25 Ekim 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 10
Sahife 10 Eski bir mesele Amerikaya hicret etmiş olan türkler Bunların tabiiyeti meselesi nasıl halledilecek ? Amerika ile Türkiye müna betlerinde mühim £ âmillerinden biri Türkiyeden Amerikaya mu- haceret eden türklerdi. Bugün bu âmil, ortadan kalkmış gibidir. Fakat bu meseleden doğan bir tabiiyet meselesi var ki henüz h Tolunamanıştır. Amerika - Türkiye imünasebetleri hakkında büyüle bir eser yazan Amerikanın Deni- iktisadiyat profesöru Lelant son darülfünununda dersi James tarafı hoşnut edecek bir surette nasıl hallolunacağını göstermiştir. Bu bahsın bülâsasını nakilediyoruz: İnsanların eski dünyadan yeni dünyaya bicretleri | hareketine Türkiye de iştirak etmiş ve 1905 ile 1915 arasında Amerikaya 367,468 muhacir göndermiştir. 1922 de Osmanlı imparatorluğu- nun tarihe geçmesi, yeni Türkiye cumhuriyetinin tanınması ve Ame- rikanın 1924 de muhacereti tah dit etmesi, Türk-Amerikan mü- lının bu safhasına nihayet bulan muhaceretin üç sebebi var. Birincisi muhacirlerin ikti- yaziyetlerini — yükseltmek istemeleri, ikincisi Osmanlı dev- letinin siyasi tözyikinden kur. tulmak dilemeleri, üçüncü sey- risefain kumpanyalarının, sar. rafların amele acentelerinin sun teşvikleri... Rumeli Türkiyesinden muhaceret, bilhassa siyasi tazyik- ten kurtulmak için vuku bulu- yordu. Bu şekilde o muhaceret &denlerin ekserisi | ekalliyetlere mensuptular. Anadoludan muha- ceret edenlerse hem siy iktisadi sebepler yüzünden hicret ediyorlardı. Hicret edenlerin Türk, yüzde yetmi yeli, ermeni idi. Ameri- kada Türkler aleyhine cereyan açılmasının sebebini izaha kâfidir. İstatistiklerin tetkiki, Türkiye- den Amerikaya gelenlerin en zi- yade iktisadi sebepler yüzünden hicret ettiklerini apaçık gösteri- yor. Bu suretle Türkiye yalnız 370,000 işçi kaybetmekle kalma: mış, bundan başka bunların tasar- ruf ettikleri parayı da kaybet miştir. Amerikaya vuku bulan hicret bilhassa bazı mıntakalardan vuku bulduğu için buralarının nüfusu çok azalmış ve buralardaki istik- Sal hareketi de son derece zafa uğramıştır. Türkiyeden hicret edenlerin büyük bir kısmı memleketlerine para gönderdiklerinden, yahut memleketlerine avdet ettiklerin den, asıl ziya bir hayli azalmıştır. Fakat Türkiyenin, inkişaf noktaj mazanından vaziyeti, hem nüfus azlığından, hem sermayesizlikten ileri gelmiştir. Amerika nokta nazarından Türkiyeden işçilerin muhacereti, önce faydalı olmuş ve bunlar istihseli arttırmağa muvaffak ol- muşlardır. 1897 den sonra rin fazla artmaları lâzım değildi. Bu lüzumsuzluk yüzünden 1924 te Amerikaya hicreti tahdit eden kanun çıkmış ve her sene Türki- yeden 226 kişinin hicreti takarrür etmiştir, Türkiyedeki siyasi ve iktisadi değişikliklerle Amerikanın yaptığı tahdidat, muhaceret meselesini, iki memleket siyasetinde âmil olmaktan çıkarmıştı Türkiyeden Amerikaya vuku bu- lan muhaceretler, ortaya tabliyet meselesini çıkardı. Amerikada tavattun edip Amerika tabilyetine n muhacirler memleketlerine döndükleri zaman ne olacaklardı? Amerika bunları Amerikalı say- makta devam ediyordu. Binaen- aleyh bunlar Osmanlı memlel tine avdet ettikleri o zaman, ikalı kalacak ve Osmanlı in Kanunlarına tabi olma- yacaklardı. Bugün vaziyet değiştiği için mesele kolaylıkla ballolunabilr. Bu çarei hal, Amerika tabiiyetine geçmiş olanların Türki; vakkat bir zaman için etmelerini kabul etmektir. Tür- kiye hükümeti, bundan böyle bu gibi tebaanın çoğalmaycağına mebni buna itiraz etmeyebilir. Diğer taraftan Amerika hükâ- meti, kendi kanunları dahilindeki Şarsiti haiz olanları tabiiyetine ul etmekle beraber Türk ta- biiyetini haiz olan ve vatanına dönerek orada daimi bir surette ikamet edecek olan Türkleri tabiiyetine almayabilir. Bu hattı hareket Amerika prensipini ihlâl etmez. Iki taraf hükümetleri bu şekile de müsaadekâr bir vaziyet alır- larsa meselenin halli son derece kolaylaşır. Köpek kimin? Amerika mahkemelerinden birinde garip bir dava ıhkemelerinden bi- örülmüştür. Dava, bir