13 Mayıs 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

(umartesi 13 Telgraf: Ulus - Ankara MAYIS TELEFON 1939 Imtiyaz Sahibi 1144 SKURUŞ | Matbas Müc 1061 ADIMIZ l_ tdare 1064 Sulh, Ulus Basımevi Çankırı Caddesi, Ankara ANDIMIZDIR ULUS BUGÜN : Çocuk ilâvemiz Tinci veBinci sayfalarımızda müdafaa ve emniyet beraberliğinde İngiltere ile yanyana yürüyeceği: GENERANAERAASATEREYETENRAAARKAAA LKL AAKEKENKUNAAĞNA KAKERUNN AA AANAKAKUAK AA DEKEAK KK AAA KKKANKKENEA NNK EENRNAKK K KA KA KA KARA KA A KANRARKAKK AA KK NNANA AA RRA L AAA AAA KUK AAKKA KA KAT AA KA N RAKAR N AA KRKAAAARRN KAK AA ARRKKAKKAK NNN N Türk.-İngiliz müşterek beyannames Büyük Millet Meclisinde ittifakla kabul edildi Başvekilimizin beyanatı Dr. Refik Saydam çok mühim bir nutukla beyannameyi ve dış politikamızı anlattı Başvekilimizin beyanatı sürekli alkışlarla karşılandı Bu beyannameyi iki hükümet arasında müzakereleri cereyan eden kat? ve devamlı taahhütler takip edecektir Dünkü tarihi Barar Te F. R. ATAY Dün “Türk - Ingiliz müşterek beyannamesi” Kamutay'da sayın Başbakanımız doktor Refik Say- dın_ı ve Avam Kamarasında Baş- vekil Mister Çemberleyn tara- fından okunmuştur. Bu beyan- nameyi uzun müddetli bir mua- hede takip edecektir. Başvekilimizin beyanname hak. kındaki izahlarını dinlemiş ve okumuş olanlara bu makalemiz- le yeni bir şey öğretmek iddia- sında bulunmuyoruz. Nutuk, her türlü tereddüdü bertaraf edecek ve hiç bir kötücül tefsire müsaa- de etmiyecek kadar açık ve et- raflıdır. Türkiye ile Büyük Bri - tanya, bir tehlike hâli karşısın- da, kendi hayati menfaatleri ile iştirâk arzeden sulh nizamını müdafaa etmek için birleşmekte- d!rler. Bu müdafaa meselesinde hiç bir barışçt devlet bitaraflık, Yani vazifesizlik iddia edemez: Müdafaası için, daha evelden, sarih ve kati fedakârlık kararı verilmemiş olan barışçılık usul- leri iflâs etmiştir. __Tğrkiye ve Büyük Britanya tükümetlerinin bu elbirliği, iki- #inin de eskidenberi bilinmekte olan emniyet politikasının, yeni tartlara intibak eden, tabii bir ıi:vlını telâkki edilmek lâzımge- Tek taraflı ve: K ya — karşılıklı te- "'i"“:î_'",ve yahut ittifaklar dev- me:lil:n:::. kadar, tecrübe edil- mamıştır. Ne Mi iyeti nin içindel 'e Milletler Cemiyeti- ki umumi müzakereler, emniyetleri ka ispat etmek Mevkiindedirler. Bir dar sevdiklerini fransız şairi: “İstilâ idi hrde he TaleklAYA idiyor mişti. Tecavüz fikrini durdura- cak olan başlıca âmil tecavüz tehlikesine mâruz bull.ınınlırln kendi hüriyetlerini müdafaa hu susundaki sarsılmaz mukavemet ve mücadele iradelerinden iba- | * rettir. Bu iradeler karşılıklı teah- (Somu 9 uncu sayfada) fi bir sulh tedbiri ıı.