4 Haziran 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1
"4 Haziran 1941 4 üncü Yüi - No. 110 Mulâkatı__ Yunanistan harbi devam ettikçe İtalgya bütün bütün “küçüldü. İşte İtalya ba ka- dar fena bir meokide ba- landuğu esnada Alman mü- dahalesi imdada gyetişerek onu hem Şimali Afrikada, hem de Balkan yarımada- sında kurtardı Yazan Ilü—a!in Cahiad Y_A_l_ğğ ührer ile Duçenin, Bren- F ner'de onuncu defa ola- rak buluştuklarını baber aldık. Resmi tebliğ müttefiklerin görüştükleri her meselede tam | bir fikir mutabakatı müşahede etmiş olduklarını alelüsul bildi- riyar. 'Nim resmi surette verilen iza- hatta mülâkatın şimali Afrika- da elde edilen muzafferiyet ha- vası içinde geçmiş olduğunu an- latıyor. | Çarşamba 7 Gridin Giridin tah- liyesinde İngiliz bahri- 'yesi mucizele yarattı Londra, 3 (a.a.) — Reuter Ne resmi tebliğlerden ne yarı resmi haberlerden İki müttefi-| kin birbirlerile ne konuştukları- | ni anlamağa imkân olmıyacağı | üphesizdir. Yalnız Alman — ve| îuılyan devlet şeflerine büyük askeri şeflerin de refakat et-| tiklerine göre harici meseleler- | le birlikte askeri vaziyetin de tetkik edilmiş olması muhtemle- dir. Bir müddettenberi 1İtalyanın vaziyetinde bir düşkünlük ve sessizlik göze çarpıyordu. İtal- yanlar dünyayı velveleye o ka- dar alıştırmışlar, gurür ve aza- metlerini o kadar taşkın bir şe- kilde istifade etmişlerdi ki bir müddetenberi sanki dünyadan si linmiş gibi davranmaları dik- | kati celbetmemek kabil değildi. Filhâkika bu harp İtalyan iz- zeti nefsi için hep acı sürpriz- lerle dolu bir sergüzest silsilesi teşkil etmiştir. Daha başlangıçta - İtalyanın harbe girmek tarzı ve zamanı dünya efkârı umumiyesinde fa- şist gürüurunu — okgıyacak bir hüsnü kabule nail olamadı. On- dan sonra da bütün parlaklık Berlinde toplandı ve Roma git- tikçe söndü, karardı. İngilizler Almanlara karşı taarruza bilecek zamana intizaren yanlardan intikam alıyor gibi idiler. » Nil ordusunun Libyada bir kasırga şeklinde ilerleyisi, uzun aylardanberi hücuma hazırlan- mış muhteşem İtalyan ordusunu | silip süpürüşü İtalyan prestiji için pek müthiş oldu. Şarki Af- rika ise İtalyaya çok daha acı felâketler hazırladı. Ne Habe- şistan kaldı ne Somali, ne de Eritre. Oradaki İtalyan kuvvetleri de mahvoldular. İtalyanın sene- lerden beri hazırladığı ordu bü- tün teçhizat, tankları, ve leva zamı ile beraber sıfıra indi. Akdenizdeki yeni mükemmel İtalyan donanması da ayni su-| talihsiz çıktı. Bir aralık | ük Yunan torpido mı! le- | ri bile Adriyatik denizinde İtal- | yanlara meydan okudular. Yu- nanistan harbi devam ettikçe| İtalya bütün bütün küçüldü. — | İşte İtalya bu kadar fena bir mevkide bulunduğu esnada Al-| man müdahalesi imdada yetişe-| rek onu hem şimali Afrikada | hem de Balkan yarım adasında kurtardı. | Fakat burada kurtardı keli-|! Tesi ne kadar yersiz. İtalya için | bir bakıma kurtulmuştur. deni-| lebilir. Amma bunun sırf Al- man müdahalesi sayesinde vu- kua gelmesi igim mahiyetini bü- tün bütün değiştirmiştir. İtalya kurtulmadı. Almanyanın golı gesi altına girdi ve artık bey- Belmilel minasebetler. Sabasın- | Ahmgî_H_âsiın Sekiz sene evvel bu l gün vefat etti ' Buğün — hassas