25 Ekim 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4
Tesrinievvet 1932 Almanya ordusu nasıl silâhlanabilir? Silâhlanmada müsavatı istiyen Almanya balen bir intizar ve belki de bir hazırlık devresi ge- giriyor. Bugünkü hükümetin ve ekseriyet fırkası olan faşistlerin ilk müsait anda değilse kom- suları Fransa kadar silâhlanmağa âzmettikleri muhakkaktır. Fran- sanın da kolay kolay silâhlarını bırakmıyacağına o göre | Alman erkâm barbiyesinin plânlarını tat- bik için fırsatlar aradığı ve bu plânlardan bugün kabili tahakkuk olanlarının tatbikatına geçilmiş bulunması çok muhtemeldir. Bu pilânın ana hatları az çok malümdur. ve bunların başın askeriye müdd, isi gelir. Halen Almanyada askerlik mü deti on iki senedir ve bu Versay mushedesile mecburi kılınmıştır. Bu birmeti askeriyenin bir seneye tenzili Alman ihtiyat ordusunu on iki misli takviye eder, büyütür. Çünkü halen on iki senede bir yüz bin talim görmüş asker mil- İet safları arasını karışırken o vakit bu miktar senede yüzbine çıkar, Plânin bu kısmının tatbikatına bugünden geçmek Alman erkânı harbiyesinin elindedir. Artık kon- troldan âzade bulunan orduda yapılacak bu değişikliği bulmak ve isbat etmek Fransa için çok müşküldür. Sonra mühim müz heretlere mazhar olmadıktan sonra bu gibi ufak görünen değiş leri işgale ve harbe sebep de addedemez. Netekim fransız erkânı harbi- yesi senelerden beri Alman ordu sunu mebtelif vesileler icat ederek askerlik middetini Versay muahedesinkinden aşağıya indir. diğine kanidir. Ordu mevcudunun ikinci bir tezyit kademesi de yüksek ve orta tahsil gören gençlerin ordu kontrolu altında ve güya 100,000 kişilik kadro haricinde olarak talim ve terbiyesi gelir. Esasen Askerliğin mühim kısmını mek- teplerde öğrenen bu gençler meselâ kendi evlerinde yatarak, hattâ günlük işlerinden bir kıs- mını bile görerek, yani şeklen ordu harici olarak beş altı ay gibi kısa bir zamanda vatan müdafaasına ibzar olunabilirler. Bu gibiler mevcudunun Alman- yada bir kaç yüz bin kişi ola- cağı düşünülürse yalnız bu iki basit tedbir sayesinde almanların takriben fransız bazar ordusu kadar talim görmüş ihtiyat ordu- suna sahip olacağı anlaşılır. Bu söylediğimiz tedbirler Versay mu- hedesine riayetkâr | görünmek yani hilei şeriye ile yapılabilecek şeylerdir. Şimdi bir de silâh meselesini tetkik edelim. Alman ordusunun süth tedarikinde maruz kalacağı müşkilât ağır top, tank, bombar- dıman tayyaresi gibi ağır silâk- lardır. Tüfenk ve sahra topu gibi hafif silâhların vasi ve ani imalâtı Alman sanayii için güç olmadığı gibi, hazar ordusunda bunlar gene bilet şeriyelerle fazla tutulabilir. Meselâ kadrolarda silâh mevcu- 'dunun fazla tutulmak, yedek parça mevcudumu fazlılalarak icabında bunlardan yeni silâh ve toplar tmele V. S. suretile çareler lir. leceği şey kaçmış olan Alman i himaye | ve İlk tta ithal edilmek üzre ağır al ettirmesidir. Serma- elesi Alman olan ve bulunduğu memleketlere muayyen vergilerden başka bir şey verme- yen bu fabrikalar halen işsizlikten müştekidir. ve Alman ordususun vereceği sipariş üzerine bir hayli daha işsize iş bulacağı