ı-! Â intizaren iki hükümet, vuku bulacak tet aleyhine müteveccih değildir. An- _Hedel şudur: Kamutay'ın B. Abdülhalik Renda'mın reisliğinde yaptığı ikinci celse, açıldığı zaman, riyaset makamı hükümetin beyanatı olduğunu bildirlilş ve BâşVöki- Hmiz doktor Retik Saydam “milletleri harbin feci âkıbetinden masun bulundurmak maksadını güden bir sulh, müdafaa ve emniyet beraberliğinde İngiltere ile yanyana yürümek ve yer almak için millet vekilleri- nin müsaade ve tasvibini istiyen,, aşağıdaki çok mü - him beyanatta bulunmuşlardır. Beyanat sık sık sürek- li alkışlarla kesilmiştir. Müuhterem Başvekilimizin beyanatı, radyo ile bü - tün dünyaya verilmiş ve Kamutay'ın kordiplomatik ve dinleyici Jocalatını dolduran kesif bir kalabalık tarafından alâka ile dinlenmiştir. Beyanatın tam metni şudur: “— Muhterem arkadaşlarım; Avrupa'daki siyasi ve askeri vekayiin, son zaman- larda, ne yolda ve ne süratle inkişaf etmiş olduğu ma- lâmunuzdur. Dünya sulhunun büyük ve kanlı vakayi ile halel - dar olmaması, idare mesuliyetini ellerinde tutan dev- let adamları için en mühim ve en dikkate değer mev- zuu teşkil ediyor. Memleketimizi, yarının tehlikeli — hâdisatından AVAM KAMARASINDA İngiliz Başvekili Türk İngiliz beyannamesine dair izahlarda bulundu a, — Başvekil B. Çemberleyn, bugün Avam Ka- marasında beyanatta bulunarak Büyük Britanya ile Türkiye hü - kümetleri arasında sıkı istişarenin ve aralarında cereyan eden ve halen devam etmekte bulunan müzakerelerin görüşlerindeki mu- Londra, 12 a. tat birliği tebarüz ettirdiğini bildirmiştir. İki hükümet yakında, kendi milli vEM emniyetlerinin nefine olarak karşılık- h taahhütleri tazammun edecek uzun müddetli nihai bir anlaşma aktede - ceklerdir. Bu nihai anlaşmanın akdine bir tecavüz hareketinin Akdeniz mın - takasında bir harbe saik olması halin - de yekdiğeriyle bilfiil işbirliği yap - mıya ve yedi iktidarlarında bulunar bütün yardım ve müzahareti biribirine göstermiye hazır bulunduklarını be - yan ederler. Gerek bu beyanat ve ge - rek derpiş edilen anlaşma hiç bir dev- cak lüzumu takdirinde İngiltere'ye ve Türkiye'ye karşılıklı bir - yardım ve müzaharet teminine matuftur. İki hü- kümet, nihal anlaşmanın ikmalinden vel bazı meselelerin halen devam et- mekte olan daha derin bir tetkika ihti- (Sonu 9 uncu sayfada) Sulh ve emniyet mümkün mertebe uzak bulundurmak ve bütün dünyada baş gösteren ihtilâflar önünde sulh- PerVer siyasetımlrın sâmimi Bir tezâkürü ölan bita- raflığı muhafaza etmek tümhüriyet kükümeti için esas siyaseti teşkil etmekte bulunuyordü. Fakat hâ- disatın Balkan yarımadasına intikal etmesi ve Akde- niz emniyetinin milli hayatımızda kendisini yeniden hissettirmesi anından itibaren hükümetiniz, kendisini ciddi bir milli emniyet meselesi karşısında bulmuş ve bu emniyeti tehlikeli tesadüflere mâruz bırakmaksı- zan lâkayt ve bitaraf bir vaziyette bulunmanın müm- kün olamıyacağı kanaatına varmıştır. (Bravo sesleri). ve Avrupa'da Müsavi bir Akdeniz nizamı.. Malümunuzdur ki Akdenizde bütün alâka - dar devletlerin biribirine karşı emniyet içinde bulunarak ve bu denizi müşterek bir vatan sa- yarak onun müsavi nimetlerinden hepimizin müstefit olmasını daimi olarak temenni etmi- şizdir. Hiç bir alâkadar devleti hakkı olduğu istifadeden mahrum etmiyen, fakat hiç bir he- gemonya hevesine imkân bırakmıyan bir Ak- deniz nizamı bizim daima