4 Nisan 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2
pi ii diğ (Başmakaladen devam) j | Verilen karardan şunu anlıyo- rüz ki maksat için en ameli bir yol — bulunmuştur! o Çıkarılacak mecmüa bir taraftan aranılan ye- ni edebiyat âlemini. bulmak için bir ışrk olacak, bir taraftan da bu uğurda çalışacak olanları raya toplıyacaktır. $a çalışa büyük hedefe varılacak, yeni edebiyat âleminin dehası ve dehaları meydana çıkacak, milli edebiyatımızın âbideleri kurula - ç caktır. Türk milleti ve Türk genç- liği ondan sonra kendi edebiya - tını ve kendi dilini bulacaktır. bir a- Yeni bulunan bir madenin iş-| lenmesi ve ondan istifade edilme- si usulü malâmdur: İptida tecrü- be vasıtaları hazırlanır. Mahdut bir miktar sermaye ile tecrübe mahiyetinde işe başlanır. Made- nin şurasından burasından kazı - İır, az miktarda istihsalât yapılır, | madenin zenginliği ve kıymeti de- recesi anlaşılır. Ondan sonra ihti- yaca göre büyük ve geniş işletme tesisatları kurulur. Edebiyat saha» sında yenilik te iptida tecrübeler- le başlar, Sonra yeniliklerin kıy- meti anlaşılınca çalışanlar adedi çoğalır. Evvelden görünmüyen ye- Ci pi & 2İ ni kıymetler, yeni ehliyetler, yeni dehalar meydana çıkar. Hattâ ilk tecrübe zamanlarında | alayları, istihzaları bile göze al- malıdır, Edebiyatı cedidecilerin maceralarını az çok hepimiz bili - yoruz. İptida alay ve istihza eden- İer de nihayet bir gün geldi ki on- lara katıldı. Edebiyatı cedide Türk milletinin ruhundan çıkma bir e- debi hareket olmamakla beraber sadece başa geçmiş olan üstatların iğreti “ve kabiliyeti sayesinde kendine mahsus bir mevki tuttu. İrfan hayatımızda adı anılır bir devir yarattı. Halbuki bugün milli edebiyatı- mızda bir inkılâp ihtiyacı umumi» dir. Bunun için şimdiye kadar ol- dukça tecrübeler de'yapılmış, tec- | © rübeler muvaffak ta olmuştur. Bu yolda toplu gençlik ve fikir| - kuvvetlerile devam etmek lâzım- dır, Hattâ diyebilirm ki milli ede- © biyatımızın tecrübe devresi çok u- ozun sürmüştür. Şair (Mehmet Emin) Bey açık Türkçe dille şiir- | lerini yazıp neşrettiği zaman he- © müz bir rüştiye talebesiydim. O va- gi kit “Ben bir Türküm, dinim cinsim wludur.,, mısraile başlıyan şiirini çok güzel basılmış ilk eserinde ©- » kuduğum zaman hissettiğim heye- © Canı hâlâ unutamıyorum. Eğer Mehmet Emin Beyin açtığı bu e- © debiyat çığırı edebiyatı cedideci- © ler tarafından kapatılmamış ol- “saydı şimdiye kadar yolumuzda hiç şüphesiz çok ilerlemiş olacak- tık. Şimdi Faruk Nafizleri, Yaşar — Nabileri, Behçet Kemalleri yalnız N a “başlarına çalışır ve uğraşır bulmı- © yacaktık. Edebiyatı (Ocedide hepimize |» © (san'at san'at içindir) sözünü bir edebiyat düsturu olarak kabul et - tirdi, Halbuki bizim edebiyat ta- himizde hiç bir vakit san'at san- — atiçin olmamıştır. Her devirde — büyük edebiyat üstatlarmın zevk» leri ve intihapları ne ise san'at te © onlar için olmuştur Meselâ Divan edebiyatında san'at san'at için de- oğil, sadece mey ve mahbup içindi, © Ayni zamanda zamanın padişah- © larını methederek caize kopar- © mak içindi. Namık Kemal ve Şi- - nasi devrinde san'at gene san'at için değil, san'at vatan ıstırabını © inlemek içindi. Hattâ (san'at — sap'at içindir) sözünü değişmez 