19 Nisan 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 13

r-gwr EV » #ğ" TIR 19 Nisan 1938 AKŞAM “ Profesör Pittarın . mühim beyanatı Profesör Avrupa medeniyetinde Türklerin tesirinden heyecanla bahsetti Profesör Pittar ve eşinin evvelki | akşam İsviçreye harekt ettiklerini | yazmıştık. Profesör Pittar hareketin- | den evvel Anadolu ajansına beyanat- | ta bulunarak demişti ki: « — Türkiyeden çok iyi intibalarla ayrılıyorum, Çankayada memleketin Şefi olan, mümtaz devlet adamı Atatürk tarafından kabul edilmek gibi büyük bir saadete nail olduk. kendisinin memleketine teallük eden bütün ilmi işlere karşı göstermekte Olduğu ihtiraslı alâkaya bir kere da- ha şahit olduk. Büyük Şef, gündelik ağır kaygu- larla son derece meşgul olmakla be- raber, Türk milletinin en eski men- şeleri hakkında bizimle görüşmek lüt- funda bulundu. Bu içtimada Bn. Afet, B. Şükrü Kaya, B. Süreyya ve B. Esfendiyar- Oğlu hazır bulunuyorlardı. Pek kısa olan ikametimiz esnasinda Bn. Afet, hakkımızda zarafetle mem- | Zuç bir alâka ve dikkat gösterdi. Beraberce Hitit devrincald bir arkeoloji mıntakasını ve bazı kasa- baları ziyaret ettik. Gene beraberce Etimesud kasabası civarında Çubuk- su lahkiyatında kablettarihe aid çak- mak taşları bulduk. Bir müddet sonra bir kaç gün Adr Yamanda ikamet ettik ve orada yap- Miş olduğumuz kablettarihe aid arke- olojik © araştırmalarımız muvaffakı- yetle neticelendi. Toplamış olduğumuz çakmak taş- larının uzun sürecek olan tedkikini Yaptıktan sonra bu müşahedelerimi- Zin neticelerini neşredeceğiz. Bu mü- Şahedelerin 'Pürkiyenin en ilk zaman- Yarını biraz olsun . tenvir etmekten hâli kalmıyacağını #mid ediyoruz. İstanbulda üniversite rektörü, hak- kımızda çok büyük bir alâka ve te- veccüh göstermeğe şitap etti, Bundan dolayı kendisine karşı derin minnet Ye şükran hissetmekteyiz. Üniversite arkadaşlarımın ve kendilerine tekrar kavuşmakla büyük bir haz duymuş olduğum talebelerimin de bu minnet Ve şükran hissini kabul etmelerini dilerim, 25 CI TURK HAVA KURUMU EFA BUYUK PIYANGOSU “ Birinci keşide 11/Mayıs/938 dedir. Büyük ikramiye: 40,000 liradır.. Bundan başka: 15,000, 12.000, 10.000 liralık ikramiyelerle (20.000 v. 10.000) liralık iki adet mükâfat vardır... - Şimdiye kadar binlerce kişiyi zengin eden bu piyangoya iştirak et- mek suretile siz de taliinizi deneyiniz... Vermek şerefile mübahi olduğum konferansların, bir müddet sonra Anadolu içlerine yayılacak olan ta- lebeyi bulundukları yerlerde kablet- tarihe aid araştırmaları teksif etmeğe tahrik ve teşvik edeceğini ümid ede- rim, Onlar bunu yapmakla pek canlı pek faal ve heran Reisicümhurun alâka ve dikkatine mazhar olan 'Türk Tarih cemiyetinin kendisi için çizmiş olduğu gayenin elde edilmesine kuv- yetle yardım etmiş olacaklardır. Devlet reisinin bu dikkat ve ihti- mamı, henüz Türk milletinin çok eski mazisini örtmekte olan örtüleri yır- tacaktır, Son konferansımda Avrupanın kü- çük Asyaya neler medyun olduğunu göstermeğe çalıştım. Eğer küçük As- ya olmasa idi Avrupa kıtası, eski m6- deniyetinin esası olan yontma taş devrinden şimdiki medeniyetinin esa- sı olan neolitik medeniyete nasıl ge- çebilirdi? Buna akıl erdirilemez, Biz, küçük Asyaya, hububatı, ehli hayvanları ve Avrupanın büyük bir kışmını işgal eden insen ırkına med- yunuz ve bu işte Anadolu büyük bir rol oynamıştır. Şu halde biz, buraya gel- diğimiz zaman eski bir vatanı ara- mağa gelmiş olan ziyaretçiler vaziye- tinde bulunuyordu. Şimdi bütün ikametimiz esnasında bizim hakkımızda her gün nazikâne ihtimamlarını bezletmiş olan B. Es- fendiyoroğlduna teşekkür etmeme müsaade edilmesini rica ederim » Avrupada tedkikler yapan iki gümrük müfettişidöndü | Gümrük işleri üzerinde tedkikat | yapmak üzere Avrupaya gitmiş plan Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti mü- fettişlerinden B. Hâmitle Rahmi mem- lekete dünmüşlerdir. Müfettiş B. Ze- Belediyeler ikraz sandığı kuracaklar (Baş tarafı 1 inci sahifede) Jını (halı, saat, mücevher vesaire) bu | ikraz sandıklarına götürerek rehin bırakabilecek ve mukabilinde para alacaktır. Projenin mucib sebeblerinde, tefe- cilikle mücadele Kanununa rağmen, gene gizli gizli ve bütün takyitler karşısında bile fasliyete imkân bu- lan murabahacılığın halkı zerara soktuğu kaydedilmektedir. 