5 Haziran 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

—-üir. Ve şim 5 Haziran 1941 Perşembe 1108 4 üncü Yıl - No. Türkiye ve | SURİYE Almanya & İngiliz hükümeti dürüst 'verdost muamelesiyle bizim dostluğumuzu ve muhabbe- timizi kazanmıştır.. Fakat bu hiç bir zamans Alman milletine karşıdüşman ol- mamızı icap 'etme: Z. | y Yazan: HüSöğin Cahid YALÇIN | | nadolu Ajansı, yarı resmi | Das Relch gazetesinde | maruf bir gazeteci ta- rafından “Dört yol ağzında Tür- | kiye” başlığı altında yazılmış bir makâlenin hülâsasını tebliğ | etti. Makalenin mundereomı.?-, dan evvel başlığı üzerinde bi- | raz durduk. Çünkü bir adamın | veya memleketin dört yol ağ-| zında bulunması, muhtelif - isti- kametler takip edebilecek bir | vaziyete gelmiş olması mâne- sını ifade eder. Ayni zamanda ötedenberi takip etmekte oldu- ğu hattı hareketi - değiştirebil- mek ihtimalinin mevcudiyetini de anlatır. Biz kendi hesabımıza | böyle düşünmiyoruz. Bizim için | yeni bir yol tutmak ve şimdiye | kadar takip ettiğimiz istikameti terketmek — mevzuu — bahsola- maz, Türkiye kendi milli ve hayati menfaatlerini düşünerek Yîl:ırüdıa 'harp sahme- simi olacak İngiliz gazete .eri derhal harekete geçilmesini istiyor İngilizler Beyru. petrol depolarını” bombaladılar. Vichy, 4 (a.a.) — Ofi ajan- sının bildirdiğine göre, 4 İngili bombardıman tayyaresi bu sa bah erkenden Beyruta hücum etmiştir. Petrol depolarına bom balar atılmıştır. Bir depoya isa- bet vaki olmuş ve bazı binalar yanmıştır. Bir Fransız subayı ile bir Fransız eri yaralanmıştır, Pariste yapılan mühim bir Paris, 4 (aa.) — D.N. B.: “Lesnouveaux Temps,, gazete (Sonu sayfa 5 sütun 2 Ue) Yeni Saba GÜNLÜK STYASI HALK GA'ZETESİ Yakında harp sahnesi olmak - tehlikesinde buluman Suriyeden bir mauzara ve Suriyeli ı et tesbit etmiş olduğu meslekten pişman olmuş değildir ve yeni bir yol da tutmağa taraftar bu- lunmamaktadır. Bizi böyle bir vaziyette gönmek ve yeni bir yol intihap edebilir bir istidatta göstermek — kendi telâkkimize göre yanlıştır. 3 Ajans haber verdizi makale- nin Berlin siyasi mahfillerinde Türkiye hakkındaki dostane li- sanından dolayı hayret uyan- dırmış - olduğunu 'da bildiriyor. Bu gösteriyor ki bir Alman ga- zetesinin Türkiye — hakkında dostane bir lisan kullanması Al- manya için glışılmamış bir hal- | kadar orada bi- ze Karçı hep nâhoş, Hattâ has- Mane bir meslek takip edilmiş- tir. Binaenaleyh dört yol ağzına | gelmiş bir memleket varsa 0- nun da Almanya olacağını ka- bul etmek zaruret kabl;len Dde— Bişiklik olacaksa — Almanyada vukua gelecek demektir. Asıl makaleye gelince, bunda evvelâ Türkiyede çekilen iktısa- di zorluklar tasvir edilmekte- dir. Bunun da sebebi İngiltere- nin, Türkiye mahsulâtını nak- letmekte imkânsızlıklarla - kar- gılaşması — imiş. İngilterenin memleketimizden y;ıpzcîşı ihfa- catın Şarki Akdenizdeki harp hareketleri dolayısiyle sekteye uğrayıp uğramadığını geçen- lerde en salâhiyetli bir makam- dan sormuştum. — İngilterenin iktısadi taahhüdlerini tamamen ifa etmekte ve mübayaatını yap- makta olduğu cevabını aldım Binaenaleyh makale muharriri- ne bu noktada yanlış malümat verilmiş olacağına hükmediyo- Tüm. Muharrir Türk ve Alman in-| kılâplarını birbirlerinin ayni telâkki ediyor. Bu bükmünü şu mütaleaya istinat ettiriyor: — | “Türkiye garptaki model ü-| zerine kurulmuş bir demokrasi değildir. Türkiye