22 Mart 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

Öz Türkçe davası (Başmakaleden devam) İransızcada muayyen bir mukabil kelimeyle ifade etmek mülkün değildir. Onun içindir ki, hattı ayni kökten olan bazı Garp dille-| ri arasındaki lügat kitaplarında bile bu neviden mefhumların ya bir yarım ciimle veya bir dizi eş kelimelerle izah edilmek iştenildi- ! ğini görürsünüz. Nerde kaldı ki,| aralarında hiç bir kardeşlik olma-| yan arap ve acem sözlerine türk- çede tam bir mukabil bulabile-! lim. Dil tasfiyesinde kullandığımız | metotlara dair yaptığım bu mülâ- hazaları, son dil anketine teşmil etmemelidir. Çünkü, bu O ankette osmanlıca İügatin esas olarak tus | tulması ondan türkçeye bir “tran- seription,, yapacağımıza delâlet etmez. Bu anket neticesinde vücü- da gelecek (Kılavuz), bize, düzme dille ana dil arasında bir asma köprü vazifesi görecektir. Bu köprüden geçince öbür ya» kada ne bulacağız; nereye ulaşa- cağız? Orada Osmanlılıktan önce- ki metinler, yedi yüz yıldanberi! bizi bekliyor. Orada yedi yüz yıl - danberi safiyetini kaybetmemiş bir halk edebiyatma,' ve kitaba geçmediği için bekâreti masun kalmış bir halk konuşma diline u- laşacağız. İşte, bizce, türk dilini tedvin edecek olan “Büyük Türk- ge Kamus, bu kaynaklardan vü - cuda gelecektir. » i Dil inkılâbı bu esaslı safhasma girdiği vakit türkçenin milkiyet sahasi ister istemez, Anadolu ve Rumeli hudutlarını aşacaktır, Zi - 2 &ngin bir irk dili olan Türk-| Geni eb'adı Yalnız tarihi değil! Görülüyor ki, Dil İnkılâbı, ba zilarmizânmetiği gibi 6 kadar ko- lay bir iş oi ır, ve, bu işte (erüdition — derini ve esaslı bilgi) denilen haslete, teşkilât kuvvetiy - le, Zamanı yutturacak hızı ve ham- leyi vermek lâzım gelecektir. YAKUP Kadri 50liramukabilinde memleketini satan bir İngiliz zabiti LONDRA, ZI (A.A.) — Memle ketini 50 İira mukabilinde satmış olmakla itham edilen ve İki ay. danberi sıkı bir tarassüt altımda Londra kalesinde mâhpüs bulunan mülâzrm Bâillte Stevâri, dün diva- nt harbe çıkmıştır, j İ Dünkü muhakemede ancak bu| meselenin unsurları neden olduğu anlaşılmıştır: Mülâzım, Berlinde oturmakta o | lan bir ecnebi ajanına İngilterenin müdafaa vaziyetinde harp levazı- mı tankları ve hücum arabaları hakkında malümat vermiştir. İ Hitlere suikast yapanların vay haline BERLİN, 21 (A.A.) — Volf a- jJansından: München polis müdü < rü neşrettiği bir tebliğde, başvekil M. Hitlere karşı teşebbüs oluna - cak her hangi bir sui kastin nizam ve asayiş için çok vhhim tehlikeler tevlit edeceğini ve atılacak İlk kur- şunun karışıklıklar ihdas edeceği: ni ve bu karışıklıkların önüne geç- mek için bütün devlet kuvvetleri - nin kullanılmasma zaruret bâsl olacağımı bildirmektedir. ABER LER Telgrafları Yeni Bütçe Hakkında Başvekil Pş. dün Fırka grupu içti- maında bütçenin esaslarını izah etti ANKARA,ZI (Hususi) —; memleketimizde mali intizamın! yihasının esasları hakkında Baş- C. H. F. Meclis grupu bugün top - | muhafaza edilmiş olmasından do- | vekil İsmet Paşanın izahat din - lanarak 933 bütçesinin esasları ü- zerinde müzakerelerde bulunmuş. | tur. Başvekil İsmet Paşa Hazretleri yeni bütçenin esasları ve mali va- layı Yacinnun olmak lâzrmgeldiği- ni söylemiştir. | lendi. 2 — Hususi idarelerin müteva- dizler ANKARA, 21 (A.A.) — C, H.İ zin bütçe yapabilmeleri imkânının F. grupu bugün öğleden sonra Af-| ve mali vaz'yetlerinin mürakabesi ziyet hakkında izahat vermiş, ge: | Y9 meb'usu Ali Beyin riyasetinde | esaslarını tetkik etmek üzere Fır - çen sena bütçesindeki varidat tah- minlerinin tahakkuk etmiş bulun- toplandı. 