16 Aralık 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

a LI 06,50 25,50 905 1350 8 11025 9802 1825 15150 122.0 102,04 549,10 16650 gusu izdü- yayı — ine SİYASI İCMAL: Amerikanın hazırlığı * Japon ordusu Çinin on senedenbe- ri payitaht bulunan Nankini muha- ,sara edip hücumla zaptetti. Japon harp gemileri de Nankindeki mahsur Çinli kuvveleri Mavi nehrin karşı sa- hiline geçerek firar etmelerine mey- dan vermemek için bunları taşıyan vapur yelkenli bütün gemileri batır- mıştır. Bu arada Amerikan ve İngiliz sefaret ve konsolosluk memurlarını ve tebaasını hamil olan bu devletlerin harp gemileri de ateşe uğramıştır. Bunlardan Amerikanın seyyar 3€- farethanesi halini alan Panay ismin- deki top çeker gemisi batmış ve için- dekilerden bir çoğu boğulmuştur. Diğer üç Amerikan petrol gemisi de batmıştır. Bu hadise, Uzak Şarktaki menfaatleri ve nüfuzu mahvolmak üzere bulunduğunu müşahede ile müteessir bulunan Amerikada büyük heyecan uyandırdı. Amerika hükü- meti tarziye tazmin istedikten başka bu gibi hadiselerin tekerür eyleme- 5 mesi yani Mavi nehirdeki yedi parça harp gemisinin yeniden bir taarruza uğramaması için teminat istedi. Japonyanın ise Amerikanın ve ar- kasından diğer devletlerin eski nüfuz “ Afrika karıncaları | Siyah karıncalar, asker gibi İkişer | İkişer tabur olurl: İğneleri uzun ve serttir. En bü düşmanları da beyaz karıncalardır. Beyaz karınca | yuvasına raslarlarsa girip karınca- ları öldürürler. Üstlerine toprak ve | ya su dökerseniz, dağılırlar ve hiç biri dökülen suyun veya toprağın üs- | tünden aşmaz, yolunu değiştirir. Kırmızı okurıncalar, siyahlardan daha vahşidir. Yollara atılan ke- miklerin etlerini yerler. Ortaya eş brakınız; bu leşe üşüşürler, bir gün- de leş kuru kemik kalır. Eğer yolu- nuz kırmızı karıncalar mıntakâsınâ 150 milyon mektup İngiltere postaları Noel zamanla” rında çok yüklü olu Çünkü her- kes uzaktaki akrabasina ve dostlari- | na tebrik mektupları hediyeler | gönderir... 1936 senesi 23 kânunüev- velinde, yani Noelden bir gün evvel, yalnız Londra postalarına 17 milyon mektup tevdi edilmişti. Bu sene mek- | tup adedinin çoğalacağı zannolun- | maktadır. Bütün tebrik mektupları | 150 milyona baliğ olacaktır. Londra postaları bu yükün altından kalkmak için 75 bin yardımcı memur istihdam etmeğe karar vermiştir. Sülük Sülükler suda yaşar; ancak Hin- distanda bir nevi sülük vardır ki üğaçlarda ve kurak yerlerde yaşıyor. Bu sülükler, ağaçlara tırmanıyor- Yar ve gelip geçen hayvanların üstle- Tihe düşüp karlarını emmeğe başlı- yorlar. Bu sülükler kendi ağırlıklarının on bir misli ağırlıkta kan emer, Sü- Tük'er senede bir kere karın doyur- bir an sülekler var- dukları gibi, müddeti ömründe tek defa doyüp yi dır. miıştı. Reşd pa: €vlerin m yapılmasını tamim etti. Bu teşvvbüsün arkası bırakıldığı da açıktır. I İstimlâklerden kw tulmuş olacaktı. Almanyada yapılan gemile- rimizin inşaatı kontrol ediliyor Almanyada yapılmakta olan gemi- | izin inşaatını kontrol etmek üze- Pe İktisad Vekâleti deniz müsteşarı B. | Sadullahın relsliği altındaki heyet, Almanyaya gitmiştir. Heyete mü- | Necati ile sabık İşletme müdü- Bürhaneddin dahildir, i ni, sandıklarını, eşyalarını da yerler, Yüz sene evvel Reşid