19 Nisan 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

Sahife 4 AEŞAM “Romanyadaki tevkifler (Baş tarafı 1 inci sahifede) Codreanu beraet kararından sonra Fransaya gitti, 2 sene Grenoble üni- versitesine devam etti. Yaz gelince o civardaki çifçilerin yanına yanaş- ma diye giriyor, tarla işlerile uğra- şiyordu. Romanyaya döndükten sonra De- mir muhafız teşkilâtını yaptı. İpti- daları Demir muhafızlar bazı genç üniversitelilerden mürekkepti. Bun- Jar, bir zamanlar Yaş şehrinde oldu- ğu gibi, Bükreş üniversitesinde gü rültü çıkarıyorlardı. Fakat grup ç&- buk genişledi. Bunun üzerine Başve- kil B. Duka Romanyada Hitlerin €sas- | larının yayılmasına meydan verme- mek için Demir muhafız teşkilâtını dağıtta Fakat çok geçmeden B. Duka öldürüldü. Dukanın ölümünden dolayı kimse Codreanuya bir şey sormadı, Eski tarafdarlarmdan iken kendilerinden ayrlan birisinin birkaç ay evvel öl- dürülmesi üzerine de kimse kendi- sinden hesab sormadı. Öldürülen bi- çare, Demir muhafızların gizli mec- Misi tarafından idama mahküm edil diğini biliyordu. Bunun için bir'has- taneye sığınmıştı. Bir gün bulundu- ğu kovuşa 10 Demir muhafız girdi, kendisini balta ile vahşiyane bir şekil- de öldürdüler. Rumenler kan dökmekten hoşlan- mazdır. Fakat Codrcanu rumen de- ğildir, Cermen ve Slav halitasıdır. Par- tisinin en nüfuzlu adamları Kutso valak denilen Makedonyalı Ulahlar- dır. Harpten sonra Roamanyaya hic- ret eden bu Ulahlar siyasi mücadele- ye Makedonya komitecilerinin usul- lerini sokmuşlardır. Codreanu ile Cuzanın programları birdir. Fakat Iki taraf birbirinden ay- Tılmıştır. Profesör Cuzaya arada ne fark olduğunu sordum. Bana kısaca şu cevabı verdi: — Adam öldürmek: Bükreş 18 (A.A.) — Dahiliye neza- reti tarafından neşredilen bir tebliğ- de cumartesi gününü pazara bağlı- yan gece ve pazar günü eski «Her şey memleket için» isimli fırkanın bütün şeflerinin evinde polis tarafından ya- pılan araştırmalar neticesinde tüfenk- ler, bombalar hattâ mitralyözler bu- landuğu zikredilmektedir. Bu silâh- ları evlerinde : bulunduranlar askeri mahkemeye sevkedilmek üzere tev- kif edilmişlerdir. «Her şey memleket için» eski De- mir mühafızların resmi unvanıdır. Tebliğde tevkif edilenlerin miktarı zikredilmemekte, bütün maznunların profesyönel tedhişçi oldukları ve bu teşekküle mensub âza ekseriyetinin bu harekete yabancı kaldıkları Uâve edilmektedir. Araştırmalar büyük bir sükünet içinde yapılmıştır. Bükreşte tevkif edilenler eyalette bir manastıra sev- 'kedilmişlerdir. Codreanu, Predeal say- fiyesinde muhafaza altına alınmış- tır. Şeker ve kâğıd sanayii (Baş tarafı 1 inci sahifede) Arkadaşlar, İktisad Vekili arkadaşımız mezunen Avrupada bulunuyordu ve henüz bugün! geldikleri için şimdi aramızda bulun- miyorlar, Muhterem mebüsun bura- | daki beyanatının, ald olduğu Vekâlet | namına