köpeğin kime sit old ğuna dairdi. Köpeğe Bolte ve minde iki kişi sahip çıkıyordu. Hâkim bunları mahke, meye ve adilâne bir içim hazreti Nevyork n davacılardan Bol- teye köpeği ismiyle yanına çağır- masını emir etmiştir. Bolte köpeğe hitab ederek, Cif buraya gell demiş, köpek bu emri irişit- mez, kuyruğunu sallayarak Bol tenin yanına koşmutur. Bunun üzerine hakim, öteki müddel — Kormike © dönerek kendisininde çağırmasını Kormil — Buraya gel Jak diyerek köpeği çağırmıştır. Köpek bu davete de icabet edince, hakim Süleymanvari tedbirin, hakikatı meydana çıkarmağa kâfi gelme görmüş ve mübaşire başka bir isimle çağırmasını Mubaşır, hakimin cı köpeği başka bir isimle yanına çağırmış, köpek o mubaşırın da yanma koşmuştur. Hakim, dördüncü bir isimle köpeği çağırınca, köpeğin bu da- vete de icabet ettiğini ve kürsünün üzerine atladığını görmüş, şaşır mıştır. Amerikalı hâkim, uzun müddet düşündükten sonra, iki müddeiye köpeği | çağırmaksızın karşılıklı iki kapıdan çıkıp gitmelerini em- i Boltenin peşinden İehine onun Akşan 25 Teşrinievvel 1932 UĞURLU BİR GÜN 29 Birinci Teşrin Cümhuriyet bayramı aynı zamanda bütün dünyaca kutlulanan tasarruf günüdür. Bu tarih, para biriktirmeğe başlayacak her yurt arkadaşı için uğurlu bir başlangıç günüdür. Bu umumi tasarruf savaşında siz de bir hisse alınız. Bankamıza uğrayarak bir hesap açtırınız. Biriktireceğiniz paralar gelecek yılların bayramını daha varlıkla, daha sevinçle geçirmenize yarayacaktır. TÜRKİYE ZİRAAT BANKASI AMBASADÖR 28 Teşrinievvel Cuma günü açılıyor Çay, akşam; yemeği ya alpe Konaklar İnhisarlar Umum Müdürlüğ 1 — Eczayı tibbiye: (3/11/932 perşembe saat 14) 2 — Elektrik levazımı (3/11/932 saat 15 te) Taliplerin cetveli gördükten sonra pazarlığa iştirak etmek için (9. 7,5) teminatlarını hamilen yukarıda yazılan gün ve saatte Ga- İatada mülbayan komisyonuna müracaatları, iDARESİ Umum Emlâk Acentesi tarafından deruhte edilmis olan EİRALIE APARTIMANLAR BEYOĞLU YAZICI SOKAK BOTTON HAN Beş, altı vo yedi odalı apartımanlar farah ve havarlar odalar - su, hava APARTIMAN gazı - elektrik - banyo - denizo mam- | | Su - havagazı - elektrik - banyo Zarası yar - balıça ve tenis mahalli, hizmetçi odası EHVEN ŞERAIT KIRASI MUTEDİL nden: BEYOĞLU İstiklâl caddesinde Tokatlıyan eiva- rında ikinci katta dört odalı gözel bir CIHANGIR Altı odalı apartmanlar su - hava Bazı - elektrik - banyo - Marm: Boğaza manzarası vardır. UYGUN ŞERAIT OSMANBEY Tramvay. caddesinde mükemmel ve pek havadar alı odalı bir apartmanı Su - hayapazı « elektrik - EHVEN ŞERAİT banyo AĞAHAMAM Boş odalı bir apstıman odalar haya- GALATA Üç olüli apartman Hi 1 Tophane civarında 3 odali apartmanlar. cizalktır at yek even. at almak Üzere Bahçekapı Taş Han, No, 20-21-22 UMUM EMLÂK ACENTESİNE Müracaat. Telefon : 20307 İstanbul üçüncü icra memrlu. Yundan: Her ikisinin tamamına 1800 lira kiymet taktir edilen Topkapuda Merkez efendi mahal- lesinde atik Çırpıcı cedit Çırpici Palıklı mevkiinde eski 12 müker- ni 30 mumaralı maa b bir bap hanenin mısfi ile yine aynı mahalde eski 2 yeni 3 numaralarla murakkam maa tarla bir bap kenenin temam açık artırmaya vazedilip 13/10/32 tari- kinde şartnamesi di yanhaneye talik, 1/1232 tarihine müsadif perşembe günü saat İdten löya kadar birinci açık arurma suretile İs bul üçüncü icra dairesinde satıla caktır. Artırmaya iştirak için 100 deTüi akçesi alının, im vergi ve sair rusum f icaresi müşteriye aittir. Hakları tapu sicillerile | sabik olmayan lar ile Giğer alâkadaranın ve irtifak hakkı. sahiplerinin bu hakları ve hüsusile faiz ve mesarife özür olan iddialarını ilân tarihinden itiba- zen 2) gün zarfında evraki müs bitelerile | bildirmeleri lâzemdır aksl halde hakları tapu sicillerile Sabit olmayanlar satış bedelinin paylaşmasından hariç kalırlar alâ- kadarların 1424 Numaralı iera ve in. 119 ner maddesi ve daha fasa malümat almak isteyenlerin 930/1858 dosya mum. dairemize mürâcaatları ilân olunur. kulak, boğaz, burun mütabassısı Doktor i İhya Salih a e e.