kuvvetli, müt- tehit ve disiplinli bir memleket- tir. Burada halkın iyiliği için çalışılır. En büyük arzusu istik lâldir. Türkiye sulh ister.,, Bu noktada Alman muhar- ririyle aramızda çok esaslı bir görüş ihtilâfı var. Türk ve Al- man inkılâpları birbirlerinin ay- ni olması göyle dursun, tabantabana zıttırlar İ Türkiye demokrasiyi yani milli hâkimiyeti garpteki modeline tamamı tamamına mutabık ola- rak kuramamıştır. Bu garp de- mokrasilerini - beğenmediğimiz. den, onlardan ayrı olduğumuz - dan dolayı değil, memleketimi- zin siyasi ve tarihi tekâmülünün icaplarındandır. Bizim hedefi- miz memlekette halkın hâkimi- yeti amamiyle tat- | Yusuf ile | Zijleyha tef takibed cağımız bu tarihi mızı zevkle nizden eminiz. K Harp karşısın- da Amerika | | / 10 Hazirana ka- dar kat'i kararlar alınacak ! Londra, 4 (a.a.) — Times ga- | zetesinin Vaşingtondaki muha- biri bildiriyor: Birleşik Amerikanın — bazı mahfilerinde zannedildiğine gö- re, hâalen Atlâs ötesinde hâkim. olan kararsızlık buhranı 10 ha- ziranda, bir sureti halle bağla - nacaktır. Reisicümhur, kongre şeflerini gördükten ve hariciye nazırı Cordell Hull ve İcar ve İare di- (Sonu sayfa 5 sütun 5 d bik mevkiine koymaktır. Bu ide- ali kabul ettikten sonra onun samimi ve hakiki fi'liyatına doğ- ru yürümeğe - çalışıyoruz. Tak- litçiliğin — şiddetle aleyhindeyiz. Binaenaleyh bu büyük prensip: le memleketimizin hususiyetle-| rini ve icaplarını telif ederek yü- rümeğe mecburuz. Biz, Alman inkılâbı gibi milli hâkimiyete arkamızı çevirmiş değiliz. Bilâ - kis bütün ruhumuz ve kalbimiz- le ona karşı teveccüh etmişiz - dir. Bazı fedakârlıklar — yapıl- mışsa realitenin tahmil ettiği zaruret dolayısiyledir. — Yolu- muzda ilerledikçe prensiplerimi- zi daha şümullü tatbik etmekle bahtiyar olacağız. Türkiyenin kuvvetli, mütte- hit ve disiplinli bir memleket ol- ması, halkın iyiliği için çalışma- sı, istiklâl ve sulh istemesi de- mokrasiden ayrılmak değildir. İngiltere ve Amerika da kuvvet- lidirler, müttehittirler ve disip - linlidirler. e bir makine itti- hadı vücuda getirmek değil, hürriyet Üzerine müesses bir disiplin kurmaktır. Garp de- mokrasilerinde bir çok mahzur- lar bulunduğunu - biz de biliyo- Tuz. Fakat hangi rejimde mah zur ve kusur yoktur. Bizim Bü- yük Millet Meclisimizin cephe sinde hâkimiyetin millete ait ol- duğu yazılıdır. Ve bu bizi Nas- yonal Sosyalizm inkılâbından kat'i surette ayırmaktadır. | Mubarririn Türk - Alman si- yasi münasebetleri hakkındaki fikri şudur: “Almanya Türkiye ile dost- luk münasebetleri idamesini is- temektedir, Ar menfaat çar- pışması olm: Ankarada ve Berlinde — te edilmektedir. Alman milleti Türklerin yük- ek vasıflarını her zaman takdir ve tebcil etmiştir. Bu takdir ve hayranlık menfaatlerin çarpış- maması esasına istinat karşılıklı - münasebetleie hayat ve resanet Bugün Almanya yalnız kendi menfaatini düşünmüş olan İn- gilterenin mevkitni almış ve o- nun piyasadaki yerini işgal ede- zek bü merelerin' -| den istifade eğe - başlamiş- | Hr.z t Eski Alman imparatoru dün öldü Cenaze merasimi sade olacak VDoorn, 4 (aa.) — Stefani ajansından : Eski Kayzer, bu sabah saat 11.30 da vefat etmiştir. Cenaz> merasimi Doorn, 4 (aa.) — D. N..Bi: Sabık imparatorun defin me- rasimi Pazartesi sabahı Doorn şatosunun kilisesindeki — bahçe- de yapılacaktır. Müteveffanın vasiyeti mucibince —merasim| (Sonu sayfa 6 dütun 6 