'Tefecili- ğin önlenmiş olduğu yerlerde de zâ- man zaman ve zaruri hadiseler altın- da, halk, ne kadar yüksek faizli olur- sa olsun bunları aramaktadır. Bu itibarle hükümet, nüfusu yirmi bin- den fazla olan şehirlerde birer Ikraz sandığı bulunmasını mecburi tut- maktadır. Belediyeler bankası borç para verecek Diğer taraftan hükümet, böyle sandıkların tesisi için belediye şehrin meli vaziyetlerinin müsaadesizliğini göz önüne alarak belediyeler bankası vasıtasile yardımda bulunmayı ka- rarlaştırmıştir. Yapılan yürdımlar dolayısile elde edecekleri paraları, belediyeler, ancak bu ikraz sandık- ları için sarfedecekler, bu para ile başka bir iş yapamıyacaklardır, Başka memleketlerde bu gibi mü- esseselerin şehrin en tabit ihtiyaçla- rından saymış olmasına rağmen, bizde malını rehine koymak, mali vaziyetin bozukluğuna delâlet eden bir hadise olarak telâkki ve dolayısile gizlenmesi istenen bir mesele olarak | görüldüğünderi, ikraz işleri, bir ban- | ka muamelesi gibi mahrem olacaktır. Böylece ödünç para, alanın mali vaziyetine ve talebine göre vadelerle geri alınacaktır. Belediyeler, bu işten bir kâr gözetmiyecekler ve belediye- ler bankasına verecekleri faize, bu iş için yapacakları teşkilâtın masrafını Mâve ederek faiz haddini tesbit ede- ceklerdir. Bu proje Kamutayın evvelce kabul' etmiş olduğu ve sermeye vaziyeti do- Jayısile teşekkül edemiyen halk san- dıkları teşkili hakkındaki kanundan ki de yakında İsviçreden gelecektir. Müfettişler tedkikleri etrafında ayrı ayrı birer rapor hazırlayıp Vekâlete | vereceklerdir. Bu raporlara göre tef- lş işlerinde bazı yenilikler yapıla caktır. Amerikaya gitmiş olan mü- fettişlerden B. Sabahaddin de bir aya | kadar avdet edecektir, Kültür parkta patinaj yeri İzmir (Akşam) — Kültür park ve fuar sahası İzmir ve civarı halkının bir eğlence ve tenezzüh yeri halini almıştır. Hergün yüzlerce, cumartesi ve pa-( Zâr günleri binlerce halk Kültür park ve fuar sahasında bisikletlerle, moto- #ikletlerle gezmekte, gençler paraşüt kulesinden atlamakta, bir kısmı da pa- ten sporu yapmaktadır. Yukarıki klişede Kültür parkta patinaj sahasında eğ- lenenler görünüyor, başkadır. Hükümetin Kamutaya ver- miş olduğu ve encümenlerde tedkik edilmekte olan bir başka proje ilede | halk sandıklarına sermaye temin edileceğinden, Kredi işleri imkân nis- betinde halledilmiş ve halkın para bulma sıkıntısı önlenmiş olacaktır. | Çocuğuna dilencilik yaptıran bir ana hapse mahküm oldu Beş yaşlarındaki çocuğuna sokak- ta dilencilik yaplırırken cürmü meş- hud halnide yakalanan Fethiye adın- da bir kadın birinci sulhceza mah- kemesinde muhakeme edilmiş ve bir gün hapse, bir lira da para cezası öde- meğe mahküm olmuştur. Çünkü 20 dolara satın alınan bir ada (Baş tarafı 1 inci sahifede) Uzun senelerden beri bu adacıkta canlı mahlük namma yalnız deniz kuşları vardı. Son senelerde bu adacık büyük bir ehemmiyet kazanmıştır. Çünkü ada Büyük Okyanus üzerinde işliyen İngiliz ve Amerika ticaret tay- yârelerinin tam yolu üzerindedir. Bi- naenaleyh İngiliz ve Amerikan tay- yare şirketleri, bu adayı satın almak istiyorlar, Küçük adanın Büyük Ok- yanus üzerinde yeni yeni hava üsleri kurmağa başlıyan Amerika için a$- kerlik bakımından da büyük ehem- miyeti vardır, Binaenaleyh