5 Haziran 1941 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

PERŞEMBE 5 HAZİRAN 1941 İaşe İş k İaşe Müdürlükleri Taşa Müsteşarı Şefik Soyer Brenner Mülâkatında Konuşulan Meseleler kenner mülükutı hakikaten şe- Tek Apçupe, gebek hang Için yeni Safhalar açacak derecede büyük bir ehemmiyeti haizdir, (Verilen kararların tesirleri yakında hem Avrupada, hem de Akdenizde gi rünecektir, İki devlet r sa başda verecekleri kara Avrupa meselesini halletmek ve Avrupaya sulh getirmek mümkün olatak mıdır, bilmiyaruz, Bura inkişafı göstere - M. Zekeriya SERTEL H“ mühim hâdisenin ari - fesinde birleşen Alman Ye Italyan devlet reisleri, Girit hatbinin bitmesini müteakip baş- gecak olan yeni ve mihim hâ- nötlerin arifesinde tekrar Bren- *r geçidinde buluştular, be onuşulan meseleler hakkında €nüz resmi bir tebliğ neşredil - emiştir. Fakat, Berlin ve toma atbuatının neşriyatından Hitler t Mussolininin neler konuştuğu U anlamak mümkündür. Bu ga- ikeeerin verdiği malümata göre, EN devlet reisi bilhassa üç mese- ile meşgul olmuşlardır: tip gz Avrupada harp bitmiş - pk Bütün Avrupa kıtası mihve - in elinde bulunmaktadır. ii lu kıta üzerinde mihver dev - huctiyle harp halinde bulunan Tip devlet olmadığı gibi, Ingi- Taki Avrupaya asker çıkara - burada harp ihdas etmeleri Su Mümkün görünmemektedir. esi elde Avrupada sulhün te - imar Ettiğini ilân etmek ve nor- nal esaslara göre, Avrupa kıtası- ete ni nizam dahilinde organize Tek zumanı gelmiştir. ne şitlerle Mussolini Avrup: kıp etle organize edileceği hak ida Almanyanın ileri sürdü; ti bae ve plânlar üzerinde göüş - tihaz çe Z etmişlerdir. a ken yet - tek baş hdini geçindirecek va: nur Sildir. Avrupa sansj bi ez olduğu ham madde v h için Afrikaya ih ikiyi Mihvercilere göre A yan Ten Avrupa kıtasını tamam detiz o kıtadır. Binaenaleyh Ak Dğilte, etâmen hâkim Olmuk tan çy eyi Mısırdan ve Orta Şark zapıikirmak lâzımdır. Giridin hart oan Akdenizdeki da Tak hedefi budur. Bu hususta hizde A ile Almanyanın Akde - liği yaç Orta Şarkta askori iş bir yapmaları lâzımdır. Brenner ayında iki taraf başkuman- ie palunmanı, şüpbeşiz m bu yeni La e a | e 7 ma, ş (Devamı: Sa; 5, Sü. 7) Müld; lan, Teşkili İçin Bir Kararname Hazırlandı Ve belki de bazı kararlar it- BAYTAN, ISTANBUL a 24318, 2471 « 2082 lerinin Tanzimi İçin Yeni Kararlar Kendi Müdeton ve İaşe Heyetleri Ankara, 4 (TAN Muhabirin- deni — Hükümet, halk ve milli aa laşe ihtiyaçlarının te minini kolaylaştırmak maksadiy- bu hususta bir kararna- ırlatmıştar. retlerde teşekkül. edecek heyetleri mıntakaları di nde iaşe işlerinin iyi bir şekil- tanzimi ve ihtiyaçların ma - a 8 #arfedilmesi icin İüzum- İu gördükleri tedbirleri alacak lardır. Heyetin istigal mevzuları! şu suretle sıralanmıstır. 