5 3 Maarif vekili ANKARA, 3 (Hususi) — Şehrimizdeki Rus bilgiçlerinden IM. Samoiloviç ile M, Marr tet - kiklerine devam etmektedirler. Maarif Vekili Reşit Galip Bey bu hususta bana şunları söyledi: İ “— Misafir Rus bilgiçleri tarih i ve dil cemiyetlerile çalışma ortak- Ilığına girmişlerdir. Her gün bu cemiyetlere uğrı - yarak cemiyet kollarının çalışma tarzlarmı muntazaman takip edi - İ yorlar. Bilgiçler burada (kaldıkları müddet içinde ve memleketleri» ine döndükten sorna kendilerile ve mensup oldukları akâdemi ve enstitü ile müstakbel ortaklığının temini için bazı esas - lar tespit etmislerdir... Zonguldaklılar Bikini karşılamak üzere hazırlıklar yapıyorlar ZONGULDAK, 3 (Hususi) — İsmet Paşa Hazretleri bugünlerde şehrimizi - şereflendireceklerdir. Şehirde ve Maden mıntakaların - da taklar, fevkalâde hazırlıklar yapılmıya başlandı. Yıllardan - beri Pasamızı görmek (o hâsretile tutuşan Zonguldaklılar (o çoşgun sövinçlerle “kaynaşıyorlar. “Mü - isarünileyhin burada Filyos — An * kara hattının Ereğliye kadar w- zatılmasile havzamızın inkişafımı İ tetkik buyuracakları söyleniyor. RAMİ Almanya ve ihracatımız İZMİR, 3 (Hususi) — Alman yada kuru üzüm, incir ve yumur- talardan alınmakta olan gümrük resimleri arttırılmıştır. İhracat tacirlerimiz bu hususta teşebbüs - lerde bulunacaklardır. IT'iın Hususi Rus bilgiçlerinin çalış- | İ | maları hakkında ne diyor | Nihayet çalı | m > müzayedeler Bu ANKARA, 3 (Hususi) —| “| Maliye Vekâletince o hazırlanan İmünakasa ve müzayede lâyifha - sının B, M. Meclisine verildiğini bildirmiştim. Bu lâyihanın esaslı noktaları şunlardır: hileye, desiseye veya sapanlar para ile diğer birini işti - İrakten çevirenler beş sene, müna - kasa ve müzayedelere giremiye - cekleri gibi ceza kanununun mu - ayyen maddelerile cezalandırıla - caklardır. Memurlar, O zabitler, I mebuslar ve münakasa, müzaye - lar kat'iyen müzayede ve müna - kasalara giremiyeceklerdir. I minat olarak; Türk parası, hükü - metçe tayin edilecek bankaların teminat mektupları, borsa fia - tndan yüzde yirmi beş eksiğine J esham ve tahvilât, yazılı kıymet - ileri üzerinden dahili istikraz tah - villeri, birinci derecede ipotek edilmiş gayri menkuller kabul e « dilecektir. Aleni müzayede ve münakasa - ların ne suretle yapılacağı hak - kında lâyihada uzun izahat var - dır. Trenlerdeki kalabalık ANKARA, 3 (Hususi) — Bayram tatili dolayisile buradan kalkan trenlere-fevkalâde . teha - cüm ; olmaktadır. ;, Alâkadarlar bugün kalkan Ermin kalabalık dolayısile İstnabula bir saat dar geç kalacağını söylemekte - dirler. Izmirde İsmetpaşa bulvarı İZMİR, 3 (Hususi) — Paşa bolvarının açılma merasimi - ,nin Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Bey tarafından yapılması o İzmir belediye reisliğince kendisinden İ rica edilmiştir. Merasim çok par - 'lak olacaktır. 