İngiliz ve Amerikan sermayedarları, Tomis adacığını sa- tan almak için bugünkü sahibi Edvar- da başvurmuşlar ve bu adacığın fla- tini yükselte yükselte Edvarda 10 mil- yon dolar, yani on iki buçuk milyon Türk lirası teklif etmişlerdir. Edvard, Adanın ehemmiyetini bildiği cihetle, pek nazlı davranıyor, Föniks adaları İngiltere ile Ame- Tika hükümetleri arasında ihtilâf bulunduğu cihetle, iki hükümet ken- dilerine satmağa muvafakat etmedi- Bi takdirde adacığı zorla istimlâk e- deceklerini bildirmişlerdir. Binaenaleyh Föniks adalarında ol- duğu gibi 'Tomis adacığı için de İn- giltere ile Amerika arasında şiddetli bir rekabet başgöstermşitir. Hatırlardadır ki, Amerika bundan bir iki ay evvel O Bahrimuhitikebirde Jarvis adasını işgal etmiştir. Bu ada- da on iki nüfuslu üç aile otormakta- dır. Coğrafya haritalarında Jarviş a- das: İngiltere ile Amerikanın yarı ya- | rıya mülkü olarak gösterilmektedir. Amerika bu adacıkta hâkimiyetini teyid için oraya bir mutasarrıf gön- derince İngiltere de Jarvise bir vali tayin etmiş Lelt namında bir ganbo- tu da oraya göndermiştir. B. Ruzvelt, bu adacığın Amerika» ya ald olduğu noktasında ısrar et- | miş ve demişti rki: — Jarvis adası bize alddir, bu me- selede âzimkâr davranacağız. Mesele şimdiki halde bu safhadadır. Mübaşire tokat atmış Dün Sultanahmed ikinci sulh ceza mahkemesinde bir muhakemeye ba- kılırken mahkeme mübaşırı Mehmed bir şahid çağırmak üzere dışarıya çıkmış ve kapı önüne yığılan kalaba- lığı dağıtmak istemiştir. O sırada ka labalık arasında bulunan Hüsnü adında biri hiddettlenerek mübaşır Mehmede iki tokat vurmuştur. Gü- rültüyü duyan koridorlardaki halk toplanmışlar, Mehmedin müracaatı üzerine mütecaviz Hüsnü yakalana- rak hakkında evrak tanzim olunup mahkemeye verilmiştir. ASPİRİN senelerdenberi: her türlü soğukalgınlıklarına ve ağ“ rılara karşı tesiri şaşmaz bir ilâç olduğunu isbat etmiştir. AS Pİ R İ N in tesirinden emin olmak e ülten a) markasına dikkat ediniz. 60 19 Nisan 958 Sal İstanbul — Öğie neşriyatı: la Türk musikisi 1230: Plik- 1250: Havadis, 1308: ist, 1330: Muhtelif Eminönü Halkevi neğı kolu namuna Nusret*Sefa, 19: Plâkla danş musikisi, 1915: Konferans: Eminönü Halkevi namına doktor Sabri Esad Siya- Yişgil (Karagöz hakkında), 1945: Borsa haberleri, 20: Vedia Rıza ve arkadaşları tarafından Tür kmusikisi ve halk şarkıla- rı, 2045: Havâ raporu, 2048: Ömer Rıza , Opera ve operet Parçala- n, 2250: Son haberler ve ertesi günün programı, 28: SON. Ankara — Öğle neşriyatı: 1230: Karı- gık plâk neşriyatı, 1250: Plâk: Türk mu- sikisi ve halk şarkıları, 13,15: Dahili ve harici haberler, 1720: Halkevinden nak- len-inkılâb dersi (Mahmud Esad Bozkurt), Riga 20,10 da «Geishas öpereti — Sofya 20 de salun muzikası — Rad. Towlowe 20,15 de dans, 2025 de bafif musika, 20,45 de askeri musiks. : Saat 21 de Berlin 2ide Finlindiya - Almanya konser teatisi — Breslav 21 do halk şar- kıları ve dânslar — Dewtschl, 8. 21 de karışık muzika — Frankfurt 2110da Şüberl'in bahar şarkıları — Hambg. 21 de konser — Könlgsberg 21 de opera havalarına devam — Leipalg 21 de konse- re devam — Münih 31 de konsere de- vam — Saarbr, 2140 da askeri muzika— Viyana 21 de konsere devam — Bari 2115 de Yunanca neşriyat — Budapeşte 2140 da çigan muzikssı — Bükreş Zi de konsere devam — Droltviç 21 de opera- ya devam — Helsingfors 21 de konsere devam Hllversüm 1 2155 de orkestra Riga 11 de operete devam — Varşova 21 de harf 'muzika, i Saat 22 de Berlin 22'de operet havaları — Breslay 22,10 da karışık muzika — Deuisehi, &. 22 de Alman - İtalyan konser testisi — Frunkf. 22 de Deutsehi, S.den nakil — Lelpzig 22 de konsere devam — Saarbr. 22 de konsere detam — Athlone 22,10 da 2320 de senfon. konser — Kovno 23 m el Sri, eei b ; içişii