cevapsız kalmasını arzu et- mediğim için bir iki kelime ile kendi- lerine cevap vermek hevesine kapil- dım. Bunda aynı zamanda İktisad Ve- kine vekâlet ettiğimin de dahlü te- #iri vardır, Arkadaşlarımızın burada izhar buyurdukları temenniyat hükü- metin nazarından kaçmış olan şeyler değildir, Evvelemirde bu nokta üze- rinde tevakkuf etmek istiyorum. Memlekette şekerin sarfiyatı şayanı memnuniyet bir surette inkişaf etmek- te ve istiblâk mikdarı artmaktadır. Hariçten şeker ithaline mecburiyet hasıl, olmasının sebebi yüksek heyeti- nizce malüımdur, Şekere fiat takdir edidiği zaman maliyet fiatları fabri- kaların maliyet hesabları, temettü ve vergiler kül halinde mütalâa edilerek bugünkü maktu fiat mikdarına varıl- mıştır, Bu esas muhafaza ediliyor. Bu esas muhafaza edilirken fabrikalar aleyhinde tebarüz eden bazı noktalar | vardır, Fabrikalar aleyhinde dedim, meselâ kendilerinin de temas buyur- dukları veçhile, pancar fiatlerinin ha- li, mikdar ve vaziyetidir. Evvelce pan- car fiatleri diğer mahsullerimizin fiat lerine nazaran, meselâ buğdaya haza- ran, daha çok elverişli idi. Ve hattâ denilebilir ki, en iyi fiatle alınan mah- #ullerimizden biri pancar idi. Fakat son zamanlarda toprak mah- | güllerimizin yükselmiş olması pancar | zürraı üzerinde eskisi gibi cazip bir tesir yapmamaya başladt, Şeker şir- keti bunun üzerinde tevakkuf etmeğe ve ledkikat yapmağa başlamıştır. İstihsal meselesine gelince, fabri- kaların istihsalâtını arttırmak, müs- tehlik ihtiyaçlarına cevap verebilmek imkânı mevcud iken, Avrupadan mem- leketimize ilânihaye velev kismen ol- sun şeker ithaline devam etmek hiç birimizin arzu etmiyeceği bir keyfiyet- tir, Şu halde şeker sanayiinden bekle- nen menfaatlerden biri zürraııza fayda evrmektir. İkincisi de, memle- ketimizde modern ziraati tamim ve tevsi işine vasıta olmaktır. Böyle ol- duğuna göre, memleketimiz dahilin- de bunun elemanları mevcud olduğu- na göre Avrupadan gelecek şekerin it- haline sed çekmek bizim için zarüri- | dir, fakat şekli hazırlamak şartile şir- | ketin yeniden sermaye bularak ve koy- duğu sermayenin emniyet altına gir- diğini gördükten sonra memleketimi- zin muhtelif yerlerinde yeniden büvük şeker fabrikaları kurmak lâzımdır. Şeker şirketi bu vazife ile tavzif edilmiştir ve kendilerine hükümet na- mina yardım da vadolunmuştur. Şe- ker sanayini kurarken daha çok şarki ve şark havalisini nazarı itibara &l- mak stiyoruz. Ve daha çok o sahayı tedkik ihtiyacı vardır, Çünkü memile- ketimizin garb kısımlarında esasen şe- ker sanaylinin muvaffakıyetle kurula- bileceği ve idare edilebileceği, kendi- Tiğinden anlaşılmış bugün için bir ha- kikat halindedir. Asıl mühim mesele Şarkta kurulacak sanayiin rantabl olup olmıyacağı keyfiyetidir, Eğer tet- kikatımız bizi rantabi olmasa dahi mühim bir zarara sokmıyacak netice- ye