4 hususta hazırlanan kanun lâyıhasının esasları! İde komisyonlarında aza bulunan -| çalışma ! Te - | ka -| İsmet | Telgraf ire | akademisi i Temsi | Maarif vekâleti buna dair bir kanun hazırlıyor ANKARA, 3 (Hususi) - | Tiyatro, operet ve opera şubeleri- ni ihtiva edecek bir temsil akade- -| misi vücude getirilmesi hakkmda | Maarif Vekâleti tarafından © bir kanun lâyihası hazırlanmaktadır. Akademi Ankarada kurulacaktır. Kalp 10( 100 lira Bir Kali yüz” yüz liralık ta İzmirde bulundu Münakasa ve müzayedelerde| tehdide | burada, İstanbulda (yakalanan kalp yüz liralıkların İzmire kadar sürüldüğü zannı uyandıran bir hâdise oldu. Banka Komerçiyale İtalyana bankasına verilen bir yüz İiralığın kalp olduğundan şüp- be edildi. Zabıta bu hususta tah kikata baslamıstır. Ziraat vekâleti masının muvafık olacağı fikrinde.. ANKARA, 3 (Hususi) — Dahiliye Vekâletince, muhtarlık teşkilâtının kaldırılması hakkın - İda hazırlanan kanun lâyihası ve - kâletlerin tetkikine arzedilmiştir. Ziraat Vekâleti, muhtarlarmı i gördüğü işlerin belediydlerte gö'- rülmesine inikân oldüğunü;“ Bul - garistanda da vaziyetin ayni $e - kilde bulunduğunu ileriye sürerek İlâyihayı muvafık bulmuştur. Ankarada milli kitapane ANKARA, 3 (Hususi) — Ankarada kıymetli eserleri topl - yacak büyük bir milli kitapane vücuda getirilmesine karar ve - rilmiştir. Kitapane için inşa edilecek binanın yeri henüz tayin ali üyük Erkânı Harbiye Reisinin Beyanatı ANKARA,3-4(A.A.) — Bü:| yük erkânı harbiye reisi j Fevzi Paşa Hazretleri Himayeiet-| müşir | cek olan çocuk haftası kitabma şu mektubu göndermişlerdir: “Cemiyetinizin Türk çocukları bir kaide g biyatı cedideciler zamanında bile san'at sadece san'at için olamadı. Edebiyatı cedidenin en büyüğü o- lan Tevfik Fikret daima yazılarm- da zevk değil, insani bir maksat gütmüştü. Hele (Halükun defteri) âdeta terbiyevi bir maksat için ya» zılmış bir ahlâktan başka bir şey değildir. e Yalnız buradaki ahlâk beynelmilel ve insanidir. Bununla beraber Tevfik Fikret denebilir ki, en kuvvetli san'at kabiliyetini bu eserinde göstermiştir. Edebiyat demek sözle insanda bedii bir zevk ve heyecan uyan- fal Cemiyeti tarafından neşredile: | kaideleri milli olmaktan ziyade | Öle meselesinin memleket müda- faasında büyük ehemmiyeti vardır için yaptığı büyük hizmetleri dai-| ma takdir ve şükranla takip ede- rim. Bir millet, çocuklarma ba: | ım derecesine göre mevki kaza- nır. Çocuk meselesinin memle- i ket müdafaasmda birinci derece- de ehemmiyeti haiz âmiller ara- sında bulunduğunda hiç şüphe e- dırabilmek san'ati demektir. Bu, tabiate ait bir parçanın tasvirile olabileceği gibi bir köylünün ha- yatını tasvir etmekle de mümkün- dür, Ahlâki bir mevzuun tahlili şeklinde yapılabilir. Binaenaleyh insanlara edebi zevk veren eser | ler yalnız san'at san'at içindir di- ye yazılan şeylerden ibaret değil- dir. Milli ıstırapları ve saadetleri, milli hayatın herhangi bir köşesi" ni ifade ve tasvir ve tahlil etmek suretile de pekâlâ edebi san'at e- seri vücuda getirilebilir. İki hafta evvel Ankara Halke- vinde bir (Revü) seyrettim. Bursa Yisesi resim muallimi Rasih Beyin Bir ordunun temeli iyi bakılmış ve bir ülkü yetiştiril- miş (o çocuklardır. £ Binaenaleyh İcra meselesine lâyik olduğu ehemmiyeti vermek memleketimi: zin istikbalini temin için yapmıya mecbur olduğumuz vazifelerin en büyüklerinden biridir.,, dilemez. bu eserinde Halkevlerinin gayesi, yani (topluluk saadet yapar) fikri mücessem şekiller, resimler ve mu- siki ile canlandırılmıştı. Bunun i- çin tek başma karanlık ve felâket içinde kalan bir körün birlik ve ce- miyete