4 Nisan 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
bir pi” vie bar re vim. : EŞİTER SARE EEE SALI 4 NİSAN 1933 8 inci sene No. 2568 NUSHASI 5 KURUŞTUR Mili sanayiimizi urmak için vlet mi, fert mi? Milli ihtiyacımızm, milli menfe- Mlerimizin zaruri kıldığı | sanayi Mbelerini biran önce meydana ge- .. Bu bir hedef, bir prog tamdır ki, bugünün ve (o yarnın Krluklarını yenmeğe yarıyacak. i gören devlet adamları; zor. klar, engeller önünde iğilmez. Onların gözünde yalnız mil: hedefe varmak kararı | vardır. Muhakkak ki, İsmet Paşadan baş- bir şef; memleketin şimendifer e ikasını, şimendifer programı- bu kadar muvaffakıyetle yürü- | tmezdi. Şimdi milli kuvvetler; Üni hız, ayni elân ile sanayi saha- seferber oluyorlar. için hiç bir engel tasavvur iyoruz. Memleketin muhtaç olduğu sa- (vii devlet mi yapmalı, yoksa *rtler, şirketler ve husust müesse- *ler mi yaratmalı? o Bizim fikri. Mizce memleketin idaresinde, ik- di sistemimizde düşeceğimiz pe büyük hata; bu işlerde devlet, it ve hususi müesseseler ar Ayrılık ihdas etmektir. Biz, ai istiklâline sahip her mede: t gibi, her bakımdan muva- yi bir yurt kurmağa mecburuz. #9 yoldaki hareketimizi ancak #kânlar, kabiliyetler tahdit ede- çi İşte bugün tutulan yol bu- iş: Yaşamak, teneffüs etmek için millete ilk lâzım olan vasıtala- * şartları yerine getirmek sava- (ada, hükümetimiz, milli teşek- ii İsrimiz, vatandaşlarımız tam ahenk içinde çalışıyorlar. Bu Suzara, sanayileşme (o hareketi- SİN hayırlı neticelerine olan inanı- »,, Sarsılmaz bir dereceye çıkarı- #8 Türk milletinin bütün kuv- ve muvaffakıyet unsurlarını, li kaynaklarını. herkesten iyi len şeflerimiz, bütün milli kuv- #ileri vazife başma istiyorlar, | Pili faaliyet sahasında muvaffa- yi siye kadar her vasıta ile. teş- m; “tikleri ve her seneki artışla- e iftiharla takip ettikleri milli “irruf kuvvetlerini, ihtiyat vazi- | nden çıkarıp yaratıcı bir rol eş n çağırıyorlar, hap tyekilimizin şu özlü sözleri, | har başma yaratıcı bir devlet pa zihniyetini ifade etmiyor — “MİM tasarruf, yalnız ferdin İsrını düşünüp te kendisine bi &ç para ayırması değildir. Milli rruf fikri ve cereyanı, mi ye fikri ve cereyanıdır, Bü- Yük memleketlerin inkişafı, bir | paralara mütevakkıftır. Bü- milletler, bu paraları her şey. | *n evvel milli edebilirler.» iş lühterem İsmet Paşa, sözle sermayelerle te- 4 Memlekette tatbika çalışıyor. “çek milli sanayileşme hareke- evizde, kuvvetlerimizi dağıtma- Dk, milli ve hususi sermayeleri- İsi bu hareket haricinde bırak- Nisa, devlet, milli teşekküller #İrat arasında tam bir muvaze- | Ye ahenkli bir çalışma progra” Bütmek; İsmet Paşa Hükümeti- oranin hülâsa eden esas- orta kısımla» ylmayin küçük ve till teşekküllere ve vatandaş- an - Modern ve büyük Kİ tersi de devlet faaliyetine Ke etsin... Hükümetin prog- içinda böyle bir ayırma yoktur. kisa bir zamanda nispeten en İS bir sanayi programı tahak- a