d2) Almanya bizimle dostane mü- nasebetler idame etmek isterse buna biz itiraz ve muhalefet e- * decek değiliz. —Alman milletine karşı takdir ve sempatiden baş-| ka bir hissimiz yoktur. Yalnız Nasyonal Sosyalist ideolojisi- | nin aleyhirldeyiz. Fakat bunu| tamamen dahili bir mesele ad- ederiz ve siyasi münasebetler. den ayrı tutarız. Nasıl ki komü-| ideolojisini de kabul etme- iz halde Sovyetler Birliğ ile samimi dost bulunuyoruz. | Fakat — Nasyonal Sosyalizm beynelmilel münasebetler saha- sında kuvvetten başka bir hak tanımayınca bizzarüre ondan çekinmek ve korunmak mevki- | inde kalırız. Nasyonal Sosya- lizm bizi kendi düşündüğü bir Avrupa nizamına cebren sok - mak isterse bütün varlığımızla mukavemet ederiz ve istiklâli- mizi müdafaada tereddüd gös- termeyiz. Alman milletinin Türklerin yüksek vasıflarını her zaman takdir ve tebcil etmesine teşek- kür ederiz .Şu halde Alman| milletinin. Mein Kampf'ı oku- dukça ne kadar üzüleceğini dü- | üncrek biz de müteessir olaca- ğiz. Alman muharririnin temas yet ciddi bahisler ara- kendi menfaatini | olan,, — İngiltereden bahsetmesi pek çocukça oluyor. Kendi menfaatini düşünmiyen, başkalarına iyilik etmek için uğraşan bir milleti muharrir bi- ze gösterebilir mi? Bizim İngil- tere ile yaptığımız siyast ve iktısadi anlaşmadan hiç bir şi-| kâyetimiz yoktur. İngiliz hü- kümeti dürüst ve dost muame- lesiyle bizim dostluğumuzu ve muhabbetimizi kazanmıştır. Fa- kat bu hiç bir zaman Alman milletine kargı düşman olmamı- | Za İcap etmez. Onunla da dost | k en büyük emelimizdir. yeyi temin için en birinci Almanya — hükümetinin | bıirakması, - bizimle ul olmamasıdır. Her manlık hareketine te- zim tarafımızdan gel- | ettiği p halde dü gebbüs miyecel Hüseyin Cahid YALÇIN Macar Başvekili “yano, par'' umumi kâtibi. ve di- | bulunmaktadır. Düşmanın — bul| ARAMAAANARADARAAAADARAAAZ " —HARP N Romada Mussolini Başve- kili istasyonda - karşıladı Roma, 4 (a.a.) — Macar Baş- vekili ve Hariciye Nazırı Bar- dossy bugün saat 9 da Roma- ya muvasalat etmisştir. Başve- kil garda, Mussolini, Kont C- Ber hükümet üzası tarafından karşılnamıştır.. Kral, Macar nazırını kabal etti Roma, 4 (aâ.) — Stefani a- jansından : ; Kapitolu ziyaret ettikten son- ra Macar hükümet reisi Guiri- nal sarayına giderek kral ta- rafından kabul olunmuştur. Bardosey ile heyetin diğer â- zası bundan sonra kral tarafın- dan öğle yemeğine alıkonul - muşlardır. RESMİ | —HARP— TEBLİĞLERİ İngiliz Resmi Tebliği Kahire, 4 (a.a.) — Orta Şark | İngiliz umumi karargâhının teb- | ği: Libyada vaziyette bir değişik- lik olmamıştır. Habeşistanda İngiliz subay- larının kumandasındaki Habeş cengâverleri tarafından işgal e- dilen Debarech'de kanlı çarpış- malar olmuştur. İtalyanlar tarafından iki defa | geri alınan şehir şimdi elimizde mıntakadaki tazyiki cenupda da hissedilmektedir. Göller muha- rebesinde şimdiye kadar alıman esirler ceman 5772 - İtalyanla, | (Sonu sayfa 5 sütun 6 da) VAZiYETİi Mide meselesi YAZAN: — Emekli General Kemal Koçer Yirminci asır harplerinin “mido meselesi,, olduğunu iddia edenler vardır. 