paşa ve İstanbul sokakları İngilterede sefir bulunan Reşid paşa, İstanbulda vazife başına çağnl- , İstanhula geldiği vakit İngiltere şehirleri ile İstanbul Arasındaki uçummu gördü. İlk iş olarak İstanbul sokaklarının geniş ve bir çok faydaları olduğu muhakkaktır. bul sokakları ile evleri yüz sene evve- lirden Reşid paşanın istediği gibi yapılsa idi, belediyemiz bugün bir çok i Bütün İnhisar inaddeleri İ kata başlarimıştır. Bu tedkikatin ne- ve imliyazlarının devamını temin edecek böyle bir taahhüdde bulunmı- yacağı âşikârdır. Zaten Amerikâ Uzak Şarktaki mevkiini muhafaza edemiyeceğini kendisi de anlamış bu- Tunuyor. Çünkü artık Şarklaki mevki- ini tahkimden ade Amerika kıta- sının emniyetini müdafaa için hazır- ık yopıyor. Çin sahilleri . önündeki Filipin adalarından Amerika bunla- rın halkına istiklâl vererek çekiliyor. Buna mukabil daha ziyade Amerika sahiline yakın olan. Havay adalarını Jevkalâde tahkim ediyor. Burada ku- rulacak muazzam istihkâmlar, deniz tayyare üsleri için yeni bütçeye azim tahsisat konulmuştur. Büyük Okyanusun şimalinde olup Amerikaya ait Alaska yarım adasın- dan Asya kıtasındaki “Kamçatka ya- rım adasına uzanan Aleut adaları da- hi Amerikan askeri ve bahri idareleri târajından fevkalâde tahkim edil- niektedir. Amerikan devleti Amerikd kıtası önünde Japonlara karşı birin- Gi bir müdafaa hattı kurmakla meş- guldür. Feyzullah Kazan | düşerse mahvoldüğunuz gündür. tünüze tırmanırlar ve hep birden, ayni anda sizi ısırmağa başlarlar. Beyaz karıncalar kuru ağaçla, ku- ru yaprak yerler. Yedikleri bu ka- darla kalmaz, misyonerlerin evleri- Gün ışığına dayanamadıkları için, yuvalarından, yemek istedikleri ku- ru ağaca kadar yer altından yol ya yolundan gidip bem siyah kas rımca; hem de kuş tehlikesinden kur- | tulurlar, İ parlar ve bu yeraltı gelirler. Bu suretle En e ki tiyatro Floransa ilesi o profesörle- rinden Lulgi-Pernie; -Giridde yaptığı riyat sonunda büyük bir tiyatro harabesi buldu. Bu harabe büyük bir rasay harabesi Pro tiyatrosundan bin beş yüz sene evvel yapılmış ve İsanın doğumundan ön- ce on altıncı asırda yanmış, yeniden tamir edilmiştir. İki mideli adam öldü İki midesi olduğu bildirilen Mısırlı Hacı Ali, geçen gün Londrada vefat etmiştir. Öldüğü zaman cesedini ter- ketmek $: Rokfeller müessesesi Hacı Aliye büyük bir para teklif et- mişti. Hacı All, dünyanın en'meşhur tıp profesörleri tarafından muayene edilmişti. Bu profesörler dünyada iki müdeli bir adamın mevcud olâmıyaca- | ğına ve bir Hacı Alinin daha halkedi- “| lemiyeceğine karar vermişlerdi. Hacı Ali, bu emsalsiz gayrı tabiili inden dolayı varyetelerde numaralar yapmakla istifade ediyordu. ıztırap çekmiyordu. | a, Paka ucuzlatılacak İnhisarlar ümüm müdürlüğü, Ve- kâletten aldığı talimat üzerine bütün inhisar maddelerinin ucuzlatılmasına karar vermiştir. Bu maksadia tedki- Antep, Mardin ve Diyarbakır- da küçük sanatları korumak imkânları araştırılıyor Ankara (Akşam) — Anteb vilâyeti küçük sanat vaziyeti bakımından bazı hususiyetlere mâliktir. Bu husu- siyetler bilhassa Küçük sanatlerle bü- yük sanatlerin o münasebetlerinde ve bizzat küçük sanatkârın kendi sanati ile münasebetinde göze çarpar. Bazı vilâyetlerde ve bu arada An- tebde küçük sanat durumunu tetkik eden mütehastıs : heyet tarafından İktisat ovekâletine verilen raporun mühim bir kısmi Antebin bu hususi durumunu izaha hasredilmiştir. Raporda buna tahsis edilen şu sa- tırlar dikkate şayandır: i — Küçük sanat büyük sanayile işçi mücadelesi içindedir. 