ve rakik | şair Ahmet Haşimin ölüneü- nün sekizinci yıldönümlüdür. Bü münasebetle Uh Mmekalesini üçüncü sahife- Mizin “San'at ve -debiyat,, sütununda oku sınız, | busu Hilmi Uranın riyasetinde ajansının Akdeniz filosu nez - dindeki bususi muhabiri yazi-| yor Giritten, aralarında yaralılar da olmak üzere 15.000 askerin tahliyesine iştirak eden bir İn- giliz harp gemisi subayı bana | şunları anlattı: “Bu tahliye hemen hemen intihar demek olan şartlar al- tında & gün devam etti. -Gün- düzün dokuz #aat mütemadiyen | bombardıman edilen harp ge- mileri karanlıkta askerleri ah mak, üslerine dönüp tekrar ha- reket etmek için süratle çalış - mağa mecbur oldular. Ege denizine gece bastıktan biraz sonra girdik. Tayin edilen yere, düşman tayyarelerinin gündüz bombardımanları neti - cesinde vaki teehhüre rağmen zamanından yirmi dakika w—l vel geldik. Askarleri rıhtım -ü- zerinde dizilmiş bulduk. Torpi - do muhripleri askerleri alıyor ve kruvazörlere naklediyor ve tekrar rıhtıma dönerek aB kerleri kruvazörlere getiriyor - lardı. Bu suretle iki kruvazör ve beş torpido muhribile Gdört bin aakerdi. Bu hareket üç saat sürdü ve tam beş satte yani Üç- (Gonu saytfa B sütün 2 de) Hariciye Vekilimiz Parti Grupunda haricisiyase, timiz hakkında izahat verdi Ankara, 3 (aa.) — Büyük | Millet Meclisi Grupu bugün sa- î at 15 de reis vekili Seyhan me-| toplandı. Ruznamede Hariciye Vekili- nin harici hâdiseler hakkında vereceği izahat ile Mili Müda- faa ve Maarif Vekillerine tev- cih edilmiş bir sual takriri var- Celse açılınca kü: üye gelen da pek silik bir rol oynamaya| malıktim kaldı. | Evvelce Brennerde Führer ile Duçe mülâkatı vukua geldiği zamanlar İtalyan gazeteleri bu- nun mutlaka yakında parlak ve büyük hâdiseler tebşir ettiğini öğüne öğüne ilân ederlerdi. Şim- di bu neş'eler ve azametler tari- he karışmıştır. Brennerde zâhiren bir mülâ- kat vukua gelmiştir, Fakât ha- kikatte İtalyanın artık Berline karşı sesi pek çıkamıyacağı için Almanya ne demişse o olmuş- tur. Mülâkatın belki de biricik gebebi, bir İngiliz muharririnin müstehziyane dediği gibi, Du- çeye biraz prestij temin etmek arzusudur. Fakat meşkük bir gaye uğrunda Führerin zahmet ihtiyar etmesine ihtimal verile- mez. Her halde Brennerde Al- manyanın İtalyaya kobul ettir- mek istediği bazı arzuları ol- muştur. Balkan muharebeleri — bittik- ten sonra İtalyanın izhar ettiği hududsuz - iştihanın Almanya tarafından az çok tadil ve te kin edilmesi muhakkak ki R: mada İnfial tevlid etmiş olar ee bir mülâka'ın £ tıştırmağa hiz miş olması malhuzdur N6t et- Ayni za- tahliyesinde kombalar altında kahramanca vazife gören rîMmanlar Suriyeyi işgale başladılar mı ? Londra, 3 (aa.) — Daily Herald gazetesinde intişar eden bazı ajans haberlerine göre Su- riyeye, kamyonlar ve her hevi Mmâlzeme ve sahra toplariyle Alman zırhlı fırkaları çıkmış- tır. Almanlar yalaniryortar Bertlin, 8 (a.a.) — Yarı res- mi bir kaynaktan bildiriliyor: Siyasi mahfillerde, bir Su- | riye Hmanma Alman kıtaları - nn muvasalatını iddia eden| yabancı haberlerin hakikate gygun otmadığı — bildirilmekte- l—ıhh ise teyit ediyorlar Londra, 3 (a.a.) — Reuter a-| jansınm — diplomatik muharriri