için ikti #aden de bir hizmet ifa etmiş olacaktır. Meselâ Konstas gölü sahilinde bulunan muazzam Dornier fabrikasının yaptığı bombardıman tayyarelerinin « Reieh © ordusuna iltbala bir kaç dakikalık bir meseledir. Yukarda da söylediğimiz gibi bunlar © bugünkü O muahedelere sadık görülerek yapılabilecek şey- lerdir. Yani Alman erkânı harbi- yesi tarafından derhal tatbil tina geçilecek ve kim bilir belkide | geçilmiş olan meselelerdir, Yoksa halen faşistlerin dediği gibi hiç bir muahedeye bağlanmadan bilâ kaydü şart silâhlanma musavatına gidilirse o vakit Fransa derece- sinde teslihat Alman ordusu için bir kaç aylık bir mesele olur. Çünkü ağır tanklar ve saire gibi bir kım Fransız eslihası bugün eskimiş bulunduğu gibi bütçesinin mühim kısmını amelesinin İaşesime © ve sana yiinin himayesine tahsis eden Almanya için bunları silâh imalâ- tile tavzif esla güç olmıyacaktır. Yani bugün amele ve sanayi himayesine tahsis ettiği parayı iş vermek ve yaptırmak suretile sarfedecek! bem fabrika ve amele çalışmış, hem de ordu silâhlan- mış olacaktır. Yukarıdaki mütalâalardan çıka- racağımız hulâsa şudur: Bugünkü Şerait alında olduğu gibi yarın müsait fırsat zuburunda derhal alman ordusunun fransız seviye- sinde — silâhlanması o pek #lâ kabildir. Elverir ki buna harpçu emeller ile fırsat verilmesin. Bu meyanda kimyevi harbin adeta mucidi olan almanların bugün de dünyanın en büyük kimya sana- yüne malik oldukları asla hatır- dan çıkarılmamalıdır. Istikbalde en mühim rolü kimyevi harp vasıtalarının oynayacağında her- kes müttefik olduğuna Almanlar bu cephede rüçhan elde edebilirler demekti mühim Kimyevi harp vasıtaları ise bugün | kontrol teşkilât ve imkânından azadedir. Alman ordusu bugünkü halinde kalsa dahi kimyevi rüçhan teminine çalışmaktan ve bazırlık- tan kimse menedemez, Görüliyor ki harbe mani olacak ilâhlar cebren azaltmak (değil, harp çıkmasına sebep olan haksızlıkların. ortadan kalkması olacaktır. M.Ş. Emlâk Sahipleri münasebeti olan Muktedir, Tecrübeli Bir Zat Aranıyor Kendisine muntazam ve daimi Bir kazanç temin edebilecektir. 558 numaralı posta kutusuna yazılması ile göre | (KORSAN KRUAZUR) ie sozlü flm başlıyor. Alman balıriyesinin iştirakile Louis Kalph- Woruor Futlerer ve Kente tarafından demis edilişi Yarın alışam mmm ELHAMRA Sinemasında Bl 4 Ee Şİİ Rus futbolcularının Kadıköy” ndeki ik maçı in ŞIK Sinema Sevimli artist HARRY COOPER'İN En son ve en güzel filmi olan Tehlikeli Yollar nam Fransızca süzlü filim, büyük muvaffakiyetle devam ediyor. e ARTİSTİK Sineması ; Perşembe Akşamı Size büyük bir. sürpriz 5 mma KAZIIYOr.. mama GEZANI ÇEKECEKSİN Şehzadahaşı Bram Hilâl Sinemasında Perşembe günürdem İzin YABANCI BiR BAYRAK ALTINDA mam büyük filmin. irsesine başlanacaktır. Bu perşembe akşamından itibaren #mmRRERREREmş ARTİSTİK SİNEMASINDA Mütevehhiş - Hafifmeşrep - Müşfik - Valde - Zeve BRİGİTTE HELM ANDRE LUGUET ve JEAN GABİN ile beraber ZAFER Fansızca sözlü ve şarkılı filminde < Perşembe günü son matinelere kadar MOSYO, MADAM ve Hem gülmek hem ağlamak isterseniz MiLLi SiNEMADA Gösterilmekte olan 2 sözlü büyük