1 — Halk ve milli müdafaa| ihtivaclarım temin bakımından ber türlü tedbirleri almak, 2 — Vilâvetlerin yiycerk. içe cek, yakacak gibi zaruri ihtiyaç- larını mâhallen karşılamak lüzumlu tedhirlere tevessül et-| mek (Devamı: Sa, 5, Sü, 2) DARLAN"'IN BEYANATI ÜZERİNE Ankara Sefareti Baş Kâtibi İle İkinci Kâtibi İstifalarını Verdiler Amira) Darlan'in Milli Müca- dele tarihimizi tahrif eden heze- yanları, yurdun her yerinde derin bir hiddet ve infial uyandırmak-| ta devam ettiği gibi Fransayı Türkiyede temsil eden bazı dip- lomatlerı da fevkalâde müteessir | etmiştir. Bu teessürü duyan dip- lomatler, artık Vichy hükümetini | İtemsil etmemiye karar vermi İlerdir. Bu arada Frai ra sefareti başkâtibi manda sefaret müsteşarlığı vazi- fesini de ifa etmekte olan Belin ile sefaret ikinci kâtibi Mack GÜNLÜK Vichy'nin Kararları —— i Müstemlekeleri Edecek Bu Vazife Vichy'de Bulunan General Weygand'a Verildi —e— Son Toplantıda Suriye'nin Siyasi ve Askeri Müdafaası İşi Görüşüldü Paris, #(A. A) “D.N , “Les Nouvcaux Temps., gazetesi Viehy'de dün General Wey- gand'ın da iştirakiyle yapilan iç- inkişafı tetkik derek Fransa - mın müstemleke İmparatorluğu- nu kendi silâhları ile müdafaa & deceğini yazmaktadır. Suriye hâdiseleri dolayısiyle Fransız hükümetinin General Weygand ile müzakerede bulun- mayı faydalı görmüş olması ge- yet tabiidir. Cünkü Weygand simdi Şimali oAfrikada Fransız murahhası olduğu gibi evvelee de Suriyede Fevkalade Komiserlik etmistir. Vichy müzakereleri Suriyeyi bir İngiliz hücumuna karşı mü. dafan etmek için icap eden aske- ri ve siyasi tedbirleri tesbit ey- Temek maksadiyle yapılmakta - dır. Yakın Şarkta İngilizler bir takım entrikalar çevirdikleri ei- hetle Fransa lâkayt bir vaziyet- te kalmazdı. Bugün yalnız Fran- saya ait olan müdafaa bahis mev zuu değildir. Fakat ayni zaman- da hemen hemen her gün yapı- İan İngiliz tahriklerine nihayet bir cevap vermek mevzuu bahis- ir, Vaşington hükümeti ve bil hassa Roosevelt bilmelidir ki, Avrupa milletlerinin tesanüdü gittikçe daha sıkı bir hale gel- mektedir. Fransa bu tesanüt cer- çevesi dahilindeki mevkiini gün- Bengner Vichy hükümetine isti- falarını vermişlerdir. den güne sağlamlaştırmaktadır. Devami Sa. 5, Sü, 6, Topla Ankara, 4 (TAN) — Uzun bir/ zamandanberi Türk dili ve gra- meri etrafında vâki olan dedi - kodulara son vermek ve bu mev zu üzerinde ilmi araştırmalar yaparak mevcut kaide ve Wwti- lahları tayin ve tesbit etmek ü- zere Maarif Vekâleti bir dil kon- gresi toplsmıya karar vermistir. Kongrenin toplanma tarihi he - İ Suriye, toplamış, çok merak vel * © te bulunuyor. Orada v alâkayla takip edilmekti Suriye, tahavvüller geçirmiştir 'Okuyucularımı Refik Hali Manda İ SURİYE i YAZAN: REFİK HALİD. bugün bütün dünya efkârını İ seler her tarafta büyük bir dikkat ve 1919 danberi nelere şahit olmuştur? Fransız mandası ne şekilde işlemiş ve bugünkü vaziyete gelinciye kadar ne bu suallerin cevaplarını in yarından itibaren neşre Ju. ——— — Dil Kongresi nıyor Kongreye Mütehassıslar Çağırılacak nüz tesbit edilmemiş olmakla be- raber önümüzdeki aylar içinde inikat edeceği haber verilmek- tedir. Dİl kongresine şimdiye ka dar ilmi ehliyet ve liyakatlariy- le tanınmış mütehassıs kimseler davet olunacak, bunların çalışa- rak hazırladıkları kaidelere isti nat ederek Türk dili ve grameri- nin tedvinine çalışılacaktır Altı üzerine başlıyacağımız bir seri makalesinde hu- rici bir vaziyet. | ,, ,, | Jacaklardır. : İ ukubulan hâdi- | Size “manda altındaki Suriye” yi tanıtacak olan | ed İ | | timaları ve Suriye hâdiselerinin | SİYASİ HALK Avustralya Başvekili Menzies, İngilterede, dahiliye emniyet nazırı Morrison'le birlikte dahili Dün Amerika Büyük Elçisini kabul GAZETESİ muhafaza kıtalarını teftiş ederken ederek görüşen Mareşal Petain, son seyahatlerinden birinde General Marshall Yeri Gizli Bir Başkumandanlığa ! Tayin Edildi Londra, 4 (A.A) — Resmi ga -| zete, General Sir James Mershal Cornwall'ın başkumat lik yazi! fesine tayin edildiğini bildirmek | tedir. Tayin 14 nisandan mute - berdir. Vazifesinin nerede oldu - ğu hakkında bir sarahat yoktur. 