tirmek yolunda yürürken, İğ, in aksi bir istikamete gitmek ân bile milli kuvvetleri uyuşuklu- da neticeyi müspete götür- | ME mralmağa davet ediyorlar, | İmiyor, bu dediklerini hayatta | Deniz ve hava ticaretine | dair lâyiha Meclise verildi Seyrisefain idaresinde bazı memur. lar tasfiyeye tabi tutulacaklardır ANKARA, 3 ( Telefonla ) — Deniz ve hava ticareti umum mü- dürlüğü ile iç hatlar, dış hatlar, fabrika ve havuzlar teşkilâtı hak- kında hazırlanan lâyiha Meclise verilmiştir. Bu lâyihaya göre ha- len İktısat vekâletine merbut olan Afyon-Antalya hattı da nihayet bağlanıyor Bu kısımdaki şebeke de bir çok ihtiyaçlara cevap verecektir ANKARA, Sella) — Med | sin geçen celsesinde Karahisar - Antalya demiryolunun . intasma karar verilmiş olması burada büyük bir mer nuniyetle karşılanmıştır. Anadolu de. müryolu şebesinin mühim bür kısmını ta iykötürmek olur,Hükümetin pren şe uygun — olduktan sonra, alekette iş yaratan, senelerden- başka memleketlere “ıp gi- dövizleri öz yurdumuzda ala- milli uygunluğu ve i isabet olur mu? göre hükümet, böyle milli iktısada fay- himaye vermek kararm- die sanayi şubelerine, atik. ES ki Bu isabetli karar halkın. Nou, #üncelerimizi yarınki ya: Anlatmağa çalışırız. Siirt meb'usu MAHMUT Kadınlar Birliğinde dün 250 fakir çocuğa bayramlık elbise dağıtılmıştı. Res- mimiz bu çocukları göstermektedir. İ mum müdürlüğü teşkil olunacak- veya gerek bukanun ve gerek muhtelif kanunlarla idare ve müra kabesi İktısat vekâletine havale ©- lunan deniz, liman, sahil ve hava müessesat ve teşkilâtmın mercii ol mak üzere İktısat vekâletine mer- hut bir deniz ve hava ticareti u- tır. Seyrisefain idaresi tarafından idare edilmekte olan işlerden İs- tanbul iç hatlarına ait sefer ve Ya lovaya ait işler Marmara, Akdeniz: ve Karadeniz dış hatlarma ait o- lan seferler fabrika ve havuzlar ayrı üç müdürlük halinde ve bu kanunun hükümlerine göre idare | olunacaktır. İstanbul limanında kılavuzluk ve romörkörcülük ve diğer Türkiye sahillerinde kılavuz culuk işleri devlet inhisarına alı- nacaktır. Bu yeni müdürlükler hük mi şahsiyeti haiz olacaklardır. Seyrisefainde tasfiye Seyrisefain teşkilâtmda halen mevcut olup seciye ve kabiliyet iti barile kendilerinden istifade edil- miyen memurlar kanun meriyete (Devam: $ inci sahifede) mamlayacak olan bu hat, ayni zamanda zengin vatan aksamını da denizle birleş- tirmiş olacaktır. Antalya bu suretle mö- Lâyihaya göre hat en çok dört senede (Devamı $ inci sahifede) İ nistan seyahati günü henüz karar. | |Gümrük idaresinde kaç, i İ Mütehassisın itirazına cevap İstinaf Mahkemeleri Bu sene kalıyor; Adli- Yuruf Kemal Bey Adliye Vekili Yusuf Kemal Ber bayramı geçirmek üzere dün şel xe gelmiştir. Mumaileyh dün le görüşen muharririmize demi — Yeni adliye teşkilâtı lâyihası Meclistedir. Bütçe zarureti dolayısile istinaf mahkemeleri teşkilâtının te- kemeleri teşkilinin tel miyeceğini de Meclis