3 Kasım 1959 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 32

a 4 y eee — Ö — # & .. a aren —— < KİTA PLAR S P O R ONLAR DA İNSANDI /Cengiz Dağcmm romanı, Varlık Sayı 611, Büyük eserler ki- taplığı sayı 9 lstanüul Ehkin Basım- nıı 1958, 867 sayfa 400 kuruş) b on yılls.rda edebiyatımazda köyün köyden Seri halinde kitap yayınlayan kitap- eylerinin îçmde koyle a.lâkalı eser ya- yınlamayanı kalmadı gibi birşey. lenne gelince, — Vartık yayınevi e—.lebıyaumıı:da ve sanat ha- yatms. Mahmut Makalı, Fakir Bay- kurtu ve Başaranı hediye ederek bu yeni cığır iyice yerleştiren tek ya- yiınevi. Diğerlerinin köycülüğü Vaer- hktan çok daha sonra başlar. İşte bu köy edebiyatınm öncüsü Varlığ yayımevi geçen yılın ortaların- daha yayınladı. Ancak bu köy romanı herzamanki- Kuradeniz kıyılarındaki ı romanı idi. Yaza miş olan Cengiz Dağcı Onlar da insandı adlı roman yaza- rınm bizzat yaşadığı bir hikâyeyi an- latmaktadır. Aslen Kırımlı olan ve İkinci dünya savaşında önce Alman- lara, sonra KRuslara karşı gavaşan, an, esir düşen — ve nihayet Türkiyeye anava! t.:m:ı. sığınmağa mu- iz Dağcı -ki hayatı- Korkv.rıc Yıllar ve am adil ro- manlarında anlatılmıştır- bu son ro- manında çocuk yıllarınır hatıralarını nakletmektedir. Kırımda sakin, zen- gin bir Türk kövü, Herkes kendi işin- e gücünde. Rusyada komünist ih- Hlâli olmus ama daha Kköylere kadar nüfuz edememiş. Yavasş yavaş yayılı- yor. Türk köyleri ise bu cereyandan bir hayli uzak kalmasını bilmisler. Derken komltnizmin ilk öncüleri Türk köylerl cıvnrmd.ı ve sonra da icinde boy rmeğe — başlıyor. kövlüıen amsmda.kz saf aek hikâAye- leri arasına melânetlar. baskılar, shıâ.ksı..lrklar giriyor. Genc kızlar Kkızlar genc oğlanlar yuvalarından uzaklastırılıp komünistlerin emelleri- ne âlet ediliyor vs... Cengiz Dağcının romanının kısa blânçosu bu. Onlar da insandı'nın edebi değe- rine golmce Bu noktada hükmü sa- hır, cok meşakkat cekmlş bir insan. Üstelik çok-da vatansever, milliyetçi. Ancak bütün bu vasww bir araya getirilmesi dahi Dağcıya iyi bir romancı sıfatını ver- meğe yetmiyor onlar da insandı ma- alesef orta halli bir roman değil. Bel- ki Kırımda Ruslar tarafından Türk- lere yapılan mezalimi merak edenler tarafından okunur ama, ellerindeki k.taptan bir edebi zevk almak iste- yenler tarafından Onlar da İnsandı adlı kitap kolay kolay sonuna kadar okunamaz. Zira bu kitap yazarın da- ha evvel yayınlanmış olan Korkunc Yıllar ve Yurdunu Kaybeden Adam adlı romanlarından bile zayıftır. zoraki sürüklen- hikâye tekniğinin yarundan bile geçilmemektedir. Bu bakımdan bütün iyi niyetlere roğ- men Onlar da İnsandıyı tavsiye et- Mmek bir hayli güçtür. HOŞ GELDİN HALİL İBRAHİM (A. Kadirin şiirleri, İstanbul mat baam, İstanbul 1959, 63 sayfa $ hru) S on yıllarda pınarları kuruyup git- ilri A. Kadirin Hoş Gelıdln Halil İbrahim adlı şiir kimbı ile bir parçacık kımıldandı. Ne yazık ki bu kımııdanm da A. Kadirin vak- tiyle yazılm şiirlerinin bir ara getirılmesinden doğan bir kımıldan- madan öteye geçmedi A. Kadir son derece az yazan bir şair. Çalışmasını daha ziyade tercümelere, eski eser- leri yeni dile çevirmeye hasreden A. adir şiiri çerez