14 Mart 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

© İŞARETLER İsmet Pş. hükmeti ve demiryolların- dan kazanç Son günlerde “sne şunları işi- liyoruz; “— Devlet Demiryolları idare- *i zarar ediyormuş! Bunun çaresi iryollarını devletin idaresin - den almaktır. Devlet demiryolları zarar edi- Yor mu? Eğer devletin bütün iş - : iği müesseseleri maliye hazine- “ihe kâr akıtan bir altın oluk far- ?eden bir kafa ile düşünmek yan- değilse doğru, devlet bu işten #ârar ediyor. Eğer devletin elinde bulunan Müesseseleri sadece devlet büt - $sini denkleştirmek için bir va- | Katıl om “Rumeli,, hanı cina- devam Rumeli hanı cinayeti davasınm muhakemesine dün İstanbul ağır ceza mahkemesinde devam olun - muştur. Muhakeme, Madam Antuvanet tayi parasına tamah ederek boğ maktan suçlu Sokrat, kendisini m dafaa edecek avukat tutmak üzere kalmıştır. Sokrat, parası olmadı - ğından bahsettiği için, kendisine al ul “ta diye kullanmayı 1933 de dev- tçi Türkiyede revaçlı bir düşün “€ sayarsak bu sözlere evet demek | Zzım gelecek. İ Fakat devlet demiryollarını iş- mek, daha ge manasile nak» İye işi bir devlet için yaşadığımız | tünde bir gelir menbar addedile- n demiryolları nak nden bir | devlet hazin yoktur ki onun | *sabına Devletçilikle, ! Önesansın maliye devletçiliği a- Yâsırda kuşlarla filler kadar fark | Vardır. | Türkiyenin demiryollarına hâ- | kimiyeti, Tü n milli iktısa - di anlay bir bizadadır. Halk | ırkasınm iktisadi programı baş- tan sonuna kadar Türkiyeyi dün - | Ya milletler nda dünya pa > #arlarma çrkarmıya çalışmakta - dır, Binaenaleyh, artık Türkiye - din bir lokma bir hırka memleke. | deği Aye işleri ayrı i işlesin! ya pazarlarma satı- ç bir millet olması “öastır. Düiya pazarlarinâ' mal | sürmek için ucuz, güzel ve bol eş- | Ya çrkarmak lâzımdır. | Ucüzluğun en kestirme yolu dak” dır. bii bü demek Türkiyede dün tönderirken y «aran azaltılması - | değildir ki; | pazarına mal akliye ücret ında malları engeller konsun! | Türkiyede demir o yollarının| *vletleştirilmesi en çok bu nok- *dan nazarı itibara alınmıştır. Anadolu - Bağdat hattı devlet Krafından satın alındıktan sonra bi, ton kilome şyanın vasati z paradan daha Türkiyede iş- » ücretlerinin akliye ücreti y ylir. Ona muk Yen şirket hatlarında bir ton ki , metrik eşyanın vasali nakliye reti (12) kuruştur. Devletle şirket arasındaki fark *ydandadır. Devlet demiryolları İşletmeğe başladığı gündenbe - Yi mili malların kurtuluşu hesa » | bna çalışmıştır. Fakat bu yazi *| .— dünya şimendiferlerini mu Yese ederseniz işleri daha iyi ak imkânı hasıl olur Bütün Aya hatları kazancını kaybet -| Riştür, Mahsullerin fazlalığı, sa - göszlığı fiatlarını düşürmüştür. naleyh, nakliyat azalmıştır. > kiyede başka bir nokta daha ie buna Avrupa memleket - & e Rusyadan başka bir yer- 1 ssadüf edilmez. stanbuldan Samsuna giden bir içltu takriben (1600) kilometre ağ aşacaktır. Bu yolun uzun- ak nazaran ucuzlatılmış olan | Yaka cretleri bir hayli yüksek | tutmaktadır. Bu noktayı n hükümet demiryolları" en bir hayli daha in - Yegi karar vermiştir. Bunun ne hedefi Türk mahsullerini | de bile bu hatların zararı, yollarm baroca bir avukat seçilecektir. Bu muamele, “Adli müzaheret,, esa - sına göre yapılacaktır. Diğer taraftan, suçlulardan Yu- nanistana kaçan Yani orada mu - hakeme