bilir. Ankarada bir barolar federasyonu teşkil edile- ceğinden de haberdar değilim. bula bayram münasebetiyle bir kaş gün dinlenmek içi: lim, Bayram di Celâl Beyin seyahati ANKARA, 3 ( Telefonla ) — İktısat Vekili Celâl Beyin Yuna- laşmamişter. Yalnız refakatinde Hariciye müsteşarı Numan Rifat | Beyin de bulunması mukarrerdir. Gelen eşya kanaldan geçiyor? Amerikalı gümrük mütehaasısmın, gümrük muamelâtnn İstanbul'da 19 ve İzmir'de on ka- naldan geçtiğini, 3 kani e mir tarafından bildiril- mişti Filhakika bir gümrük muamele- sinin takip ettiği safhalara göre, be yanname omüdür- den kontenjan ka- lemine verilmekte- ik lebileceğini işaret ettikten sonra, mü- diriyet kalemince, diğer kararname- lere temas olup olmadığı noktasm- dan tetkik ediliyor. Ondan sonra mü- dür beyannameyi ambar şeflerine, am bar şefleri de muayene heyetine hava le etmektedirler. Ayni zamanda key- fiyet, lüzum görülürse kontrolu yapıl mak üzere müfettişliğe de bildirili- yor. Muayene memurları, eşyayi kıs- men ve lüzum görülürse tamamını mu 'ayene ettikten sonra muvafıksa beyan nameyi damgalamakta, değilse, eşya- yi veya nümümesini kimyahaneye sev SEYFİ BEY | ketmektedir. Muvafık çıkan eşya, mü dürlükçe beyannameye işaret edildik- ten sonra ambardan çıkarılmaktadır. (Devam: $ inci sahifede) Yeni tevkif İki komünist daha tevkif edildi Evvelki günkü nüshamızda Emni- yet birinci şube müdürlüğü tarafım- iden komünistlik tahrikâtı yap maznun olarak Musolini Ah- m irkaç arkadaşının celbedildi- gini yazmıştık. Bunlardan o Musolini t pazar günü serbeset bırakıl- mış, arkadaşları Hamdi Şamilof ile Ali Galip dün mevcuden Adliyeye tev di edilmişlerdir. Her ikisi de yedinci İstintak hâkimliğine tevdi edilen maz nunlar tevkif olunmuşlardır. Sahip ve Başmuharriri Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET Dil anketi Derlenen yeni kelimeler ye vekilinin beyanatı | Ağaoğlu Ahmet B. Istanbul şive. sine yaklaşılmaması fikrinde. Bugün Darülfünun profesörlerin den Ağaoğlu Ahmet Beyin aketimi- ze verdiği cevapları yazıyoruz: — Dilde inkılâp, biz türkçülerin öteden beri idealimizdi. Bu ideal ar- ık tahakkuk sahasına girmiş bulunu yor. Yalnız bence dil tetkik © cemiyeti anketi açmadan evve kelime teşkili ne yarayan lâhikaların nerelerde kul- lanılacağına ve kelimelerin ne süret- le teşkil edileceğine dair halka direk- tif verecekti. Köklerden kelime yapa- mız zaman bu direktif bizim çok işimize yarayacaktı. i dü şündi lâhikaar başka için bu kadar fi- tasfiye etmek sa“ nırım ki pek güç olacaktır. Bununla beraber dil işi de her özlü inkılâp ham Ağaoğlu Ahmet Bey e 24üncü Liste T. D. T. Cemiyetinden veril- | miştir: Karşılıkları aranacak «- rapça ve farsça kelimelerin 24 numaralı listesi şudur: 1 — Can 7 —Cemile 2—Cela 8 — Cemiyet 3 —CehitCeht- 9 — Cenaze 4— Cehennem 10 — Cennet 5—Celâdet 11—Cenin 6 —Cemaat © 12— Cenup Listelerde çıkan kelimelerde manaları birden fazla