filmi muhakkak görünüz. DAVİL GOLDER | zon min ilk sesli filmi Bir aile faciasını musavver ZOR NiKAH bisi, i Fransızca sözlü Fevkalâde komedisi sizleri başlandı” büyüle filim ından sonuna kadar mutemadiyen. güldürecek. ATLANTID Perre « Benoilnin gaheerinden muktebes va PABST tarafından yacnda getirilmiş Fransızca sözlü filim. Mümessilesi; Dilber yıldız BRiGITTE HELM Btün İstanbul. halkenı teshir edocoktir Radyo 26 Teşrinlevvel salı Istanbul — 15 orkestras, 1920 (Kamal Niyazi toy arkadaşları Seciye, hanimi , 2i tango orkestrası, Bükreş (4,942 1) — 19,10 konser, 20 müsaabe, 2040 gramelen, 2050 şarkı, 21 flint, 21,26 çarkı, 21,45 kom fararıs, 52 piyano, 22,80 viyolensel, Budapeşte (6006 m.) — 19 feansızca dersi, 19,20 çigan orkestrası, | 20 unferanss, 20,0 operada verilen | temsilin nakl: Tisaronun düğünü, salan orkestrası, cazband. Londra (50,8 m) — (Tücar Honn) FRANSIZCA Söz1ü Vahşi hayvanlar arasında çevrilmiş bir harika olup bülün gehiz halkını GLORYA'da memnun GS bırakacaktır. Parşsmbaden “itibaren ALEMDAR Sineması Sinemanm iki büyük yıldızı JEAN MURAT ve KATE von NAĞY'yi Mevsimin en mükemmel ve en zengin filmi olan AŞKTA GALİP Paris (1726 m.) — 2050 Ingilizce dersi, 24,80 Üyairo, havadisleri, SLö bedi müsahabe, 21,20 orkestra," 2145 cakır temelli, Prag (4886. m.) — 15,90 Alman 0 havadis, 205 kom 28,80 askeri bando. şaheserini takdim edecektir. a e saat PAD Şök we) BEŞ ppm Georges delance in e 20,20 M. Feridun Tl. Il 50 orkestrz. korse | gçomedi 3 perde 0 komedi, 28 F8YO | yasim va Talebe NN 26 teşrinleyvel çarşamba e Istanbul — 18 saz (Hafız Ahmet ye muzaffer hanım) 19,80 orkester, S1 sz Üldnir Bükreş ( rlağünden Balet dersleri için talebe kabul yakında kapanacaktır vücuda dansa esnç hanımların şimdiden her söze mürsesnte m. ) — 19,10 radyo haba, 20,40 gramofon, nl ayin, 21,45 kemen, 22,16 dini ayine davam. Budapeşte (ööyöm.) — 1445 gramolonlu konser, 2015 konferans, strası 22 opera orkstra: Foto Franse'nin alâümü Foto Frame sahibi Ml Vaynberg tarafından büyük bir fotogre albümü hazırlanmakta olduğu haber alınmıştır. Bir haftaya kadar satılığa çıkarılacak olan bu albüm. Gazi Hazretlerile Devlet ricalinir, sefirlerin fotolarını ve Lozan sul- hünden beri memleketimizde yaz pılmış belli başlı merasime sit resimleri ihtiva edecekti Tasarruf günü 29 teşrinieveel bütün dünyada Londra (866,8 m) — 30,80 orkenla, ov, 23 orkestra, 28,85 Paris (1725 m) — 2040 Almanca 1 Kbb müsak 1,10 radyo 29 tiyatın temasi, 23,80 oda musiki Prağ (4486 m.) — 19,80 alman 1,5 konser, nd, 25 son ba Roma (si gramofan, | tasarruf günüdür. O gün, bütün 21yl5 tabir müs üç kişlik | dönyada b rruf yapacak Koser, 22,90 uomunli, 2 konser, 20,80 | ve biriktirdiği parayı tasarruf dans msi, sandıklarına, bankalara verecek Varşova lerdir. Milli iktisat ve tasarruf keyi | cemiyeti, bugün için, halkı tasar- rafa devet etmektedir. Bu müna- sebetle cemiyet, muhtelif vasıta laria propaganda yapacaktır. radyoda, Halkevinde mekteplerde konferanalar verilecektir. konferans, dans. Viyana (617,2 w.) — 1921 havadis, 20,20 enik orkestra, dans musikisi, Juma, 2
