, alkışlar— 4 — Gerek beyunat ve gerek derpiş edilen anlaşma hiç bir mem- leket aleyhine müteveccih değildir. Ancak lüzumu tahakkuk ettiği takdirde Türkiyeye ve Büytik Britanyaya karşılıklı bir yardım ve müzaheret teminine matuftur. 5.— Nihai anlaşmanm ikmalinden evvel, karşılıklı taahhütlerin mevkli fiile geçmesini icap ettirecek şartların daha sarih bir surette tayini de dahil olmak üzere, bazı meselelerin daha derin bir tetkike ihtiyaç gösterdiği her iki hükümetçe kabul edilmektedir. Bu tetkik bülen devam etmektedir. 6 — İki hükümet Balkanlarda emniyetin töessüsünü temin etmek lüzumunu dahi tasdik ederler ve bu gayeyi en seri bir surette istih- mlşavere halindedirler. —Çok güzel sesleri. — rası mukârrerdir ki, yukarda zikredilmiş olan hükümler iki hükümetten herhangi birinin sulhün takviyesindeki umumi menfaat iktizasmdan ölarak diğer hükümetlerle anlaşmalar akdet» F. Okyar eclisile Olundu Müşterek beyannameyi okuyan Chamberlain İngiliz Başvekili Dün Verdiği Nutkunda: Müşterek Beyannamenin Uzun Vadeli Bir İftifaka Başlangıç Olduğunu Bildirdi. Londra, 12 (A. A.) — Başvekil Chamberlain, bugün A- vam Kamarasında beyanatta bulunarak Büyük Britanya ile Türkiye hükümetleri arasında sıkı istişarenin ve aralarında cereyan eden ve hâlen devam etmekte bulunan müza görüşlerindeki mutat İl ei tebarüz ettirdiğini bildi İki İikiseki yakında kendi milli Londra emniyetlerinin nefine olarak karşı - | Radyosunun .Dün Akşamki Konferansı hklı taahhütleri tazaiamun edecek uzun müddetli nihal bir anlaşma ak: tedeceklerdir. .Bu. nihai anlaşmanın akdine intizaren iki hükümet, vuku- bulacak bir tecavüz hareketinin'Ak- Türk - İngiliz anlaşmasının ilânı üzerine dün gece Londra radyosunda ent. resan bir konferans ve- rilmiştir. Bu konferansı deniz mıntakasında bir harbe saik olması halinde yekdiğeriyle (bilfiil karilerimize bildiriyoruz. rin birliği 5 Nutk ; u un da; ondra radyosu Türk-Ingiliz anlaş- - > ilâhi üzerine “Londra 'Töür — İngiliz anlaşması bir bi, <rivâki oldu. Bugüne kadar OE tahminlere, dedikodulara Si P olan bu hâdise; insanlığın sul- me,» #ölâmeti uğrunda elde edilmiş “sut bir muvaffakıyettir, Bizim gibi hakiki sulhü, hal üsnüniyetlerle istiyenlerin Memleketimize Tevcih bu Meticden »nemnun olacakları pek tabiidir, Ortada olan #ey, sadece (tabii şey) olmu İinin ta kendisidir; BaNsasyonal Bir gazetelerin haberleri arasına bile Miyecek kadar tabii; Ortada bir. “müşterek o Akdeniz! yeniye, meselesi vardı. Bunun, m bir tarafın başka taraflar zara- DA Olmaksızm müşterek bir ân- Oşmiya varması lâzım geliyordu. Gün oldu ki bu muvazene| kuvvet muvazenesi değil, emni-| Yet muvazenesi— sarsıntılar gös- terdi. Gün oldu ki by” emniyet, | Muayyen tuyafların iğikiğielehine Veya aleyhine . di Ni di. Gün oldu ki Vi. (Sonu, & Tecavüze Karşı Hazırlandığımızı Anlattı. ! çit noktaları olan Cebelitarık ve Sü- Edilecek Herhangi Bir Kahraman Ordusu İle Muhterem arkadaşlar, bu okunan teklif milli hükümetimizin teşekkü» Jündenberi yapılân siyasi anlaşmala- rın en mühimlerinden» biridir Akdeniz malüm olduğu | o Arkadaşlar, Başvekllin |kuduğu beyannameyi dikkâtle, Duniyetle ve bundan evvel hükümetimizin İngil tere hükümeti veçbile| gelek bizim için, gerek İngilizler i | emniyeti istihdaf eden müzake çin çök ehemmiyeti haiz bir vaziyet İlerde bulunduğunu biliyoruz tedir. Burada mahdut ve mühim ge- | Müzakereleri muvaffakiyetle £ inta ederek bugün bize bu getirdiğinden dol; rik ile sözü; veyş İngilizlerin, Çanakkale ve Ka - radeniz boğazı da bizim elimizde bu- lunuyor, İngilizlerin şarka giden de- niz yolları ve mühim bahri © üsleri, bizim sahillerimiz ve kiymetli liman larımız buradadırlar Görülüyor ki. Akdenizde iki milletin müşterek ve hayati menfaatleri © vardır. Burada tam bir emniyetin devamı bu müşte- rek menfaatlerin icabındandır. Hü - kümetimiz basiret göstererek vazi - görerek, milli menfaalerimi- ze uygun bir şekilde ve zamanında (Sonu: Sa. 10, Sü: 6 da) yı hükümeti teb e başlamak istiyor Beyannamenin manasi çok mü him ve bi buriyeti, ği harici siy Jtasını teşkil etmekte nin haiz olduğu ehem tebarüz ettirebilmek için yorum. İran ve Irakla “olan (Sonu Sa. 10 Sü. 4) Topraklarımıza Hor Bakan Gözler, Türkiyeyi gindi o em meserretie dinledik, ile Akdenizde sulh ve beyannameyi üktür. Ve Türkiye Cüm- mdiye kadür takip etti setinin bir'dönüm nok- Beyanname- yeti Jâyıkile Türkiye Cümhuriyetinin şimdiye kadar takip etmekte olduğu sulhcuyane siyaseti bir kaç kelime ile.hulâsa etmek isti- gayet masının i, Türk İngiliz anlaşmasını pmağa ve yed ikdidarların- bütün yardım ve müze-| hereti birbirlerine göstermeğe hazır| bulunduklarını beyan ederler. Gerek mah. İ sevinçle karşıladı ve iki memleket İmütekabiliyet esasina müstenit bir İahlaşma yaparak sulh ve emniyeti | (Sonu Sa. 10 Sü, 2) | İ sağlamılamağa kurar vermişlerdir. İşimdi Mister Charlestower laşmanın kiymetini anl Dedi, biz de hatibin çok güzel kor foransını “dinledik. Dimdik Bulacaktır, Dedi Mister Charlestower evvelâ an - ilaşmahin süratle intaç edilmiş olma. sından bahsetti ve eski Osma paratorluğu ile u ç hı İm- eni Türkiye arasın. daki ilk farkın sürat olduğunu i yliyerek “modern "Türkiye eski Bebiâli değildir. Öyle olsaydi, bu : anlaşma mevzuu uzun bi müddet sürüklenirdi.,, Dedikten sonra sözüne İşu şekilde devam etti İ “İki memleket g ki menfaatleri an fek hai ılarındaki haki» ki bir dostluk kurmuşturlar Eden bu siyası ve o zaman Türkiye ile İngil- tere münasebetlerinin nisbeten ger - gince olmasıns rağmen Türkiye - (Sonu: Sa. 10, sü. 4) Fethi Okyar