17 Eylül 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 20

İKTİSADİ VE MALİ SAHADA best dolar sahası haricinde okalan memleketlerle yapılan anlaşmalarda rekabete meydan verecek hususlara best (o piyasadaki arasındaki farkın kalkması Batı ülkeleri ve bilhassa Müşterek Pazarla olan münasebetle- rimiz bakımından önemlidir. Son ih- veccih yenilikler ve hükümet icraatı memnunlukla karşılanmaktadır. Dış münasebetlerimiz dikkate alınmak sureti ile yeni bir istikamete tevcih edilmiş bulunan dış ticaret rejimi ve para siyasetimiz tatbikatı maksada uygun devam ettiği takdirde kısa zamanda dış ticaret açığımızın ka- panacağına, Tür rasının lâyık olduğu değeri iktisab ederek istik- rar bulacağına inanmaktayız. Döviz alım satım hakkındaki karar, bu i- nancın garantisi olarak görülmekte ve takdir ile karşılanmaktadır". Açıklanan plân karşısında pet Plânlama Teşkilatı tarafın- dan hazırlanan 5 yıllık kalkınma “ Y e n i B' malın kilosu, piyasada 10 liradır. Bu mal, "Tahsis" usulüyle kilosu I liradan satılmaktadır. Buhün ma- nası şudur: Bir adama 19 ton ta mı, 2.82 den temin kabildir. sis yaptın mı cebine açıktan 90 bin lira koydun demektir. Doların piyasada kıymeti 15 liradır. Bunun manası plânının açıklanması da özel teşeb- büs tarafından büyük bir memnun- lukla karşılanmıştır. İş çevrelerinde- ki aklıbaşında tüccar, şimdilik tah- ditte ithalat rejiminin devamı, ihra- catta ise liberal bir rejimin tatbikine gidilmiş olmasını "memleket menfa- atine uygun" şekilde mütalâa ettik- lerini osöylemekten (oçekinmemekte- dirler. Plânın en önemli faktörü olan psikolojik unsurun, İş çevrelerinde, sarsılmış olan itimad ve emniyetin yeniden teessüsüne büyük ölçüde yardım edeceği herkes tarafından kabul edilmektedir. Ancak dikkati çeken bir nokta, bu planın uygulan- masında politikacıların (göstereceği basirettir. Osmanağaoğlunun deyimi ile "politik dırdırların" son bulması şarttır, Piyasadaki gelişmenin bir başka yönden salaha doğru gidişinin belir- tisi, Milli Korunma Kanununun kal- dırılması ile a am Milli Ko- runma Kanunu ile bütün ciroların Ka Borsası tekeli ile yürütülme- 1959 yılında ciro hacminin en yük- sil noktasına yükselmesine sebep ol- N i Bö gelmiştir. Yeni şar onların eseridir. Lisans aldın şudur: edenler faaliyete e bile. Başka çıkar yol, madığı daha kuvvetle belli oldukça kendilerini bugüne ayarlayacaklar daha çoğalacaklar ve muştur. 1959 yılında 1 milyar 560 milyon olan umumi ciro hacmi, 1960 yılında I milyar 400 milyon, 1961 yı- lında ise 1 milyar 368 milyon Türk i Ancak bu düş- m nopolünün kaldırılmasının büyük pa- yı olduğu bilinmektedir. Bununla be- raber, bir borsa uzmanının söylediği- me göre "Şayet piyasada gerçek bir durgunluk olsa idi, ciro hacminin, Milli Korunma Kanununun yürür- lükte olduğu samandan çok daha dü- ük bir seviyede" olması gerekmek- tedir. Milli Korunma Kanununun kal- dırılmış olmasına rağmen, aradaki düşüş farkının az olması, bunu gös- termektedir. Bu yılın ilk altı ayında- ki mecmu ciro hacmi 1 milyar 400 milyon Türk lirası seviyesindedir. Bu rakamın bu yıl değilse bile, 1968 yı- lında, Milli Korunma Kanununun yü- rürlükte olduğu okonjonktürdeki se- cı, bu rakamların ifade ettiği mâna- yı şöyle özetlemiştir: "— İşler iyiye doğru gidiyor" Nitekim, aynı günlerde aynı Cum- zam ” ylece mesele, bir adaptasyon meselesi (o haline artlan, yeni ticaret nizamını kabul Esen iyi hava, başka ümit bulun- örülmemiş Kal- milyon liralık transfer, cebe konan 4 milyon lira de- tir. u çeşit işler, Türkiyede bir daha açılmayacaktır. Her ba bugünkü iktidarın tutumu bu çeşit işleri a- çacak tutum değildir. Şimdi, bunu görüp "İşler berbat. Yandık, bittik. Batıyoruz. Ticaret diye bir şey kalma- dı" feryadını basmak pek âlâ anlaşılır bir davranış- . adan ser- i her halde meşru sayılmayacak tarzda İktisapta bulunan- lar -kılıfı rejim bizzat hazırlamıştır, haksız o iktisap sanıkları şimdi onun için gümbür gümbür beraat et- alın teriyle kazanılırmıymış- başlarını iki ellerinin arasına alıp bir süre döğüneceklerdir. Ama, daha akıllıca bir başka davranış vardır. Her memlekette herkesin yaptığını yapmak, dar çalışılırsa o kadar kazanma imkânının bulunduğu gözle görülen bir gerçek haline gelmiştir. Hâdiselerin ta- biatı icabı olan güvensizlik hissi ve kötü psikolojik unsur- lar gittikçe azalmakta, buna mukabil iş hacmi artmakta- dır. 20 kınma Devrinin her mahallede 15 milyoner yetiştirme çağını unutacaklardır. Bunu beklerken Hükümetin yapacağı, maya başladığı > çalışmak ve normal kazanmak isteyenlere bunun imkânlarını sağlamaktır. o Mevzuat bakımından sağlamak, yatırım bakımından sağlamak, kredi bakımından sağlamak.. Çürük çarık (gemilerle ler, ya batarlar. Bu, biraz baht, biraz da maharet işidir, açık denizlerde balık avlamaya çıkanlar ya geri döner. Aynı şekilde, kırtipil osermayelerle servet vurgununa çıkanlar içinde de batmak şaşılacak akibet olmayacak- şimdi yap- landığını hatırdan uzak tutmamak lâzımdır. teşebbüsün rekabete dayanan mayınlı tarlasında, bu cılız otları suni şekilde beslemek için her halde eski devre geri dönülmeyecektir. Piyasanın açılmakta olduğunu söyleyenlerle, O iş- lerin berbat hali muhafaza ettiğini ileri sürenler deği- şik açıdan baktıkları için değişik (manzara görmek- tedirler. Kusuru manzarada arayacak yerde açılarını değiştirseler ve hizaya gelseler onların da homurtula- rı son bulacaktır. AKİS, 17 EYLÜL 1962