edilecektir. Haber aldığımıza göre, bu cina yet hâdisesi tahkikatına ve muh» - kemesine ait zabıtlarm birer sure- ti çıkarılmaktadır. Bu suretlerin Yunan adliyesinin Türk adliyesine | müracaatı üzerine, hariciye vekâ - leti delâletile oraya gönderilmesi! kararlaştırılmıştır. Yunan mahke- mesi, Yaniyi muhakeme ederken, burada yapılan tahkikattan ve de -| lillerin toplanmasından istifade e- decek, Yaninin vaziyetini tayin e- decektir. Hamaların parasını çalan br sabıkalı yaka'andı | Eminönü merkezi Apturrahman isminde bir sabıkalıyı yakalamış, ! müddeiumumiliğe vermiştir. Ap - turrahman . Sanasaryan hanında hamalları'alıtş v& görntüş“bit mik tar paralarını çalmış, kaçarken yal kalanmıştır. i korumak, milli iktisat hâreketle - rini canlandırmaktır. Bu hareket | İsmet Paşa hükümetinin d | yeni bir eseri olacak -! tır. Ve şüphesiz yakında tatbikat sahasına çıkacaktır. # La » Devlet demiryollarından mut - laka kâr etmek İsmet Paşa hükü- metinin ştarı değildir. Bunu göz önüne aldıktan sonra hat ziyan ediyor diye hayıflananların ikinci itiraflarına geçelim, onlar diyor » lar ki: “.- Yeni hatlar yapıldı, bu hat- lar kâr getirmiyor. Yeni hatların bir günde değil bir kaç senede kâr (o getireceğini sananlar dünyada şimendifer de -| nen şeyi yalnız bonmarşede oyun- cak diye tanıyanlardır. Anadolu - Bağdat hattı kırk se- | ne zararına işledi. Nihayet son se- | nelerde kâr getirmeğe başladı. Ve hattâ satın alma ücretlerini bile ödemeğe başladı. Bugünkü halin- kendi satın alma ücretlerini ödi - yememekten daha ileri değildir. Yeni hatlara gelince, bu hatların bir vatan müdafaası ile alâkadar olduğunu daima hatırlamamız lâzımdır. Türkiyede o demiryollarının | mutlaka kâr etmesini istiyenler, ve şirketler devrine dönmeği saa- | det bilenler devletin caddelerden köprülerden de vergi almasını ve devletin milletten uzak bir şey| olduğunu da kabul etmeleri lâ - zımdır. Bunu muasır adam söy -| liyemez. Sadri Etem dpi Zi Haydarpaşa — Adana Trenlerde yeti muhakemesine Deniz yo.una reka- betiçinbüfe vagonu Yataklı vagonlar şirketi Hay - darpaşa ile Adana arasında işli »| yen trenlerde bir büfe vagonu bu- lundurulmasına karar Bu işle meşgul olmak üzere şirke - tin umumi müfettişlerinden M. La komp şehrimize gelmiş, dün ak - şam Ankaraya gitmiştir. M. La» komp dün bir muharririmize bu hususta şu izahatı vermiştir: “— Haydarpaşa ile Adana ara- sında işliyen trenlerdön yalnız To vermiştir. Sebze hali Kerestecilerde iki katlı bir muvakkat bina yapılacak Keresteciler yangın yerinde ya - pılacak olan muvakkat sebze hali- nin projesi hazırlanmış ve Muhii tin Bey tarafından beğenilmiştir. | Proje daimi encümence de tetkik! olunduktan sonra münakasa açı *| lacaktır. Belediye fen © heyetinin| hazırladığı proje kullanışlı ve çok | ucuza çıkacak bir şekildedir. | Projeye göre hal binası iki kat- lı olacaktır. Alt katta müzayede salonları, istif yerleri, kabzımal o- ros ekspreslerinde lokanta vagonu dalari bulunacak, üst katta ise me vardır, âdi trenlerde yoktur. Kum mur odaları ve depolar bulunacak panya bu hat üzerindeki âdi tren tır, Halin rıhtımı betondan deği!, | lere birer büfe vagonu ilâve etme ğe karar vermiştir. Bu hususta Türk bükümetile daha evel temas edilmiş, esaslarda anlaşılmıştır. Ben Ankarada henüz halledilme - miş olan tcferrüatla meşgul ola - cağım. Trenlerde büfe vagonu bulundu rulmasına sebep yolcuların bun - | larda lokanta vagonlarından daha ucuz yemek bulmalarını temin et- mektir. Bu suretle ekspresle seya- hat etmiyen yol raf yapmış olacaklardır. Bu kara- İ rı vermekten maksat ta deniz yol - | Jile rekabettir. Suriye ile İstanbul arasında seyahat eden yolcuların deniz yolundan ziyade kara yolu - nu tercih etmelerini temin etmek- bii bundan hem kumpanya- de, hat Türkiyeden geç » tiği için, Türkiye istifade edetek - tir. i mız buldaki yatakir vagonlar ımpanyayı çok mütees- at artık bu hâdi - zile bakıyo - ı mesele kalma - sesi tahkikatile meşgul e- ji lan müfettiş M. Tuşfö ve hâdise- ye sebep olan müdür ile görüsmüstür. M. Conone Mübadihere para Malları geri alman mübadillere geri alınan mallarma karşılık ve - rileceği malümdur. Öğrendiğimi « ze göre muhasebat divanı tarafın- dan vize edilen bir kısım bordro - lar şehrimize gönderilmiş ve sa »- hiplerine paralarının dağıtılması - na başlanmıştır. VAKIT Gündelik, Siyasi Gazete İstanbul Ankara Cnddesi, VAKIT yurdu Telefon Numaraları Yazı işleri telefonu: 24379 Idare telefonu (o: 2480 Telgrat mdresi: Tstanbul — VAKFI Posta kutusu No. 46 Abone hedaller! : Ecnebi ilân ücretleri : Resmi iânların bir satırı Ticari ilânların bir satırı Ticari Nâplarm bir santim! 0 125 Kuruş 5 Kuruş Bir defası 30 iki defam 50 üç defas M3 dört delas 75 ve on delası 100 kuruştur. Uç aylık ilân verenlerin bir defası meces- nendir. Dört salırı geçen İlânların fazla satırları beş kuruştan hesap edilir ! kadar Bükreşe gideceklerdir. i kaldırmazsa belediye başka bir en asri şekil olan demirden olacak tır, İnşaatın mayısta başlıyarak sonbaharda biteceği tahmin edil - mektedir. İnşaatın devam ettiği müddet zarfında haldeki kabzımal lar ile satış işleri hakkında hir ta- limatname hazırlanacaktır. Hale bir müdür tayin edilecektir. Bele diye, İstanbul halkına daha temiz meyva ve sebze yetiştirmek için azami gayreti sarfederek hali kı - sa bir zamanda açmıya çalışmak - <ular daha az mas| tadır. 3 üncü Balkan konferansı Üçüncü Balkan konferansı mec- lisi yakında Bükreşte toplanacak - tır. Meclis müzakerelerinde Tür - kiye namına bulunacak olan Trab- zon mebusu Hasan ve Afyon Kara hisar mebusu Rüşen Eşref Beyler Ankaradan şehrimize gelmişler - dir. Hasan ve Rüşen Eşref Beyler le, burada bulunan, Kocaeli mebu su Reşit Saffet Bey bir kaç güne —mm Eski mezarlıklar Şehrin bazı yerlerindeki eski me zarlıklara yeniden bazı talipler çıkmıştır. Yalnız belediye böyle mezarlıkları henüz tamamile ayr madığı için taliplere cevap veril » memiştir. Mezarlıklar şubesi, met rük mezarlıkların tarihi kıymeti haiz olup olmadıklarını müzeler idaresine ve âsarı atika encümeni- ne sorduktan sonra tespit edecek ve tarihi kıymeti olmıyanlar ancak ondan sonra satılacaktır. Bundan başka satılığa çıkarılacak met - ruk mezarlıklardaki taşlar ile mak bereler kaldırılmadan evel sahiple rine muhtelif vasıtalarla haber ve rilecek ve makbereleri sahipleri yere nakledecektir. Mezarlığın bu | lunduğu yer tarihi bir kıymeti ol! mayıp ta içinde tarihi makbereler ve taşlar bulunursa bunlar da ay -| rı bir yerde toplanacaktır. gieeeee marsa ssasnne sün Bese ENE MevEEeenm pak ansan sez | 15 Yıl evelki VAKIT ür Er PE SE0PEETERE SENEM 00 EBEDE MAR UM BAMYA. 