20 Kasım 1954 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 14

İKTİSADİ Balıkçılık Balıkçılara kredi Umumıyetle memleketımızden bahse- derken «biz bir ziraat mleketi- yiz> der ve ziraatten ekserıya tarla Zi- raatini anlarız. Bu mânada ziraat bol bol tarla ürünlerini yetiştirmek demek- tir. l950 senesindenberi iktidarda bu- lunan Demokrat Parti de ziraatten bir ara tarla zıraatını anlar gibi oldu ar- la zıraatıyle uğraşanlar Ziraat Banka- sının veya ona bağlı eşekkullerın kre- dılerınden buyuk ölçüde mustefıt ol- dular. Halbuki ziraat geniş mânada yal- nız tarla ziraatini değil, bahçe zıraatını meyveciliği, ormancılıgı su Ürünlerini de ihtiva eder. Tarla ziraatiyle uğraş- mak bir çok bakımlardan faydalı, bir çok bakımlardan mahzurludur. Ziraatin makineleşmesi, ziraate çok sermaye ya- tırılması zıraatte daha fazla mümkündür. Fakat bu aat her sene randımanla çalışmaga elverışlı de- ğildir. Toprak zaman zaman dinlenmek mecburiyetindedir. Esasen zirai faali- yetlerin büyük bir kısmı insan emek ve gayreti kadar hava şartlarına da bağlı olduğundan tarla ziraatiyle uğraşmak muhataraların — külliliği gibi büyük bir mahzur daha arzeder. lşte butun bu söylediğimiz husus- takip edilegelen lar dört nedir ziraat polıtıkasıyle de bittecrübe sabit olduğundan ziraat politikamız muhata- raların tevzii kaidesine doğru yönelmek ü di Filhakik: üzeredir. ilhakika son olarak çıkan 6118 sayılı su ürünleri kanunu gere- su urunl iyle uğraşan ğince hükümi vatandaşlara Zıraat Bankan vasıtasiyle kredi açmağa karar vermiştir. Bu karar üzerine İzmir balıkçıları, istihsal, kredi ve satış kooperatifi bu iyi almak için faaliyete geçmiştir. balıkçılara modern tarzda kâ edılecektır Balıkçılar bundan sonra tuttukları balıkları mu- tavassıtlara satmıyarak doğrudan doğ- a kooperatıf' n açtıgı satış yerlerin- de satacaklardır. Bu kredılerle avla; im- Bir çok defalar iktisatçılarımız ve polıtıkacılarımız balık servetimizin de- rinde mufassal malum vermiş- rçekten memleketimiz yeryü- n diğer kısımlariyle mukayese ka- bul etmıyecek kadar balık bakımından zengindir. Ye ün zel ve en leziz balıkları bızım denızlerımızde ya- şar. —Balıklarımız yalnız nefaset bakı- --ndan değil, aynı zamanda çeşitlilik bakımından da büyük bir ehemmiyet taşır. -Zira bizim sularımızda yaşıyan balıkların çeşidi 2500 ü geçer. Onun için sadece bu memleketin — balıklan degerlendırılırse milli kalkmmamızm büyük bir kısmı tamamlanmış olur tar- zında zaman zaman polıtık mıtınglerde söylenen sözler büyük ikat payı ta- şır. Fakat tabii halde bır servet deger— sizdir. Onun için nasıl asmadaki üzü- mü yemek için onu dalma kadar uza- 14 VE MALİ nıp koparmak icap ediyorsa, tıpkı bu- nun gibi denızlerımızdekı balıkları da 1ktısad1 mânada bir servet haline getir- mek için denızlerımıze doğru açılmak gerekir. Balıkçılık bazı memleketlerin meselâ — Japon Norveç'in başta gelen servetıdır Balık ekmek Türk için ne ise Japon için odur. Bazı mem- leketler balık serveti bakımmdan fakir- dir. Meselâ Almanya, İtalya, Yunanistan böyledir. Eğe r biz balıkçılığı teşvik eder— sek ve teşvik etmeden daha önce ge- lişmiş bir balıkçılık sanayiinin gereken tesislerini kurar ve soma bol miktarda balık avlarsak memleketimiz için yem bir ihraç maddesi bulmuş oluruz. Bu- nun için kurulacak lüzuml tesisler münkeşif bir balıkçılık sanayiini besli- yecek hacimde abrikaları, soğuk hava tertibatlı vagonlar, balık konserve fabrikası ve saire gibi şe ylerdir. Unut- bir ikame malıdır, Et yenmeyince — veya yenemeyince — balık yenir. Bir vakitler — memleketimizde adam başına duşen yıllık balık istihlâ- kini merak ederek öğrenmek isteyen- lerin elde ettikleri rakam 2 kilo olmuş- tur. Aynı