2 — Dokumacılık, kilimcilik ve ha- Hcılık işlerinde çalışan sanatkârlar gördükleri iş itibarile ve işin şartları bakımından götürü işçi vaziyetinde | oldukları halde iş veren ile olan mü- nasebetlerinde tamamen müstakildir- ler. Bu itibarla bu sanatkârları daha çok (el işçisi) saymak mümkün ola» bilir. Fakat el işçisinden ayrılan hu- siyetik de vardır. Bunlar ekseri- yetle evlerde değil dükkânlarda çâ- lışırlar ve mevcut tezgâhların küçük bir kısmı müstesna diğerleri iş vere- ne aittir. 3 İşin xauhtelif safhaları, bu safhalar biribirine çok yakın olmak- la beraber, ayrı ayrı ve müstakil sa- naikârlar tarafından icra edilmekte dir. 4 — Sanatkürların işlerinin muka- bili olan kazanç dereceleri çok aşa- ğıdır. Bu hususiyetler bilhassa mensucat imalâtında görülmektedir. Bugün Anteb vilâyeti dahilinde çoğu merkez şehirde olmak. üzere üç bin kadar mensucat ve dört yüz kadar da kilim tezgâhı vardır, Bu miktar bundan beş Altı sene evvel yedi hin kadardı. Garb vilâyetlerinde ve meselâ Denizli mın- takasında kontenjan tahdidatının tez- Gaziantep küçük sa- nat bakımından çok ehemmiyetli bir mev- kidir. Halbuki son za- manlarda bu sanayide bazı gerileme görül- mektedir. Hükümetin gönderdiği bir heyet bunun sebeplerini araş- tırmış ve mühim bir rapor vermiştir. gâh adedini çoğaltması mukabilinde Anteb vilâyetinde tezgâhların azalma- sı sebeplerinin başında kaçakçılık gel- mektedir. Filhakika kaçakçılık bu vi- lâyet tezgâhlarının azalmasında iki taraflı müessir olmuştur: 1 — Kaçak mallar daha ucuz satıl- dığından milli mamulâtın karşısına yenilmez bir rakib şeklinde çıkmıştır. 2 — Vilâyetin hududa yakın olan * Kilis kazasında yapılmış olan bir ka- çakçılık dolayısile kasabada mevcud tezgâhlar sıkı kontrolün tevlid ettiği bir nevi huzursuzluk içinde kalarak faaliyetlerini tatil etmişlerdir. Öyle ki bugün Kiliste ancak tek bir doku- macı kalmıştır. Maamafih hâlen Antebde senede 6,760,000 - metresi çiftlik (keten, 2,082,000 i zuhaf, 1,560,000 1 alaca, 168,400 ül beyaz bez ve 130,000 met- resi de yün, ipek kumaş olmak üzere ceman 10,698,000 metre muhtelif ne- vi kumaş ve saire imal olunmaktadır. Bütün bu mamulâtın sarfını icab gın bugün dahi ne kadar mühim bir yer tuttuğunu göstermeğe kifayet edecek bir mahiyettedir. Antebde kilimcilik de inkişaf etmiş bir sanat halindedir. Mevcud 400 ki- lim tezgâhında günde, ii rika kapısı kapanmıştır. Buna sebep olarak, evvelce muvakkat kabül sure- ti ile keten getirilir ve işlenerek ihrac edilirken bugün ketenin muvakkat kabul usulünden fstifadelendirilme- diği gösterilmektedir. Diğer taraftan hakikaten yorucu ve uzun bir çalış- mağa ihtiyac gösteren bu iş, sanatkâ- rına mikarı gittikçe azalan çok cüzi gerek Antebde ve gerek Kiliste bu işin ticareti 3 - 4 kişinin elindedir. Bu mu- tavassıtlar kumaş ve iplik vererek çok az bir ücret mukabilinde bu işi gör- dürmektedir. kooperatifler teşkili suretile bu sanat- leri korumâk