14 Mart 1918 — Viyana İle koli postal musmelâtı dün- | den iiibaren, ağlebi ihtimal OMayısa kadar tatli edilmiştir. — Buradaki Userayı Rusyaya götürmek ve Osmanlı sesirleri oradan gelirmek Üzere SOHBETL şi . . a Sözleri evelâ . : yerleştirelim “Bizian çocuk binâ okur, döner döner gene okur!,, sözü, Bağdat medeniyetinin çöküntüsünden son ra, arabın nasıl yerinde saydığına güzel bir ispattır. Bu sözü benim- siyen Osrranlılar, kendilerine ya» raşır bir dil pelesengi gibi kullan mışlar, oldrkları yerde saymışlar, eski zaman türesinden ayrılma» mışlar ve “İşin iyisi altı ayda çr- kar,, “Geç olsun da güç olmasın,, r kendilerine basbayağı ülkü yap - mışlardı. Ülküleri değişmemek, değişseler bik>, yavaş yavaş de - ğişmekti. Her çöken medeniyet, inkılâp- tan kaçan ve “tekâmül kaideleri- ne,, belbağlamuış olan medeniyet - lerdir. Eğer “Tkurma,, sözetmesin- de “tekâmül kaidsesi,, ne belbağ- lanacak olunsaydı, hiç bir kuruluş meydana gelemezdi. Kuruluşlar kökleştikten sonradır ki, » girdisi çıktısı - tekâmüle bırakılır, fakat bir an gelir, ki - en kökleşmiş ku- ruluşlar - silkinmek ve tekâmülü bir tarafa bırakıp, tekâmülle sa- vaş yapmak zorunda kalırlar, Plânlr, bilimli, ülkülü savaşlardır. ki milletlerin varlıklarını yeniler. Garp medeniyetini, ülkülü, te. kâmülle savaşlar bu ana değin sürdürmüştür. » Türk inkılâbı “tec. manasına değildir. İleriye atıl; hareketidir. Bu hareket « ileri git- me savaşının her alnında - başa- rılmış, Türke yeni bir varlık ka: zandırmıştır. Bugün, savaşlarımızın en zorla- rmdan birisine başladık, Dilimizi kuruyoruz, Biz, tekâmülü yenmi; bir milletiz. Bizim için: “Geç ol- sun da güç olmasın!,, sözü gülünç- tür. Bizim ülkümüz şudur: “Gü; olsun, fakat geç olmasın.,, Bunun için de, kökleri öz türk çe olan sözleri bir an evel der'syip yaymıya, halk dilindeki sözleri ya- zı diline geçirmeğe, arap ve acem kelimelerinin karşılığını bulmıya bakacağız. Her şeyden evel, “mefhum, sözünü bir tarafa atmamız lâzım geldiği fikrindeyiz. Meselâ “cebir,, süzünün türk- çe karşılığını buluyorsunuz. “Zor, zorlama,, diyorsunuz. Buna karşılık size deyebilerler, ki: “Efendim, cebir zor değildir, onun başka bir mefhumu daha vardır. Yapılan bir kusuru telâfi etmek; cebri mafat!,, Bizim “zor,, umuzdan bu mef- humun çıkması şart değildir. Biz arabın cebrine, gönül alma deriz. Acemin bir sözünde üç dört mef- hum farkı olmasından bize ne?Biz bugün öz türkçe sözleri yaymak işini başaracağız. Eğer, karşılığı « nı bulacağımız her sözün, arapça veya acemce mafhumunu kale a- lacak olursak, arabın oğluna dö- neriz. Döner döner, binâ okuruz. Biz inkılâp yapıyoruz. Dil işinde i mefhum - işin girdisi çıktısıdır « onu tedrici tekâmüle bırakırız, | Mefhum, acem şahının istimi de- ğildir, sonradan gelir. Dil işi yü « rür. Öz Türkçe sözleri evelâ yerleş» tirelim, mefhumları kendiliğinden doğar. Selâmi Izzet geçende Kefeye gitmiş olan “Gülnihal, VA » | sersesmmeersesesesrermesusn purumuz dün 333 nelerle 4 mülteci ve 7 ka- dını hâmllen limanmuza gelmiştir. — Önümüzdeki Cumartesi gününden 1- Ubâren patiska vesika tevsiine başlaraca- ından bir hafta ayakkabı vesikası verilmis yeceği, beyhüde müracaat edilmemesi mezi ihtikâr heyetinden bildirilmektedir. Edirnede soğuklar EDİRNE, 13 (AA.) — Soğuklar devam etmektedir. Maa « mafi köylü vaziyetten müteessir değildir.