istatistikte yıllık kâğıt istihlâ- ki do iki kilo olarak görünüyordu. Ba- lık yedıgımız kadar kâğıt istihlâk etti- ğim Ööğrenince memnun olunabilir. Zıra kagıt 1st1hlakı her şeyden daha ev- vel kültür ve eğitim seviyesiyle ilgili- mıyalım ki, balık dir. Fakat balık 1stıhlak1 de bir balama et ıstıhl” mleketin refah seviyesiyle ılgılıdır Balık istihlâkini tanzim etmek üzere et ve balık kuru mu gibi teşkılat kurduk; yükselen et fiyatları bizi ister istemez düne naza- ran daha fazla balık yemeğe sevkedi- yor. Ticaret bilançomuzun gittikçe ka- baran açıkları acaba balık sanayiine biraz daha fazla önem versek bir neb- ze azalam mı? ette azalır. Fakat bu sanayii inkişafi için de — yatırım şafi iç yapmak lazım Bir balık konserve fab- rikası kurduğumuz, yabancı memleket- lere vapurlar ve vagonlar dolusu Türk balığı ihraç etmeğe başladığımız gün her halde Mmemleketimiz ekonomisine yeni ufuklardan birim açmış olacağız. Balıkçılarımız, hiç mübalâğa etmeksi- zin — iyice degerlendırerek işletmesini muvaffak — olduğumuz gün gerçekten bitmiyen hazinelerimizden birini teşkil edecektir, Balıkçılara açılan krediyi biz bu bakımdan bakir servetlerimizin işle- tilmesine doğru atılmış hayırlı bir adım telâkki ediyoruz. Dış temaslar Avusturya 20 milyon dolarlık kredi açıyor turya 1,9 asırdanberi memleke- tımızle dostane munas ebetler tesis i . Bu mün silâh arkadaşlıgına kadar yükseldiği devreler — olmuştur, ikinci Cihan Harbini müteakip de mü- SAHADA nasebetlerimiz dostane olmakta devam etmiştir. Son olarak Eko mi ve Tic,; ret Vekilinin Viyanay: Viyana Fuarı münasebetiyle yaptıgı ziyaret müsmir neticeler vermişe ben: zıyor Geçenlerde Avu mleket mize 20 milyon dolarlık 1hracat kredısı açmıştı, bu kere eski ihracat kredisin- den maad rılmıştır. Yugoslavya ya yapılacak necektir. ihracatla öde- h yok ki Avusturya'dan en fazla ihtiyaç duydugumuz malları ala- , bu bakımdan bu kredi bazı ithal malı ihtiyaçlarına verecektir. Fakat kredili ithalâttan imkânlar nisbe- tinde sakınmalıyız. Zira bu nevi tica- rette takas yahut veresiye satış kaide- leri cari Rusyayla ticari münasebetler usya'nın dış politikasında — Stalinin ölümüyle bir değişildik zahirde hu- sule gelmişe benziyor. Haddi zatında bir değişiklik yoktur. Sadece kullanılan vasıtalar değişmiştir. Ruslar Batı Blo- kuyla münasebetlerini ve bu arada ik- mağa meyyal görünüyorlar. zaruretler Batı Blokunda Rusyayla olan ticaretin artması lehinde bir cereyan doğurmuştur. Rusyayla olan ticaretimiz de son günlerde gelişme emareleri taşımakta- ır. Rus Büyükelçisi Ekonomi ve Tica- ret Vekılımızle bir saat kadar süren bir konuşmada' bulunmuştur. Rusya'ya son olarak yaptıgımız hayvan ihracından ari münasebetlerin daha da gelişecegi umulmaktadır. İki ko: mleket arasındaki ticari münasebet- lesın gelişmesinden biz her iki memle- ket için ancak faideler bekleriz. Bılhas— sa memleketimizde — inşaat malzemesi, demir gibi maddelerde sıkıntı çekıl— mektedir. Rusyayla ticari münasebetle- rimiz gelişirse bu gıbı mallan daha ko- laylıkla tedarik edebiliriz. Türkiye tarı— hinin muhtelif devrelerinde iyi komşi luk — münasebetlerinin çeşıtlı ornegım vermiştir. Onun için Ruslar memleketi- mizle iyi münasebetler tesis ederek bu arada bizimle olan ticaretlerini artır- mak isterlerse, biz bunların inkişafının bize olduğu kadar kendılerıne dalı o lcagı kanaatindeyiz. Yeter ki dek parçaya ihtiyaç gösteren mal 1th l etmiyelim. Zira komşularımızı biz ga- yet iyi tanırız. Amerika Bir seçim kampanya merika Birleşik Devletlerinde bu defa yapılan seçimlerde — Mebusan Meclisinin tamamı, — Ayan'ın üçte biri yenilendi. 1952 seçimlerinde Amerika Birleşik Devletleri Kore Harbinde bu- AKİS, 20 KASIM 1954