1 — Meclise hükümet tarafın- ka grupu idare heyetince bir mali ye encümeni teskili kararlaştırı). | duğunu, geçen bir sene zarfında | dan verilen 1933 bütçe kanunu lâ- | dı. İhtiyat zabiti memurlar | Ödemiş'te Zabit vekili oluncıya kadar maaş- Hükümet doktoru! larının üçte birini alacaklar | ANKARA,ZI (Hususi) — İhtiyat zabit vekili olarak kıt'a * da geçen. son altı âyhk müddet zarfında ihtiyat zabit vekillerin - den memur olânlara verilecek ma- aş hakkında Maliye - vekâletince bir tamim hazırlanmıştır. Askerlik mükellefiyeti, kanu- ! nun 34 üncü'maddesinin (A) fık- rasında tasrih edildiği şekilde ihti- yat zabitliğine ayrılanların ihtiyat zabit mektebinden çıkıp zabit ve- | ki) öldukları tarihe kadar devam «tmektedir. Bunların zabit vekilli- ğihe o nasbedilmelerinden sonra! yaptıkları hizmetse fili hizmet ha- ricinde olduğundan 1076 numarali kanunun üçüncü mâddesinin ye -| dinci fıkrası mücibince mülâzim rütbesine tetfileri için bir talim | devresi mahiyetindedir. Maliye vekâletinin hazırladığı tamime göre kısa hizmete tâbi o- larak silâh altına alınan ve ihti - yat zabiti olmak üzere ayrılan memurlara zabit vekilliği ve aske- ri memurluk tevcihine kadar fili hizmetlerini ifa ettikleri müddetçe üşte bir nispetinde maaş . verile - cektir, İhtiyat zabit vekili olarak kıt'ada geçirdikleri somaltı ay zar» fında maaş kantınunun 24 üncü maddesine istinaden rütbelerinin muhassesatı yekünile mülki vazi - felerinin muhassesatı yekünu ara - sındaki farkın mensup. oldukları daire bütçesinden verilmesi icap, etmektedir. Maliye teşkilâtı Bu husustaki lâyiha yakında hazırlanacak ANKARA, ZI (Hüsusi) — Bir'kaç gün evvel İstanbula gitmiş olan varidat umum müdürü, mu - hasebe umum müdürü'ye maliye hukuk müşaviri Beyler bugün bu- raya döndüler. Istanbulda defter- darlık teşlçilâtmın genişletilmesi | ve diğer mevzular üzerinde yap - tıkları tetkiklerinin neticelerini vekâlete bildirdiler. Maliye teşki- lâtına ait lâyihanın yakında hazır- lanmasına başlanılacaktır. İzmirliler İş kanununun biran evel çıkmasını istiyorlar İZMİR, 21 (Hususi) — Şehrimizde 18 muhtelif Esnaf ce- miyetinin idare heyeti azaları, fır- ka idare heyeti reisi Hacim Beyin riyasetinde bir içtima “yaptılar. Müzakere neticesinde, iş kanu- nunun müzakere ve kabulü için Millet Meclisi hözdinde ricada bu- lunmağa karar verilmiştir. Fırka reisi Hacim Bey İzmit esnafının bu arzusunu telgrafla fırka mer - kezine bildirecektir. “ Almanyada Komünistlik ağır yaralandı İZMİR, 21 (Hususi) — Bugün Ödemişte cok feci bir cina- yet oldu. Bir muallim bir doktoru ağırca yaraladı. İkinci bir kurşun la da kendisi öldü. Hâdise şudur: Muallim Elâziz li Fuat Bey, birdenbire asabi bir buhran geçirmiş ve konuşurken tabancasını cekerek hükümet dok- toru Rıza Böye ateş etmiştir. “2 kan kurşun Rıza Beyi boğazından ağır surette yar&lamirştır. Rıza Bey kanlar içinde yere yuvarlaninca muallim, derhal kaçmağa başla - mıştır, Fakat kaçarkeri ayağı kay- mış ve yere yuyarlanmıştır. Bu su: kut neticesinde elinde bulman t4- bunca ateş almiş ve TSE: bir kur şun da Müüâllim Fuat Beyin kalbi- ne saplanmıştır. Fuat Bey derhal ölmüştür. Zabıta derhal tahkikata başlamış, ağir yaralı Rıza Bey has- tahaneye kaldırılmıstır. Memleketlerimiz Kuraklıktan sonra nefes aldılar MUĞLA, 21 (A.A.) — Buraya bereketli ve çok yağmurlar yağmış lr. Yüksek dağlara Yılmalı dağ- larına çokça kar düşmüştür. Fakut hava bir bahar havasıdır. ADANA, 21 (A.A) — Uzun za mandanberi süren kuraklık yüzün den ekinler büyük bir tehlike ile 22 Mart 1933 İngiltere — Rusya serenissrssesses esrara sanane see Moskovada Tevkif edilen Ingi- yüzünden .. LONDRA, 21 (A.A.) — İngiliz tebaasının Moskovada tevkif edil- meleri yüzünden hâsıl olan heye * can devam etmektedir. Dün Avam kamarasında bu mesele hakkında bir çok sualler sorulmuştur. İstizahlara cevap veren harici * ye müsteşarı, Moskovadaki İngi * liz sefirinin Sovyet hükümeti nez” dindeki şiddetli ve kat'i teşebbüs * lerini izah etmiştir. İngiliz sefiri, İngilir tebaasının mevkufiyetleri uzayıp gittiği tak“ dirde İngiliz — Sovyet münaseba* tmın bundan son derece müteessir olacağını beyan etmiş ve Sovyet b sümetine bir ticaret muahedesi ak" için yapılmakta olan müzake” İ relerin tatil edilmiş olduğunu bik dirmistir. Rayiştag Yeniden parlak merasimle açıldı POTSDAM, 21 (A.A.) — Saat onda resmi zevat, kalabalık bif halde gelmişlerdir. Bu arada bil * hassa sabık veliaht prens Atyelfre derik dikkati celbediyordu. Saat onu yirmi beşle ceneral W* niforması giymiş olan reisicümhut İ Hindenbutg önünde bir polis müf vezesi olduğu ve şiddetli alkışlar 8* rasında oğlu ile beraber otomobile hinmiştir. Evime ş Kalalik mazırlarla Mebüslar yaf tolik “kilisesine” girmişler; “Hinden burg ile Hitler protestan nazırlar protestan kilisesine girmişlerdir. Bu kilisenin ayinleri etraftaki yol” dara Konuleüş olan oparlörler va” sıtağile neşredilmiştir. 7 Ayinden sonra Hindenbur, polstramı otomobille geçerek “Ta sasız değirmen,,in önünden dola” mış ve sonra Garnizon kilisesine girmiştir, f İ Hindenburg, nâzırlarla berabef" İmera bölüğüne polis müfreze * lerine vatanperverler cemiyetleri kıtalarına kilisenin önünde bir g€“ çit resmi yaptırdıktan sonra 1870 barbinden kalmiş eski askerleri $€ İâmlamıştır. Hitler'in nutku * Müşarünileyh bundan sonra se” ğında Hitler ve solunda Goerin$ olduğu halde kilise mihrabının #* aünde yer almıştır. Yalnız ayınla” re iştirak etmekten imtina etmif karşı karşıya bulunmakta idi. Bu vaziyet karşısmda Adana çif gisi endişe içinde bulunuyordu. U- zun bir intizardan sonra nihayet olan sosyalistler bulunmıyordü" Konfederasyona dahil devletlef başvekilleri ile imparatorluk mec * kökünden yıkılıyor! 5000 komünist mevkufu barındıracak kamp yapılıyor, Rusya ile Almanya münasebatı ne olacak ? BERLİN, 12 (A.A.) —Zanal-| “Almahyada komünistliğin orta bna alımmış olan komünist memur | dan kaldırılması yok edilmesi yo - lara Alman millötine Zaratir olan | lundaki mücadele Rus — Alman | diğer o eşhasin © hapsedildeökleri! münasebetleri üzerinde zararlı bir | ilk kamp, yarın Bavyerada Dachâu | tesir yapmaz mı7,, likeyi atlatmıştır. Ekilen pamuk to dün #aat dörtte başlıyan yağmur İisi azası ve sefirler göze çarpıyı bütün gece devam etmiş ve Adana | dW- övalarının her tarafına bol bol yağ | Sâbık veliaht; eski imparatori miştir. locasında yer almıştı. Mersin ovasına 60 Yoregir o «| Müteakiben Hitler dik ve par yasına 40 diğer târaflara 30 mili -|lak bir sesle Alman milletinin i metreden aşağı olmamak üzere | tihatsızlığın neticesi olan sıkıntı yağmur düşmüştür, Bu yağmur -| nı ehemmiyetle kaydetmiş 1871 dan sorira ekinler tamamile teh -| pesindenberi Almanyanın sulbu civarında açılacaktır. Bu kamp, 5000 kişiyi barındırabilecektir. AMSTERDAM, 21 (A.A;) Telegraff gazetesi (Amsterdam muhabirinin Alman nazırlarından M. Goerin ile yaptığı bir görüşme- yi sütunlara geçirmiştir. , Muhabir, M. Goeringe şu suzli sormuştur, M. Goering, bu sorguya şu ce * vabi vermiştiri v1 humlarınm bitmesi için çok faida ki olmuştur. Bütün memleket bü - | yük bir sevinç içindedir. Hava bu- mâz. Bu münasebetlerin geçen 8e- ipli ve Epa Süel yağın neler içinde olduğu gibi gene dost se ta imi meninin ça mahiyetlerini kaybetmiyecekle- | likadar etmediği gibi Almanyada rine kuvvetle inanıyorum. Rusya «| olup biten işlerde Rusyaya taal| “ da olup biten şeyler Almanyayı g-letmez.,, i “Bu mücadelenin Alman — Rus münasebetlerile hiç bir ilişiği ola - medeniyeti inkişafa mazhar et” mek hususunda pek çok hizmeti rülmüş olduğunu söylemiş ve 191 senesi Kânunuevelinin Alman letinin hürriyetini yaşamak nı müdafaa etmek kanâatile $irmiş olduğu büyük bir cid nihayet bulduğuna şahit olm lunduğunu beyan etmiştir, wa xs