Şunları yazıyor: Londramın siyasi e«skeri mah- fillerinde Almanların Suriyede Lâzkiyeye asker ihraç ettikleri| hakkındaki haberi teyit eder| siz Mareşal Petain ile general * Weygand arasında görüşülmüş " meselelerden biridir. Çünkü general Weygand Suri- yeyi pek iyi tanır. Mareşal Pe- (Sonu sayfa 5 sütun 5 de Hariciye Vekili Şükrü Saraçoğ: lu son üç haftalık siyasi h seler hakkında grup umumi he- yetini etraflı izahat ile tenvir etmiş ve bazı hatiplerin bu mev zular üzerindeki suallerine ce- vaplar vermiştir. Vektin gecikmiş olması itiba- rile ruznamedeki sual takriri baş ka bir içtimaa bırakılarak riya- Betçe celseye saat 19.80 da ni- hayet verilmiştir. manda mihver devletleri önün- de bir Mısır meselesi — vardır. Alman yardımı, meydanı boş buldukları için Bingaziden öte- lere kadar ilerlemiş olan zayıf) İngiliz kuvvetlerini azimet nok- talarına çekilmeğe mecbur - et- Mmişse de bununla Mısır meselesi | halledilmemiştir. | Asıl zorluk İngilizler öte- denberi hazırladıkları müstah-| kem mevkilerinden çıkarmakta | dir. Almanlardan gördükleri yardıma rağmen Tobruğu hâlâ zaptedemiyen İtalyan kuvvetle- rinden Almanya daha ciddi bir gayret beklemekte haklıdır. Mu hakkak ki Brenner mülâkatın- da İtalyanın Mısıra karşı icap eden tecavüzde azami bir rol oynamasını temin edecek ted- birler görüşülmüş olacaktır. Fa kat mülâkatta hangi mevzulara temas edilmiş olursa olsun va- K YAKit (Bi devlef vi arman! | da yapılmış temaslar eski ehem- | miyet ve mânasını kaybetmiştir denebilir. Görüşülecek meselelerin Ber- linde de hissedilmesi kabildir. Brenner mülâkatları zavahiri kurtarmak için bir nezaket eseri ve tesrifat haline gelmiştir. Hüseyin Cahid YALÇEN den doğduğunu bildirme İngiliz h'vv-örleıhıkn b. İrakta asayiş Teessüs edi- yor, yeni kabi ne kuruluyor. Bağdad, 3 (a.a.) — Umumxî €mniyet komitesi halka daki beyannameyi “Büyük Britanya ile bir müter reke aktettik. Bu mütareke va-, tanımızın şeref ve istiklâli ile ordumuzun şerefini korumakta- dır. Yeni hükümetin teşekkülü- ne kadar, memleketimizin tari - hinde yeni bir safha açmak üzere ordu işlerin idaresini ele| (Sonu sayfa 5 sütun 7 de) Nümayizçilerir üniversite ve kızlar teş-. kil ediyordu. kişi tevkif e- dilmiştir. Bunlar derhal Bük- reş divanıharbince muhakeme | edileceklerdir. 4 Bükreşin tevili Bükreş, 3 (a.a.) Rumanya hükümeti neşrettiği bir beyan - namede nümayişlerin ıimdlg:;;: manyadaki ecek — katli Alman kıtalarının bulunma - gından İleri geldiği zehabının | , bir neticesi olduğuna halkın na- " zarı dikkatini çekerek bu zeha-| " bi cerhetmekte, — Alman kıta- larının bütün yiyeceklerini Al- manyadan getirmekte olduk larını ve kıtlığın tabii sebepler- edir. HARP TEBLİĞLERİ| Tagiliz Tebliğleri Londra, 3 (a.a.) — Hava ve| dahili tebliği Düşmanın İngiltere üzerinde- dün geceki hava faaliyeti kü- çük nisbette olmuştur, İngilte- emniyet — nezaretlerinin renin şimalinde ve şimali şarki- | (Sonu sayfa 5 sütun 6 « RARARAAAAAAANARAN HARP—, VAZIYET Acil kararlar arifesinne YAZAN: Emekli General Kemal Koçer Harp, yıpratıcı olmakta berdevamdır. Bu bâdirede sar- sılan bir cevhede değil, Mu- harip memleketlerin bütün varlıklarıdır. Bugünkü