götürürse, Şarkın müsald olan mın- takalarında şeker fabrikası kurmak karar ve azmindeyiz. Mevcud istihsalâtımızı istihlâk mın- takalarile mütevazin bir hale getir- mek işine ayrıca programımızda yer vermek İstiyrouz. Bu suretle hem Şark- ta hem Garpte memleketin yükselen şeker istihlâk mıntakalarile münasib istihsal mıntakalarını elde etmeğe ça- | Uışacağız. Şeker istihlâk mıntakaları ambalâj meselesi vesair alım satımda müessir noktaların eğer bunlar varsa değiştiril. mesi arzu edilen şeylerdir ve bittabi alâkadar Vekâletçe ve alâkadarlarca nazarı itibara alınacaktır, Ümid ede- rim ki heyeti umumiyeyi burada söz söyliyen hatib arkadaşının memnun edecek bir neticeye varılır, Kâğıd mesaisine gelince, bunun için de İktisad Vekâletinin . Vekili olmak sıfat ve şerefi size hitab etmek iste- rim. Fabrikalar kurulduğu zaman Yâakal üç sene bir tecrübe devresi ge- çirirler. Bu da mevcud personelin, mütehassısları amelenin ve müessese- nin memleketin şeraltine adapte ok ması içindir, Ekseriya bir memlekette bir fabrika açıldığı zaman, ilk fç se- ne kâr beklememek lâzımdır, Normal olan budur eğer fabrika kurulduğu zaman kâr edecek olursa, anormal te- lâkki olunabilir. Bizim kâğıd fabrikamız bu şerait hilâfında olarak ilk senesinde kâr te- min ederek bizi memnun etmiştir. Kâ- dd maliyet flatlerimiz hiç olmazsa Av- Tupa ile aynı seviyededir. Asıl müşkil olan mesele bütün dünyada kâğıd fiatlerinin yükselmesidir ki bu da kâ- ğıdın maddeli iptidaiyesinden olan sel- Tiloz aynı zamanda harb sanayiinin de maddei iptidaiyesi olmasından ileri gelmektedir. Muhtaç olduğumuz kâğıd ihtiyacımızı fabrika kurulurken hesab etmiştik, Fakat memleketin muayyen kalitelerini ve diğer nevilerinin hepsi- ni memlekette istihsal etmek için “.- | ! | 18 — Nisan — 998 (AKŞAM KAPANIŞ FİATLERİ) TAHVİLLER Türk borcu birinel tertip 1940 Siyas Erzurum II DE,— PARA © (ÇEK FİATLERİ) Paris 260915 | Madrid O 128984 Nevyori 0,1920) Berlin 196,82 Milâno 1sp;) Varşova © 41959 Brüksel «9 | / Pudspoşke. BONE İİ Bükreş (o 1058130 Atina 061460) ii Cenevre 3m) Zesmmd ir te Yokohama 24750 Solya 03,49,20 | stokhotm 308 Amsterdam 14244 | Tondra “0 Prag 728084 | Moskova (o 238450 Dün şehrimize gelen Sovyet Rusyanın Ankara sefiri B. Terentlef bu akşam Ankaraya gidecektir. Yukarıda sefir, eşi ve kızı ile birlikte istasyonda görünüyor. m e in npc, Ml kl Erzincanlı merhum Mehmed Tev- fiğin istirahati ruhu için bugün Kar dıköyünde Osmanağa camiinde öğle” namazını müteakib bay Hafiz Rıza tarafından mevlüdu şerif okunacar ğından arzu eden akraba ve ahbap- larının teşrifleri rica olunur. Bu akşam Nöbetçi eczaneler Şişli: Pangaltıda Nargileciyan, Tak- &imn: Limonelyan, Beyoğlu: İstiklâl caddesinde Dellâsuda, Galata: Kara- köyde Hüseyin Hüsnü, Kasımpaşa: Müeyyod, Hasköy: Aseo, Eminönü: Salih Necati, Futih: Hamdi, Kara- gümrük: Ahmed Sund, Ba Il, Sariyer: Asaf, Aksaray Pertev, Beşiktaş” Halid, latta Hüsameddin, Kumkapı; Belkis, Küçükpazar: Yorgi, Samatya: Koca- mustafapaşada Rıdvan, Alemdar: Di- DIŞ FİATLAR Buğday: Şikago Buğday: Vinipek 4 İmsek Güneş Öğle İkindi Akşam Yen E, 8471021 521 90 1200 139 852 2032 3m K. 5 » 18/4/938 Pazartesi Günü İstanbul Hâlinde toptan satılan yaş sebze AAcımusluk So. meyva iz yanyolunda Esad, Şehremini: Topka- » geri M pıda, Nizim, Kadıköy; Pazaryolunda Emsal aşağı yüksek Rıfat Muhtar, Modunda Alâaddin, Üs- yes " küdar: İmrahor, Heybellada: Halk, fiatı yoo zarf Bu akşam saat 9 da Büyükada: Şinasi Rıza. Er. 8. dı Domates Kilo 100 — EN A e Her gece açik ecrnneler: Tarabya, Fasulye » d0— ADİN sında RAEMET EFENDİ e. re aim e | taköy, Arnavutköy, , Beykoz, a A Operet 3 perde Paşabahçe ve Anadoluhisarındaki ec Bezelye 3 N e emi zareler her gece gçıktır. Pırasa » 6— Ispanak » , Havuç , 8s— i , yerede GUMA “<.26921'ce* FRANSIZ Tiyatrosunda içereniz yaprık demet 10 — Kala e EEREDCORTOT Yeşli salata 100» 40— 65 kişilik Taze soğan demet —75 ye e KONSERVATUAR ORKESTRASI Ban ği kerakarır e: CEMAL REŞİD nca, - Marul aded 3— Hamış: Biletler Evvelden satılmaktadır. Telefonla kapatılan yerlerin bi- yapak gire Ietleri aynı günde alınması lâzımdır. Elma Amasya >. — » Ferik » 8— » © İnebela ie e Taya DAR Her kadının lüks ve aşk hülyası, hakikat oluyor Limon ecnebi (100 adedi 120 — ,. Portakal Rize 80 lik sandık 250 — J OANCRAWFORD'un Portakal Rize 100 lük O» 200 — FRANCHOT TONE ve ROBERT YOUNG ER İİ ile beraber çevirdikleri Fransızca sözlü ŞEHZADEBAŞI OTURAN TİYATROSU m saa Ria Hakkı Ruşen ve arka- daşları, Madmazl Mi- çe - Pençet waryetesi KIYAMET GÜNÜ Komedi $ Berde ” EE. | mayan SARA Ymm dizelerin icbarile ve bizim arzumuzla saadetin sırrını ifşa edeceklerdir, atılmış adımlar da vardır. Elimizde mevcud kâğıd fabrikasını büyültmek için inşaata devam ediyo- ruz. Selliloz fabrikasının inşasına da devam ediliyor. Bunlar bittiği zaman aradaki münakaşaya meydan kalmı- yacak ve memleketin ihtiyacile müte- nasib olarak bu işleri yürüteceğiz. Çünkü işin tekniğinde ve hesapların- da muvaffakıyet kendisini göstermiş- tir. Bözlerim bundan ibarettir, kilin izahatını müteakib ka- nun Jâyihası kabul edilmiştir. Bu akşam saat 9 da Pangalı KURTULUŞ sinemasında BÜYÜK MÜSAMERE ARŞIN MAL ALAN İSMAİL DÜMBÜLLÜ — ŞEVKİ ve KARAKAŞ HEYETİ BİRLİKTE Ayrıca: VARYETE — REVÜ — HALK TÜRKÜLERİ ve OYUNLARI UZUN SENELER BÜTÜN DÜNYA SİNEMA PERDELERİNDE HÂKİM OLAN SARIŞIN MABUDE J E ANHÂ Re LOW EN SON çevirdiği, ve son sahnelerini yaptıktan sonra hastalanıp vefat ettiği SARATOĞGA “Fransızca sözlü, birinci erkek rolünde: GA ie YE NE rr YARIN AKŞAM M EL E K sinemasında takdim edilecektir. YA İKE 4 / ge Ex EPPEREYE.. © İnses Years GEBSEŞEE.. BSEEFJE: soaousaas aw © “ d c “ ” 5 ” ”