14 Nisan, kendisinin orta şark iş leri mütehassısı sıfatiyle diğer murahhaslarla birlikte Türkiye Genelkurmayile Ankarada yapılı” ğı görüşmelerden Busra avdeti tarihine tesadüf etmektedir. Vazifesi yerinin gizli tutulması, 1928 den 1902 ye kuder sefstet ataşemilitefi sıfatiyle Berlinde bu lunduğu için Almanların genera- lin usul ve telâkkileri hakkında mâlümat sahibi olmamalârı düsün cesine atfedilmektedir. General Marshall'in, harbin muayyan ba- nı inkişafları vukubulduğu tak - dirde faaliyete geçecek bir maka-| ma tayin edilmiş olması ihtimal dahilindedir. 54 yaşında olan ge- neral Marshall sekiz lisana va- Tutulan ndaki de tesbit edilmiş, seleri mütalân yü olunmuştur. Cenup komşumuzun karma karışık vakalarla do- Tu olan ve pek az kimse tar, linen sergüzeştini, okuyucularımız, üs- tat Refik Halid'in kaleminden zevkle takip edeceklerdir. kıf bulunmaktadır. dal nk vakalar objektif bir şekil n 22 senenin hâdi- tülmeksizin hülâsa ndan bi- Brenner Mülâkatı Kat'i Önce Yapılan Son Taarruzdan Görüşme İmiş ! Mülâkatta Türkiye i İle Münasebetler ide Tetkik Edilmiş 4 Berlin, 4 (A.A) — Bir hususi muhabir bildiriyor: Hitler - Mus: mülâkatı Ber linde askeri vaziyet inkişafının i- cabettirdiği tabii bir hâdise cla- rak telâkki edilmektedir. Bu mü- lâkat bekleniyordu, Çünkü iki diktatörün her mülâkatı arasında ki mutat fasılalar gelip gecmi Münhasıran stratejik olan bu konuşma hakında İsrar'yelerde tulunmak müşküldür. Fekat Bal kan teşkilâtina ait bazı mesele - Türkiye ile münasebet-| assa mevzu teşkil etmiş) şikâr gibi gözüküyor. | İ (Devamı; Sa. 5, Sü, 1) Mısır Kabinesi Krala İstifasını Verdi Kahire, 4 (A.A.) — “Reuter, Mısır kabinesinde tadilât yapıl- üzeredir. Nazırlar Başve - stifalerını vermişler ve Baş vekil de Kral Faruğa istifasını takdim etmistir. Öğrenildiğine göre, yeni kabi: | ne yarın ayni Başvekilin riyase- tinde teşkil olunacak ve Sandi| ve Waft partileri yine hüküme- te iştiraklen imtina eylivecek - lerdir. Waft partisinin hâlâ ka- bine dışında kalması katiyen bir| harici siyaset metelesi değil, fa- kat sırf dahili siyaset meselesi-| dir. Filhakika Waft milli hükü- mele iştiraki kabulden evvel w-| mumi seçim istemektedir. Hal -| EDER (Devamı: Sa. 5, Sü, 7)! PHILIPS Merkez Satış Salonu Her marka Eski Radyoları Yeni (Philips Değiştirir. Radyolariyle General Han Winantf'ın Seyahati i Amerikanın i Harbe Seri Müdahalesi İsteniyor Winant'ın Bu İş İşin Amerikaya Gittiği Anlaşıldı Bir Habere Göre İ Elçi, R.. Hess'in Sulh | Şartlarını da l Hamil Bulunmaktadır Vaşington, 4 A. A) — Müs- takil Fransız ajânsı bildiriyor. Amerikanın Londra büyük el- cisi Winant'ın Vaşington'a dönü- şü gitgide en esrarlı bir mesele mahiyetini almaktadır. Bazıları Rudolf Hess tarafın- dan bildirilen sulh sartlarını g tirdiğini söylemektedir. Diğer bs- nn