20 Kasım 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 18

DÜNYADA OLUP BİTENLER Mendes - France Asıl merakı : azalması için kurulmuş, hür milletler bunu — temin maksadiyle sılahlanmaya mışlar, nihayet — Alman!: n tam mân asiyle 1ades1 bu sebepten kararlaşmş Şimdi, varılan neticenin hayırlı oldugu görülüyor. Batı Avrupa Parlâmentoları Paris andlaşma- sını tasdik ettiktten sonra harp, daha da uzaklaşacaktır. — Rusya, karşı taraf kuvvetlendikçe harp hülyasını şimdilik bir kenara bırakmaktadır. Bu bir hakiki gevşeme sayılır mı? Hayır. Gevşemeden ziyade, gevşetme gayesi sayılır. Zira, Fransız gazetesinin belirttiği alâmetler, müsbet işaretler ol- maktan Zziyade bır takım lâflardan iba- rettir. Rusya, Batı Avrupa parlâmento- Almanyayla alâkalı andlaşmaların tasdikinden alakoymak hülyasından vaz- geçmiş değildir ve şimdi bir defa daha şansını denemektedir. ikaten Kremimde — Malenkof, Amerika Büyükelçisi Mr. Bohlen ve İn- giltere Büyükelçii sı Sir William Hayterı bir kenara çekmiş ve onlara «eski, tik di ploması usullerını yeniden tatbıke geçm Doğu ile Batı arasındakı gergınlıgın azalması için mükemmel bir yol olduğunu» söylemiştir. O kabul Tes- minde — Rus başvekilinin — yalnız Mr. Bohlen ve Sir William'a karşı değil, bü- tün batılı dıplomatlara karşı son derece nazik davran ve her birini okşadığı gelen haberlerden anlaşılmaktadır. Hattâ Türk Büyükelçisi de bundan mahrum kalmamış ve bir Arap gazetesi- nin yazdığına göre Malenkof kendisine «tatlı sözler» sarfetmiştir. Ruslar, dün- ya meselelerini halletmek için Uç Bü- yüklerin bir toplantı yapmalarını da or- 18 Gazete okumak taya — atmaktadırlar. Kremlın daha da ileri gitmiş ve Türkiye dahil 23 mille- tin bir konferans aktedıp sulhü sağlam bir şekilde bina etmelerini istemiştir. Fakat bütün bunların bir takım lâflardan ibaret olduğu görülmektedir. Halbuki Rusya iki tane hareket yap- makla iyi niyetini çok daha kolay bir şekilde ispat edebilirdi: birleştirilmesi ve Avustury: laşması meselelerı hâlâ askıdadır; on- ları halledebili Hayır, yapılan bu değildir. Yapı- lan Ban Avrupa parlâmentolarını —bil- Fransız parlâmentosunu— tesir altında bırakıp Almanyanın silâhlanma- sına ait andlaşmanın tasdikini bir defa aha geriye — attırmaktır. Hakikat ok kimse hala «Alman tehlikesinin hortlaması» — ihtimalinden son derece korkmaktadır ve Ruslarla yeniden görüşmeyi — faydalı bulmakta- dır. Bu gibilerin kanaatince, Rusya iyi niyete sahıptır ve kendisiyle oturup ko- nuşmakta fayda vardır. Zaten Rus pro- pagandasının gayesi de bundan başka bir şey değildir. Dünyanın hakiki manzarası sonunda, dünyada hakikaten bir gevşeme görülmektedir. — Fakat bu, hür milletler camiasının hakiki bir kuvvet - kaz, neticesidir. Rusya'nın niyetlerinde ciddi bır değişik- lik' olduğuna inanmak çok müşküldür. Malenkofun gayesı bır defa daha kuzu postu altında g; Rusyanın en zi- yade endişe ettıgı husus olan Alman sılahlanm asını riye — bıraktırmaktır. Bunun için, gerekırse elbette ki «mü- nasip bir fiyat» da ödeyecektir. Fakat batılılar, artık oyuna gelmeğe niyetli gorunmemektedırler Şımdı kadar daima, <«inisiyati> Ruslardan gelmiştir. Yine, aynı oyun devam ediyor. Bun- dan evvelki sulh taarruzları nasıl müs- bet bır netıce vermediyse, bu seferki de uvaffak olursa— batıldan ovalamaktan başk işe yaramayacaktır. Ruslarla her zaman oturup konuşulabi- linir. Hele Bat a parlâmentoları, şu Paris andlaşmalanm bir tasdik et- sinler de.. Batı Avrupada hazırlık akikaten bütün Batı Avrupa mem- leketlerinde — parlâmentolar, Paris andlaşmalarının müzakeresine başl üzere bulunuyorlar. Öyle anlaşılıyor kr Meclisi de Oc: rarlarını vermiş olacaklardır. devletlerden yalnız bu ikisinin duru- munda bir tereddüt vardır. Gerçi her iki hükümetin Reisi de —Adenauer ve s - France— andlaşmalara ta- raftardırlar. Ancak Almanyada, — Saar meselesi kolay olmıyacaktır Buna mukabil Fran- sa, hâlâ eşhur Alman kompleksi içindedir Ve bu yuzden Rusyanın sulh taarruzları efkârda tesirli ol- maktadır. Ikı başvekıl mebusları sürük- leyebılecek mi? Mesele buradadır. Her halde mana kadar cereyan edecek olan hadıseler muhı rol oynıyacaktır. Her iki hukumet reisi de, rakıplerı bu- lunmasına rağmen kuvvı etlı görünüyor- lar. Fakat unutulmaması gereken hu- sus iki memleketin de hakiki bir de- mokrasi olduğu ve hıç bir başvekilin vazıyetımn yüzde yüz sağlam olmasına ân bulunmadığıdır. Mendes - France, kabinesine sos- yalistleri almakla daha da kuvvetlene- cektir. — Sosyalistler, bugünkü şekliyle Parıs andlaşmasım destekliyorlar. Eski de Gaulle'cüler aynı durumdadırlar. Buna mukabil, komunıstler Mendes - France'ı desteklemekten fiilen vazgeç- mişlerdir. Fransız Başvekili hâlen Amerikada bulunuyor : Eisenhower ile goruşmuş, Alman Başvekili aynı seyahatı yapmıştı Her iki devlet adamı rTüşünü şimdi gayet yalandan bılmek tedirler. Hareketlerım bir bakıma ona göre çizeceklerdi akalım andan <«ümit verici Rus teklifleri», dıger taraftan «Ameri- kan politikası — dolar politikası» Batı Avrupa parlâmentoları — üzerinde nasıl bir tesir yaratacak" Her halde, Avrupa karar gününün arifesinde bulunuyor Hindistan Okumak uğrunda Hemen bütün Hindistanda bir endişe belirmişti. Nehru, üzerindeki vazife- lerden bir kısmım bırakmak arzusunu izhar ediyordu. Bunu yapacağını da AKİS, 20 KASIM 1954