olanların ber manası için ayrı karşılıklar ileri sürülebilir. Karşılık göste- ren zatların gönderdikleri karşı lıklardan duyulmuş ve işitilmiş olmıyanları hangi kaynaklar. dan aldıklarını göstermeleri ri- ca olunur. lesi gibi kendisine en muvafık gelen istikameti bulup sür'atle hedefe yürü yecektir. Türk dilinde yer eden yaban & kelimelerin mutlaka türkçe karçı- lıkları aranmasma lüzum var mı? di- ye soruyorsunuz. Bence hayır! Keli- menin menşei ne olursa olsun, onlar türkçenin malıdırlar. Me: kelimesini ele alalım: Bu tün Türk âleminde şehirli köyl kesin kullandığı ve mânasını anladığı bir kelimedir. Şimdi herhangi bir köy den derlenmiş bir ıstılahı mektebin (Devamı $ inci sabifede) purculuk lâyihası Muntazam posta seferleri yapmak işi devlet inhisarına alınıyor Meclise verilen lâyihanın esasları ANKARA, 3 (Telefonla) tazam posta seferleri hakkın sat ve Maliye vekiâletlerinin müştere- ken hazırladıkları kanun lâyihasını hükümet Millet Meclisine tevdi et- miştir. Bu lâyihanm esaslarına göre Türkiye sahillerinde muntazam posta seferleri yapmak işi devlet inhisarına alınacaktır. Bu inhisar alelümum şi- lepşiliğe, limanlar ve körfezlerdeki Ankarayı propa; —r Mallıköy istasyonunun lodosunda ve bir saat uzağında Alagöz köyü var- dır. Buraya Türkoğlu Ali-Ağanın kö- yü de derler. Saharya bu köyde ve Türkoğlunun bitmemiş, yarım evinde kaza nılmıştır.. (Karargâhumemi) bu ev- deydi. Oda kapılarında kurşan kalem ve tebeşirle yazılı adresler hâlâ du- İ up durur: Paşa Hazretlerinin oda- sı (Gazi), Fevzi Paşa Hazretlerinin odası. . ve saire. Büyük Türk inkelâbın anlıyabilmek için Sakaryayı bilmek; Sakaryayı bil. mek ve duymak için de Alagöze gel. mek gerektir. Alagöz tek değildir. Haymana kasabasının lodosuna ve batımna gidiniz. Meşelikte ve ahlat- lıkta hâlâ şunları görürsünüz: bozul- mamış siperler, gülleler, el ve mancı- mik bombaları, sayısız kovanlar ve de- lik deşik yamaçlar, imtiyazlı iç hatlar nakliyatma, inhisa rm muntazam vaj i iği ie kele ve limanlara arasında ve işletti- ği iskele ve limanlarla işletmediği is- kele ve limanlar arasında makineli ve makinesiz deniz vasıtalarile yapıla cak nakliyata, liman hudutları içinde her nevi nakliyata, Marmarada 18 rü sum tonilâtosundan Akdeniz ve Kara (Devamı 2 inci sahifede) ganda ediyorum! Vv— Bunlar da yetmez. Kalecik te görülmek ister. Sıra s- ra ekmek fırınları, Eğer Kızıl ırmak gerisine çekilirsek kaygusu ile yapıl- maş her çeşit tedbirler, Biz zaferini tesadüfe, rast- geleliğe, talihe ve hokkabaz âminine Bırakmış adamlar değiliz. Türk inkılâbı için — hi dünya min mazlüm milletler inkıldpçılığını temsil eder — bir şeyler yazmak, çiz- mek, söylemek istiyenler mutlaka An- karaya gelmelidirler. Sadece Ankara şehrini değil, Ankara Vilâyetini ge- Zip görmelidirler. Hiç bir şey olmasa, Hiç bir şey göremeseler, Hiç bir şey anlıyamasalar; Zarar yok, Çankaya Ankaradadır. Bu yeter, z Aka GÜNDÜZ