göz önünde tuttuğu- (Somu 5 inci sayfada) | İnönü ile Polonya Cümhurreisi arasında felgraflar Ankara, 12 a.. — Polonya milli bay- ramı münasebetiyle aşağıdaki telgraf- lar teati edilmiştir. Ekselâns İgnacy Mascicki Polonya Reisicümhuru Varşova Polonya milli bayramı münasebetiy- le ekselânslarına hararetli tebrikleri - ml ve şahsl saadetleri ve asil leh mil - Tetinin refahı bakkındaki samimi te » mennilerimi arzederim. İSMET İNÖNÜ 3 mayıs bayramı münasebetiyle ek - 4 | selânsları tarafından izhar buyurulan nazikâne temenni ve tebriklerden do - Tayı çok mütehassis olarak — hararetli ||teşekkürlerimin kabulünü rica ede » rim. İGNACY MASCİCKİ Alman - İtalyan askeri ittifakı Berlin, 12 a.a. — Kont Ciano- |nun alman - italyan askeri ittifa- kını imza etmek üzere 20 mayıs- ta Berlin'e geleceği öğrenilmiş - İngiliz Başvekili B. Çemberleyn | tir. | | İ İ | e Başvekilimiz doktor Refik Saydam nutkunu söylerken Müşterek beyanname Gerek beyanat ve gerek derpiş edilen anlaşmı hiç bir memlekel aleyhine müteveccih değildi Dün Büyük Millet Meclisinde Başvekilimiz tarafındar ol_ıumın Türkiye . İngiltere müşterek beyannamesinin met ni aynen şudur: 1 — Türkiye ve Büyük Britanya Hükümetleri, birbirleriyl. sıkı bir istişarede bulunmuşlardır. Aralarında cereya eden ve halen devam etmekte bulunan müzakereler görüşlerindeki mutat birliği tebarüz ettirmiştir. 2— İki devletin, kendi milli emniyetleri nef'ine olaral karşılıklı teahhütleri tazammun edecek uzun müddet li nihai bir anlaşma akdetmeleri tekarrür etmiştir. 3 — Bu nihai anlaşmanın akdine intizaren, Türkiye Hükü meti ve Büyük Britanya Hükümeti, vuku bulacak bi tecavüz hareketinin Akdeniz mıntakasında bir harb. saik olması halinde yekdiğeriyle bilfiil işbirliği yapmı #a ve yediiktidarlarında bulunan bütün yardım ve mü zahereti biribirlerine göstermeğe hazır bulundukları ni beyan ederler. 4 — Gerek beyanat ve gerek derpiş edilen anlaşma hiç bi memleket aleyhine müteveccih değildir. Ancak lüzu mu tahakkuk ettiği takdirde Türkiye'ye ve Büyük Br. tanya'ya karşılıklı bir yardım ve müzaheret teminin mâtuftur. 5— Nihai anlaşmanın ikmalinden evvel, karşılıklı teah hütlerin mevküfiile geçmesini icabettirecek şartları daha sarih bir surette tayini de dahil olmak üzere, ba meselelerin daha derin bir tetkike ihtiyaç gösterdiğ her iki hükümetçe kabul edilmektedir. Bu tetkik he len devam etmektedir. ümet Balkanlarda emniyetin teessüsünü temil etmek lüzumunu dahi tasdik ederler ve bu gayeyi e seri bir surette istihsal için müsavere halindedirler. 7 — Şurası mukarrerdir ki, yukarda zikredilmis olan hi kümler ihi hükümetten herhansi birinin, sılhun takvı yesindeki umumi menfaat ihtizasından olarak A'öe | hükümetlerle anlaşmalar akdetmesine mâni değildir Devlet Demiryolları bütçesi kabul edildi Muhabere ve münakale Vekilirr Ali Çetinkaya izahat verdi Dün Büyük Millet Meclisi ilk akdettiği celsede Devlet De yolları bütçesini kabul etmiş ve B. Ali Çetinkaya izahat verm Bu husustaki tafsilât 9 uncu sayfamızdadır.