kavuşmakla nasıl mes'ut olduğu gösterilmişti. Bir saatten fazla bu temaşada herkesin malü- mu olan basit hakikat içinden ses | ler ve şekiller ve ahenklerle o ka- dar güzel bir eser çıkarılmıştı ki bunu görüp te (san'at.san'at için- dir) sözünü çok mahdut bir mana- da anlıyanların düştükleri hatayı | tasdik etmemek kabil değildi. Mehmet Asım IZMIR, 3 (Hususi) — Bugün! Muhtarlıkların kaldırıl- | Ser SE Siyasi i icmal > Yeni Yunan hükümet ve başlıca erkâni, Yunanistanda Çaldarisin mW İ seti altında teşekkül eden bü i met ilk günlerin kargaşali geçlikten sonra vaziyete artık M i kim olmuştur. Bu itibarla yeni #” i kümeti biraz tanıtmak lâzm9& Çaldarisin şahsı maruftur. Mi i lefet fırkalarının en kuvvetlisif reisi olan Çaldiris Yunanistan" meşhur hukukşinasıdır. Huk meselelerde onun reyi en büj mahkemelerin kararı kadar 8 rı dikkate alınır. Kendisi şa çok ihtiyatkâr bir adamdır. E& ! sen Moralıdır. Altmış yaşlarım dır. Bugün Meclisi meb" İ yüz on bir meb'usu vardır. muhalifler müttehit O mul ; grupu namı altında toplanmış" Bu grupa dahil fırka . reislet başlıcaları şunlardır: Ceneral Kondilis (Milli adi fırkası teisi), ceneral Metaki (Hür düşünenler fırkası reisi Haci Kiryakos (Hüstakil). Çaldarisin fırkası halk dır. Halk fırkasının mühim ları vardır: Şimdiki dahiliye zırı Ralis, hariciye nazırı Mak mos, iktısat nazırı Pejmacoğlu, # raat nazırı İcotokis, maarif n Tarkovasili. Avusturya, Almanyaya ikihaka hazırlanıyor Son zamanlarda Almany ; Hitlercilerin iktidar mevkiine İ mesi ve bütün memlekete hâkif bir vaziyet alması Avusturya rine tesirini göstermiştir. Geçi gün Almanyaya iltihak taraftâf olan Darülfünun talebeleri 808) listlerle Yahudilere hücüm etmi lerdir, Neticede Darülfünun önüf de kanlı hâdiseler olmuştur, E nun sebebi evvelce üç faşistin ölt müne ve bir kisinin yaralanmı na sebep olan bir hâdiseden dolf yı muhakeme edilen #osyalistleri jüri kararile tahliye olunmasıdı” Hükümet derhal şiddetli tedbir!€ almış, ve hâdiseyi bastırmıştır. F£ kat hükümetin bu suretle aldil İ tedbirler galeyanm önünü alam | mıştır. Bunun üzerine Avustı başvekili OM. Delfuss kendisi! diktatör ilân etmiş, meb'usan mef lişini kapatmıştır. Avusturya meclisi meb'u: (165) azadan mürekkeptir. nun (81) i hükümeti tutar. Diğ€© (81) i muhaliftir. Aradakiler (© müstakil mebustan ibarettir. vusturya kabinesi şimdiye kad# bu üç müstakil meb'usun müzali? | retile mevkiini muhafaza ediyot" du. Bu kadar zayıf bir ekseriye" bir hükümetle müşkül hâdisele” karşı tedbir almak mümkün olm# dığından başvekil diktatörlükt” başka çıkar yol olmadığına kaf vermiş, ve bu kararını derhal wi bika geçmiştir. Maamafih Avusturyada Almanya ile birleşmek tar olan faşistler lehine inkişaf mektedir. Son yapılan bazı bele” diye intihaplarında sosyalisi kaybetmekte, faşistler kazanm tadır, Bu vaziyete göre yakm t zamanda Almanyada olduğu gi Avusturyada dahi faşistlerin bü kömeti kat'i olarak ellerine cakları ve derhal Almanyaya il hak edecekleri anlaşılmaktadır. “.. "e K i Norveç sefiri, ANKAR N 3 (AA.) Norveç sefiri M. Bentzon bu şam mezunen-memleketine git” tedir. Mumaileyh burada bulun dığı esnada sefaret kâtibi M. sen Maslahatgüzar Sıfatiyle ve” let edecektir. çe