araştırmak» adır. Vitrin müsabakası Jüri heyeti dünden itibaren tedkike başladı Dün tasarruf ve yerli malı haftası- Dın dördüncü günü idi. Bu münase- betle ilkmektep talebelerine geçen se- neki müsabukalarda kazandıkları he- ârasında yazı müs mişti, Bu sene de ayni müsabaka tek- rarlanacak ve kazananların mükâfat- ları gelecek sene tesarru! haftasında dağıtılacaktır. İlk okul çocuklarına dün de yemiş dağıtılmış, muhteli? konferans ve mü- samertler verilmiştir. Vitrin müsaba- kasına dünden itibaren başlanmıştır. Seçilen jüri azaları dün İstanbul ta- safındaki mağazaları gezmiş ve yerli mallarile süslenen vitrinleri görmüş- lerdir. Bazı mağazalar henüz hazırlık- larını tamamen bitiremedikleri için dün mağazalara not verilmemiştir. Bu- günden itibaren haftarın sonuna ka- dar jüri azaları şehrin üç semtinde- ki mağazaları dolaşıp notlarını vere- ceklerdir. Belediye reisi muavini Ankaraya gitti Belediye rels muavini Ekrem Seven- can, belediyeye aid işler hususunda | Dahiliye Vekâletile temas etmek üze- re dün Ankaraya gitmiştir, Valdehanı boşaltılacak mı? Valdehanının gayrı sıhhi vaziyetin- den dolayı boşaltılmasına teşebbüs edilmişti: Handa oturanlar bü kara- ra itiraz ettiklerinden Eminönü kay- ticesi Vekâlete bildirilecek, tütün de dahil olduğu hâlde bütün inhisar maddeleri ucuzlatılacaklır, makamlığı keyfiyeti vilâyet makamı» na bildirmiştir. Vilâyet makamı, key. fiyeti tedkik etmektedir. İKTİSADİ MESELELER İşte, zamanda tasarruf Bundan sekiz sene evvel, tasarruf- tan bahsederken, çay yerine ıhlamur içelim, şeker yerine üzüm yiyelim di- yorduk. Şimdi şeker fabrikalarımız vardır. Artık halka üzüm yemeği tav- siye etmeğe lüzum kalmamıştır. Tasarrufu bugün daha geniş mâna- larda alıyoruz. İşte teaarruf, zaman- da tasarruf... Başvekil Celâl Bayarın son verdiği nutkun en mühim parçası da, müstahsile aitti, ve müstahsile ucüz mal çıkarması tavsiye ediliyor- du. Müstahsil işte ve zamanda tasar- ruf yapmalıdır; bir mali ucuza çıkar- mak; bunları yapmakla kabil! olabilir. Bunun için, müstaksilin tarlasına tek- nik vasıtalar girmelidir, halbuki müs- tahsil iptida! el vasıtalarile, en uzun bir Zamanda pek ağır iş yapıyor, za- man kaybediyor, fazla emek sarfedi- Ek köylüsü zamandan ve emeğin-. den tasarruf etmelidir. O zaman daha ucuza mal çıkaracaktır. Halbuki mah- | sulünü iyi bir parayla satan bazı müs- tahsil köylüde, henüz bu tasarruf fikri yoktur. Eline geçirdiği parayla karısına. kızına altın ziynet eşyası almaktadır. Biihassa mahsulü iyi para eden orta Anadolu köylüsünün piyasadan çok altın aldığından bahsedilmektedir. De- mek oluyor ki, köylünün tasarruf zih- niyeti eline geçen parayla altin almak- tan ileri gidememiştir. Bu zihniyeti de- giştirmek ve şunu öğretmek lâzımdır: Köylü eline geçirdiği parayla, altın bilezik değil, tarlasını daha kısa za- manda sürmek için daha iyi istihsal &letleri almalı ve tarlasını ıslah etme- idir. En büyük tasarruf budur. — H.A, ——— —— e —— Akay müdürü B, Cemil dün Anka- Akay müdürü Ankaraya gitti Fransada grevler Büyük moda mağazaları işçileri mağazâları işgal ettiler Paris 15 (AA) — Büyük moda surette tekrar işe başlanılmasını em- Tahliye, intizam içinde ve hiç bir — Bugün Pragda ll al KK li