100 yıl önce, İtalyanın nüfusu 24, İngilterenin 24, Fransanın 38, Almanyanın 88 ve 927 de Polonyaninki 28 milyon- du. Bir asırdanberi “Fransa müstesna, bütün bu memle- ketlerdeki artım göze çarp- maktadır. | lerinden farksızdırlar ve ancak Ludendorf, — “Harp, — bir milletin yaşayış azminin ha- (Sonu sayfa 4 sütun 4 de) Buğday mübayaası hakkında bir karar Tesbit editen yeni usul ve fiyatlar Ankara, 4 — (Telefonla) — Toprak Mahsulleri Ofisinin iş- tigal mevzuları arasında bulu - nan buğday, çavdar, arpa — ve; yulâf mübayaaları ile fiyat ve Şartlarına ait kararname - ile buğday ve çavdarın tanzim ve satışlarına ait kararnamder ht kümetçe ilga edilmiş ve bunda> rın yerine Ofisin iştigal mev - zuları arasına sonradan — thal edilen mısır ve mahlütu da işti- ra etmek üzere bu hububatın tanzim şartlarını tesbit eden iki kararname bugünden — itibaren | meriyete girmiştir. | Bu kararnameye göre bir li- man veya istasyondan 3 kilo - metreden fazla uzak olan mü-| (Sonu sayfa 6 sütun $ de) Alman korsan gemileri nasıl çalışır ? Tuzak gemilerinin gizli tertibatı Tuzak gemileri, ekseriya gizli ! tertibatla silâhlandırılmış, yük veyahut — yolcu — vapurlarıdır. Bunlar çok ağır bir şekilde tes- lih edilmiş olmakla beraber gö- Tünüşleri zararsız ticaret gemi- harekete geçecekleri zaman mas kelerini indirip silâhlarını mey- dana çıkarırlar. 1 — Kurbanı tuzak gemisini böyle görür. Korsan vapurunun | Bolluk diy ——— — 'Türkiyede asla- 20795 arı | İ ekmek buhranı — diya bir şey olamaz | Mesele iki haberden çıkarı- ğlan yanlış manadan ibarettir |Halk pasif korunmaya hazırlanalım Şelirimizde bazı “mahallerde bulunan fırınlarda halkın tale- bini karşılayacak kadar ekmek bulunamaması yüzünden dün, belediye ve vilâyet tarafından derhal alınan ıT neticesin de süratle Önlenen, mevzit ve yersiz bir ekmek sıkıntısı ol - müştur. Buhranın sebepleri — belediye bölir Cei Tmuş ve buhranın başladığı salı günü akşamından itibaren bele- diye bütün fırınları sıkı bir kon trole tkbi tutmuştur. K nazaran, ran ofisin fırmcılara bir kaç gön evvel 4 günlük un ihtiyaç- birden vermesi ve bu un- ların bazı fırıncılar tarafından (Sonu sayfa B sütun 1 Ankara, 4 (Telefonla) — İs- tanbul Hav: Elektrik ve' Teşebbüsatı Türk Ano- | nim girketiyle işçileri arasında | çıkan ihtilâflar, girket memur- Havagazı Hak Kazand | Hükümet ücretlerine zam yapılmasını temin edecek derken zoraki bir sıkıntıya uğradı Beyanatı Vali Doktor Lütfi Kırdar İşçileri Vılar_ larına zam yaptiğı halde, ziyan ettiğini ileri sürerek işcilerine zam yapmak istememiş ve Vali Lütfi Kırdarın riyasetinde bu- (Sonu sayfa5 sütun 3 de) Emekli General Ali İhsan'a son cevabım ç k B Kanunun haricinde ve vicdani | kanaatlerinin hilâfında hiçbir | zaman hareket etmemiş olan İstiklâl mahkemelerini her tür- Ni isnattan tenzihe bile lüzum görmem. Çünkü emekli general “emirle,, hareket ettiğini söyle- diği İstiklâl mahkemesinin Ak- gehirde haklarında icap eden tahkikatı yaptıklarını ve fakat | kendisini celbetmemekle celâdet avlıyacağı geminin süvarisi dür bünle baktığı zaman korsan ge- misini bitaraf bir bandıra taşı- yan masum bir şilepten farke- demez, 2, 8 — Bu müddet zarfında korsan kadar yanma yaklaş- (Sonu sayfa & sütun 1 de) gösterdiklerini, ayni husustaki © Yazan: Cevat Abbas Gürer —— — —— Mmütaleasının iki cümlesi arasın« da bariz tezada düşerek esasen hakikati itiraf ediyorlar. Evet emekli general?. Mahkex me sizi mahküm etmedi. Çünkü tecziyenizle tekevvün etmiş millf kudret ve kuvvetin zâfa uğra « dığı Ümidini düşmanlara vers mek istemedi. Vaziyetinizi öğ- renmemi tav: buyrduğunuşz saylav Bay Hüseyin Rauf; yaz (Sonu sayfa 4 sütun 5 de) | | |