feda- kârlıkların, istikbali hazırla- mak kaygusundan doğduğu- nu kabul edenler ,bu faciadan kabil olduğu kadar az zarar- la sıyrılmak - için her tedbire bağ vurmayı unutmamaya mecburdurlar. — Aksi halde, mağlüp gibi galip de içinden gçıkamıyacağı — bir uçuruma yuvarlanmığ olur. Harp sonu, hayata - bir (Bonü sayfa 4 sütun 4 de) g Fransadan ne istiyor; 3 Maddelik korkunç bir Iateh listesi Pmmız Yandız Kabihesi — bugün (dün) uzun süren bir top- lantı yapmıştır. Bu toplan- tıya Vichy'de bulunan ge- neral Weygand da iştirak etmiştir. Toplantıda, Almanların, Fransaya son yaptıkları tekliflerin mevzuu bahsedil- diği anlaşılmaktadır. Gelen haberlere nazaran Almanların Fransızlara yap tığı teklifler gu bes madde- den ibarettir: 1 — Alsas - Loren Alman i bat için ileri sürü- len 4 madde y Harry Hopkins Jevyork, 8 (a.a.) — İcar ve aa » programını tatbike mamuH Ha 'ry Hopkins, “The Ameri-| can , mecmuasında yazdığı bir makalede “Hitler kazanamıya- | caktır,, diyor ve bunu aşağıda dört sebebe istinat ettiriyor: (Sonu sayfa 5 sütun T de) rk * Alman Ticaret müzakere- lerindan alınan neticeler | | Ankara, 3 (Telefonla) — Al- ihraç edilecek Türk mallarına mukabil klering hesa bındaki matlubatından 7.233.660 liranın tenzili ve 13.169.491 lira miktarındaki Alman mallarının | *& 50 sinin memleketimize itha-| lini müteakıp 1.588.500 lira kıy- metinde Türk malının Alman - yaya ihracını ve Türk milli ban- kalarınca iskonto edilmiş olan hazine bonoları tarafından 6 milyon liraya kadar olanının| tütün ve fındık mübayaasına tahsisi hususunda Almanya se- fareti ile teati olunan notların tasdiki Vekiller Heyetince tas- vip edilerek Büyük Millet Mec- lisine verilmiştir. | Bu 6 milyon ilra ile alınacak tütün ve fındıkların Türk müs- tahsilini memnun edeceği bil - dirilmektedir. | Türk-İ 2 KKi Nurüosmazdye, No, 84 İstarfini Tegraf: VENİ SABATL İstanbul Her yerde 5 İDARE YERİ TELEFON: 20106 'T talyan Ticaret muahedesi yenilenmedi Ancak İtalyan mallarına bir sene da- ha azami tarife tatbik edilmiyecek Ankara, 3 (Telefonla) — I- talya ile aramızda mevcut 29/ ilkkântın 1936 tarihli ticaret ve seyrisefain mmuahedesi 1 Son - kânun 1941 de bitmekte idi. Bu hususta hükümetimizle İtalya, hükümeti arasında yapılan mü- zakereler sonunda her ne ka - dar İtalya hükümeti, aramızda ticaret anlaşmalarının da uza - tılmasını istemişse de bu mua - Üniversite hedenin —tatbiki —memleketler için bir fayda tenrin etmiyeceği düşümülmüş, ancak antaşmala- Tan inkızasından sonra memleke. timize gelecek İtalya emteasınım; gümrüklerimizde azami tarifo tatbiki dolayısile müskülâtla karşılaşmaması için “en ziyade müsadeye mazhar millet,, kay- dını ihtiva eden ticaret ve sey- (Sonu sayfa 5 sütun 1 de) ikmâl im- tihanları hakkında Üniversite Rektör Gazetemize Üııivuıı'ude nmh. ca kilşmal Tlhüğlerı Barada | rektör vekili Tıp Fakültesi de İ kanı profesör doktor Kemal A- tay bir arkadaşımıza gu beya- nıaı hulmınunıır ikmal im- tihanlarının 1 temmuzda baş- lanmasına ve 15 temmuzda - bi- tirilmesine karar verilmiştir. Vekili izahat verdi Diğer fakültelerin imtihanları normal zamanlarda yapılacaktır. Ancak tıp ve fen fakültelerinin beşinci ve “üçüncü sınıf talebe - lerinden az bir kısmı bize mü- racaat ederek ikmal imtihanları- nan son sınıf talebeleri ile birlik- te yapılmasını teklif etmiştir. Fakat Ünüversite — talebesinin ekserisinin Anadoluda bulün - duğunu göz önünde tutarak bu- na imkân görmedik. Maamafih vaziyeti vekülete size beyan et- - tiğim mütalea ile birlikte arzet- tik. Gelecek cevaba göre kat'i karar verilmiş olacaktır. ,, —- Emekli General Ali *İhsan'a son cevabım ==Z Yazan: Cevat Abbas Gürer — GĞi 'Yeni Sabah gazetesi yazı işle - | Ti saym direktörtüğüne, 28 Mayıs 1941 tarihli ve 1100 numaralı Yeni Sabahm altıncı sahifesinde emekli General Ali İhsan Sâbis'in 26 Mayıs tarihn intişar eden cevabı- mâ vüki iddialarını okudum. İs- tanbulda bulunmadığımdan ge- (Sonu sayfa 4 sütun 5 de) (Fikra | DARLANIN en büyük - hatası Eski Fransız amirali Darla- nin hangi bir hatasını sayıp dö- | kelim? Cetvele kaleme gelmez | öyle hatalar işledi, işliyor ve is- liyeceği gözüküyor ki bizim gi- W bi uzaktan” seyredenler . bile hayretten kendilerini alamıyor- | lar. | Laval bu sefer de gölgede kaldı. Hattâ unutuldu-denilebi- lir. Tarihin Fransası, ne talihsiz- miş. Jandarka bakınız, Gambe- taya yakınız; bir de Lavallere bakınız! Darlanın son hatalarından bi- ri de bizden bahsetmis olması- dır. Fransanın bu gibi ricalin- deki anlayış kıtlığına en büyük misal bu sözlerdir. Demek olu- yor ki bu efendiler virmi -iki sene, oldukları yerde kalma- mışlar da daha, daha gerile mişler! Alman paraşütleri değil, işte © kafalardır mes'ud - Fransayı bedbaht harabe haline soktu Eğer İngilizler bizi teşvik et- meselermiş ve Fransaya oynamasalarmış - Türk - ord onları Kilikyadan atamaz Kilikyadan — maksadı - Adana, Maraş, Urfa vilâyetleri ye hin- terlandlarıdır Bakındı — bak, hâlâ gözleri çöplükte! Fakat bereket versin ki © Türk bölgesi çöplük değil- —- dir. Silâhlıların öz vatanıdır. Mürekkebi kurumamış pek yakın bir tarihe karşı bu dere- ce cehalet Ebu Cehilde dahi gö- Tülmemiştir. Türk Kilikyayı sadece ve tek başına Türk milleti müdafaa ve muhafaza etmiştir. O günkü icaplar dolayısile İngiliz hükümetinin başında iliklerine kadar Türk düşmanı olan bir Lloid George vardı. V güttüğü siyaset icabı da bizi koruyup teşvik etmek - değil, hartadan yok etmekti. Bunu Çat gölünün kenarındaki kabi- leler bile öğrendi ve Vichy hâlâ' bilmiyor. Bir de şu var; Vatanımızın Kilikya bölgesine saldıran züm- reyi bizzat Türk milleti öteya defettikten sonra asıl ve asil Fransa bize karşı dostluk ve sempati gösterdi Lloid George bize (eşkiya) —derken hakik$ Fransanın büyük evlâı Briyam âyağa kalktı — Efendi! dedi. vatanperver derler Bugünkü Vichy © günkü büyük P" yöse etmekten n deriz. Biz kendi işlerimizden gayri işlerle meşg>il olmayız. Darlan bize taallük eden bir mevzuu tahrif ettiği içindir kt ve sırf bu bakımdan bunları söy) lüyoruz. Bunu da Fransanın bir samla mi dostu. sıfatile söyleriz ki Darlanın sayısız hataları — içina de-en büyüğü şudur:- Bu zati bir çok şeyler bilmiyor. Fakafl sıl bilmediği, ve hiç bilmediği Fransanın tâ - kendisidir; Fransayı bilmiyor! ve imanlıların Onlara bizda misafiri ile ansızı muka- miti mene- yaa n eee MDEATÜMT — ae ae