kabilinden yazıyor. Ama bu demek değil ki A. Kadir şiiri kendisine dert edinmemiş bir şairdir. şairlerinden biri.. ı da hük- mün şahidi. Hoş Geldln Halil İbra- ımde yer alan 28 şiir A. K kadar kalifive bir şair olduğunu gös- teriyoj. Ancak şiir adına üzüntü ve- ren cihet A. Kadirin bu şiirleri çok uzun bir müddet icinde yazmış olma- sıdır. O kadar ki bir edebiyat merak- hsı bu kitaptaki şiirlerin pek çoğunu rahatça çok daha evvelden okumuş olduğunu hatırlıyabilir. Hatta bu ki- tapta yer alan uhrlerm pek ç za- tenm şiir severlerin hafıza 'er bulmustur. Hoş Gcldin Halil İbıahlm adlı kitap olsa ü irin son yıllarda Vı'a:rdıı'zı şiirleri bir araya ge- tirm mından bir mâna ifade e- diyor. Gonm isterdi ki A. Kadir ayni değerde şiirler yazmağa devam etsin ve yayınladığı kitapta bu şiirler yer alsın. şeye rağmen A. Kadirin kita- bı muhakkak okunması, muhakkak kitaplıklarda bulundurulması gerek- li bir kitap. İşte size A. Kadirden bir Şitr: “Sen a bağrına bas dur en bü- yllk cılevi ben burda en büynk leyi doldurayım - ekmeğe mıhtac muhtac, sana muhtaç, - dur, - ben bu a zerdali- i gibi : .m' bir dal gibi durayım. Galatasaray G. Saray'da sıraya girdi... Y irmi yedi ekimde İstanbul'dan ya- taklı trenle Ankaraya hareket e- den Galatasaraylılar, Ankarada yar pacakları iki maçtan sadece birinden büyük endişe duymaktaydılar. İstari- buklda kalan idareciler, Ankaraya u- ğurladıkları arkadaşlarmn ve futbol- cularına, çok katli olmalarını, tem- kinli oy'na.mnlarmı tenbih ediyorlardı. endişelerinde haklı olduklarını de milli lig maçında mağlup olarak dönen Fenerbahçenin akibetine uğra- maktan korkuyorlardı. Korktul takım ise Ankaranın en yaşlı ve sevi- len takımı Gençlerb.rlığı idi. Namağ- Fenerba.heeyl. karalılar, hiçde şakaya gelir tarafla- rı olmadığmı göstermişlerdi. Galata- saraylı idareciler ise Altındağ kulü- bünün tetriplediği bu turnuvada. kar- dahi bunum neticesinin, Ankara mına yemlmekten daha ehveni şer ©- arızalı idiler, Bu haliyle Galatasara- yın, Gençlm-bır!iğınden makı k.rruırı- ilm için sadece çok d.kk. roket etmesi icabediyordu. Birgün sonra Altındağ'ın tertiple- diği, fakat ovnamadığı dörtlü tur- nuva basladı. İlk maça değişik bir teı'— tiple baslayıp, ikinci devrede işi c diye alıp. esas kadrosumu sahaya s(l— ren Beşiktaş, rakibi Hacettepeyi Ta- hat 3enerek Galatasa! i Galatasaray ise sakat ol- dukları bı!dîrnen Metin, B. Ahmet e Turgaydan mahrum olarak sahaya cıkınca. korku ve endişe içinde baş- ladığı maçı iki farkla kaybederek, Fenerbahce Fibi 19 Mayıs naghıp terketti. Genclerbirliği, o gün bambaska bir takım huviyıtme bti. rünmüştü. Sanki bir Avrupa seyrediyorduk. Takım acılıp kapwm- yor, hÜcum hattı öylesine bir şut a ma kabiliyeti gösteriyordu. bu ha.re- ketler maçı kazanma şansrnı peşl;ı o- larak Gençlerbirliğine vermişti. Genc- lerbirliği sol acığı Zeyneli o gün dur- duyulan endişelerinde, idareciler hak- h olduklarını görerek otellerine dön- düler. Yapacakları başka birşey yok- tu, başa gelen cekilirdi. Tutmayan rakkamlar alatasaray dörtlü turnuvanın fi- nalini, kendisi gibi milH ligde ye- nilmeyen ve liderliğe snamzet Beşik- 'AKİS, $ KASIM 1959