Kimseler'ise - Amerika harbe girmediği tökdirde İngilterenin harbe nihayet vereceği manasın- da bir İngiliz ültimatemu geti diğini beyan eylemektedir, Gazeteler bu seyahate makul sebepler araştırıyorlar, ve şu an- da ancak'çok mühim hadiseler dolayısiyle böyle bir seyahatin yapılabileceğini yazıyorlar. (Devamı: Sa, $, Sü. 5) Suriye'yi İşgal İçin Hazırlıklar İngilterenin Bütün İhtiyat Tedbirlerini Aldığı Bildiriliyor İngilizler Beyrut'a Bombalar Attı Londra, 4 (A.A) — Revuter'in lomatik mubarriri şunları yö- ni Or: “Süriye etrafında yapılar bütün bazırlıkların yalnız Fransızlarla Almanlar tarafından yapıldığını düşünmek yanlıştır. Şimdi Irak teki vaziyet umumiyetle tasfiye edilmiş olduğu cihetle Büyuk Bri tanya da Suriyeye müteallik ola. yak bütün zarari ihtiyat teğbirse- rini almış bulunmaktadır Beyrut bombalandı Vichy, 4 (A.A) — ON Ağanın - n bildirdiğine göre, 4 İngiliz bombardıman tayyaresi Vu sabahı erkenden Beytuta hücum etmiş » sir, Petrol depolu ılmıştır. Bir de ki olmuş ve ba: tır. Bir Fransız sub: sız eri yaralarımızı. “Suriyeyi derhal işgal elmemiz lâzımdır,, Londra, 4 (A A.) — Daily Mail gezetesi başmakalesirde diyor ki Suriye harekân neden gecik-! triliyor? Hitler, o, hiç vakit kuy betmiyor, Giride sahip oler ol maz Mussolini ila görüşm'ye git-| Amerikanın Londra Büyük Elçisi İl (Devamı: Sa. 5, Sik. 4) Winant Düşündürücü. Üç Fıkra Refik Halid erek padişah, gerek diktatör olsun, devletin tek haş tara- findan kontrolsüz idaresi sistemi, tarih sayfalarını karış- tırıp bâdiseleri tetkik ederken insanda pek haklı olarak bir isyan hissi uyandırıyor. Meselâ, birkaç gün evvel, Sezarlar devrini ye- niden gözden geçiriyordum; istibdadı gayet iyi anlatan, anlatmak değil, teccseüim ettiren bir fıkraya rastladım: Mükellef bir ziyafet esnasında çılgın ve hunhar İmparator Kaligüla, durup dururken kahkahalarla bir gülmedir tutturmuş, Yanında oturan iki Konsül neşesinden kendilerine bir iltifat ve bir ihsan umarak, dalkavuk. ça hareketlerle bunun sebebini sormuşlar. Sezar demiş ki “— Şimdi, istesem ikinizi de boğdurup Tibr nehrine attıra- bileceğimi düşünüyorum da ona gülüyordum!.. ; Geçen gün de parlmanter usulle idare edilen bir milletin ta- rihini karıştırırken şöyle bir fıkra gözüme ilişti: Yedi erkek çoc ğu olan hir mebus, kabinenin siyasetini methüsena maksadiyle kürsüye çıkmıya hazırlanırken muhalif partiye mensup bir arka- daşı eteğinden çekmiş: “Birader, demiş, yedi oğlunu da birer sa; lam memuriyete ve işe yerleştirmişsin, hâlâ hükümetin hoyı gitmiye çalışmak için ne sebep var7,, mebus, kürsüye doğru y rümesine devam ederken cevap vermiş; “Doğru ama karım gebe- dir!,, Harp sonu, yeni bir dünya kurulacağından bahsedildiği ve devlet idaresi sistemlerinin hararetle incelendiği şu sırada bu iki fıkranın ümit kırıcı mahiyetlerini düşünürken bir taraftan harbe sebebiyet verip diğer taraftan sulhü tesis edecek olan diplomat- lara ait bir fıkra ile de karşılaştım. Bir mecliste harp aleyhinde konuşulurken diplomatın biri: “Harp mi, demiş, bu o kadar müthiş bir şey değildir. Zira swlhte bir kişinin ölümü teessüre değen bir vakadır; lâkin muharebede yüz bin ölü, sadece bir istatistiktir!,, Yazan: ni mam a a GE EEE YEMLER EYE